1. Güneş kremlerinde bulunan UV ve SPF
Cilde ziyan veren dış etmenlerin en başında gelen güneş, ozon katmanının incelip UVA geçirgenliği artmasından dolayı daha fazlaca ziyan veriyor. Güneşin UVA ve UVB olmak üzere iki dalga uzunluğu vardır.
Güneş koruyucularının üzerindeki Güneş Müdafaa Faktörü manasına gelen SPF (Sun Protection Factor) pahası UVB’ye karşı korunaklığı gösterir. Güneş koruyucusu tercih ederken UVA’ya karşı da muhafazalı olduğunu gösteren güneş koruyucusu tercih edilmeli.
Uzun dalgaboyu olan UVA, cildin derin katmanlarında tesirlidir. Bu yüzden asıl yaşlandıran dalga uzunluğudur. Yani fotoagingden sorumludur. Erken yaşlanma ve kırışıklık oluşmasından sorumludur. Kansorejen tesiri bulunmaktadır. UVB kısa dalga uzunluğudur. Cildin yüzey katmanlarında tesirli olduğundan yanık ve leke oluşumundan sorumludur.
Kış mevsiminde azalsa da UVA ışını motamot devam ediyor. O yüzden güneş koruyucularını yaz-kış sürmeliyiz. UVA ışını camdan ve buluttan geçebildiği için mesken içerisinde dahi güneş koruyucusu kullanılmasını öneriyoruz.
2. Cilt yapısına bağlı olarak güneş kremi seçimi değişkenlik gösterir
Güneş hassasiyetine sahip olan ciltler: Güneşe direkt maruz bırakılmamalıdır. Güneşe karşı olan hassasiyet, doğuştan gelen ya da hayatın belirli bir devrinde ortaya çıkan bir sorun olabilir. Kimi medikal tedaviler de süreksiz olarak güneş hassasiyetini tetikleyebilir. Güneş ışınlarının yaydığı ışınımların sebep olduğu tepkileri için UVA ve UVB ışınlarına karşı yok yüksek muhafaza sağlayan güneş koruyucular tercih edilmelidir.
Kimyasal filtrelere karşı tepki gösteren ciltler: Bu cilt tipine sahip olan bireyler kesinlikle mineral filtreli güneş koruyucular kullanmalıdır. Bu güneş koruyucular mineral filtreye sahip olmasından dolayı ciltte beyaz izler bırakabilir lakin geçicidir.
Güneş alerjisi olan ciltler: Son periyotlarda güneş alerjisi artış göstermektedir. Cilt yapısına ve maruziyet müddetine bağlı olarak değişmekle bir arada herkeste görülebilen bir durumdur. Güneş alerjisi epeyce önemli bir sorun olmamakla birlikte ömür kalitesini düşürmektedir.
Güneş alerjisinin belirtileri içinde kızarıklık, kabarcıklar ve ağır kaşıntı hissi olur. Güneş alerjisine karşı alınabilecek en düzgün yol geniş sprektrum müdafaası sağlayan güneş hami kullanmaktır; zira UVB ışınları cildi güneş yanığından korurken, UVA ışınları cildi allerjik reaksyionlara karşı korur. 1:1 (SPF/UVA) oranı kuvvetli bir muhafaza sağlamak için değerlidir; bu söz bir güneş koruyucunun eşit oranda UVB ve UVA ışınlarına karşı müdafaa gösterdiğini belirtmektedir. (SPF 50+/ UVA 50 gibi)
3. En az 20 dakika evvel cilde uygulanmalıdır
Güneşten esirgeyici krem seçerken cildinize uygun kremler seçmelisiniz ve bu kremleri dışarı çıkmadan en az 20 dakika evvel sürmelisiniz. Plaja gittikten daha sonra sürülmesi aktifliğini epey azaltıyor. Ölçü olarak da açıkta kalan bölgeye gereğince yayılmalı yani yeteri ölçüde kullanılmalı. Krem kullanıldıktan daha sonra iki yahut üç saatte bir bir dahalenmeli.
4. Güneş kremi ne kadar sürülmeli?
Güneş kremi kullanırken yaptığımız bir öbür yanlış ise çabucak bitmesin diye az az sürmek. halbuki kâfi ölçüde sürülmezse güneş kremleri üzerlerinde yazan SPF kıymetlerini gösteremiyorlar. Örneğin yüz bölgesine en az yarım tatlı kaşığı güneş kremi sürülmelidir. Daha az uygulama SPF 50 kıymetindeki bir kremin SPF 2,7’lik bir tesir göstermesine yol açacaktır. Bu niçinle tüm güneş kremlerinde çokça uygulayınız diye müellif. Uygulamayı kâfi aralıklar ile yinelamamak da tıpkı sonuca niye olur.
Güneş kremlerinin tesirini tam göstermesini istiyorsanız yüz ve uzunluğuna yarım tatlı kaşığından fazla, göğüs bölgesi, kollarınza, sırt bölgesi, bacaklarınıza ise bir tam tatlı kaşığından fazla uygulamalısınız.
5. Uzun müddet güneşte kalmak riskli!
Yaz aylarında saat 09.00-11.00 içinde ya da 16.00’dan daha sonra açık derili bireyler; birinci iki gün 10 dakika, ondan sonrasındaki günler 20 dakika, esmer derililer; birinci iki gün 20 dakika, sonrasındasındaki günler 30 dakika hiç güneş gözetici kullanmadan güneşlenebilirler. Meslekleri gereği uzun yıllar güneş altında kalanlarda bazal hücreli ya da epidermoid hücreli kanser sıktır ve bu kanserler bedenin güneşi hayli goren baş boyun ve uzuvlarında sık, başka bölgelerde seyrektir.
Bilhassa çocuklarda 5 seferden çok önemli güneş yanığı oluşması, malign melanom riskini artırıyor. Güneşlenmeye bağlı önemli cilt yanıkları olması erişkinde de malign melanom riskini arttırmaktadır. Ancak olağan güneşlenmenin, melanom riski üzerine tesiri görülmemiştir. Üstteki mühletlere uygun güneşlenme biçiminde kanser riski yoktur, hatta D vitamini sentezlenmesi sebebi ile kansere karşı bir cins tedbirdir. Fakat güneşte epey uzun müddet kalmak risklidir.
Cilde ziyan veren dış etmenlerin en başında gelen güneş, ozon katmanının incelip UVA geçirgenliği artmasından dolayı daha fazlaca ziyan veriyor. Güneşin UVA ve UVB olmak üzere iki dalga uzunluğu vardır.
Güneş koruyucularının üzerindeki Güneş Müdafaa Faktörü manasına gelen SPF (Sun Protection Factor) pahası UVB’ye karşı korunaklığı gösterir. Güneş koruyucusu tercih ederken UVA’ya karşı da muhafazalı olduğunu gösteren güneş koruyucusu tercih edilmeli.
Uzun dalgaboyu olan UVA, cildin derin katmanlarında tesirlidir. Bu yüzden asıl yaşlandıran dalga uzunluğudur. Yani fotoagingden sorumludur. Erken yaşlanma ve kırışıklık oluşmasından sorumludur. Kansorejen tesiri bulunmaktadır. UVB kısa dalga uzunluğudur. Cildin yüzey katmanlarında tesirli olduğundan yanık ve leke oluşumundan sorumludur.
Kış mevsiminde azalsa da UVA ışını motamot devam ediyor. O yüzden güneş koruyucularını yaz-kış sürmeliyiz. UVA ışını camdan ve buluttan geçebildiği için mesken içerisinde dahi güneş koruyucusu kullanılmasını öneriyoruz.
2. Cilt yapısına bağlı olarak güneş kremi seçimi değişkenlik gösterir
Güneş hassasiyetine sahip olan ciltler: Güneşe direkt maruz bırakılmamalıdır. Güneşe karşı olan hassasiyet, doğuştan gelen ya da hayatın belirli bir devrinde ortaya çıkan bir sorun olabilir. Kimi medikal tedaviler de süreksiz olarak güneş hassasiyetini tetikleyebilir. Güneş ışınlarının yaydığı ışınımların sebep olduğu tepkileri için UVA ve UVB ışınlarına karşı yok yüksek muhafaza sağlayan güneş koruyucular tercih edilmelidir.
Kimyasal filtrelere karşı tepki gösteren ciltler: Bu cilt tipine sahip olan bireyler kesinlikle mineral filtreli güneş koruyucular kullanmalıdır. Bu güneş koruyucular mineral filtreye sahip olmasından dolayı ciltte beyaz izler bırakabilir lakin geçicidir.
Güneş alerjisi olan ciltler: Son periyotlarda güneş alerjisi artış göstermektedir. Cilt yapısına ve maruziyet müddetine bağlı olarak değişmekle bir arada herkeste görülebilen bir durumdur. Güneş alerjisi epeyce önemli bir sorun olmamakla birlikte ömür kalitesini düşürmektedir.
Güneş alerjisinin belirtileri içinde kızarıklık, kabarcıklar ve ağır kaşıntı hissi olur. Güneş alerjisine karşı alınabilecek en düzgün yol geniş sprektrum müdafaası sağlayan güneş hami kullanmaktır; zira UVB ışınları cildi güneş yanığından korurken, UVA ışınları cildi allerjik reaksyionlara karşı korur. 1:1 (SPF/UVA) oranı kuvvetli bir muhafaza sağlamak için değerlidir; bu söz bir güneş koruyucunun eşit oranda UVB ve UVA ışınlarına karşı müdafaa gösterdiğini belirtmektedir. (SPF 50+/ UVA 50 gibi)
3. En az 20 dakika evvel cilde uygulanmalıdır
Güneşten esirgeyici krem seçerken cildinize uygun kremler seçmelisiniz ve bu kremleri dışarı çıkmadan en az 20 dakika evvel sürmelisiniz. Plaja gittikten daha sonra sürülmesi aktifliğini epey azaltıyor. Ölçü olarak da açıkta kalan bölgeye gereğince yayılmalı yani yeteri ölçüde kullanılmalı. Krem kullanıldıktan daha sonra iki yahut üç saatte bir bir dahalenmeli.
4. Güneş kremi ne kadar sürülmeli?
Güneş kremi kullanırken yaptığımız bir öbür yanlış ise çabucak bitmesin diye az az sürmek. halbuki kâfi ölçüde sürülmezse güneş kremleri üzerlerinde yazan SPF kıymetlerini gösteremiyorlar. Örneğin yüz bölgesine en az yarım tatlı kaşığı güneş kremi sürülmelidir. Daha az uygulama SPF 50 kıymetindeki bir kremin SPF 2,7’lik bir tesir göstermesine yol açacaktır. Bu niçinle tüm güneş kremlerinde çokça uygulayınız diye müellif. Uygulamayı kâfi aralıklar ile yinelamamak da tıpkı sonuca niye olur.
Güneş kremlerinin tesirini tam göstermesini istiyorsanız yüz ve uzunluğuna yarım tatlı kaşığından fazla, göğüs bölgesi, kollarınza, sırt bölgesi, bacaklarınıza ise bir tam tatlı kaşığından fazla uygulamalısınız.
5. Uzun müddet güneşte kalmak riskli!
Yaz aylarında saat 09.00-11.00 içinde ya da 16.00’dan daha sonra açık derili bireyler; birinci iki gün 10 dakika, ondan sonrasındaki günler 20 dakika, esmer derililer; birinci iki gün 20 dakika, sonrasındasındaki günler 30 dakika hiç güneş gözetici kullanmadan güneşlenebilirler. Meslekleri gereği uzun yıllar güneş altında kalanlarda bazal hücreli ya da epidermoid hücreli kanser sıktır ve bu kanserler bedenin güneşi hayli goren baş boyun ve uzuvlarında sık, başka bölgelerde seyrektir.
Bilhassa çocuklarda 5 seferden çok önemli güneş yanığı oluşması, malign melanom riskini artırıyor. Güneşlenmeye bağlı önemli cilt yanıkları olması erişkinde de malign melanom riskini arttırmaktadır. Ancak olağan güneşlenmenin, melanom riski üzerine tesiri görülmemiştir. Üstteki mühletlere uygun güneşlenme biçiminde kanser riski yoktur, hatta D vitamini sentezlenmesi sebebi ile kansere karşı bir cins tedbirdir. Fakat güneşte epey uzun müddet kalmak risklidir.