Ülkemizde kalın bağırsak kanserleri, tüm kanserler içinde üçüncü sırada yer alıyor.
Kalın bağırsak, yaklaşık uzunluğu 1,5 metre olup sindirim sisteminin, ince bağırsaklardan daha sonra gelen kısmını oluşturur. Kalın bağırsağın son 20 cm’lik kısmı rektum diye isimlendirilir ve rektumda anüsle son bulur.
Yiyecekler, mide ve ince bağırsaklarda sindirildikten daha sonra kalın bağırsaklara gelirler. Beden için yararlı olan tüm besinler mide, onikiparmak bağırsağı ve ince bağırsaklarda emilir, kalın bağırsakta ise daha fazlaca su emilir. bu biçimdece alınan besinler, kalın bağırsaklarda dışkı haline gelip anüsden dışarı atılırlar.
Bilindiği üzere kanser, hücrelerin durdurulamayan denetim dışı olağandışı çoğalmasıdır. Kalın bağırsak kanseri, bağırsağın iç yüzeyini örten mukozasından gelişir.
RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR?
* Kalın bağırsak kanseri, her yaşta görülebilse de yüzde 70-80 den çoksı 50 yaş daha sonrasında görülür.
* Şayet ailede, kalın bağırsak kanseri var ise, erken yaşta görülme riski daha da artar.
* Fizikî olarak faal olmamak,
* Hayvansal yağdan varlıklı, lifli besinlerden yoksul beslenme,
* Kişinin kalın bağırsağında polipleri olması,
* Bireyde inflamatuar bağırsak hastalığı (ülseratif kolit, crohn hastalığı gibi) olması ve bir daha kişinin ailesinde kalın bağırsak poliplerinin olmasıdır.
KOLON POLİPLERİ NEDİR, KANSERE DÖNÜŞÜR MÜ?
Polip, bedende mukoza bulunan her organda oluşabildiği üzere, kalın bağırsağın iç mukozasından da kaynaklanabilir. Et beni halinde olup, kaynaklandığı mukozaya saplı yahut sapsız yaygın halde tutunur. Polipler, kalın bağırsağın her kısmında görülebilse de en hayli bağırsağın sol tarafında, inen kısmı denilen kısımlarda görülür. 50 yaş civarında yüzde 25 oranında görülürler ve bir daha bunların yüzde 25’i yüksek risklidir. Yani bunların kansere dönüşme riskleri yüksektir. Bağırsak kanserlerinin yüzde 90’ı bu poliplerden kaynaklandığından, bu poliplerin tespit edilmesi, çıkarılması ve takibi kıymetlidir.
BELİRTİLERİ NELERDİR?
-Dışkılama alışkanlığında değişiklikler,
-Sık sık ishal yahut kabızlık olması,
-Bağırsaklarda tam boşalmama hissi, şişkinlik ve gaz şikayeti,
-Dışkıda kan görülmesi,
-Dışkı çapının incelmesi,
-sebebi bilinemeyen kilo kaybı,
-Bulantı, kusma,
-Uzun süren halsizlik.
TEŞHİS NASIL KONUR?
Teşhiste bağırsak sisteminin görüntülenmesi değerlidir. 40 yaş daha sonrası yapılan dışkıda bilinmeyen kan aranması bağırsak kanseri erken teşhisinde değerli bir prosedürdür. Bu hastalar kolonoskopi denilen ışıklı bir sistemle anüsten girilerek ince bağırsağa kadar, kalın bağırsağın tüm kısımları izlenir. Şayet rastgele bir polip ve olağandışı bir doku ile karşılaşıldığında, mümkünse polipin tamamı alınarak patolojiye gönderilir ve kesinlikle hasta takibe alınır.
ERKEN TEŞHİS İÇİN NE YAPILMALI?
-Dışkıda bilinmeyen kan testi,
-Ailesinde kalın bağırsak kanseri olanların 40 yaşından daha sonra, hiç bir şikayeti olmayanların ise 50 yaşından daha sonra kesinlikle kolonoskopi yaptırmaları,
-Kalın bağırsağında polip saptananların uzman teklifine nazaran gerekirse 1-3 yıl ortayla periyodik kolonoskopi yaptırmaları kıymetlidir. Kalın bağırsağın iç mukozasından kaynaklanan bu kanser, erken teşhis konulmadığı vakit karşımıza ansızın bağırsak tıkanması ile kendini gösterebilir ve vaktinde cerrahi müdahale yapılmadığı takdirde vefatla sonuçlanabilir.
TEDAVİ
Bağırsak kanserinin tedavisi cerrahidir. Ameliyatla kanseri kısmın çıkarılması cerrahinin temelini oluşturur. Ve unutmayalım ki sevgili okurlar, hayat geç kalanları affetmez. Keşkeler perişan eder insanı. Tehlike büyüdükçe, keşkeler de büyür. Haydi daima birlikte karanlığı, endişeyi, pişmanlığı geçmişte bırakalım ve geçidin ötesindeki ışığa yanlışsız koşalım. Ve bilelim ki, sağlıktan ötesi yok… Maske, uzaklık ve hijyene dikkat.
Kalın bağırsak, yaklaşık uzunluğu 1,5 metre olup sindirim sisteminin, ince bağırsaklardan daha sonra gelen kısmını oluşturur. Kalın bağırsağın son 20 cm’lik kısmı rektum diye isimlendirilir ve rektumda anüsle son bulur.
Yiyecekler, mide ve ince bağırsaklarda sindirildikten daha sonra kalın bağırsaklara gelirler. Beden için yararlı olan tüm besinler mide, onikiparmak bağırsağı ve ince bağırsaklarda emilir, kalın bağırsakta ise daha fazlaca su emilir. bu biçimdece alınan besinler, kalın bağırsaklarda dışkı haline gelip anüsden dışarı atılırlar.
Bilindiği üzere kanser, hücrelerin durdurulamayan denetim dışı olağandışı çoğalmasıdır. Kalın bağırsak kanseri, bağırsağın iç yüzeyini örten mukozasından gelişir.
RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR?
* Kalın bağırsak kanseri, her yaşta görülebilse de yüzde 70-80 den çoksı 50 yaş daha sonrasında görülür.
* Şayet ailede, kalın bağırsak kanseri var ise, erken yaşta görülme riski daha da artar.
* Fizikî olarak faal olmamak,
* Hayvansal yağdan varlıklı, lifli besinlerden yoksul beslenme,
* Kişinin kalın bağırsağında polipleri olması,
* Bireyde inflamatuar bağırsak hastalığı (ülseratif kolit, crohn hastalığı gibi) olması ve bir daha kişinin ailesinde kalın bağırsak poliplerinin olmasıdır.
KOLON POLİPLERİ NEDİR, KANSERE DÖNÜŞÜR MÜ?
Polip, bedende mukoza bulunan her organda oluşabildiği üzere, kalın bağırsağın iç mukozasından da kaynaklanabilir. Et beni halinde olup, kaynaklandığı mukozaya saplı yahut sapsız yaygın halde tutunur. Polipler, kalın bağırsağın her kısmında görülebilse de en hayli bağırsağın sol tarafında, inen kısmı denilen kısımlarda görülür. 50 yaş civarında yüzde 25 oranında görülürler ve bir daha bunların yüzde 25’i yüksek risklidir. Yani bunların kansere dönüşme riskleri yüksektir. Bağırsak kanserlerinin yüzde 90’ı bu poliplerden kaynaklandığından, bu poliplerin tespit edilmesi, çıkarılması ve takibi kıymetlidir.
BELİRTİLERİ NELERDİR?
-Dışkılama alışkanlığında değişiklikler,
-Sık sık ishal yahut kabızlık olması,
-Bağırsaklarda tam boşalmama hissi, şişkinlik ve gaz şikayeti,
-Dışkıda kan görülmesi,
-Dışkı çapının incelmesi,
-sebebi bilinemeyen kilo kaybı,
-Bulantı, kusma,
-Uzun süren halsizlik.
TEŞHİS NASIL KONUR?
Teşhiste bağırsak sisteminin görüntülenmesi değerlidir. 40 yaş daha sonrası yapılan dışkıda bilinmeyen kan aranması bağırsak kanseri erken teşhisinde değerli bir prosedürdür. Bu hastalar kolonoskopi denilen ışıklı bir sistemle anüsten girilerek ince bağırsağa kadar, kalın bağırsağın tüm kısımları izlenir. Şayet rastgele bir polip ve olağandışı bir doku ile karşılaşıldığında, mümkünse polipin tamamı alınarak patolojiye gönderilir ve kesinlikle hasta takibe alınır.
ERKEN TEŞHİS İÇİN NE YAPILMALI?
-Dışkıda bilinmeyen kan testi,
-Ailesinde kalın bağırsak kanseri olanların 40 yaşından daha sonra, hiç bir şikayeti olmayanların ise 50 yaşından daha sonra kesinlikle kolonoskopi yaptırmaları,
-Kalın bağırsağında polip saptananların uzman teklifine nazaran gerekirse 1-3 yıl ortayla periyodik kolonoskopi yaptırmaları kıymetlidir. Kalın bağırsağın iç mukozasından kaynaklanan bu kanser, erken teşhis konulmadığı vakit karşımıza ansızın bağırsak tıkanması ile kendini gösterebilir ve vaktinde cerrahi müdahale yapılmadığı takdirde vefatla sonuçlanabilir.
TEDAVİ
Bağırsak kanserinin tedavisi cerrahidir. Ameliyatla kanseri kısmın çıkarılması cerrahinin temelini oluşturur. Ve unutmayalım ki sevgili okurlar, hayat geç kalanları affetmez. Keşkeler perişan eder insanı. Tehlike büyüdükçe, keşkeler de büyür. Haydi daima birlikte karanlığı, endişeyi, pişmanlığı geçmişte bırakalım ve geçidin ötesindeki ışığa yanlışsız koşalım. Ve bilelim ki, sağlıktan ötesi yok… Maske, uzaklık ve hijyene dikkat.