Boylama Nedir Dede Korkut ?

Cantez

Global Mod
Global Mod
**Boylama Nedir? Dede Korkut Hikayelerinde Boylama Kavramı**

Boylama, Türk kültüründe önemli bir yere sahip olan ve özellikle Dede Korkut Hikayeleri’nde sıkça karşımıza çıkan bir kavramdır. Boylama, genel olarak bir kişinin veya topluluğun gücünü, kudretini ya da kişisel vasıflarını ifade etmek amacıyla yapılan bir değerlendirme, tanıtma ya da açıklama şeklidir. Dede Korkut Hikayeleri, Orta Asya'dan Anadolu'ya kadar uzanan geniş bir coğrafyada yaşayan Türkler’in destanı niteliğindeki eserlerden biri olarak, bu tür kavramların halk kültüründeki yeri ve anlamı hakkında önemli ipuçları sunmaktadır.

Dede Korkut'un hikayelerinde, kahramanlar genellikle boylamalarla tanıtılır. Boylama, karakterin cesaretini, kahramanlık özelliklerini, soyunu ve aile geçmişini anlatan bir övgü biçimidir. Bu şekilde yapılan tanımlamalar, kahramanın halk arasındaki saygınlığını ve kahramanlık gücünü pekiştirmektedir.

**Boylama Kavramı Dede Korkut’ta Nasıl Kullanılır?**

Dede Korkut Hikayeleri’nde boylama, bir kişinin soyunun ya da ailesinin kahramanlık geçmişinin anlatılmasıyla başlar. Dede Korkut, kahramanların boylamalarını genellikle geniş bir övgü şeklinde sunar. Örneğin, Dede Korkut’un hikayelerindeki kahramanlar, "şu boydan", "bu oğlu" gibi tanımlamalarla anılır. Bu tür ifadeler, o kişinin soyunu ve ailesinin kahramanlık geçmişini yüceltir.

Boylamalar aynı zamanda bir kahramanın cesaretini, zekasını ve fiziksel gücünü anlatmak için de kullanılır. Dede Korkut’un kahramanları, sık sık "yüce yürekli", "güçlü kuvvetli", "bilgili ve cesur" gibi sıfatlarla tanıtılır. Bu sıfatlar, kahramanın kişiliğini ve özelliklerini izleyiciye hızlı bir şekilde aktarmaya yönelik bir araçtır.

**Boylama ile Kahramanlık Anlatılır mı?**

Boylama kavramı, Dede Korkut hikayelerinde kahramanlık temasının anlatılmasında önemli bir rol oynar. Kahramanlar, sadece fiziksel güçleriyle değil, aynı zamanda toplumsal değerleri, bilgileri ve zekâlarıyla da tanıtılırlar. Bu boylama tarzı, Türklerin tarih boyunca sahip olduğu kahramanlık anlayışının bir yansımasıdır.

Boylama, kahramanın sadece bir savaşçının ötesinde, aynı zamanda bir lider, bilge bir figür olarak da tanıtılmasını sağlar. Örneğin, Dede Korkut'un kahramanlarından *Bamsı Beyrek* veya *Deli Dumrul* gibi figürler, boylama aracılığıyla sadece güçlü birer savaşçı olarak değil, aynı zamanda bilgileri, doğru bildikleri uğrunda yaptıkları mücadelelerle de tanıtılmaktadır.

**Boylama Kavramının Dede Korkut’taki Sosyal ve Kültürel Anlamı**

Dede Korkut Hikayeleri’nin, Türk toplumunun değerlerini, inançlarını ve yaşam biçimini yansıtan önemli bir kültürel kaynak olmasından dolayı boylama kavramı da önemli bir yer tutar. Boylamalar, bir kişinin ailevi geçmişinin, kişisel özelliklerinin, cesaretinin ve kahramanlık yönlerinin halk arasında nasıl yüceltildiğinin bir göstergesi olarak karşımıza çıkar.

Boylama, ayrıca toplumun kahramanlık anlayışının da bir ifadesidir. Türk kültüründe, cesaret ve kahramanlık gibi değerler, sadece savaş alanında değil, aynı zamanda halk arasında ve sosyal yaşamda da takdir edilir. Boylama, bu tür değerlerin halk arasında yayılmasında ve kuşaktan kuşağa aktarılmasında önemli bir rol oynamaktadır. Kahramanın boylamasında yer alan sıfatlar, o kişinin halk arasında nasıl algılandığını ve ona duyulan saygıyı gösterir.

**Dede Korkut’ta Boylama ile Bağlantılı Diğer Temalar ve Kavramlar**

Dede Korkut Hikayeleri’nde boylama kavramı, birçok farklı tema ve kavramla bağlantılıdır. Kahramanların boylamalarının içinde genellikle adalet, sadakat, yiğitlik, mertlik gibi değerler de ön plana çıkar. Türk halk edebiyatında bu kavramlar, bir insanın erdemli bir şekilde yaşaması ve toplumsal düzene katkı sağlaması için gerekli olan temel unsurlardır. Boylamalar, bu değerlerin pekişmesini ve izleyicinin bu değerlere olan bağlılığını artırır.

Öte yandan boylama, kahramanlık hikayelerinin bir tür ritüeli gibi düşünülebilir. Dede Korkut Hikayeleri’nde her kahramanın belirli bir yapısal tanıtım şekli vardır ve boylama bu yapının başlangıcında önemli bir yer tutar. Bu tanıtım, izleyiciyi kahramanın kim olduğunu, hangi niteliklere sahip olduğunu anlamaya yönelik bir araçtır.

**Boylama ve Dede Korkut’un Hikayeciliği: Anlatım Tarzı ve İroni**

Boylama kavramı, Dede Korkut’un anlatım tarzının da ayrılmaz bir parçasıdır. Dede Korkut, genellikle dinleyicisini hazırlamak amacıyla boylamayı bir giriş olarak kullanır. Bu, hem kahramanı tanıtma hem de anlatıma olanak sağlama amacı güder. Boylama genellikle heyecan verici bir atmosfer oluşturur ve anlatıcının kahramanın özelliklerini yücelten ifadelerle dinleyicinin ilgisini çeker.

Ancak Dede Korkut, boylamalarla kahramanları yüceltirken, aynı zamanda bazen bu övgüleri ve tanıtımları ironi ile harmanlar. Boylama, bazen bir karakterin gerçek kahramanlık özelliklerini aşırıya kaçırarak, toplumsal beklentilerin bir yansıması gibi de gösterilebilir. Bu açıdan bakıldığında, boylama sadece bir övgü şekli değil, aynı zamanda kahramanın idealize edilmesiyle toplumsal bir yorum da yapmaktadır.

**Sonuç: Boylamanın Dede Korkut’ta Kültürel ve Edebi İşlevi**

Boylama, Dede Korkut’un eserlerinde hem karakterleri tanıtmak hem de toplumsal değerleri pekiştirmek için kullanılan önemli bir edebi araçtır. Kahramanların boylamaları, yalnızca onların fiziksel ve moral güçlerini değil, aynı zamanda Türk kültüründeki kahramanlık anlayışını da yansıtır. Bu boylama kültürü, Türk halk edebiyatında derin bir anlam taşır ve kahramanlık hikayelerinin anlatımında önemli bir yer tutar.

Dede Korkut’un hikayelerindeki boylamalar, halkın değerlerini, geleneklerini ve ahlaki anlayışını yüceltirken, aynı zamanda toplumsal hayatın her kesiminde saygı gören erdemlerin bir övgüsü olarak karşımıza çıkar. Bu yönüyle boylama, sadece bir anlatım tekniği değil, aynı zamanda Türk kültürünün kahramanlık ve ahlaki kodlarını aktaran önemli bir unsurdur.
 
Üst