celikci
Active member
Güç krizi nükleeri “akladı”
Hilal SARI
Avrupa Birliği’nin 2050 yılında karbon emisyonlarını net sıfır düzeyine indirme gayesi, Almanya ve Belçika üzere ülkelerdeki büyük nükleer santrallerin kapatılması, 2030-2050 yılları içinde AB genelinde kömürle çalışan elektrik santrallerinin de kademeli olarak sonlandırılması ve yenilenebilir gücün şu andaki muhtaçlığa nazaran ölçeklendirilmesi için kâfi yatırımların olmaması, nükleer gücün yeşil dönüşümün ana ögelerinden biri olup olmaması gerektiğine ait tartışmaları tekrar gündeme getirdi.
“Herkes Almanya kadar süratli dönüşse bile yetmez”
Gücünün yüzde 80’ini fosil yakıtlardan sağlayan global iktisadın karbon emisyonlarını süratle azaltması için Wall Street Journal hesaplamalarına nazaran 100 trilyon kilowatt saat pak güç üretilmesi gerekiyor. Lakin bu gayeye 30 yıl üzere kısa bir müddetde ulaşılması için her yıl 3,3 trilyon kilowatt saat pak güç artışı lazım. Ama yeşil dönüşümün öncülerinden Almanya’da bile yenilenebilir yatırımları gereksinim duyulan süratte değil. 2021 yılı için rüzgar gücünde amacı 4GW olan Almanya 1 GW üretim bile yapamadı. Öte yandan herkes Almanya kadar süratli yenilenebilir güç yatırımı yapsa bile WSJ hesaplarına nazaran bu 0,7 trilyon kilowatt saat pak güç getirecek – 3,3 trilyon kilowatt saat/yıl maksadının 5’te biri…
Fermi Energia CEO’su ve kurucusu Kalev Kallements’in World Nuclear News için bu hafta kaleme aldığı yazısında da belirttiği üzere, yeşil dönüşümün kesimi olması planlanan nükleer santraller Avrupa genelinde kapatılanlar yahut Fukushima’da etraf felaketine niye olan üzere büyük nükleer santral değil, 4. jenerasyon (Gen IV) gelişmiş “küçük modüler reaktörler” (small modular reactors – SMR).
“Doğalgaz fiyatı onlarca yıl düşmeyebilir”
Kallements, güç dönüşümünde kömür ve doğalgaz santrallerinin hiç olmadığı süratte kapanmaya başladığı ve pak güç talebinin hükümet hedefl eri doğrultusunda hiç olmadığı kadar arttığı bir ortamda, nükleer gücün gerçek bedelinin anlaşılacağı görüşünde. Kömürden doğalgaza geçişin doğalgaz talebini onlarca yıl epeyce kuvvetli seyrettireceğini ve bunun doğalgaz maliyetlerini uzun bir süre 80 Euro/MWh üzerinde tutacağını öngoren Kallements, 3 nükleer santralini kapatmak üzere olan Almanya’da elektrik meblağlarının 302 Euro/MWh‘ye ulaştığını, biroldukça kesimde kapanmalar olabileceğini, Avrupa için güç krizinin daha yeni başladığını ve bunun siyasi sonuçlar da doğuracağını söylüyor.
“Ölçeklendirilebilecek küçük modüler reaktörlere gereksinim var”
“Dünyanın uzaydan gelmiş bir karbonsuzlaşma teknolojisine muhtaçlığı yok, sunumlarda görülen reaktörlere yahut ‘wow’ dedirecek dizaynlara da gereksinimi yok. Dünyanın her yerinde geniş ölçekte kullanılabilecek ve düşük maliyetli SMR’lere muhtaçlığı var” diyen Kallements nükleer konusunun Avrupa’da ve dünya genelinde bu 10 yılın en değerli konulardan biri haline geleceği görüşünde.
Ergimiş tuz reaktörler ve öteki 4. kuşak reaktörler üzerine çalışmaları olan Fermi Energia kurucusu, siyaset yapıcıların nükleer teknolojiler konusunda bilgisinin yetersiz olduğuna ve mevzuat tarafında işlerin aksayabileceğine vurgu yapıyor. Ergimiş tuz reaktörleri yüksek basınçla çalışmıyor ve reaktör içi soğutma su ile değil, bu niçinle de geçmiş nükleer facialarda ortaya çıkabilecek reaktör patlaması, soğutma kaybı üzere kaza risklerinin büsbütün önlenebilir olduğu belirtiliyor. Ayrıyeten gereksinime bakılırsa reaktör düşük yahut yüksek güçte çalıştırılabiliyor. Ayrıyeten modüler reaktörlerin fosile alternatif olarak öne çıkmaya başlayan yeşil hidrojen ve amonyak üretiminde ve petrokimya bölümünde “cracking” sürecinde de kullanılabileceği belirtiliyor. Kallements, Avrupa’da bir nükleer tesisin lider yardımcısıyla ergimiş tuz reaktörlerini anlatmak için yaptıkları bir görüşmede tesisin teknik müdürünün bile bu yeni teknolojilerin nasıl çalıştığını bilmediğini aktarıyor.
AB Taksonomisi’ne girecek mi hala net değil
İngiltere’nin Glasgow kentinde yapılacak COP26 BM İklim Değişikliği Zirvesi’ne haftalar kala, endüstrisini 30 milyar Euro yatırım içeren hidrojen ve nükleer güçle dönüştürme planları açıklayan Fransa, Avrupa’da giderek ağırlaşan nükleer pak mi değil mi tartışmalarında nükleerci cephenin bayrak taşıyıcısı. Avrupa Birliği önümüzdeki aylarda nükleer güç ve doğalgaz yatırımlarının Yeşil Mutabakat ve finansmanın nereye gideceğini belirleyecek iklim taksonomisinde yeşil bir yatırım olarak kabul edilip edilmeyeceğine karar verecek.
Fransa-Almanya karşı cephelerde
Çekya, Macaristan, Plonya, Romanya, Slovakya, Slovenya, Hırvatistan ve Bulgaristan da Fransa’yla birebir cephede. Bu ülkeler uzun bir müddetdir kıtanın iklim hedefl erinin tutturulması için nükleerin de pak güç olarak tanınması için bastırıyor. Hatta ülkeler ortak bir açıklama ile “İklimle çabayı kazanmak için nükleer güce gereksinimimiz var” dedi. Açıklamada “Avrupa Komisyonu’nun nükleer gücün çevresel sonuçları üzerine talep ettiği tüm bilimsel değerlendirmeler birebir sonuca varıyor: Nükleer gücün taksonomiye dahil edilen öbür güç çeşitlerinin hiçbirinden daha az iklim dostu olduğunu gösteren bilimsel bir ispat yok” sözleri yer aldı. Avrupa’da güç maliyetlerinin rekorlara koşması, bu cephenin elini güçlendiriyor. Nükleer cephenin başındaki Fransa elektriğinin yüzde 70’ini nükleer güçten üretiyor ve 2020 yılında Çekya’nın elektrik üretiminin yüzde 37’sini gerçekleştirdi. Kıta genelinde ise elektriğin neredeyse yüzde 25’i nükleer güç üretimi yapan 13 ülkeden geliyor. Almanya’nın başı çektiği – Danimarka, Lüksemburg ve İspanya’nın yer aldığı – nükleer tersi cephe ise ziyanlı atık kaygılarına ve mevcut projelerde yaşanan gecikmelere ve artan maliyetlere vurgu yapıyor.
Türkiye de yeni kuşak reaktör çalışmalarına başladı
Türkiye’nin de üzerinde çalışmaya başladığı ve Yeni Jenerasyon Nükleer Teknolojiler Çalışma Grubu’nun Cumhurbaşkanlığının onayına sunduğu siyaset raporunda da Kallements’in bahsetmiş olduğu 4. kuşak nükleer reaktörlerin inşa edilmesi planlanıyor. Gemilerde bile kullanılması planlanan ve 40Mwth gücünde Ergimiş Tuz Reaktörler’in devlet dayanağıyla yerli bir proje olarak hayata geçirilmesi hedefl eniyor.
ALINTIDIR
Hilal SARI
Avrupa Birliği’nin 2050 yılında karbon emisyonlarını net sıfır düzeyine indirme gayesi, Almanya ve Belçika üzere ülkelerdeki büyük nükleer santrallerin kapatılması, 2030-2050 yılları içinde AB genelinde kömürle çalışan elektrik santrallerinin de kademeli olarak sonlandırılması ve yenilenebilir gücün şu andaki muhtaçlığa nazaran ölçeklendirilmesi için kâfi yatırımların olmaması, nükleer gücün yeşil dönüşümün ana ögelerinden biri olup olmaması gerektiğine ait tartışmaları tekrar gündeme getirdi.
“Herkes Almanya kadar süratli dönüşse bile yetmez”
Gücünün yüzde 80’ini fosil yakıtlardan sağlayan global iktisadın karbon emisyonlarını süratle azaltması için Wall Street Journal hesaplamalarına nazaran 100 trilyon kilowatt saat pak güç üretilmesi gerekiyor. Lakin bu gayeye 30 yıl üzere kısa bir müddetde ulaşılması için her yıl 3,3 trilyon kilowatt saat pak güç artışı lazım. Ama yeşil dönüşümün öncülerinden Almanya’da bile yenilenebilir yatırımları gereksinim duyulan süratte değil. 2021 yılı için rüzgar gücünde amacı 4GW olan Almanya 1 GW üretim bile yapamadı. Öte yandan herkes Almanya kadar süratli yenilenebilir güç yatırımı yapsa bile WSJ hesaplarına nazaran bu 0,7 trilyon kilowatt saat pak güç getirecek – 3,3 trilyon kilowatt saat/yıl maksadının 5’te biri…
Fermi Energia CEO’su ve kurucusu Kalev Kallements’in World Nuclear News için bu hafta kaleme aldığı yazısında da belirttiği üzere, yeşil dönüşümün kesimi olması planlanan nükleer santraller Avrupa genelinde kapatılanlar yahut Fukushima’da etraf felaketine niye olan üzere büyük nükleer santral değil, 4. jenerasyon (Gen IV) gelişmiş “küçük modüler reaktörler” (small modular reactors – SMR).
“Doğalgaz fiyatı onlarca yıl düşmeyebilir”
Kallements, güç dönüşümünde kömür ve doğalgaz santrallerinin hiç olmadığı süratte kapanmaya başladığı ve pak güç talebinin hükümet hedefl eri doğrultusunda hiç olmadığı kadar arttığı bir ortamda, nükleer gücün gerçek bedelinin anlaşılacağı görüşünde. Kömürden doğalgaza geçişin doğalgaz talebini onlarca yıl epeyce kuvvetli seyrettireceğini ve bunun doğalgaz maliyetlerini uzun bir süre 80 Euro/MWh üzerinde tutacağını öngoren Kallements, 3 nükleer santralini kapatmak üzere olan Almanya’da elektrik meblağlarının 302 Euro/MWh‘ye ulaştığını, biroldukça kesimde kapanmalar olabileceğini, Avrupa için güç krizinin daha yeni başladığını ve bunun siyasi sonuçlar da doğuracağını söylüyor.
“Ölçeklendirilebilecek küçük modüler reaktörlere gereksinim var”
“Dünyanın uzaydan gelmiş bir karbonsuzlaşma teknolojisine muhtaçlığı yok, sunumlarda görülen reaktörlere yahut ‘wow’ dedirecek dizaynlara da gereksinimi yok. Dünyanın her yerinde geniş ölçekte kullanılabilecek ve düşük maliyetli SMR’lere muhtaçlığı var” diyen Kallements nükleer konusunun Avrupa’da ve dünya genelinde bu 10 yılın en değerli konulardan biri haline geleceği görüşünde.
Ergimiş tuz reaktörler ve öteki 4. kuşak reaktörler üzerine çalışmaları olan Fermi Energia kurucusu, siyaset yapıcıların nükleer teknolojiler konusunda bilgisinin yetersiz olduğuna ve mevzuat tarafında işlerin aksayabileceğine vurgu yapıyor. Ergimiş tuz reaktörleri yüksek basınçla çalışmıyor ve reaktör içi soğutma su ile değil, bu niçinle de geçmiş nükleer facialarda ortaya çıkabilecek reaktör patlaması, soğutma kaybı üzere kaza risklerinin büsbütün önlenebilir olduğu belirtiliyor. Ayrıyeten gereksinime bakılırsa reaktör düşük yahut yüksek güçte çalıştırılabiliyor. Ayrıyeten modüler reaktörlerin fosile alternatif olarak öne çıkmaya başlayan yeşil hidrojen ve amonyak üretiminde ve petrokimya bölümünde “cracking” sürecinde de kullanılabileceği belirtiliyor. Kallements, Avrupa’da bir nükleer tesisin lider yardımcısıyla ergimiş tuz reaktörlerini anlatmak için yaptıkları bir görüşmede tesisin teknik müdürünün bile bu yeni teknolojilerin nasıl çalıştığını bilmediğini aktarıyor.
AB Taksonomisi’ne girecek mi hala net değil
İngiltere’nin Glasgow kentinde yapılacak COP26 BM İklim Değişikliği Zirvesi’ne haftalar kala, endüstrisini 30 milyar Euro yatırım içeren hidrojen ve nükleer güçle dönüştürme planları açıklayan Fransa, Avrupa’da giderek ağırlaşan nükleer pak mi değil mi tartışmalarında nükleerci cephenin bayrak taşıyıcısı. Avrupa Birliği önümüzdeki aylarda nükleer güç ve doğalgaz yatırımlarının Yeşil Mutabakat ve finansmanın nereye gideceğini belirleyecek iklim taksonomisinde yeşil bir yatırım olarak kabul edilip edilmeyeceğine karar verecek.
Fransa-Almanya karşı cephelerde
Çekya, Macaristan, Plonya, Romanya, Slovakya, Slovenya, Hırvatistan ve Bulgaristan da Fransa’yla birebir cephede. Bu ülkeler uzun bir müddetdir kıtanın iklim hedefl erinin tutturulması için nükleerin de pak güç olarak tanınması için bastırıyor. Hatta ülkeler ortak bir açıklama ile “İklimle çabayı kazanmak için nükleer güce gereksinimimiz var” dedi. Açıklamada “Avrupa Komisyonu’nun nükleer gücün çevresel sonuçları üzerine talep ettiği tüm bilimsel değerlendirmeler birebir sonuca varıyor: Nükleer gücün taksonomiye dahil edilen öbür güç çeşitlerinin hiçbirinden daha az iklim dostu olduğunu gösteren bilimsel bir ispat yok” sözleri yer aldı. Avrupa’da güç maliyetlerinin rekorlara koşması, bu cephenin elini güçlendiriyor. Nükleer cephenin başındaki Fransa elektriğinin yüzde 70’ini nükleer güçten üretiyor ve 2020 yılında Çekya’nın elektrik üretiminin yüzde 37’sini gerçekleştirdi. Kıta genelinde ise elektriğin neredeyse yüzde 25’i nükleer güç üretimi yapan 13 ülkeden geliyor. Almanya’nın başı çektiği – Danimarka, Lüksemburg ve İspanya’nın yer aldığı – nükleer tersi cephe ise ziyanlı atık kaygılarına ve mevcut projelerde yaşanan gecikmelere ve artan maliyetlere vurgu yapıyor.
Türkiye de yeni kuşak reaktör çalışmalarına başladı
Türkiye’nin de üzerinde çalışmaya başladığı ve Yeni Jenerasyon Nükleer Teknolojiler Çalışma Grubu’nun Cumhurbaşkanlığının onayına sunduğu siyaset raporunda da Kallements’in bahsetmiş olduğu 4. kuşak nükleer reaktörlerin inşa edilmesi planlanıyor. Gemilerde bile kullanılması planlanan ve 40Mwth gücünde Ergimiş Tuz Reaktörler’in devlet dayanağıyla yerli bir proje olarak hayata geçirilmesi hedefl eniyor.
ALINTIDIR