İklim Doruğu’nda neler konuşulacak?

celikci

Active member
İklim Doruğu’nda neler konuşulacak?
İskoçya’da yapılacak 26’ncı BM İklim Değişikliği Konferansı’nda (COP26), global sıcaklık artışının sanayi bölümü öncesine oranla 1,5 derece ile sonlandırılmasına odaklanılacak.

Konferanslarda, başkanlar, 1992 Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Mukavelesi (UNFCCC) uyarınca “tehlikeli iklim değişikliğini önlemek” ve global olarak adil bir biçimde sera gazı emisyonlarını azaltmanın yolları üzerinde duruyor, yeni amaçlar belirliyor.

COVID-19 salgını niçiniyle bir yıl ertelenen konferans, 31 Ekim-12 Kasım’da Glasgow kentinde düzenlenecek.

120’den çok dünya başkanı, konferansın birinci birkaç gününde bir ortaya gelecek. Başkanlar ondan sonrasında ayrılarak yerlerini müzakereleri yapacak başta etraf bakanları olmak üzere üst seviye yetkililere bırakacak.

Yaklaşık 25 bin kişinin katılması beklenen konferansta görüşmelerin 12 Kasım Cuma günü saat 18.00’de sona ermesi planlansa da geçmiş tecrübeler, müzakerelerin cumartesiye ve pazara kadar uzayacağını gösteriyor.

Global sıcaklık artışının 1,5 dereceyle sonlandırılması hedefleniyor

Bu yılki konferans, yüklü olarak global sıcaklık artışının sonlandırılmasına odaklanıyor. Bu hususta dönüm noktası olarak kabul edilen 2015 Paris İklim Mutabakatı’nda ülkeler global sıcaklık artışını, sanayi ihtilali öncesine oranla 2 derecenin “oldukca altında” tutmayı taahhüt ederken, bunu 1,5 derece ile sonlandırmak için uğraş göstereceklerini bildirdi.

Bağlayıcı olan bu gayelere ulaşmak için ülkeler, yakın gelecekte sera gazı emisyonunu azaltmak yahut sıfırlamak için bağlayıcı olmayan ulusal amaçlar üzerinde de anlaştı.

Lakin bu ulusal maksatların, Paris İklim Anlaşması’ndaki sıcaklık maksatlarını tutturmak için kâfi olmayacağı hatta 3 derece yahut daha fazla ısınmanın görüleceği belirlendi. Bunun üzerine Fransa’nın talebiyle 5 yılda bir yeni taahhütlerle masaya geri dönülmesini öngoren bir düzenek oluşturuldu. Bu 5 yıl, 31 Aralık 2020’de dolsa da salgın niçiniyle bahis görüşülemedi.

Yeni kelamlar verilmesi isteniyor

Artık tüm ülkelerden, 1,5 derece maksadına uygun olarak ulusal hedeflerler belirlemeleri isteniyor. Bilim insanları, dünyanın 1,5 derece amaç için emisyonların 2030 yılına kadar 2010 düzeylerine kıyasla yüzde 45 azaltılması ve akabinde da 2050’ye kadar net sıfır emisyona düşürülmesi gerektiğini varsayım ediyor.

BM, eski yahut revize edilen ulusal amaçların hala yetersiz olduğunu, amaçların, gerekli yüzde 45’lik kesintiden hayli emisyonlarda yüzde 16’lık bir artışla sonuçlanacağı konusunda ihtarda bulundu.

Gözler Çin, Brezilya, Suudi Arabistan, Rusya ve Avustralya’da

Emisyonda ülke olarak en büyük hissesi olan Çin’in önderi Şi Cinping’in Glasgow’a gelmesi beklenmiyor. Fakat buna karşın Çin’in taahhütte bulunabileceği bedellendiriliyor.

Şi, 2020’de Çin’in 2060 yılına kadar net sıfır emisyona ulaşacağı kelamı verse de analistler, Pekin’in uygulamalarının sıcaklığın 1,5 dereceyi aşmasına yol açabileceğini belirtiyor.

Çin’in yanı sıra Suudi Arabistan, Rusya ve Avustralya dahil büyük fosil yakıt üreticileri de taahhütlerini güçlendirmeyi reddediyor. Brezilya ise hala Amazon ormanlarını kesmeyi sürdürüyor.

Sıcaklık artışının tesiri

Paris İklim Muahedesi’nin modülü olan ve 1,5 derecelik bir sıcaklık artışının gezegen için ne manaya geleceğini yakından incelemekle bakılırsavlendirilen Hükümetler Ortası İklim Değişikliği Paneli, 1,5 derece ile 2 derece içindeki farkın büyük hasarlara yol açabileceğini belirledi.

Buna göre, 1,5 derecelik artış; deniz düzeylerinin yükselmesi, mercan resiflerinin ziyan görmesi ve sıcak hava dalgaları, kuraklıklar, seller, daha şiddetli fırtınalar ve başka çok hava şartlarında artışa niye olsa da 2 derecelik artıştan hayli daha az tesirli olacak.

Mevcut durumda sıcaklıklar halihazırda sanayi öncesi düzeylerin yaklaşık 1,1-1,2 derece üzerinde seyrediyor ve sera gazı emisyonları da artış eğiliminde.

2020’de COVID-19 kaynaklı karantinalar sırasında karbondioksit üretimi düşse de iktisatların toparlanmasıyla yeniden yükseldi. 1,5 derece maksadı için global emisyonların her yıl yüzde 7 azalması gerekiyor.

Neler yapılması gerekiyor?

1,5 derece amacı için karbondioksit ve öteki sera gazlarının 2050’ye kadar emisyonunun durdurulması koşul. Bu noktada fosil yakıtların yakılması, metan gazı oluşturan tarım ve hayvancılık, ağaçların kesilmesi ve kimi endüstriyel süreçler gündeme geliyor.

Geniş karbon depoları nazaranvi nazarann ormanlar, turbalıklar ve sulak alanların çoğaltılması tedbirler içinde sıralanıyor.

Dorukta, 1,5 derece gayesinin yanı sıra fakir ülkelere iklim konusundaki gayelere ulaşmaları için yardım edilmesini önbakılırsan iklim finansmanı, kömürün kademeli olarak kullanmasına son verilmesi ve tabiata dayalı tahliller de masada olacak.

Türkiye, iklim değişikliğiyle gayrette öncü rol üstlenme kelamı veriyor

Ekim başında Paris İklim Mutabakatı’nı onaylayan Türkiye, 2053 net sıfır gayesine giden yol haritasını belirleyebilmek emeliyle 2022’nin başlarında kapsayıcı bir İklim Şurası oluşturacak.

Etraf ve Şehircilik Bakanlığının ismi “Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı” olarak değiştiren Türkiye; güç, tarım, sanayi, ulaşım, iktisadın her dalında, iklim gündemiyle uyumlu kuvvetli siyasetler uygulamaya ve global iklim aksiyonunda öncü bir rol üstlenme kelamı veriyor.

ALINTIDIR
 
Üst