Batı kıblesi
Evvel bir tarif:
İdeoloji; siyasal, toplumsal bir öğreti oluşturan hükümetin, siyasi partinin, toplumsal sınıfın yahut kişinin davranış ve fikirlerine taraf veren politik, bilimsel, felsefi, hukukî, dinî, estetik, ahlaki temellere dayanan fikirler bütünü…
daha sonra bir kişi:
Destutt de Tracy (1754 – 1836)…
Fransız filozof, ideoloji teriminin mucidi.
Ona göre ideoloji, gerçek ile yanlışı, safsata ile gerçekliği ayırmaya dönük bilimsel disiplin.
Bu bağlamda ideoloji “fikirler bilimi” olarak formüle edilir.
İdeoloji kavramını yaygınlaştıran düşünür Karl Marks oldu. Dedi ki:
-“Toplumun maddi gücüne hükmeden sınıf, hem de hâkim entelektüel güçtür…
-“Maddi üretim araçlarını elinde tutan sınıf, beraberinde zihinsel üretim araçları üzerinde de kontrolü elinde tutar…
-“ Zihinsel üretim araçlarından mahrum olanların fikirleri, bu araçlara sahip olanlarınkine tabidir…”
Yalnızca Marksistler değil; M.Weber’den E. Durkheim’e kadar epeyce düşünür de ideolojiye farklı yaklaşımlar getirdi.
Gelelim ana mevzumuza:
Ebediyen şunun altını çiziyorum:
İdeoloji/ teori/ kuram tartışması yapılmazsa, salt şahısların konuşulduğu “siyaset çukurunda” debelenip/ çırpınıp durulur!
Yani, gidilecek “yol” için pusula-harita şarttır…
Pekala:
TARİHÎ ART PLAN
Birden fazla siyasi parti “ideolojisi” kelamını duyar duymaz niye irkiliyor?
İki niçini var:
Bir, Soğuk Savaş başlangıcında/ 1950’lerde Batı/ABD, “ideolojinin sonu” tezini ortaya attı. Argümanları şuydu: Marks’a göre, ideolojilere temel olan ekonomik eşitsizliklerdir. Batı toplumlarının ekonomik seviyede refaha kavuşması sınıf farkını ortadan kaldırdığı için bu ideolojilerin bittiği manasına gelir!
İki, Soğuk Savaş bitiminde/ 1990’lar başında Batı/ABD, “tarihin sonu” tezi ile ideolojilerin öldüğünü tez etti. Bu, Sovyetler Birliği’nin yıkılışıyla dünyada toplumları dönüştürmede sona gelindiğini yani dünyada salt liberalizm ideolojisinin kaldığını ve başka ideolojilerin sonsuza kadar yok olduğu tezine dayanıyordu: Postmodernizm!
Kuşkusuz Batı/ABD, gerçekliği bozan bir ruhsal savaş usulünü dillendirdi. Çok geçmedi; görüldü ki, “ideolojilerin sonu” tezinin sonuna gelindi! Bu bir safsata idi.
Gelinen yer şu oldu:
-Soğuk Savaş periyodu bitti.
-ABD liderliğindeki Batı’nın neoliberalizm temelli globalleşme dayatması/ “haydutluğu” bitti.
– Ve artık dünyada “yeni Soğuk Savaş” periyodu başladı.
bu biçimde:
Dünyada ve ulusal ölçekte “yeni saflar” nasıl belirlenecek? Örneğin:
Milliyetçi ve Müslüman siyasal kimlik, Soğuk Savaş devrinde ABD/Batı’nın doğal müttefiki olarak “komünizmle mücadele” çerçevesinde şekillendi.
Akabinde ABD/Batı, bu çevreyi -yeni üretimi/ değiştirilen gömlek ile – küresel/emperyalist neoliberalizm ile buluşturdu. Lakin:
“Yeni Soğuk Savaş” devrinde “ideoloji kartları” bir daha karılıyor/ yeni saflar ortaya çıkıyor! Artık ne/neler olacak?
BOZUK GÖSTERİYOR
Batı, özgünlüğünü daima üniversal model olarak tanımladı, bunu dayattı ve bunun haricindeki siyasal modelleri/ideolojileri kabul etmedi.
Batı merkezciliğinin “ötekine” dayattığı model; Batı’nın çıkarına uygun olma kıstasıydı:
-Çıkarına uygunsan “demokrat muhafazakâr”, çıkarına uygun değilsen “otoriter diktatör!”
-Çıkarına uygunsan “Ilımlı İslam”, çıkarına uygun değilsen “radikal/ terörist İslam!”
Batı, bu hegemonik anlayıştan/ dayatmadan/ baskıdan asla vazgeçmiyor!
Bunun ismi dün “medenileştirme” idi; bugün “demokratikleşme” oldu. Ki perde gerisindeki gerçek, emperyalist sömürü idi hep!
Hâlâ kimi “sol” görünümlü siyasi partinin ideolojisi/düşüncesi gelip şuna dayanıyor; Batı’ya eklemlenerek iktidar olmak. Batı kökenli oryantalizme esir düşmek yani…
FETÖ darbesine kadar AKP’nin çizgisi de buydu. Ne vakit ki ABD/Batı’yı karşısına alarak; Kuzey Suriye’de yapay devlet kuruluşunu askeri müdahaleyle önleyerek; Doğu Akdeniz’de inisiyatif göstererek; Rusya’dan hava savunma sistemi S 400 alarak; Ukrayna-Rusya Savaşı’nda etkin tarafsızlığı benimseyerek vs Atatürk’ün bağımsızlıkçı dış siyaset ekseninde yürümeye başladı. Erdoğan’ın “lanetlenmesi” de Batı’da bu süreçte başladı mı?
Uzatmayayım…
Dünya değişiyor, ideolojiler ekseninde yeni kutuplaşmalar ortaya çıkıyor. Ve ama:
Kimi partiler sıradan/indirgemeci, günümüzde hiç bir düşünsel niteliği olmayan Soğuk Savaş saflaşmasını sürdürmek istiyor. İşte buna itirazım var.
Bu demek değil ki; ABD/Batı ile keskin yol ayrımına gelelim, hayır! Lakin boyun eğmeye yönelik, tekçi “Batı kıblesini” sorgulayalım…
Derinlikli bilgiye, ideolojiye/teoriye dayanan tarihî tartışmalar yapmaya mecburuz.
Yeni pusulaya gereksinimimiz var; mevcut olan kırk yıldır bozuk gösteriyor çünkü…
Soner Yalçın
ALINTIDIR
Evvel bir tarif:
İdeoloji; siyasal, toplumsal bir öğreti oluşturan hükümetin, siyasi partinin, toplumsal sınıfın yahut kişinin davranış ve fikirlerine taraf veren politik, bilimsel, felsefi, hukukî, dinî, estetik, ahlaki temellere dayanan fikirler bütünü…
daha sonra bir kişi:
Destutt de Tracy (1754 – 1836)…
Fransız filozof, ideoloji teriminin mucidi.
Ona göre ideoloji, gerçek ile yanlışı, safsata ile gerçekliği ayırmaya dönük bilimsel disiplin.
Bu bağlamda ideoloji “fikirler bilimi” olarak formüle edilir.
İdeoloji kavramını yaygınlaştıran düşünür Karl Marks oldu. Dedi ki:
-“Toplumun maddi gücüne hükmeden sınıf, hem de hâkim entelektüel güçtür…
-“Maddi üretim araçlarını elinde tutan sınıf, beraberinde zihinsel üretim araçları üzerinde de kontrolü elinde tutar…
-“ Zihinsel üretim araçlarından mahrum olanların fikirleri, bu araçlara sahip olanlarınkine tabidir…”
Yalnızca Marksistler değil; M.Weber’den E. Durkheim’e kadar epeyce düşünür de ideolojiye farklı yaklaşımlar getirdi.
Gelelim ana mevzumuza:
Ebediyen şunun altını çiziyorum:
İdeoloji/ teori/ kuram tartışması yapılmazsa, salt şahısların konuşulduğu “siyaset çukurunda” debelenip/ çırpınıp durulur!
Yani, gidilecek “yol” için pusula-harita şarttır…
Pekala:
TARİHÎ ART PLAN
Birden fazla siyasi parti “ideolojisi” kelamını duyar duymaz niye irkiliyor?
İki niçini var:
Bir, Soğuk Savaş başlangıcında/ 1950’lerde Batı/ABD, “ideolojinin sonu” tezini ortaya attı. Argümanları şuydu: Marks’a göre, ideolojilere temel olan ekonomik eşitsizliklerdir. Batı toplumlarının ekonomik seviyede refaha kavuşması sınıf farkını ortadan kaldırdığı için bu ideolojilerin bittiği manasına gelir!
İki, Soğuk Savaş bitiminde/ 1990’lar başında Batı/ABD, “tarihin sonu” tezi ile ideolojilerin öldüğünü tez etti. Bu, Sovyetler Birliği’nin yıkılışıyla dünyada toplumları dönüştürmede sona gelindiğini yani dünyada salt liberalizm ideolojisinin kaldığını ve başka ideolojilerin sonsuza kadar yok olduğu tezine dayanıyordu: Postmodernizm!
Kuşkusuz Batı/ABD, gerçekliği bozan bir ruhsal savaş usulünü dillendirdi. Çok geçmedi; görüldü ki, “ideolojilerin sonu” tezinin sonuna gelindi! Bu bir safsata idi.
Gelinen yer şu oldu:
-Soğuk Savaş periyodu bitti.
-ABD liderliğindeki Batı’nın neoliberalizm temelli globalleşme dayatması/ “haydutluğu” bitti.
– Ve artık dünyada “yeni Soğuk Savaş” periyodu başladı.
bu biçimde:
Dünyada ve ulusal ölçekte “yeni saflar” nasıl belirlenecek? Örneğin:
Milliyetçi ve Müslüman siyasal kimlik, Soğuk Savaş devrinde ABD/Batı’nın doğal müttefiki olarak “komünizmle mücadele” çerçevesinde şekillendi.
Akabinde ABD/Batı, bu çevreyi -yeni üretimi/ değiştirilen gömlek ile – küresel/emperyalist neoliberalizm ile buluşturdu. Lakin:
“Yeni Soğuk Savaş” devrinde “ideoloji kartları” bir daha karılıyor/ yeni saflar ortaya çıkıyor! Artık ne/neler olacak?
BOZUK GÖSTERİYOR
Batı, özgünlüğünü daima üniversal model olarak tanımladı, bunu dayattı ve bunun haricindeki siyasal modelleri/ideolojileri kabul etmedi.
Batı merkezciliğinin “ötekine” dayattığı model; Batı’nın çıkarına uygun olma kıstasıydı:
-Çıkarına uygunsan “demokrat muhafazakâr”, çıkarına uygun değilsen “otoriter diktatör!”
-Çıkarına uygunsan “Ilımlı İslam”, çıkarına uygun değilsen “radikal/ terörist İslam!”
Batı, bu hegemonik anlayıştan/ dayatmadan/ baskıdan asla vazgeçmiyor!
Bunun ismi dün “medenileştirme” idi; bugün “demokratikleşme” oldu. Ki perde gerisindeki gerçek, emperyalist sömürü idi hep!
Hâlâ kimi “sol” görünümlü siyasi partinin ideolojisi/düşüncesi gelip şuna dayanıyor; Batı’ya eklemlenerek iktidar olmak. Batı kökenli oryantalizme esir düşmek yani…
FETÖ darbesine kadar AKP’nin çizgisi de buydu. Ne vakit ki ABD/Batı’yı karşısına alarak; Kuzey Suriye’de yapay devlet kuruluşunu askeri müdahaleyle önleyerek; Doğu Akdeniz’de inisiyatif göstererek; Rusya’dan hava savunma sistemi S 400 alarak; Ukrayna-Rusya Savaşı’nda etkin tarafsızlığı benimseyerek vs Atatürk’ün bağımsızlıkçı dış siyaset ekseninde yürümeye başladı. Erdoğan’ın “lanetlenmesi” de Batı’da bu süreçte başladı mı?
Uzatmayayım…
Dünya değişiyor, ideolojiler ekseninde yeni kutuplaşmalar ortaya çıkıyor. Ve ama:
Kimi partiler sıradan/indirgemeci, günümüzde hiç bir düşünsel niteliği olmayan Soğuk Savaş saflaşmasını sürdürmek istiyor. İşte buna itirazım var.
Bu demek değil ki; ABD/Batı ile keskin yol ayrımına gelelim, hayır! Lakin boyun eğmeye yönelik, tekçi “Batı kıblesini” sorgulayalım…
Derinlikli bilgiye, ideolojiye/teoriye dayanan tarihî tartışmalar yapmaya mecburuz.
Yeni pusulaya gereksinimimiz var; mevcut olan kırk yıldır bozuk gösteriyor çünkü…
Soner Yalçın
ALINTIDIR