Asbest tehlikesi niye bu kadar değerli
Jeofizik Mühendisliği kısmı öğrencisiyken birinci vakit içinderda karşılaştığım, Emekçi Sıhhati ve İş Güvenliği uzmanlığı eğitimim periyodunda tehlikesinin farkına vardığım ve son olarak geçen hafta Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’na bağlı Emekçi Sıhhati ve İş Güvenliği Enstitüsü Müdürlüğü tarafınca 25.ncisi düzenlenen Asbest Söküm Uzmanlığı Eğitimine katılarak Asbest Söküm Uzmanı olduğumda yapılması gerekenleri öğrendiğim de “Asbest tozuna maruziyetin mevt demek!” olduğunu öğrendim. Öncelikle eğitimi organize edenlere, eğitimcilere, ve çalışan tüm işçilere teşekkür etmek koşul. Yaptıkları işi çok yeterli biliyorlar.
Asbestin (amyant) çoğunlukla karşılaşılan 6 farklı tipi bulunmaktadır. En yaygın olanı krizotil tip beyaz asbest olup, en tehlikeli olanı ise krosidotil (mavi), amosit (kahverengi) ve tremolit tipi asbestlerdir. Asbest hayatımızın her alanında hayatımızda bulunan ve bizlerin bildiğinden fark edemediği lakin üreten ve kullananların kullanmada şuurlu olarak tercih ettiği solunduğunda ve hatta bir biçimde tüketildiğinde (musluk suyu vb.) kanser olmak haricinde bir seçeneği olmayan asbest’in farkında olmanız için bu yazıyı yazma gereği duydum. Çernobil kazası olduğunda o günlerde söylenen “10 yıl daha sonra kanser olacaksınız” lafına aldırış etmeyen hatta çay ve fındık tüketilmesi için teşvik eden bakanı hatırladığınıza da eminim. Bugün emsal bir biçimde bir Asbest Söküm Uzmanı olarak gerek kentsel dönüşümde Asbest Söküm Uzmanınca rapor istemeyen belediyeler, hakikat rapor hazırlanmayan uzmanlar, kendisine sorun ve ek maliyet çıkarılmasını istemeyen müteahhitler ve bu müteahhitleri denetlemeyen kamu gücü olduğu sürece bugün de rahatlıkla söyleyebilirim ki “10 yıl ortasında yüz binlerce kişi akciğer ve/veya mezotelyoma” kanseri olacaktır. Şuurlu toplum, Asbest’in ömür alanlarından bertaraf edilmesi için uğraş eden toplum olacağından, bilginin gücünün farkına varın isterim. Tabi epeyce teknik ayrıntıya girmeden yani bu yazıyı okuyanları da epeyce sıkmadan birkaç örnekle ne yapmanız gerektiğini sizlere izah edeceğim. Bu bahiste sorusu olanlar ise bana ulaşmak çok kolay olduğunu hatırlatmak isterim.
SIK KULLANILIR
Asbest bir yalıtım materyalidir. Yüksek dayanımından dolayı ve materyale elastikiyet kazandırıp, direncini arttırdığından dolayı sanayide çoğunlukla kullanılmaktadır. Raf ömrünü uzatmak için besinlere katılan ve esirgeyici olsun diye kullanılan besinlere benzemektedir. Fren balatalarında, beton ortasındaki çimentoda, dokumacılık mamüllerinde,köy meskenlerinde sıva gereci olarak, evimizdeki oluklu çatı kaplama levhalarında, dış cephe kaplamalarında, kazan dairelerinde, yangın battaniyelerinde, tüm boru kapmalarında, elektrik kablolarında, apartmanlardaki elektrik tesisatlarında, bantlarda, marleylerde ve yapıştırıcılarda, asfalt ortasında, içme suyunu konutumuza taşıyan borularda, gemilerde, muşambalarda, ısıya sağlam olması için tencere tabanları ve teflonlarda, püskürtme betonlarda, cam macunlarında, pudralarda ve contalarda yasaklanması öncesi (31 Aralık 2010) şimdi ülkemizin her yerinde kullanılmıştır.Bakanlığın yaptığı bir çalışmada ülkemizde 41 ilin, 374 köyünde asbest lifleri ile inşa edilmiş köylerin olduğu tespit edildiği fakat yapılan çalışmada tüm yapılarda direkt numune alınarak yapılmamış olan örnekler olduğundan da, bu sayının daha fazla olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Asbest yani fibrojenik toz teneffüs yoluyla akciğerlere giriş yapar ve silis, talk ve alüminyum üzere maruziyeti daha sonrası sonuç kanser olmaktadır. Sigara içenlere nazaran % 50 daha süratli ve herkesin fizyolojik yapısına bakılırsa tesir derecesi olan bir gereçtir. Kot taşlama işinde çalışıp silis tozundan dolayı ortam ve uygun şahsi gözetici donanım kullandırılmayan çalışanların büyük kısmı öldü yahut şu an nefes alamıyor.
ŞAYET ASBEST VAR İSE KARANTİNA KOŞUL
Bu kısa bilgi daha sonrası asbeste maruz olup olmadığınızı yahut yaşam/işyeri ortamında asbestin olup olmadığını anlamak için yapacağınız tek şey Asbest Söküm Uzmanı denetiminde numune alınması ve laboratuvarda farklı tip mikroskoplarla belirlenmesi gerekmektedir. Koku, tadı vb. yoktur. Hakikat yerde numune almak ve bu numuneyi laboratuvarda inceleyen yetkili laboratuvarda tespiti mümkündür. Buna biz asbest envanter raporu diyoruz. Şayet asbest varsa sökümü, yıkım ve uzaklaştırılması ortasında bildiğiniz karantina ortamı oluşturularak hani o sinemalarda biyolojik yahut kimyasalların çalışıldığı yerlerde uzaylı üzere gibir dahan ve kapalı, korunan bir çalışma ortamında sökülmesi ve bertaraf tesislerine gönderilerek gömülmesi gerekmektedir. Bugün bizler 26 Nisan 1986 yılında Çernobil’de meydana gelen nükleer patlama daha sonrası 1990’ların ortalarında başlayan ve günümüzde neredeyse mevt haricinde bir kurtuluşu olmayan kanser hastalığını, asbest ile yeniden bilhassa kentsel dönüşüm çalışmalarında açığa çıkan tozlarla yaşayıp ikinci defa ölmek istemiyorsak, asbest tozuna karşı gayret etmek zorundayız. Aliağa’ya gelip sökülen gemilerde çalışan personellerin, kentsel dönüşüm niçiniyle asbest raporu istemeyen belediyeler yüzünde yıkım yapılan alanlardaki yaşayan halkın, fabrikalarda daha fazlaca kar elde etmek için asbesti bertaraf etmeyen işverenlerin ensesinde olmamız gerekir. Asbest raporu istendiği biçimde müteahhidine sorun çıkarmak olarak bakılırsan kamucu olmayan belediye lider ve müdürlerini ve bu hususta kendi kazandığı para haricinde halk sıhhatini düşünmeden ve numune bile almadan asbest raporu hazırlayan asbest söküm uzmanları olduğunu bugün sizlere söylemezsem yarın için kendimi hatalı hissedeceğimi bilmenizi isterim.
Bir yıkım var ise kesinlikle asbest raporu hazırlanmalıdır. Şayet yanı başınızda bir bina yıkılıyorsa, asbest raporunu görmeden yıktırmayın! Ve bu da yetmez, yıkılan binalardan çıkarılıp (müteahhittin yıkım öncesi yapıdan çıkan herşeyi asbest raporu olmadan parası karşılığı satıp) ikinci el olarak satılan petekler, eternitler, kablolar ve borular, hatta kombiler vb. satın almayın ve rapor olmadan söküldüğünde katiyen zabıtayı arayıp tutanak tutun ve 170 no’lu bakanlık ihbar çizgisine şikayetçi olun! Bizler kendi hayatımız için uğraş etmek haricinde bir seçeneğimiz yok! Zira yaşamamız, bu ranttan faydalananlarının karında epeyce daha pahalıdır. Ben birkaç gün evvel yaşadığım Avcılar ilçesi için bu biçimde bir süreci gerçekleştirdim. Yanı başımdaki binada eternitlerin 5. kattan aşağıda atılıp toz, buz edilerek havaya karışan asbest tozları niçiniyle kanser olursam, cürümlünün kim olduğunu sizler uygun biliyorsunuz!
Dr. Savaş Karabulut
ALINTIDIR
Jeofizik Mühendisliği kısmı öğrencisiyken birinci vakit içinderda karşılaştığım, Emekçi Sıhhati ve İş Güvenliği uzmanlığı eğitimim periyodunda tehlikesinin farkına vardığım ve son olarak geçen hafta Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’na bağlı Emekçi Sıhhati ve İş Güvenliği Enstitüsü Müdürlüğü tarafınca 25.ncisi düzenlenen Asbest Söküm Uzmanlığı Eğitimine katılarak Asbest Söküm Uzmanı olduğumda yapılması gerekenleri öğrendiğim de “Asbest tozuna maruziyetin mevt demek!” olduğunu öğrendim. Öncelikle eğitimi organize edenlere, eğitimcilere, ve çalışan tüm işçilere teşekkür etmek koşul. Yaptıkları işi çok yeterli biliyorlar.
Asbestin (amyant) çoğunlukla karşılaşılan 6 farklı tipi bulunmaktadır. En yaygın olanı krizotil tip beyaz asbest olup, en tehlikeli olanı ise krosidotil (mavi), amosit (kahverengi) ve tremolit tipi asbestlerdir. Asbest hayatımızın her alanında hayatımızda bulunan ve bizlerin bildiğinden fark edemediği lakin üreten ve kullananların kullanmada şuurlu olarak tercih ettiği solunduğunda ve hatta bir biçimde tüketildiğinde (musluk suyu vb.) kanser olmak haricinde bir seçeneği olmayan asbest’in farkında olmanız için bu yazıyı yazma gereği duydum. Çernobil kazası olduğunda o günlerde söylenen “10 yıl daha sonra kanser olacaksınız” lafına aldırış etmeyen hatta çay ve fındık tüketilmesi için teşvik eden bakanı hatırladığınıza da eminim. Bugün emsal bir biçimde bir Asbest Söküm Uzmanı olarak gerek kentsel dönüşümde Asbest Söküm Uzmanınca rapor istemeyen belediyeler, hakikat rapor hazırlanmayan uzmanlar, kendisine sorun ve ek maliyet çıkarılmasını istemeyen müteahhitler ve bu müteahhitleri denetlemeyen kamu gücü olduğu sürece bugün de rahatlıkla söyleyebilirim ki “10 yıl ortasında yüz binlerce kişi akciğer ve/veya mezotelyoma” kanseri olacaktır. Şuurlu toplum, Asbest’in ömür alanlarından bertaraf edilmesi için uğraş eden toplum olacağından, bilginin gücünün farkına varın isterim. Tabi epeyce teknik ayrıntıya girmeden yani bu yazıyı okuyanları da epeyce sıkmadan birkaç örnekle ne yapmanız gerektiğini sizlere izah edeceğim. Bu bahiste sorusu olanlar ise bana ulaşmak çok kolay olduğunu hatırlatmak isterim.
SIK KULLANILIR
Asbest bir yalıtım materyalidir. Yüksek dayanımından dolayı ve materyale elastikiyet kazandırıp, direncini arttırdığından dolayı sanayide çoğunlukla kullanılmaktadır. Raf ömrünü uzatmak için besinlere katılan ve esirgeyici olsun diye kullanılan besinlere benzemektedir. Fren balatalarında, beton ortasındaki çimentoda, dokumacılık mamüllerinde,köy meskenlerinde sıva gereci olarak, evimizdeki oluklu çatı kaplama levhalarında, dış cephe kaplamalarında, kazan dairelerinde, yangın battaniyelerinde, tüm boru kapmalarında, elektrik kablolarında, apartmanlardaki elektrik tesisatlarında, bantlarda, marleylerde ve yapıştırıcılarda, asfalt ortasında, içme suyunu konutumuza taşıyan borularda, gemilerde, muşambalarda, ısıya sağlam olması için tencere tabanları ve teflonlarda, püskürtme betonlarda, cam macunlarında, pudralarda ve contalarda yasaklanması öncesi (31 Aralık 2010) şimdi ülkemizin her yerinde kullanılmıştır.Bakanlığın yaptığı bir çalışmada ülkemizde 41 ilin, 374 köyünde asbest lifleri ile inşa edilmiş köylerin olduğu tespit edildiği fakat yapılan çalışmada tüm yapılarda direkt numune alınarak yapılmamış olan örnekler olduğundan da, bu sayının daha fazla olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Asbest yani fibrojenik toz teneffüs yoluyla akciğerlere giriş yapar ve silis, talk ve alüminyum üzere maruziyeti daha sonrası sonuç kanser olmaktadır. Sigara içenlere nazaran % 50 daha süratli ve herkesin fizyolojik yapısına bakılırsa tesir derecesi olan bir gereçtir. Kot taşlama işinde çalışıp silis tozundan dolayı ortam ve uygun şahsi gözetici donanım kullandırılmayan çalışanların büyük kısmı öldü yahut şu an nefes alamıyor.
ŞAYET ASBEST VAR İSE KARANTİNA KOŞUL
Bu kısa bilgi daha sonrası asbeste maruz olup olmadığınızı yahut yaşam/işyeri ortamında asbestin olup olmadığını anlamak için yapacağınız tek şey Asbest Söküm Uzmanı denetiminde numune alınması ve laboratuvarda farklı tip mikroskoplarla belirlenmesi gerekmektedir. Koku, tadı vb. yoktur. Hakikat yerde numune almak ve bu numuneyi laboratuvarda inceleyen yetkili laboratuvarda tespiti mümkündür. Buna biz asbest envanter raporu diyoruz. Şayet asbest varsa sökümü, yıkım ve uzaklaştırılması ortasında bildiğiniz karantina ortamı oluşturularak hani o sinemalarda biyolojik yahut kimyasalların çalışıldığı yerlerde uzaylı üzere gibir dahan ve kapalı, korunan bir çalışma ortamında sökülmesi ve bertaraf tesislerine gönderilerek gömülmesi gerekmektedir. Bugün bizler 26 Nisan 1986 yılında Çernobil’de meydana gelen nükleer patlama daha sonrası 1990’ların ortalarında başlayan ve günümüzde neredeyse mevt haricinde bir kurtuluşu olmayan kanser hastalığını, asbest ile yeniden bilhassa kentsel dönüşüm çalışmalarında açığa çıkan tozlarla yaşayıp ikinci defa ölmek istemiyorsak, asbest tozuna karşı gayret etmek zorundayız. Aliağa’ya gelip sökülen gemilerde çalışan personellerin, kentsel dönüşüm niçiniyle asbest raporu istemeyen belediyeler yüzünde yıkım yapılan alanlardaki yaşayan halkın, fabrikalarda daha fazlaca kar elde etmek için asbesti bertaraf etmeyen işverenlerin ensesinde olmamız gerekir. Asbest raporu istendiği biçimde müteahhidine sorun çıkarmak olarak bakılırsan kamucu olmayan belediye lider ve müdürlerini ve bu hususta kendi kazandığı para haricinde halk sıhhatini düşünmeden ve numune bile almadan asbest raporu hazırlayan asbest söküm uzmanları olduğunu bugün sizlere söylemezsem yarın için kendimi hatalı hissedeceğimi bilmenizi isterim.
Bir yıkım var ise kesinlikle asbest raporu hazırlanmalıdır. Şayet yanı başınızda bir bina yıkılıyorsa, asbest raporunu görmeden yıktırmayın! Ve bu da yetmez, yıkılan binalardan çıkarılıp (müteahhittin yıkım öncesi yapıdan çıkan herşeyi asbest raporu olmadan parası karşılığı satıp) ikinci el olarak satılan petekler, eternitler, kablolar ve borular, hatta kombiler vb. satın almayın ve rapor olmadan söküldüğünde katiyen zabıtayı arayıp tutanak tutun ve 170 no’lu bakanlık ihbar çizgisine şikayetçi olun! Bizler kendi hayatımız için uğraş etmek haricinde bir seçeneğimiz yok! Zira yaşamamız, bu ranttan faydalananlarının karında epeyce daha pahalıdır. Ben birkaç gün evvel yaşadığım Avcılar ilçesi için bu biçimde bir süreci gerçekleştirdim. Yanı başımdaki binada eternitlerin 5. kattan aşağıda atılıp toz, buz edilerek havaya karışan asbest tozları niçiniyle kanser olursam, cürümlünün kim olduğunu sizler uygun biliyorsunuz!
Dr. Savaş Karabulut
ALINTIDIR