AB’nin ayrımcı siyasetleri global ticareti tehdit ediyor

celikci

Active member
AB’nin ayrımcı siyasetleri global ticareti tehdit ediyor
Hilal SARI

ABD başkanlığına Joe Biden’ın gelmesi daha sonrası Avrupa Birliği ve İngiltere üzere ülkelerin siyasetten iktisada “Batı ittifakını” Çin zıddı bir cephede safl arı sıklaştırması, Çinli yetkililere nazaran global iktisadın güzelleşmesine bir tehdit oluşturuyor. Çin’in Avrupa Birliği Büyükelçisi Zhang Ming, Financial Times’a verdiği röportajda bilhassa Avrupa Birliği’nin Çin’e yönelik ayrımcı ticaret siyasetlerinin ve tedarik zincirinde “Çin’den bağımsızlaşmak” için attığı adımların global ticarette yaşanan güzelleşmeyi tehlikeye atabileceği görüşünde olduğunu belirtiyor. Zhang’a bakılırsa “AB tarafınca atılan adımların global sonuçları var ve bu adımlar aslına bakarsanız problemler yaşanmakta olan global tedarik ve sanayi zincirleri üstündeki baskıyı daha da artırabilir”. AB ve ABD içinde çelik ve alüminyum mamüllerine uygulanan gümrük vergilerini düşürmek konusunda anlaşmış olması da endüstriyel tedarik zincirlerindeki “gerilimi artırarak” enfl asyonel baskıları da kötüleştirebilir. AB ve ABD içindeki mutabakat Çin’in de ortalarında olduğu karbon-yoğun üretim yapan ülkelerden yapılacak ithalatı kısıtlamayı hedefliyordu.

Zhang, AB’nin “stratejik otonomi” hedefl erinin birliğin global güç statüsüyle uyumlu olduğunu ve Pekin’in bu inisiyatifi desteklediğini, lakin yabancı şirketlerin bir dizi AB siyasetinin olumsuz yanları olduğunu savunduğunu aktarıyor. Zhang’ın görüşlerini aktardığı kimi şirketlerden “AB’nin öbür ülkeleri ve bu ülkelerin şirketlerini amaç alan ‘özel yapım’ enstrümanların giderek çoğaldığı, bu enstrümanların hem ayrımcı oluğu tıpkı vakitte hür piyasaların eşitlik ve adalet prensiplerini ihlal ettiği” değerlendirmeleri yapılıyor.

AB’nin Çin’le ticareti siyasi tansiyonlara karşın artışta

Geçtiğimiz aralıkta AB ve Çin içinde imzalanan yatırım muahedesi daha sonrası ilgiler AB’nin Uygur Müslümanları niçiniyle uyguladığı yaptırımlar daha sonrası neredeyse rafa kaldırılmış üzere. Zhang mutabakatın parlamentoda onaylanmamış olmasının AB’nin cürmü olduğunu belirterek AB’nin “politik manipülasyona” müsaade vermemesi gerektiğini söylüyor. Öte yandan siyasi diyalog azalmış olsa da ticaret için birebirini söylemek mümkün değil. Dün açıklanan Euro Bölgesi ticaret istikrarı bilgileri, Avrupa Birliği’nin Çin ile ticaretinin pandemiye ve siyasi tansiyonlara karşın keskin biçimde arttığını ortaya koyuyor. AB’nin Çin ile ticaret açığı 2021’in birinci dokuz ayında 165,8 milyar Euro’ya yükselmiş durumda. Geçen yılın birebir devrinde bu sayı 136,6 milyar Euro seviyesindeydi. Birliğin Çin’e ihracatları birinci dokuz ayda yüzde 14,1 artışla 165,7 milyar Euro’ya yükseldi. Çin’den yapılan ithalatta ise yükseliş daha keskin: yüzde 17,6. Birinci dokuz ayda yapılan ithalat ise geçen yılki 281,8 milyar Euro seviyesinden 331,5 milyar Euro’ya yükseldi.

Dün açıklanan perakende satış ve sanayi üretimi bilgileri beklentilerin de üzerinde gelen Çin, hem COVID- 19 pandemisini nispeten denetim altına almış olması tıpkı vakitte yüzde 8 üzerinde büyüme beklentisi ile global iktisadın parlayan noktalarından biri olmaya devam ediyor. Çin’in ekim ayı perakende satışları bir yıl öncesine nazaran yüzde 4,9 arttı, Reuters beklentisi yüzde 3,5’lik artıştı. Sanayi üretimi de ekimde yüzde 3’lük beklentiyi aşarak geçen yılın birebir periyoduna göre yüzde 3,5 yükseldi.

Avrupa’nın güç faturası yükseldikçe, ticaret fazlası düşüyor

Euro Bölgesi resmi istatistik ofi si Eurostat datalarına göre eylül ayında Euro Bölgesi’nin dünyanın geri kalanıyla ticaret fazlası 7,3 milyar Euro’ya yükseldi. Ağustos ayı itibariyle birliğin ticaret fazlası 4,8 milyar dolar olarak açıklanmıştı. Öte yandan Euro Bölgesi’nde geçen yılın birebir periyodunda ticaret fazlası 24,1 milyar Euro seviyesindeydi. Birliğin ihracatı eylülde geçen yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 10 artışla 209,3 milyar Euro’ya yükseldi. İthalat ise geçen yılın birebir periyoduna bakılırsa yüzde 21,6 artışla 202 milyar Euro’ya ulaştı. Euro Bölgesi’nin ticaret fazlasındaki yıllık bazda sert düşüş büyük ölçüde ocak-eylül periyodu boyunca güç ticaretindeki açığın 176,1 milyar Euro’ya yükselmiş olmasından kaynaklanıyor. 2020 yılında bu açık tıpkı dokuz aylık periyotta 119,9 milyar Euro’daydı. Birliğin Rusya ile ticaret açığı birinci dokuz ayda geçen yılki 13 milyar Euro’dan 43 milyar Euro’ya yükselirken, öbür büyük güç tedarikçisi Norveç’le ise 4,1 milyar Euro’luk ticaret fazlası, güç krizinin yaşandığı 2021’in birinci dokuz ayında 4,4 milyar dolar ticaret açığına dönüştü. Euro Bölgesi’nin Brexit daha sonrası İngiltere ile birinci dokuz aydaki ticaret fazlası ise 2020’deki 77 milyar Euro seviyesinden 105,3 milyar düzebir daha yükselmiş durumda.

Biden-Xi görüşmesinde ana gündem Tayvan

Çin Devlet Lideri Xi Jinping’in ABD Lideri Joe Biden ile dün gerçekleştirdiği birinci toplantıda ana gündem hususu, iki muhteşem güç içinde siyasi tansiyonu uzun bir müddetdir yükseltmekte olan Tayvan konusuydu. İki önder daha evvel iki kere telefon görüşmesi gerçekleştirmişti fakat görüntü konferans formunda gerçekleşen dünkü görüşme Xi ve Biden içindeki birinci sanal “yüz-yüze” görüşmeydi. Çin basınına göre Xi, Biden’a “Tayvan konusunda geri adım atın” bildirisi verirken, ABD’li üst seviye yetkililer ise Biden’ın Xi’ye “Çin’in sorumlu bir ulus üzere, ‘kurallarına göre oynaması’ gerektiğini dediğini aktardı. Çin’in devlete ilişkin basın kuruluşu Küresel Times, dünkü manşetinde “Tayvan sorunu Çin’in en son kırmızı çizgisi” tabirlerini kullandı. ABD’nin Birleşmiş Milletler nezdinde hala Çin’in bir kesimi olarak görülen Tayvan’la bağımsız bir ülke üzere delegeler göndermesi ve ticaret görüşmeleri yapması, Çin’in Tayvan hava alanına savaş uçakları göndermesine kadar uzanan politik bir tansiyonu körükleyen gelişmeler olmuştu. Lakin Avustralya’nın ABD ve İngiltere ile yaptığı “Fransa’ya ihanet” olarak görülen nükleer denizaltı mutabakatından epey kısa bir süre daha sonra “Tayvan’ın Çin’e karşı savunulması için ABD tarafınca başlatılacak rastgele bir ajandayı desteklemeyeceğini” duyurması George Bush periyodunun Beyaz Saray Asya danışmanı Michael Green’e bakılırsa “Çin’in artan etkisinin Asya’nın her yerinde güvenlik münasebetlerini ne kadar değiştirdiğini gösteriyor.” Biden’ın toplantıda Çin’in nükleer kapasitesini artırmasına yönelik kaygıları de lisana getirmesi bekleniyor. Pentagon varsayımlarına nazaran Çin’in 2020 itibariyle 272 olan nükleer başlık sayısını 2030 itibariyle 1000’e yükselterek üç katına çıkarmış olacak.

ALINTIDIR
 
Üst