– “Güzelavrat otunun ziyanı kadar faydası da var”
Güzelavrat otu pek fazlaca hastalıkların yanı sıra mantar çeşitleri ve birtakım tarım ilaçları ile zehirlenme tedavisinde kullanılıyor
Karadeniz Teknik Üniversitesi İlaç ve Farmasötik Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Sena Sezen, “Bu bitki içerisinde atropin ismi verdiğimiz, alkaloid yapısında bir maddeyi yüksek oranda taşır”
“Atropin içeren ilaçlar, klinikte çeşitli emellerle kullanılır; bunlar içinde ameliyat öncesi anesteziye hazırlık, kimi göz hastalıkları, mide barsak sistemi ile ilgili kimi hastalıkların tedavisi ve ayrıyeten başka birtakım ilaçlar, belli mantar çeşitleri ve kimi tarım ilaçları ile zehirlenme tedavisi yer almaktadır”
TRABZON – Ülkemizde son periyotlarda yaşanan zehirlenme hadiselerinin ıspanağa karışan güzelavrat otunun niye olmasıyla ilgili ikazlarda bulunan Karadeniz Teknik Üniversitesi İlaç ve Farmasötik Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Sena Sezen, kelam konusu bitkinin tıbbı alanda pek fazlaca hastalığın yanı sıra zehirlenme olayların tedavisinde kullanıldığını söylemiş oldu.
Yapraklarının kazara tüketildiğinde zehirlenmelere yol açtığını belirten Sezen, “Bu bitki içerisinde atropin ismi verdiğimiz, alkaloid yapısında bir maddeyi yüksek oranda taşır. Atropin içeren ilaçlar, klinikte çeşitli emellerle kullanılır. Bunlar içinde ameliyat öncesi anesteziye hazırlık, birtakım göz hastalıkları, mide barsak sistemi ile ilgili birtakım hastalıkların tedavisi ve ayrıyeten öteki kimi ilaçlar, muhakkak mantar çeşitleri ve birtakım tarım ilaçları ile zehirlenme tedavisi yer almaktadır. Kendisi de epey önemli zehirlemeye niye olabilen atropin unsurunun dozu, yani kullanılan ölçüsü hayli kıymetlidir. Kıymetli tedavi edici tesirlerine karşın, yanlış dozda kullanıldığında yahut atropin içeren bitkiler büyük oranda tüketildiğinde ölümcül zehirlenmelere niye olur. Zehirlenmelerde en spesifik belirti ani başlayan yakın görme bozukluğu ve gözbebeği büyümesidir. Kuru-kızarmış deri, halüsinasyonlar, ajitasyon, ateş yüksekliği, havale, şuur değişikliği, bayılma, göğüs ağrısı, bedende istemsiz hareketler, titreme üzere çeşitli belirtiler ortaya çıkar. Koma, teneffüs kuvvetliğü ve vefata kadar giden ağır bir klinik tablodur. Zehirlenme olaylarında, kuşkulu bitkinin hastaneye getirilmesi yanlışsız teşhise katkı sağlayacaktır” dedi.
“Üretim evresinde denetim yapılmalıdır”
KTÜ Eczacılık Fakültesi Öğretim Üyesi bununla birlikte İLAFAR Araştırma Kümesi Sorumlusu Doç. Dr. Gülin Renda ise, güzelavrat otunun bölgede nemli orman altlarında yetişen otsu yahut yarı çalımsı yüksek bir bitki olduğunu söz ederek, “Ispanağın, güzelavratotu yani Atropa belladonna ile ve adamotu olarak bilinen Mandragora autumnalis ile karışabildiği tabir edilmektedir. Güzelavratotu bölgemizde nemli orman altlarında yetişen otsu yahut yarı çalımsı yüksek bir bitkidir ve yaklaşık 2 metreye kadar boylanır. Gövdesi dallanmıştır, yaprakları kısa saplı, oval yahut eliptik biçimli ve yumuşaktır. Yapraklarının eni yaklaşık 10 cm, uzunluğu ise yaklaşık 30 cm’ye kadar uzamaktadır ve zirvesi sivridir. Adamotu bitkisi daha fazlaca Güney ve Batı Anadolu’da bilhassa tarihi harabelerin etrafında yetişir. Yapraklar bitkinin tabanında rozet biçiminde bulunur. Her iki bitki de atropin, hiyosiyamin ve skopolamin taşır. Yaprakları ezkaza tüketildiğinde zehirlenmelere niye olurlar. Ispanak ülkemizin biroldukca yöresinde yetiştirilen bir sebzedir. Üretimi yapılan vilayetlerin başında İzmir, Ankara, Bursa ve Samsun gelir. Ispanakta gövde otsu yapıdadır, bitki uzunluğu 40-80 cm içinde değişmektedir. Etli yapraklı çeşitlerde yapraklar çoklukla oval biçimlidir. Yapraklar 2-30 cm uzunluğunda ve 1-15 cm genişliğinde olabilmektedir. Yaprak usullerine göre; yuvarlağa yakın oval ve yaprak uçları sivri çeşitler, yaprak ayasının dilimlenme özellikleri farklı olan çeşitler ve yaprak yüzebir daha bakılırsa, düz olan ve kabarcıklı olan ıspanak çeşitleri bulunmaktadır. Öbür zehirli bitkilerin yapraklarının ıspanağa bakılırsa biraz daha ince olduğu söylenebilir. Bu niçinle öteki bitkilerle karışma durumu açısından bilhassa üretim basamağında denetim yapılmalıdır” tabirlerini kullandı.
Güzelavrat otu pek fazlaca hastalıkların yanı sıra mantar çeşitleri ve birtakım tarım ilaçları ile zehirlenme tedavisinde kullanılıyor
Karadeniz Teknik Üniversitesi İlaç ve Farmasötik Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Sena Sezen, “Bu bitki içerisinde atropin ismi verdiğimiz, alkaloid yapısında bir maddeyi yüksek oranda taşır”
“Atropin içeren ilaçlar, klinikte çeşitli emellerle kullanılır; bunlar içinde ameliyat öncesi anesteziye hazırlık, kimi göz hastalıkları, mide barsak sistemi ile ilgili kimi hastalıkların tedavisi ve ayrıyeten başka birtakım ilaçlar, belli mantar çeşitleri ve kimi tarım ilaçları ile zehirlenme tedavisi yer almaktadır”
TRABZON – Ülkemizde son periyotlarda yaşanan zehirlenme hadiselerinin ıspanağa karışan güzelavrat otunun niye olmasıyla ilgili ikazlarda bulunan Karadeniz Teknik Üniversitesi İlaç ve Farmasötik Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Sena Sezen, kelam konusu bitkinin tıbbı alanda pek fazlaca hastalığın yanı sıra zehirlenme olayların tedavisinde kullanıldığını söylemiş oldu.
Yapraklarının kazara tüketildiğinde zehirlenmelere yol açtığını belirten Sezen, “Bu bitki içerisinde atropin ismi verdiğimiz, alkaloid yapısında bir maddeyi yüksek oranda taşır. Atropin içeren ilaçlar, klinikte çeşitli emellerle kullanılır. Bunlar içinde ameliyat öncesi anesteziye hazırlık, birtakım göz hastalıkları, mide barsak sistemi ile ilgili birtakım hastalıkların tedavisi ve ayrıyeten öteki kimi ilaçlar, muhakkak mantar çeşitleri ve birtakım tarım ilaçları ile zehirlenme tedavisi yer almaktadır. Kendisi de epey önemli zehirlemeye niye olabilen atropin unsurunun dozu, yani kullanılan ölçüsü hayli kıymetlidir. Kıymetli tedavi edici tesirlerine karşın, yanlış dozda kullanıldığında yahut atropin içeren bitkiler büyük oranda tüketildiğinde ölümcül zehirlenmelere niye olur. Zehirlenmelerde en spesifik belirti ani başlayan yakın görme bozukluğu ve gözbebeği büyümesidir. Kuru-kızarmış deri, halüsinasyonlar, ajitasyon, ateş yüksekliği, havale, şuur değişikliği, bayılma, göğüs ağrısı, bedende istemsiz hareketler, titreme üzere çeşitli belirtiler ortaya çıkar. Koma, teneffüs kuvvetliğü ve vefata kadar giden ağır bir klinik tablodur. Zehirlenme olaylarında, kuşkulu bitkinin hastaneye getirilmesi yanlışsız teşhise katkı sağlayacaktır” dedi.
“Üretim evresinde denetim yapılmalıdır”
KTÜ Eczacılık Fakültesi Öğretim Üyesi bununla birlikte İLAFAR Araştırma Kümesi Sorumlusu Doç. Dr. Gülin Renda ise, güzelavrat otunun bölgede nemli orman altlarında yetişen otsu yahut yarı çalımsı yüksek bir bitki olduğunu söz ederek, “Ispanağın, güzelavratotu yani Atropa belladonna ile ve adamotu olarak bilinen Mandragora autumnalis ile karışabildiği tabir edilmektedir. Güzelavratotu bölgemizde nemli orman altlarında yetişen otsu yahut yarı çalımsı yüksek bir bitkidir ve yaklaşık 2 metreye kadar boylanır. Gövdesi dallanmıştır, yaprakları kısa saplı, oval yahut eliptik biçimli ve yumuşaktır. Yapraklarının eni yaklaşık 10 cm, uzunluğu ise yaklaşık 30 cm’ye kadar uzamaktadır ve zirvesi sivridir. Adamotu bitkisi daha fazlaca Güney ve Batı Anadolu’da bilhassa tarihi harabelerin etrafında yetişir. Yapraklar bitkinin tabanında rozet biçiminde bulunur. Her iki bitki de atropin, hiyosiyamin ve skopolamin taşır. Yaprakları ezkaza tüketildiğinde zehirlenmelere niye olurlar. Ispanak ülkemizin biroldukca yöresinde yetiştirilen bir sebzedir. Üretimi yapılan vilayetlerin başında İzmir, Ankara, Bursa ve Samsun gelir. Ispanakta gövde otsu yapıdadır, bitki uzunluğu 40-80 cm içinde değişmektedir. Etli yapraklı çeşitlerde yapraklar çoklukla oval biçimlidir. Yapraklar 2-30 cm uzunluğunda ve 1-15 cm genişliğinde olabilmektedir. Yaprak usullerine göre; yuvarlağa yakın oval ve yaprak uçları sivri çeşitler, yaprak ayasının dilimlenme özellikleri farklı olan çeşitler ve yaprak yüzebir daha bakılırsa, düz olan ve kabarcıklı olan ıspanak çeşitleri bulunmaktadır. Öbür zehirli bitkilerin yapraklarının ıspanağa bakılırsa biraz daha ince olduğu söylenebilir. Bu niçinle öteki bitkilerle karışma durumu açısından bilhassa üretim basamağında denetim yapılmalıdır” tabirlerini kullandı.