İngiltere’den G7’de Kuzey İrlanda Protokolü diplomasisi

celikci

Active member
İngiltere’den G7’de Kuzey İrlanda Protokolü diplomasisi
İngiltere Başbakanı Johnson, G7 Tepesi’nde Avrupalı önderlerle Kuzey İrlanda Protokolü’nü görüştüİngiltere Başbakanı Boris Johnson, Avrupa Birliği (AB) başkanlarıyla, AB ile İngiltere içinde probleme yol açan Brexit Muahedesi’nin kesimi olan Kuzey İrlanda Protokolü’nün uygulanmasıyla ilgili sorunu ele aldı.

Başbakanlık Ofisi 10 Numara Sözcüsü tarafınca yapılan açıklamada, Johnson’ın, G7 Doruğu kapsamında, Almanya Başbakanı Angela Merkel, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve AB Kurulu Lideri Ursula Von der Leyen ile Kuzey İrlanda Protokolü’nün uygulanmasıyla ilgili uyuşmazlığı görüştüğü açıklandı.

Açıklamada, Johnson’ın Avrupalı başkanları, Kuzey İrlanda Protokolü ile ilgili devam eden sorun üzerinde “pragmatizm ve uzlaşmaya” çağırdığı vurgulandı.

Johnson ile Merkel’in görüşmesinde, İngiltere ve Almanya’nın ticaret, güvenlik ve halklar içindeki bağı güçlendirmek için birlikte çalışmanın değeri üzerinde anlaştığı kaydedilen açıklamada, ikilinin, Çin ve Rusya’nın istikrarsızlaştırıcı faaliyetleri dahil bir dizi dış siyaset konusunu da görüştükleri bildirildi.

“Her iki önder de G7 Doruğu’nun, global aşı arzını artırmak da dahil mevcut pandemiyle gayret için ortak çalışmaları yoğunlaştırmada değerli fırsat sağladığı konusunda hemfikir.” tabirine yer verilen açıklamada, Johnson’ın, İngiltere’nin Kuzey İrlanda Protokolü konusundaki pozisyonu ve İngiltere’nin egemenliğini ile toprak bütünlüğünü muhafaza gereksinimine vurgu yaptığı kaydedildi.

Macron’dan Johnson’a Brexit uyarısı

Johnson’ın, Macron ile yaptığı toplantıda iki başkanın İngiliz Kanalı üzerinden göç konusunu ele aldığına işaret edilen açıklamada, kabahat çetelerinin, tehlikeli ve gereksiz geçişler yoluyla insanların hayatlarını elde edecekleri yararın önüne koyduğunu açıklandı.

Macron ve Johnson’ın insan kaçakçılığı ağlarının işletim modelini dağıtmak ve hayat kurtarmanın yollarını bulmak için iki ülkenin birlikte çalışması gerekliliğini görüştüğü vurgulanan açıklamada şu tabirlere yer verildi:

“Johnson, İngiltere’nin Kuzey İrlanda Protokolü’ndeki konumuna duyduğu itimadı lisana getirdi. Johnson, pragmatizm ve her tarafta uzlaşma dileğini açıkça lisana getirdi lakin Belfast Mutabakatı’nın (Hayırlı Cuma) tüm boyutlarıyla korunmasının fazlaca kıymetli olduğunun altını çizdi.”

Elysee Sarayı’ndan yapılan açıklamada ise Macron’un Johnson’ı uyardığı ve kendisine İngiliz hükümetinin Brexit Mutabakatı konusunda kelamlarını yerine getirmesi gerektiğini söylemiş olduği açıklandı.

Açıklamada, “Macron, bu bir daha angajmanın İngilizlerin Avrupalılara verdikleri kelamı ve Brexit Muahedesi’nin tanımladığı çerçeveyi yerine getirmesini gerektirdiğini şiddetle vurguladı.” tabiri kullanıldı.

“Her iki taraf da üzerinde anlaştığımız şeyi uygulamalı”

Johnson ile Von der Leyen’in görüşmesinde, Johnson’ın AB’nin global zorluklarla gayrette oynayabileceği kıymetli rolü vurguladığı belirtilen açıklamada şu sözler kullanıldı:

“Johnson, İngiltere’nin Belfast Mutabakatı’nın maksatlarını koruyan ve Kuzey İrlanda’daki insanların günlük ömürleri üstündeki etkiyi en aza indiren Kuzey İrlanda Protokolü çerçevesinde pratik tahliller bulmaya kararlı olduğunu açıkça belirtti. Johnson ve Von der Leyen değersiz meseleleri çözmek için daima manalı iştirakin gerekliliği konusunda anlaştı.”

Von der Leyen, görüşmeye ait Twitter’dan yaptığı paylaşımda, Belfast Mutabakatı ve İrlanda Adası’ndaki barışın her şeyden kıymetli olduğunu vurguladı.

AB Komitesi Lideri Von der Leyen, “Bunu koruyan, İngiltere ve AB tarafınca imzalanan ve onaylanan Kuzey İrlanda Protokolü’nü müzakere ettik. İngiltere ile mümkün olan en düzgün alakaları istiyoruz. Her iki taraf da üzerinde anlaştığımız şeyi uygulamalı. Bu mevzuda AB’de tam bir birlik var.” sözlerini kullandı.

Uyuşmazlığa niye olan protokol

Brexit Mutabakatının bir kesimi olan Kuzey İrlanda Protokolü, Birleşik Krallık’ın modülü olan Kuzey İrlanda ile AB üyesi İrlanda Cumhuriyeti içindeki ticareti düzenliyor.

Protokole göre Brexit’e karşın Kuzey İrlanda, AB’nin gümrük birliği kurallarına tabi olmaya devam ediyor. Birleşik Krallık’ın geri kalanıyla ticareti ise Kuzey İrlanda limanlarında gümrüğe tabi tutuluyor.

Katolik ayrılıkçılar ile İngiltere’yle birlik yanlısı Protestanlar içindeki savaşı bitmiş olduren Belfast Muahedesi (Hayırlı Cuma) gereği, denetimlerin yapılabildiği fiziki bir kara sonu oluşturulamıyor. Bu yüzden denetimlerin fakat denizde yapılması kararlaştırılsa da uygulanmasında problemler yaşanıyor.

Protokolün ticarete ziyan verdiğini ve Kuzey İrlanda’nın Birleşik Krallık’taki pozisyonunu tehdit ettiğini savunan Protestanların protokole karşı mart ve nisan aylarındaki şovlarında otobüs ve araçlar ateşe verilmişti. Protestoların Katoliklerle çatışmaları bir daha başlatmasından kaygı edilmişti.

– İrlanda sorunu

İngiliz imparatorluğunun birinci sömürgesi İrlanda Adası’ndan İngiltere’nin elinde kalan kısmı teşkil eden Kuzey İrlanda, 1960’lı senelerdan 1998’e kadar Katolik ayrılıkçılar ile İngiltere’yle birlik yanlısı Protestanlar içindeki çatışmalara ve terör olaylarına sahne olmuştu. 40 yıla yayılan ve “Sorunlar” diye anılan senelerda terör olaylarında 3 bin 500 kişi ömrünü kaybetmişti.

Ada lakin 1998’de imzalanan İyi Cuma Mutabakatı ile sükunete kavuşurken, Kuzey İrlanda’da çatışan tarafların iştirakine dayalı bir bölgesel idare kurulması üzerinde anlaşılmıştı.

Belfast Mutabakatı olarak da bilinen metinler, Kuzey İrlanda’da bugün yürürlükte olan bölgesel idarenin temelini oluşturuyor.

Barış muahedesinin üzerinden geçen 20 yılı aşkın mühlete rağmen, bölge halkı içinde inanç tam olarak tesis edilebilmiş değil.

ALINTIDIR
 
Üst