ABD’de yaşayan Moleküler Biyoloji ve Genetik Uzmanı Dr. Semir Beyaz, ‘Irklara Dayalı İnsan Endometrium Hücre Atlası Projesi’ ile rahmin yüzeyini kaplayan endometrium hücresinin gizemini çözecek. Kanser hastalarının her gün kendilerine sordukları ‘niçin ben kanser oldum?’ sorusunun cevabını bulabilmek için bu soruyu kendine sorduğunu söyleyen Dr. Beyaz, bu çalışmanın bilim dünyasının boynunun borcu olduğunu belirtti.
ABD’de Chan Zuckerberg Teşebbüsü’nün takviyesiyle New York’taki Cold Spring Harbor Laboratuvarı (CSHL) grup başkanı Türk bilim insanı Moleküler Biyoloji ve Genetik Uzmanı Dr. Semir Beyaz, ‘Irklara Dayalı İnsan Endometrium Hücre Atlası Projesi’ ile rahim kanseri alanında büyük bir çalışmaya imza atacak. 2009’da İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Moleküler Biyoloji ve Genetik Kısmı’ndan mezun olduktan daha sonra ABD’de Massachusetts General Hospital Kemik İliği Nakli Merkezi’nde çalışan, Harvard Üniversitesi’nde immünoloji doktorasını yapan, kanser oluşumunun diyetle düzenlenmesi çalışmalarını Massachusetts Institute of Technology Enstitüsü’nde yürüten ve 2017 yılından bu yana çalışmalarını grup liderliğini yaptığı laboratuvarda yürüten Dr. Beyaz, ABD’den online olarak DHA’nın sorularını yanıtladı.
‘Irklara Dayalı İnsan Endometrium Hücre Atlası Projesi’nde gaye kitlenin Afrika, Hispanik, Asya ve Kızılderili kökenli beşerler olduğunu belirten Dr. Beyaz, projenin maksadının bu ırklarda endometriyal hücreleri belirlemek olduğunu söylerken, bu ırkları seçmesinin sebebini ise şu biçimde anlattı: “Birincisi bizim bulunduğumuz bölgede bu ırklara mensup hastalara ağır biçimde erişimimiz kolay. İkincisi, ABD’de beyaz ırk farklı bir kavram. örneğin ben Türküm lakin ABD’de biz Kafkas ve beyaz ırk olarak görülüyoruz. Bu bir başlangıç projesi. Şöyle ki biyomedikal alanda hiç bir biçimde genomik çalışmalarda daha evvel yeterlilik alan, kendisine yer bulamamış insanlara yer vermek istedik. Rahim kanserinde daha dezavantajlı kümeleri ele almak istedik. Afrikalılar agresif rahim kanseri konusunda dezavantajlı. Güney Amerika ve Meksika orijinli Hispanikler ve bir daha birebir biçimde Asyalılar da. O niçinle bu ırkları seçtik.RAHİM ÇOK AZ ÇALIŞILAN BİR ORGANProje ile farklı ırklarda farklı çıkarımlardan epeyce bir yelpaze oluşturmak istediklerini kaydeden Dr. Beyaz, “Bugüne kadar yapılan çalışmalar bilhassa beyazlar ve erkek kanserleri üzerine oldu. Rahim fazlaca az çalışılan bir organ ancak hayli fazla insan bu hastalıktan muzdarip. Rahim kanseri en yaygın jinekolojik kanserlerden birisi ancak biz bu kanserin nasıl başlayıp nasıl geliştiğiyle ilgili epey az bilgiye sahibiz. Bizi motive eden en değerli faktör buydu” dedi.Amerikan İmmunologlar Derneği Thermo-Fisher Stajyer Muvaffakiyet Mükafatı ve TASSA Aziz Sancar Young Scholar Mükafatı dahil olmak üzere çeşitli mükafatlar alan 34 yaşındaki Türk bilim insanı Dr. Beyaz, “Yapmak istediğimiz en değerli şeyin adil olmayan biçimde az çalışılmış ve şimdi tüm bilim insanlarının borçlu olduğu rahim biyolojisini anlamak. Bu hücreler nedir, ne yapar, nasıl hastalığa sebep olur bunları anlamamız için bu hücrelerin bir referans atlasını, bir ansiklopedisini oluşturmak idealimiz” dedi.Bugüne kadar genomik çalışmaların Avrupalı ve Amerikalı beyaz ırklar baz alınarak yapıldığını anlatan Dr. Beyaz, “Biz bu çalışmamızda neyle karşılaşacağımızı bile bilmiyoruz. Yalnızca onları genomik olarak gruplayarak o veriyi tahlil edeceğiz” tabirlerini kullandı.’KANSER HASTASININ KENDİSİNE SORDUĞU SORUYU BEN DE KENDİME SORUYORUM’Temel bilimde çalışan insanların her gün kendisine sorması gereken sorunun ‘Bu çalışma bize ne kazandıracak?’ olması gerektiğini kaydeden Dr. Semir Beyaz, hayata geçirecekleri projenin insanoğluna neyle karşı karşıya olduğunu göstereceğini söylemiş oldu. Kanser hastalarının çoğunluğunun kendilerine daima ‘Bu kanser niye bende başladı, niye metastaz oldu?’ sorularını sorduğunu hatırlatan Dr. Beyaz, “Ben de her gün kendime bu soruyu soruyorum” dedi. Kanser hastalarının o sorularını yanıtlayabilmek için kanser dokusunun içerisinde hangi hücrelerin kanseri başlatabileceğini biliyor olmaları gerektiğini söz eden Dr. Beyaz, şunları kaydetti: “Biz bir kanser hastasının bu sorusunu yanıtlayacak bilgiye sahip değiliz. Bunun referans atlasını oluşturmamız lazım. Sağlıklı beşerde niye oluşuyor bunu anlamamız lazım. O yüzden sağlıklı insanlarda bu hücreler nasıl çalışıyor, hücrelerin biçimi şemalı nasıl, moleküler açıdan tanımlanması nasıl, bunu yapmamız lazım. Sağlıklı insanlarda bu nasıl çalışıyor bilmeden, hastalanınca neler oluyor, nasıl tedavi ederiz üzere sorular sormak güç, zira daha neyle karşı karşıyayız bilmiyoruz”BU ATLAS, BİLİM İNSANLARININ BOYNUNUN BORCUBu çalışmanın kısa müddette bir kanser ilacı yapılmasını sağlamayacağına da vurgu yapan Dr. Beyaz, “Ama bu çalışmayı yaptığımızda dünyadaki bilim araştırmacılarına ışık tutmuş oluruz. Artık kanser için bu çalışmaları yaparız, daha sonra oradaki düzeneklerle ilgili daha derin bir çalışma yaparız. Ancak rahim için bu biçimde bir atlasa muhtaçlığımız var. Daha evvel hiç yapılmadı, onun için bizim çalışmamız fazlaca bedelli. Zira bu bizim hepimizin boynumuz borcu” dedi. Proje için aldıkları bütçenin 3 yıllık olduğunu söz eden Dr. Beyaz, “Bu çalışmayı tamamlamak için gece gündüz çalışacağız lakin bilim birikerek ilerler. Tek bir projeyle her şeye tahlil bulamazsanız. O yüzden bizim bir şuur oluşturmamız lazım. Bu üslup çalışmaları, gayretleri yüreklendirecek bilimsel iklim oluşturmamız lazım. Türkiye’de bu gerekli, ABD’de de bu gerekli. Artık ABD’nin milyarderleri bu türlü bizi destekliyor, Türkiye’nin milyarderleri de Türkiye’deki araştırmacıları desteklemeli” dedi.’TEMEL BİLİM DESTEKLENMEZSE İLAÇ OLMAZ’ Son 2 yıldır dünyayı tesirine alan Covid-19 salgınını örnek veren Dr. Semir Beyaz, “Bir virüsün bir hastalığını tedavi etmek için 150 yıldır yapılan aşılarla ilgili gelişme katettik. Ne oldu? Kimi bilim insanları dediler ki mRNA kullanarak daha süratli aşı yapabiliriz. Yaptılar ve artık milyarlarca beşere umut oldu. Bu nasıl oldu? Yalnızca bir tane deney için 10 milyar dolara yakın yatırım yapıldı. bu biçimde oldu” dedi. Tüm dünyada binlerce kanser araştırmacısı bulunduğunu söyleyen Dr. Beyaz, “Yüzlerce de kanser tipi var. Takviye düzenekleri var fakat ben bir kanser araştırmacısı olarak söylüyorum kâfi değil. Şayet 3 yıl daha sonra bir kanser ilacı istiyorsak bunu her insanın konuşması lazım. Ne kadar ekmek o kadar köfte. Temel bilim desteklenmezse ilaç olmaz” diye konuştu.PROF.DR. ÖZDOĞAN İLE BİLGİ ALIŞVERİŞİNDE BULUNDULARDr. Semir Beyaz ile sık sık online buluşmalar gerçekleştiren ve bilgi alışverişinde bulunan Türk Kanser Araştırmaları ve Savaş Kurumu Derneği Antalya Şubesi Lideri Prof. Dr. Mustafa Özdoğan ise, Dr. Beyaz’ın kanser araştırmalarında fazlaca büyük başarılara imza attığını söylemiş oldu. Dr. Beyaz’ın çabucak hemen 34 yaşında genç bir bilim insanı olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Özdoğan, “Kendisi ülkemizden ABD’ye giden ve alışılmadık çalışmalar yapan bir araştırmacı. Kanserin üç değişik alanında çalışıyor” dedi.Dr. Beyaz’ın kanser-beslenme münasebetini, kanserin düzeneğini ve kanserin sistemik bir hastalık olarak tüm bedende oluşturduğu tesirlerini araştırdığını belirten Prof. Dr. Özdoğan, en heyecanlı hususun ise ‘Irklara Dayalı İnsan Endometrium Hücre Atlası Projesi’ olduğunu kaydetti. Prof.Dr. Özdoğan, “hayatın başlangıç noktası ana rahmi. Ancak rahim bugüne kadar en az araştırılmış alanlardan biri. Buradaki hücreler kanserleşme sürecine uğramadan bile karın içine yayılım yapabiliyor. Buna endometriozis diyoruz. Gerek rahim kanseri gerek endometriozis olarak iki kıymetli hastalığın çıkış noktası rahim hücrelerinin ırklar ortası farklılığa bakarak ana hücre atlasını çıkarmaya çalışmaları müthiş” dedi.PROF.DR. ÖZDOĞAN’DAN NAR EKŞİSİ VE SUMAK İSTEDİ
Dr. Beyaz, online buluşmanın sonunda Prof. Dr. Özdoğan’ın “Türkiye’den ne istiyorsunuz, ne gönderelim?” sorusuna “Hocam el üretimi nar ekşisi, sumak ve var ise iskender. Ben başkalarını burada yapıyorum” karşılığını verdi. Prof. Dr. Özdoğan ise en kısa müddette Dr. Semir Beyaz’ı Türkiye’ye davet etti.
Demirören Haber Ajansı / Selma Kunar – Son Dakika Haberleri
ABD’de Chan Zuckerberg Teşebbüsü’nün takviyesiyle New York’taki Cold Spring Harbor Laboratuvarı (CSHL) grup başkanı Türk bilim insanı Moleküler Biyoloji ve Genetik Uzmanı Dr. Semir Beyaz, ‘Irklara Dayalı İnsan Endometrium Hücre Atlası Projesi’ ile rahim kanseri alanında büyük bir çalışmaya imza atacak. 2009’da İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Moleküler Biyoloji ve Genetik Kısmı’ndan mezun olduktan daha sonra ABD’de Massachusetts General Hospital Kemik İliği Nakli Merkezi’nde çalışan, Harvard Üniversitesi’nde immünoloji doktorasını yapan, kanser oluşumunun diyetle düzenlenmesi çalışmalarını Massachusetts Institute of Technology Enstitüsü’nde yürüten ve 2017 yılından bu yana çalışmalarını grup liderliğini yaptığı laboratuvarda yürüten Dr. Beyaz, ABD’den online olarak DHA’nın sorularını yanıtladı.
‘Irklara Dayalı İnsan Endometrium Hücre Atlası Projesi’nde gaye kitlenin Afrika, Hispanik, Asya ve Kızılderili kökenli beşerler olduğunu belirten Dr. Beyaz, projenin maksadının bu ırklarda endometriyal hücreleri belirlemek olduğunu söylerken, bu ırkları seçmesinin sebebini ise şu biçimde anlattı: “Birincisi bizim bulunduğumuz bölgede bu ırklara mensup hastalara ağır biçimde erişimimiz kolay. İkincisi, ABD’de beyaz ırk farklı bir kavram. örneğin ben Türküm lakin ABD’de biz Kafkas ve beyaz ırk olarak görülüyoruz. Bu bir başlangıç projesi. Şöyle ki biyomedikal alanda hiç bir biçimde genomik çalışmalarda daha evvel yeterlilik alan, kendisine yer bulamamış insanlara yer vermek istedik. Rahim kanserinde daha dezavantajlı kümeleri ele almak istedik. Afrikalılar agresif rahim kanseri konusunda dezavantajlı. Güney Amerika ve Meksika orijinli Hispanikler ve bir daha birebir biçimde Asyalılar da. O niçinle bu ırkları seçtik.RAHİM ÇOK AZ ÇALIŞILAN BİR ORGANProje ile farklı ırklarda farklı çıkarımlardan epeyce bir yelpaze oluşturmak istediklerini kaydeden Dr. Beyaz, “Bugüne kadar yapılan çalışmalar bilhassa beyazlar ve erkek kanserleri üzerine oldu. Rahim fazlaca az çalışılan bir organ ancak hayli fazla insan bu hastalıktan muzdarip. Rahim kanseri en yaygın jinekolojik kanserlerden birisi ancak biz bu kanserin nasıl başlayıp nasıl geliştiğiyle ilgili epey az bilgiye sahibiz. Bizi motive eden en değerli faktör buydu” dedi.Amerikan İmmunologlar Derneği Thermo-Fisher Stajyer Muvaffakiyet Mükafatı ve TASSA Aziz Sancar Young Scholar Mükafatı dahil olmak üzere çeşitli mükafatlar alan 34 yaşındaki Türk bilim insanı Dr. Beyaz, “Yapmak istediğimiz en değerli şeyin adil olmayan biçimde az çalışılmış ve şimdi tüm bilim insanlarının borçlu olduğu rahim biyolojisini anlamak. Bu hücreler nedir, ne yapar, nasıl hastalığa sebep olur bunları anlamamız için bu hücrelerin bir referans atlasını, bir ansiklopedisini oluşturmak idealimiz” dedi.Bugüne kadar genomik çalışmaların Avrupalı ve Amerikalı beyaz ırklar baz alınarak yapıldığını anlatan Dr. Beyaz, “Biz bu çalışmamızda neyle karşılaşacağımızı bile bilmiyoruz. Yalnızca onları genomik olarak gruplayarak o veriyi tahlil edeceğiz” tabirlerini kullandı.’KANSER HASTASININ KENDİSİNE SORDUĞU SORUYU BEN DE KENDİME SORUYORUM’Temel bilimde çalışan insanların her gün kendisine sorması gereken sorunun ‘Bu çalışma bize ne kazandıracak?’ olması gerektiğini kaydeden Dr. Semir Beyaz, hayata geçirecekleri projenin insanoğluna neyle karşı karşıya olduğunu göstereceğini söylemiş oldu. Kanser hastalarının çoğunluğunun kendilerine daima ‘Bu kanser niye bende başladı, niye metastaz oldu?’ sorularını sorduğunu hatırlatan Dr. Beyaz, “Ben de her gün kendime bu soruyu soruyorum” dedi. Kanser hastalarının o sorularını yanıtlayabilmek için kanser dokusunun içerisinde hangi hücrelerin kanseri başlatabileceğini biliyor olmaları gerektiğini söz eden Dr. Beyaz, şunları kaydetti: “Biz bir kanser hastasının bu sorusunu yanıtlayacak bilgiye sahip değiliz. Bunun referans atlasını oluşturmamız lazım. Sağlıklı beşerde niye oluşuyor bunu anlamamız lazım. O yüzden sağlıklı insanlarda bu hücreler nasıl çalışıyor, hücrelerin biçimi şemalı nasıl, moleküler açıdan tanımlanması nasıl, bunu yapmamız lazım. Sağlıklı insanlarda bu nasıl çalışıyor bilmeden, hastalanınca neler oluyor, nasıl tedavi ederiz üzere sorular sormak güç, zira daha neyle karşı karşıyayız bilmiyoruz”BU ATLAS, BİLİM İNSANLARININ BOYNUNUN BORCUBu çalışmanın kısa müddette bir kanser ilacı yapılmasını sağlamayacağına da vurgu yapan Dr. Beyaz, “Ama bu çalışmayı yaptığımızda dünyadaki bilim araştırmacılarına ışık tutmuş oluruz. Artık kanser için bu çalışmaları yaparız, daha sonra oradaki düzeneklerle ilgili daha derin bir çalışma yaparız. Ancak rahim için bu biçimde bir atlasa muhtaçlığımız var. Daha evvel hiç yapılmadı, onun için bizim çalışmamız fazlaca bedelli. Zira bu bizim hepimizin boynumuz borcu” dedi. Proje için aldıkları bütçenin 3 yıllık olduğunu söz eden Dr. Beyaz, “Bu çalışmayı tamamlamak için gece gündüz çalışacağız lakin bilim birikerek ilerler. Tek bir projeyle her şeye tahlil bulamazsanız. O yüzden bizim bir şuur oluşturmamız lazım. Bu üslup çalışmaları, gayretleri yüreklendirecek bilimsel iklim oluşturmamız lazım. Türkiye’de bu gerekli, ABD’de de bu gerekli. Artık ABD’nin milyarderleri bu türlü bizi destekliyor, Türkiye’nin milyarderleri de Türkiye’deki araştırmacıları desteklemeli” dedi.’TEMEL BİLİM DESTEKLENMEZSE İLAÇ OLMAZ’ Son 2 yıldır dünyayı tesirine alan Covid-19 salgınını örnek veren Dr. Semir Beyaz, “Bir virüsün bir hastalığını tedavi etmek için 150 yıldır yapılan aşılarla ilgili gelişme katettik. Ne oldu? Kimi bilim insanları dediler ki mRNA kullanarak daha süratli aşı yapabiliriz. Yaptılar ve artık milyarlarca beşere umut oldu. Bu nasıl oldu? Yalnızca bir tane deney için 10 milyar dolara yakın yatırım yapıldı. bu biçimde oldu” dedi. Tüm dünyada binlerce kanser araştırmacısı bulunduğunu söyleyen Dr. Beyaz, “Yüzlerce de kanser tipi var. Takviye düzenekleri var fakat ben bir kanser araştırmacısı olarak söylüyorum kâfi değil. Şayet 3 yıl daha sonra bir kanser ilacı istiyorsak bunu her insanın konuşması lazım. Ne kadar ekmek o kadar köfte. Temel bilim desteklenmezse ilaç olmaz” diye konuştu.PROF.DR. ÖZDOĞAN İLE BİLGİ ALIŞVERİŞİNDE BULUNDULARDr. Semir Beyaz ile sık sık online buluşmalar gerçekleştiren ve bilgi alışverişinde bulunan Türk Kanser Araştırmaları ve Savaş Kurumu Derneği Antalya Şubesi Lideri Prof. Dr. Mustafa Özdoğan ise, Dr. Beyaz’ın kanser araştırmalarında fazlaca büyük başarılara imza attığını söylemiş oldu. Dr. Beyaz’ın çabucak hemen 34 yaşında genç bir bilim insanı olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Özdoğan, “Kendisi ülkemizden ABD’ye giden ve alışılmadık çalışmalar yapan bir araştırmacı. Kanserin üç değişik alanında çalışıyor” dedi.Dr. Beyaz’ın kanser-beslenme münasebetini, kanserin düzeneğini ve kanserin sistemik bir hastalık olarak tüm bedende oluşturduğu tesirlerini araştırdığını belirten Prof. Dr. Özdoğan, en heyecanlı hususun ise ‘Irklara Dayalı İnsan Endometrium Hücre Atlası Projesi’ olduğunu kaydetti. Prof.Dr. Özdoğan, “hayatın başlangıç noktası ana rahmi. Ancak rahim bugüne kadar en az araştırılmış alanlardan biri. Buradaki hücreler kanserleşme sürecine uğramadan bile karın içine yayılım yapabiliyor. Buna endometriozis diyoruz. Gerek rahim kanseri gerek endometriozis olarak iki kıymetli hastalığın çıkış noktası rahim hücrelerinin ırklar ortası farklılığa bakarak ana hücre atlasını çıkarmaya çalışmaları müthiş” dedi.PROF.DR. ÖZDOĞAN’DAN NAR EKŞİSİ VE SUMAK İSTEDİ
Dr. Beyaz, online buluşmanın sonunda Prof. Dr. Özdoğan’ın “Türkiye’den ne istiyorsunuz, ne gönderelim?” sorusuna “Hocam el üretimi nar ekşisi, sumak ve var ise iskender. Ben başkalarını burada yapıyorum” karşılığını verdi. Prof. Dr. Özdoğan ise en kısa müddette Dr. Semir Beyaz’ı Türkiye’ye davet etti.
Demirören Haber Ajansı / Selma Kunar – Son Dakika Haberleri