Sıhhat Bakanlığı Koronavirüs Bilim Şurası Üyesi Prof. Dr. Selma Metintaş, yeni tip koronavirüsle (Kovid-19) uğraşta Sıhhat Bakanlığının önerdiği aşı uygulamalarına ne kadar epeyce ahenk olursa Delta varyantının yol açtığı ölümlerin de o oranda azalacağını vurguladı.
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (ESOGÜ) Rektörlüğünden yapılan açıklamada görüşlerine yer verilen ESOGÜ Tıp Fakültesi Halk Sıhhati Ana Bilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Metintaş, pandemide ikinci yılın ortalarına yaklaşıldığını hatırlattı.
Pandeminin geldiği noktada farklı meselelerle karşı karşıya kalındığını belirten Metintaş, “En kıymetli sorun virüsün mutasyon geçirmesidir. Yeni oluşan varyantların daha kolay bulaşabilir olması hastalığın denetimini güzelce zorlaştırmaktadır. Öteki sıkıntılar ise aşının toplumlara süratle ulaşamaması ve toplumların kurallara uymada isteksizlikleri, yorgunlukları olarak sıralanmaktadır.” sözünü kullandı.
???????Metintaş, birinci virüsün toplum ortasında uzun müddet dolaşması sonucunda oluşan ve bundan farklı özellikleri bulunan varyantların, sürpriz bir durum olmadığına işaret etti.
Virüs çoğalırken yapılan farklılaşma, canlının hayatta kalmasını güçlendiriyorsa bu mutasyonun, o canlı kümesinde baskın olarak devam ettiğine dikkati çeken Metintaş, şu ayrıntıları paylaştı:
“Bugün Vuhan suşuna karşılık Delta varyantı süratle tüm toplumlarda ön plana çıkmıştır. Delta varyantı, Vuhan suşuna nazaran daha kolay bulaşabilmektedir. SARS-CoV-2 birinci çıktığında bir enfekte kişi 2 kişiyi enfekte ederken, bugün geldiğimiz noktada Delta varyantı 5-8 kişiyi enfekte etmektedir, daha çabuk ve daha kolay bulaşma özelliği taşımaktadır. Delta varyantının orjinal virüsten en değerli farkı, insan hücrelerine bağlanabilme kapasitenin artmış olmasıdır. Bu değişim yardımıyla delta varyantı evvelki haline bakılırsa epey daha bulaşıcı bir biçime dönüşmüş ve suçiçeği kadar bulaşıcı bir karakter kazanmıştır.
Delta varyantı ile hastalanan şahısların birinci yakınmaları yepyeni virüsten farklı olarak öksürük ve koku kaybından fazla burun akıntısı, boğaz ve baş ağrısı ile olmaktadır. Şu anda her gün 200’e yakın kişiyi Kovid-19 niçiniyle kaybediyoruz. Kaybettiğimiz insanların birçok ya hiç aşılanmamış ya da aşılarını tamamlamamış bireylerdir. Sıhhat Bakanlığının önerdiği aşı uygulamalarına ne kadar epey ahenk olursa delta varyantının yol açtığı vefatlar de o oranda azalacaktır. aslına bakarsanız araştırmalar aşılanmamış bireylerde delta varyantının daha ağır hastalığa yol açtığını göstermektedir.”
“Aşıya ulaşmak bir şanstır”
Prof. Dr. Metintaş, aşılar ve bağışıklamanın, bulaşıcı hastalıklara karşı korunmada ve bunların önlenmesinde en inançlı ve aktif temel sıhhat hizmetleri olarak tanımlandığını bildirdi.
Yapılan çalışmaların, aşıların tüm varyantlara karşı hala hami olduğunu gösterdiğine değinen Metintaş, “Aşıların birinci ve öncelikli emeli, ağır ve ölümcül Kovid-19’un geçirilmesi ihtimalini önlemektir. Hem meyyit virüs aşıları birebir vakitte mRNA aşıları bilinen dozlarda yapıldığında ağır ve ölümcül şiddetli Kovid-19 hastalığını değerli seviyede önleyebilmektedir. Lakin elimizdeki aşıların yenidenı gerekmektedir. Bu bağlamda aşıya ulaşmak bir talihtir. Bu talihi çabucak kıymetlendirmek için haydi aşıya.” değerlendirmesinde bulundu.
Metintaş, tek doz aşılanmanın korunma için kâfi olmadığını, Türkiye’de kullanılan aşıların tümünün iki doz ile faal muhafaza sağladığını aktardı.
İstisnai olarak, hastalığı geçirenlerin tek doz mRNA (Türkiye için Pfizer-BioNTech aşısı olan Comirnaty) aşısı ile korunabildiği bilgisini veren Metintaş, şunları kaydetti:
“Sağlık Bakanlığı hangi aşı için ne vakit rapel yapılması gerektiğini takip etmekte ve uygun vakitte tekliflerde bulunmaktadır. Şu an BioNTech aşısı için 2, Sinovac için 3 doz önerisi geçerlidir. Aşı olan bireyler hastalık geçirebilir zira hala kullanımdaki aşılar hastalığın yavaşça halde geçirilmesini tam olarak önleyememektedirler. Öte yandan mRNA aşıları hastalığın yavaşça formunu önlemek konusunda en faal aşılardır. Tam koruyuculuk ikinci dozdan 14 gün daha sonra başlayabilmektedir. Ayrıyeten hangi aşı uygulanmış olursa olsun maskenin ağız ve burunu örtecek halde takılması, Kovid-19’un geçirilmesini ve hastalığın öbür bireylere bulaşmasını epeyce aktif halde maniler. Aşı olmuş bireylerin hastalığı diğerlerine bulaştırma gücü ve müddeti, aşı olmamış bireylerle tıpkı değildir. Aşılanmış bireyler aşılanmamış bireylere bakılırsa hem daha az virüs taşırlar tıpkı vakitte daha kısa müddet bulaştırıcıdırlar. Çalışmalar bu iki niçinden dolayı toplum genelinde hastalığı yayan bireylerin tartıyla aşılanmamış şahıslar olduğunu ortaya koymaktadır.”
Okullarda yüz yüze eğitime geçilmesi
Metintaş, okulun insan ömründe yalnızca bilginin alındığı kurumlar değil, insanın toplumsallaşmasının konutundan daha sonraki ikinci durağı olduğuna vurgu yaptı.
Gerekli şartları sağlayarak yüz yüze eğitime geçilmesinin değerine işaret eden Metintaş, “Tüm öğretmen, okul çalışanları ve öğrencilerle birebir hanede yaşayan bireylerin aşılarını hiç beklemeden yaptırmaları gerekmektedir. Bunun için vakit içinde yarışıyoruz, biliyoruz ki iki aşının üzerinden 14 gün geçtikten daha sonra koruyuculuk başlayacaktır. Toplumun her bireyi, okulların yüz yüze eğitime dönebilmesi için uğraş göstermelidir. Sıhhat Bakanlığının önerdiği biçimde aşılarını çabucak tamamlamalıdır. Kalabalıklardan uzak durulmalı, maske, aralık, hijyen, havalandırma kurallarına uyulmalıdır. Koronavirüs belirtileri gösteren bireyler çabucak sıhhat kuruluşlarına başvurmalı test yaptırmalı ve sonuç çıkana kadar diğer bireylere bulaştırmamak için kendini uzak tutmalıdır.” görüşünü aktardı.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Emrah Yaşar
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (ESOGÜ) Rektörlüğünden yapılan açıklamada görüşlerine yer verilen ESOGÜ Tıp Fakültesi Halk Sıhhati Ana Bilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Metintaş, pandemide ikinci yılın ortalarına yaklaşıldığını hatırlattı.
Pandeminin geldiği noktada farklı meselelerle karşı karşıya kalındığını belirten Metintaş, “En kıymetli sorun virüsün mutasyon geçirmesidir. Yeni oluşan varyantların daha kolay bulaşabilir olması hastalığın denetimini güzelce zorlaştırmaktadır. Öteki sıkıntılar ise aşının toplumlara süratle ulaşamaması ve toplumların kurallara uymada isteksizlikleri, yorgunlukları olarak sıralanmaktadır.” sözünü kullandı.
???????Metintaş, birinci virüsün toplum ortasında uzun müddet dolaşması sonucunda oluşan ve bundan farklı özellikleri bulunan varyantların, sürpriz bir durum olmadığına işaret etti.
Virüs çoğalırken yapılan farklılaşma, canlının hayatta kalmasını güçlendiriyorsa bu mutasyonun, o canlı kümesinde baskın olarak devam ettiğine dikkati çeken Metintaş, şu ayrıntıları paylaştı:
“Bugün Vuhan suşuna karşılık Delta varyantı süratle tüm toplumlarda ön plana çıkmıştır. Delta varyantı, Vuhan suşuna nazaran daha kolay bulaşabilmektedir. SARS-CoV-2 birinci çıktığında bir enfekte kişi 2 kişiyi enfekte ederken, bugün geldiğimiz noktada Delta varyantı 5-8 kişiyi enfekte etmektedir, daha çabuk ve daha kolay bulaşma özelliği taşımaktadır. Delta varyantının orjinal virüsten en değerli farkı, insan hücrelerine bağlanabilme kapasitenin artmış olmasıdır. Bu değişim yardımıyla delta varyantı evvelki haline bakılırsa epey daha bulaşıcı bir biçime dönüşmüş ve suçiçeği kadar bulaşıcı bir karakter kazanmıştır.
Delta varyantı ile hastalanan şahısların birinci yakınmaları yepyeni virüsten farklı olarak öksürük ve koku kaybından fazla burun akıntısı, boğaz ve baş ağrısı ile olmaktadır. Şu anda her gün 200’e yakın kişiyi Kovid-19 niçiniyle kaybediyoruz. Kaybettiğimiz insanların birçok ya hiç aşılanmamış ya da aşılarını tamamlamamış bireylerdir. Sıhhat Bakanlığının önerdiği aşı uygulamalarına ne kadar epey ahenk olursa delta varyantının yol açtığı vefatlar de o oranda azalacaktır. aslına bakarsanız araştırmalar aşılanmamış bireylerde delta varyantının daha ağır hastalığa yol açtığını göstermektedir.”
“Aşıya ulaşmak bir şanstır”
Prof. Dr. Metintaş, aşılar ve bağışıklamanın, bulaşıcı hastalıklara karşı korunmada ve bunların önlenmesinde en inançlı ve aktif temel sıhhat hizmetleri olarak tanımlandığını bildirdi.
Yapılan çalışmaların, aşıların tüm varyantlara karşı hala hami olduğunu gösterdiğine değinen Metintaş, “Aşıların birinci ve öncelikli emeli, ağır ve ölümcül Kovid-19’un geçirilmesi ihtimalini önlemektir. Hem meyyit virüs aşıları birebir vakitte mRNA aşıları bilinen dozlarda yapıldığında ağır ve ölümcül şiddetli Kovid-19 hastalığını değerli seviyede önleyebilmektedir. Lakin elimizdeki aşıların yenidenı gerekmektedir. Bu bağlamda aşıya ulaşmak bir talihtir. Bu talihi çabucak kıymetlendirmek için haydi aşıya.” değerlendirmesinde bulundu.
Metintaş, tek doz aşılanmanın korunma için kâfi olmadığını, Türkiye’de kullanılan aşıların tümünün iki doz ile faal muhafaza sağladığını aktardı.
İstisnai olarak, hastalığı geçirenlerin tek doz mRNA (Türkiye için Pfizer-BioNTech aşısı olan Comirnaty) aşısı ile korunabildiği bilgisini veren Metintaş, şunları kaydetti:
“Sağlık Bakanlığı hangi aşı için ne vakit rapel yapılması gerektiğini takip etmekte ve uygun vakitte tekliflerde bulunmaktadır. Şu an BioNTech aşısı için 2, Sinovac için 3 doz önerisi geçerlidir. Aşı olan bireyler hastalık geçirebilir zira hala kullanımdaki aşılar hastalığın yavaşça halde geçirilmesini tam olarak önleyememektedirler. Öte yandan mRNA aşıları hastalığın yavaşça formunu önlemek konusunda en faal aşılardır. Tam koruyuculuk ikinci dozdan 14 gün daha sonra başlayabilmektedir. Ayrıyeten hangi aşı uygulanmış olursa olsun maskenin ağız ve burunu örtecek halde takılması, Kovid-19’un geçirilmesini ve hastalığın öbür bireylere bulaşmasını epeyce aktif halde maniler. Aşı olmuş bireylerin hastalığı diğerlerine bulaştırma gücü ve müddeti, aşı olmamış bireylerle tıpkı değildir. Aşılanmış bireyler aşılanmamış bireylere bakılırsa hem daha az virüs taşırlar tıpkı vakitte daha kısa müddet bulaştırıcıdırlar. Çalışmalar bu iki niçinden dolayı toplum genelinde hastalığı yayan bireylerin tartıyla aşılanmamış şahıslar olduğunu ortaya koymaktadır.”
Okullarda yüz yüze eğitime geçilmesi
Metintaş, okulun insan ömründe yalnızca bilginin alındığı kurumlar değil, insanın toplumsallaşmasının konutundan daha sonraki ikinci durağı olduğuna vurgu yaptı.
Gerekli şartları sağlayarak yüz yüze eğitime geçilmesinin değerine işaret eden Metintaş, “Tüm öğretmen, okul çalışanları ve öğrencilerle birebir hanede yaşayan bireylerin aşılarını hiç beklemeden yaptırmaları gerekmektedir. Bunun için vakit içinde yarışıyoruz, biliyoruz ki iki aşının üzerinden 14 gün geçtikten daha sonra koruyuculuk başlayacaktır. Toplumun her bireyi, okulların yüz yüze eğitime dönebilmesi için uğraş göstermelidir. Sıhhat Bakanlığının önerdiği biçimde aşılarını çabucak tamamlamalıdır. Kalabalıklardan uzak durulmalı, maske, aralık, hijyen, havalandırma kurallarına uyulmalıdır. Koronavirüs belirtileri gösteren bireyler çabucak sıhhat kuruluşlarına başvurmalı test yaptırmalı ve sonuç çıkana kadar diğer bireylere bulaştırmamak için kendini uzak tutmalıdır.” görüşünü aktardı.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Emrah Yaşar