Big Tech sizi gözetliyor: İnternetin tarafsızlık tezi bitti
Örneğin Agence France-Presse 31 Mart tarihindeki bir tweet bildirisinde “Batılı uzmanlar Ukrayna istilasının başından beri binlerce Rus askerinin öldüğü konusunda görüş birliği arasındaler lakin Ukrayna ordusunun kayıpları konusunda neredeyse hiç bir ipucu filtrelerden sızmıyor” demekteydi.
(“Big Tech” bilgi alma hakkını bitirdi)
TARAFSIZ İNTERNET ARTIK YOK
İnternetin bugünkü siyasallaşması ile ilgili daha geniş kapsamlı bir makale ise nihayet “Foreign Policy” de çıktı. “Carnegie Endowment” isimli kurumun araştırmacılarından Steven Feldstein, “Big Tech” ismi verilen İnternet platformları ile ilgili tarafsızlık hayalinin Ukrayna savaşı ile birlikte çöküşünü tahlil etti. Google, Amazon, Apple, Meta ( Facebook ) ve Microsoft firmalarına takılan bir isim olan “Big Tech” bu Ukrayna’da savaşanlardan birinin oburu aleyhine kullandığı bir silah oldu. Bu durum “bilgi çağı” palavralarına ve teknik gelişimin insanların özgürlük alanını bizatihi genişleteceği halindeki fikirlere ağır bir darbe indirdi. Global sistem ismine 30 yıldır yinelanan ve artık beylik klişeler haline gelmiş liberal savlar bu kere büsbütün deşifre oldu.
(Teknolojik denetim sistemi)
Bilim insanları “big tech” hakkında evvelce beri bir yandan insanların özel hayatını istila etme, öte yandan vergi kaçırıp inhisar oluşturma tenkitleri yapıyorlardı. Son periyotlarda ise bu 5’li küme rekabet zıddı ve “oligopol” oluşturan uygulamaları niçiniyle başta Avrupa Birliği olmak üzere biroldukça ülkede adaletin hedefindeler. Ukrayna krizinde bu kendisi oligark Batılı medyanın tıpkı vakitte isimleri daha yeni biroldukca skandal ve suça karışmış olan Ukraynalı oligarklar ile el ele “Rus oligarklara” karşı yaptıkları yayın ise lakin ahlaksızca bir çelişkiye işaret ediyordu.
İnternetin politik tarafsızlığı bilhassa ABD seçimleri sırasında ağır bir biçimde sorgulanmıştı. Batı’da artık bir moda halinde azgınlık yapan “iptal kültürü” yanlısı saldırgan liberal kümeler ise internette sansürün, yasaklamaların daha da artırılması ve fikir özgürlüğü ve tenkidin sonuna dek kısıtlanması için kampanyalar düzenlemektelerdi.
(Ne okuduğumuz biliniyor)
ADIM ADIM GERİLEYEN ÖZGÜRLÜK
Örneğin Facebook’a senelerca baskı yapılmış ve liberallerin beğenmedikleri paylaşımların yasaklanması istenmişti. Mark Zuckerberg 2016’de yaptığı bir röportajda platformlarının Facebook’taki içeriklerden sorumlu olmadığını söylemişti. Toplumsal medyaların bu çeşit baskılara karşı hudutlu da olsa gösterdikleri direniş 2020 yılında kırılmaya başlandı. ABD’deki siyasal kutuplaşma, ABD ordusundan da katkı geldiği söylenen 6 Ocak Kongre baskını komplosu ve Kovid tedbirlerine şu yahut bu ölçüde muhalif olanlarının seslerini ziyadesiyle ve külliyen kesme eforları baskıları ağırlaştırdı. Özgürlüğü geriletti. Ukrayna krizi ise insanlara “serbest” piyasa eseri olarak yutturulmaya çalışılan propaganda araçlarının özlerinden kaynaklanan niteliğinin daha da olgunlaşarak kendini ortaya çıkarmasını sağladı.
(Soğuk savaş ikilisi)
Sayısal platformlar uzun bir devir hükümetlere karşı özgürlüklerin simgesi olarak sunulmuştu. Hükümetler politik tenkitlerin kısıtlanmasını sağlamak için platformların ülkelerinde ofis açmalarını istemişler “Big Tech” ise güya buna direnmişti. Bugün ise senelerca anlatılan bu “paradigma” değişmiş durumda. İnternet, savaş görüntülerinin, tutulan tarafın “en parlak” zaferlerinin, düşmanların ise “en alçak” hâllerinin gösterildiği, asker fanilalı bir dizi oyuncusunun yakışıksız gösteriler yaptığı bir propaganda kutusuna dönüşmüştür.
Bu değişimin kaynağı bu platformların iktidar ile binbir türlü bağlara sahip olmalarıdır. Hükümetler, toplumsal medya ve internet araçlarını propaganda, karşı tarafı şaşırtmak ve bölmek, itirazları sindirmek ve kendi politik programlarını yürürlüğe koymak için kullanmaktadır.
(Rus savaş esirleri teşhiri)
İnternet ve eserleri üzere epey tesirli denetim araçları mevcut iken egemenlerin bunları kendi hallerine bırakmaları esasen düşünülemezdi. Global sistemin merkez ülkelerini hayır kurumları ve yeterlilik melekleri olarak göstermeye çalışan makus niyetli liberaller haricinde buna inanan aslına bakarsanız yoktu. Ancak hükümetler de bu denetim sistemlerinden azami ölçüde yararlanmak için ellerinden geleni yaptılar ve Kovid salgınında insanların İnternete daha fazla yönelmesini de bir fırsat bildiler. Ayrıyeten global bir salgın hastalık olması ve toplumun tümünü ilgilendirmesi niçiniyle “total” bir özellik taşıyan Kovid, onlar için totaliter bir rejim başlangıcı denemesi için kaçırılmayacak bir fırsat oldu.
UKRAYNA DÖNÜM NOKTASI
Ukrayna savaşı daha evvel Odatv’deki yazılarımda da anımsattığım üzere göz göre nazaran gelmiştir. Hangi ülke hakkında ABD 2 ay boyunca “ öteki bir ülkeyi istila edecekler ve biz de ekonomik cezalar haricinde buna müdahale etmeyeceğiz” formunda konuşmalar yapsa o ülke kendisinden beklenen ve adeta istenen bu “jesti” yerine getirmeyi reddetmez. Ve bu savaş Foreign Policy’deki tahlilde de açıklandıği üzere en önemli dört açıdan bir zamanın sonu ve yeni ve maalesef epey tehlikeli bir periyodun başlangıcı oldu:
1. Savaş internetin tarafsızlık efsanesine son verdi.
2. Hükümetlerin baskıları epey kuvvetli biçimde arttı.
3. İnternet firmalarında ruhunu şeytana satma ve istenmeyen uzlaşmalara girme eğilimleri arttı.
4. Salgının akabinde gelen savaş, İnternet firmalarının hükümetler ve sistem önündeki sorumluluk ve vazifelerini arttırırken etik telaşları unutturdu. Gaye için her araç makbuldür alışkanlığı otomatikleşti.
(Esir teşhiri savaş suçudur)
Yalnızca YouTube’un son 1 ayda 1000 kanal ve 15 bin görüntüyü sansür ettiği ve Rusya medyasının Batı’da büsbütün yasaklandığı, savaş hakkındaki yayınların bir coğrafyada adeta tek sesli hale geldiği bir ortamdayız. Günümüzde insanlığın ne kadar azgın ve utanmazca bir liberal atak altında olduğunun en hoş örneği ise savaş esirleriyle ilgili memleketler arası kontrattır.
Cenevre’de 1929 yılında yapılan muahede ile Batı ülkeleri asırlarca süren savaşlardan daha sonra artık uygarlaştıklarını düşünerek savaş esirleri konusunda bir ortak karar almışlar ve esirlerin kamuoyuna gösterilerek propaganda yapılmasını yasaklamışlardır. Karşı tarafın askerini “maymunlaştırıp” ahlaksız bir merak konusu haline getirme yasağına İkinci Dünya Savaşı’nda genel sınırlarıyla uyulmuştur. Hitler’in ve Stalin’in hürmet gösterdiği bu insani yasak bugün Sam Amca’nın internet sitelerinde her gün binlerce defa çiğnenmekte, Ukrayna’yı övmek için canlı, meyyit, azap edilmiş Rus esirleri Ortaçağ meydanlarındaki üzere teşhir edilmektedir. Facebook, sadizm ve canavarca hislerle adam öldürmeyle ilgili paylaşımları bile şayet amaç alınan Rus ise yayınlayacağını açıklamıştır.
(Büyük ağabey hâlâ Hitler ve Stalin mi)
“BİG TECH” İŞBAŞINDA
Geçtiğimiz hafta eski soğuk savaşın liberallerinden George Orwell’den kelam etmiştim. Orwell’in 1984 romanını, orada kelam edilen, insanların beynini yıkayıp köleleştiren teknolojik araçları, “büyük ağabey seni gözetliyor” sloganını hepimiz anımsamaktayız. İnsanlara bilgi çağı, özgürlüklerin şafağı, savaşlar ve acılarla geçen tarihin sonu diye sunulan liberal kapitalist nizamın gelip vardığı yerdir aslında bu.
Orwell, 1984 isimli romanında kelamda Stalinizmi ve Nazizmi eleştiriyordu. halbuki sistem sorunu ve hele global sistem sorunu ele alınmadan yapılan bu tenkit aslında Orwell’in savunucusu olduğu rejimin varacağı yeri anlatmış oluyordu. Günümüzde İnternet platformlarının ulaştıkları nokta maalesef bize bu imgeyi ve bu kararı dayatmıştır. İnsanlık için güç bir devirdeyiz.
Kayahan Uygur
ALINTIDIR
Örneğin Agence France-Presse 31 Mart tarihindeki bir tweet bildirisinde “Batılı uzmanlar Ukrayna istilasının başından beri binlerce Rus askerinin öldüğü konusunda görüş birliği arasındaler lakin Ukrayna ordusunun kayıpları konusunda neredeyse hiç bir ipucu filtrelerden sızmıyor” demekteydi.
(“Big Tech” bilgi alma hakkını bitirdi)
TARAFSIZ İNTERNET ARTIK YOK
İnternetin bugünkü siyasallaşması ile ilgili daha geniş kapsamlı bir makale ise nihayet “Foreign Policy” de çıktı. “Carnegie Endowment” isimli kurumun araştırmacılarından Steven Feldstein, “Big Tech” ismi verilen İnternet platformları ile ilgili tarafsızlık hayalinin Ukrayna savaşı ile birlikte çöküşünü tahlil etti. Google, Amazon, Apple, Meta ( Facebook ) ve Microsoft firmalarına takılan bir isim olan “Big Tech” bu Ukrayna’da savaşanlardan birinin oburu aleyhine kullandığı bir silah oldu. Bu durum “bilgi çağı” palavralarına ve teknik gelişimin insanların özgürlük alanını bizatihi genişleteceği halindeki fikirlere ağır bir darbe indirdi. Global sistem ismine 30 yıldır yinelanan ve artık beylik klişeler haline gelmiş liberal savlar bu kere büsbütün deşifre oldu.
(Teknolojik denetim sistemi)
Bilim insanları “big tech” hakkında evvelce beri bir yandan insanların özel hayatını istila etme, öte yandan vergi kaçırıp inhisar oluşturma tenkitleri yapıyorlardı. Son periyotlarda ise bu 5’li küme rekabet zıddı ve “oligopol” oluşturan uygulamaları niçiniyle başta Avrupa Birliği olmak üzere biroldukça ülkede adaletin hedefindeler. Ukrayna krizinde bu kendisi oligark Batılı medyanın tıpkı vakitte isimleri daha yeni biroldukca skandal ve suça karışmış olan Ukraynalı oligarklar ile el ele “Rus oligarklara” karşı yaptıkları yayın ise lakin ahlaksızca bir çelişkiye işaret ediyordu.
İnternetin politik tarafsızlığı bilhassa ABD seçimleri sırasında ağır bir biçimde sorgulanmıştı. Batı’da artık bir moda halinde azgınlık yapan “iptal kültürü” yanlısı saldırgan liberal kümeler ise internette sansürün, yasaklamaların daha da artırılması ve fikir özgürlüğü ve tenkidin sonuna dek kısıtlanması için kampanyalar düzenlemektelerdi.
(Ne okuduğumuz biliniyor)
ADIM ADIM GERİLEYEN ÖZGÜRLÜK
Örneğin Facebook’a senelerca baskı yapılmış ve liberallerin beğenmedikleri paylaşımların yasaklanması istenmişti. Mark Zuckerberg 2016’de yaptığı bir röportajda platformlarının Facebook’taki içeriklerden sorumlu olmadığını söylemişti. Toplumsal medyaların bu çeşit baskılara karşı hudutlu da olsa gösterdikleri direniş 2020 yılında kırılmaya başlandı. ABD’deki siyasal kutuplaşma, ABD ordusundan da katkı geldiği söylenen 6 Ocak Kongre baskını komplosu ve Kovid tedbirlerine şu yahut bu ölçüde muhalif olanlarının seslerini ziyadesiyle ve külliyen kesme eforları baskıları ağırlaştırdı. Özgürlüğü geriletti. Ukrayna krizi ise insanlara “serbest” piyasa eseri olarak yutturulmaya çalışılan propaganda araçlarının özlerinden kaynaklanan niteliğinin daha da olgunlaşarak kendini ortaya çıkarmasını sağladı.
(Soğuk savaş ikilisi)
Sayısal platformlar uzun bir devir hükümetlere karşı özgürlüklerin simgesi olarak sunulmuştu. Hükümetler politik tenkitlerin kısıtlanmasını sağlamak için platformların ülkelerinde ofis açmalarını istemişler “Big Tech” ise güya buna direnmişti. Bugün ise senelerca anlatılan bu “paradigma” değişmiş durumda. İnternet, savaş görüntülerinin, tutulan tarafın “en parlak” zaferlerinin, düşmanların ise “en alçak” hâllerinin gösterildiği, asker fanilalı bir dizi oyuncusunun yakışıksız gösteriler yaptığı bir propaganda kutusuna dönüşmüştür.
Bu değişimin kaynağı bu platformların iktidar ile binbir türlü bağlara sahip olmalarıdır. Hükümetler, toplumsal medya ve internet araçlarını propaganda, karşı tarafı şaşırtmak ve bölmek, itirazları sindirmek ve kendi politik programlarını yürürlüğe koymak için kullanmaktadır.
(Rus savaş esirleri teşhiri)
İnternet ve eserleri üzere epey tesirli denetim araçları mevcut iken egemenlerin bunları kendi hallerine bırakmaları esasen düşünülemezdi. Global sistemin merkez ülkelerini hayır kurumları ve yeterlilik melekleri olarak göstermeye çalışan makus niyetli liberaller haricinde buna inanan aslına bakarsanız yoktu. Ancak hükümetler de bu denetim sistemlerinden azami ölçüde yararlanmak için ellerinden geleni yaptılar ve Kovid salgınında insanların İnternete daha fazla yönelmesini de bir fırsat bildiler. Ayrıyeten global bir salgın hastalık olması ve toplumun tümünü ilgilendirmesi niçiniyle “total” bir özellik taşıyan Kovid, onlar için totaliter bir rejim başlangıcı denemesi için kaçırılmayacak bir fırsat oldu.
UKRAYNA DÖNÜM NOKTASI
Ukrayna savaşı daha evvel Odatv’deki yazılarımda da anımsattığım üzere göz göre nazaran gelmiştir. Hangi ülke hakkında ABD 2 ay boyunca “ öteki bir ülkeyi istila edecekler ve biz de ekonomik cezalar haricinde buna müdahale etmeyeceğiz” formunda konuşmalar yapsa o ülke kendisinden beklenen ve adeta istenen bu “jesti” yerine getirmeyi reddetmez. Ve bu savaş Foreign Policy’deki tahlilde de açıklandıği üzere en önemli dört açıdan bir zamanın sonu ve yeni ve maalesef epey tehlikeli bir periyodun başlangıcı oldu:
1. Savaş internetin tarafsızlık efsanesine son verdi.
2. Hükümetlerin baskıları epey kuvvetli biçimde arttı.
3. İnternet firmalarında ruhunu şeytana satma ve istenmeyen uzlaşmalara girme eğilimleri arttı.
4. Salgının akabinde gelen savaş, İnternet firmalarının hükümetler ve sistem önündeki sorumluluk ve vazifelerini arttırırken etik telaşları unutturdu. Gaye için her araç makbuldür alışkanlığı otomatikleşti.
(Esir teşhiri savaş suçudur)
Yalnızca YouTube’un son 1 ayda 1000 kanal ve 15 bin görüntüyü sansür ettiği ve Rusya medyasının Batı’da büsbütün yasaklandığı, savaş hakkındaki yayınların bir coğrafyada adeta tek sesli hale geldiği bir ortamdayız. Günümüzde insanlığın ne kadar azgın ve utanmazca bir liberal atak altında olduğunun en hoş örneği ise savaş esirleriyle ilgili memleketler arası kontrattır.
Cenevre’de 1929 yılında yapılan muahede ile Batı ülkeleri asırlarca süren savaşlardan daha sonra artık uygarlaştıklarını düşünerek savaş esirleri konusunda bir ortak karar almışlar ve esirlerin kamuoyuna gösterilerek propaganda yapılmasını yasaklamışlardır. Karşı tarafın askerini “maymunlaştırıp” ahlaksız bir merak konusu haline getirme yasağına İkinci Dünya Savaşı’nda genel sınırlarıyla uyulmuştur. Hitler’in ve Stalin’in hürmet gösterdiği bu insani yasak bugün Sam Amca’nın internet sitelerinde her gün binlerce defa çiğnenmekte, Ukrayna’yı övmek için canlı, meyyit, azap edilmiş Rus esirleri Ortaçağ meydanlarındaki üzere teşhir edilmektedir. Facebook, sadizm ve canavarca hislerle adam öldürmeyle ilgili paylaşımları bile şayet amaç alınan Rus ise yayınlayacağını açıklamıştır.
(Büyük ağabey hâlâ Hitler ve Stalin mi)
“BİG TECH” İŞBAŞINDA
Geçtiğimiz hafta eski soğuk savaşın liberallerinden George Orwell’den kelam etmiştim. Orwell’in 1984 romanını, orada kelam edilen, insanların beynini yıkayıp köleleştiren teknolojik araçları, “büyük ağabey seni gözetliyor” sloganını hepimiz anımsamaktayız. İnsanlara bilgi çağı, özgürlüklerin şafağı, savaşlar ve acılarla geçen tarihin sonu diye sunulan liberal kapitalist nizamın gelip vardığı yerdir aslında bu.
Orwell, 1984 isimli romanında kelamda Stalinizmi ve Nazizmi eleştiriyordu. halbuki sistem sorunu ve hele global sistem sorunu ele alınmadan yapılan bu tenkit aslında Orwell’in savunucusu olduğu rejimin varacağı yeri anlatmış oluyordu. Günümüzde İnternet platformlarının ulaştıkları nokta maalesef bize bu imgeyi ve bu kararı dayatmıştır. İnsanlık için güç bir devirdeyiz.
Kayahan Uygur
ALINTIDIR