İsrail’in sürpriz konuğu: Saddam Hafter
Aralık ayı sonlarında yapılacak olan Libya cumhurbaşkanlığı seçimleri ile Saddam Haftar, kapalı bir toplantı için geçen hafta Tel Aviv’e indi. İsrail’in Libya ile olağanlaşması ufukta olabilir mi?
İsrail’in en epey okunan gazetesi Haaretz’in müellifi Yossi Melman, “Libyalı kuvvetli Adam Haftar’ın Oğlu İsrail’i Ziyaret Ederek Askeri Yardım İçin Diplomatik Bağlar Aradı” başlıklı yazısıyla mevzuyu ele aldı.
İşte o yazı…
Geçen Pazartesi, özel bir jet – Fransız üretimi Dassault Falcon, P4-RMA tescilli – Dubai’den havalandı ve Ben-Gurion Havalimanı’na indi. Uçak yaklaşık 90 dakika yerde kaldı ve akabinde Libya’daki son varış noktasına devam etti. Jet, Libyalı savaş ağası General Khalifa Haftar’a ilişkin ve ailesini ve yardımcılarını uçurmak için kullanılıyor.
Baba Khalifa Haftar
Uçakta generalin oğlu Saddam Haftar da vardı. İsrail’den askeri ve diplomatik yardım isteyen baba oğul, 24 Aralık’ta yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerinin akabinde Libya’da kurulacak ulusal birlik ve uzlaşma hükümetine başkanlık etmeleri halinde, Kudüs’le diplomatik bağlantılar kuracaklarına dair kelam veriyor.
Saddam Haftar’a ayrıyeten PR şirketleri ve Fransa ve Birleşik Arap Emirlikleri’nden stratejik danışmanlar da yardım ediyor. Doğrulanmayan haberlere bakılırsa, Haftar ailesini temsil eden çalışanlar, kimi İsrailliler de dahil olmak üzere BAE’de kayıtlı bir firmada çalışıyor.
General Khalifa Haftar, Libya’daki en kuvvetli ve en tesirli adam olarak kabul ediliyor. Yakın vakte kadar, merkezi ülkenin doğusundaki Bingazi’de bulunan ve ülkenin en büyük ve en kıymetli askeri gücüne sahip isyancı hükümetin başındaydı.
Saddam Haftar, 77 yaşındaki generalin sıhhati kırılgan olan babasının sağ kolu olarak kabul ediliyor. Üç yıl evvel General Haftar, hayati tehlike arz eden bir durumla Paris’teki bir askeri hastaneye kaldırıldı. Saddam’ı subay yaptı ve ordusunda tugay kumandanı olarak atadı ve bu biçimdedan beri ona artan bir yetki verdi.
Saddam Haftar’ın Ben-Gurion Havalimanı’ndaki kısa kalışı sırasında kiminle tanıştığı belirli değil. Fakat geçmişte, Hafter Sr.’nin İsrail ile, bilhassa de temsilcilerinin kendisiyle birkaç defa görüştüğü MOSSAD’ın Tevel departmanı aracılığıyla saklı temaslarda bulunduğu bildirilmişti.
Tevel, İsrail’in denizaşırı ülkelerdeki istihbarat muadilleriyle, devlet dışı kuruluşlarla ve İsrail ile resmi diplomatik bağlantısı olmayan hükümetlerle kapalı bağları sürdürmekten sorumludur. Bugüne kadar 200’e yakın kuruluşla temas kurdu.
İsrail Ulusal Güvenlik Kurulu temsilcileri birkaç yıldır Libya temsilcileriyle temas halinde. Bunlar, Arap ülkeleriyle bağları sürdürmek için yalnızca R. olarak bilinen eski bir Shin Bet casusunu atayan kurulun bu biçimdeki lideri Meir Ben-Shabbat altında başladı. Kod ismi “Maoz” olan R.’nin gerçek isminin Shin Bet Güvenlik Hizmeti Yasası kapsamında yayınlanmasına müsaade verilmiyor. Vaktin MOSSAD şefi Yossi Cohen ile güçler ayrılığı konusunda sık sık çatışan R., geçen Ocak ayında emekliye ayrıldı.
KADDAFİ’YE İSYAN ETTİ
Başbakan Naftali Bennett’in Dr. Eyal Hülata’yı Ulusal Güvenlik Kurulu başkanlığına atamasının akabinde, Libya “dosyası”, örgütün güney bölgesindeki Gazze ünitesine komuta eden eski bir Shin Bet yetkilisi olan Nimrod Gez tarafınca ele alındı. Gez, Ulusal Güvenlik Konseyi’nde Ortadoğu, Afrika ve buradaki diplomatik bağları kapsayan şubenin lideri olarak misyon yapıyor.
Saddam Haftar’ın geçen haftaki ziyaretinin sebebi, önümüzdeki ay yapılacak Libya seçimleriyle irtibatlıydı. Seçimlerin gayesi hem de Albay Muammer Kaddafi rejiminin düşüşünden bu yana yaklaşık on yıldır devam eden iç savaşta yer alan savaşan kümeleri ve aşiretleri bir ortaya getirecek bir uzlaşma hükümeti kurmak.
Khalifa Haftar, Eylül 1969’da Kral İdris rejimini deviren ve Libya’yı cumhuriyet yapan Kaddafi liderliğindeki bir küme genç subay içindeydı. 1973’teki Yom Kippur Savaşı sırasında Haftar, Mısırlılara İsrail’e karşı savaşta yardım eden küçük bir seferi kuvvetine başkanlık etti.
Kaddafi çabucak sonrasında Haftar’a albay rütbesini verdi ve 1987’de onu komşu Çad’ın kimi bölgelerini fethetmek isteyen Libya seferi kuvvetine komuta etmesi için gönderdi. Libya ordusunun Çad askerlerine karşı hardal gazı kullandığının öne sürüldüğü askeri harekât ise büsbütün başarısız oldu ve Hafter esir alındı.
Hapsedildiği sırada ve Kaddafi onu inkar ettikten daha sonra Haftar ve CIA dayanaklı birkaç yüz askeri Kaddafi’ye isyan etti ve Libya’ya geri dönmedi. Haftar ve askerleri Amerika Birleşik Devletleri’ne sığındı ve oradan CIA takviyesi ve mali yardımla Kaddafi’yi devirmek için birkaç başarısız teşebbüste bulunuldu.
GİZLİCE DESTEKLENİYOR
Haftar ve ailesine ABD vatandaşlığı verildi ve Langley’deki CIA karargahından hayli uzakta olmayan Virginia’da yaşadılar. 2011 yılında Kaddafi’nin vefatıyla sonuçlanan ayaklanmanın akabinde Haftar Libya’ya döndü ve ülkeyi yönetmek için başarısız teşebbüslerde bulundu. bu biçimdedan beri çeşitli ortalarla bir iç savaş sürüyor. Birbirleriyle savaşan ve insan, uyuşturucu ve emtia ticareti yapan cihatçı kümeler da dahil olmak üzere silahlı milisler kuruldu.
İç savaş, global ve bölgesel güçleri kendine çektikten daha sonra milletlerarası boyuta ulaştı. Libya’da iki rakip hükümet faaliyet gösteriyor. Biri Trablus’ta ve Birleşmiş Milletler, Avrupa Birliği ve bugün Lider Joe Biden idaresinde Amerika Birleşik Devletleri tarafınca tanınıyor. Kendisini bölgesel ve Akdenizli bir güç olarak nazarann Türkiye, Hafter’in ordusuna saldıran drone filolarıyla Libya’da büyük bir üs kurdu.
Hafter liderliğindeki öteki hükümet Bingazi ve Tobruk’ta, Mısır, Ürdün, BAE, Rusya ve gizlice bir daha Fransa’dan oluşan tuhaf bir koalisyon tarafınca destekleniyor.
Tüm bu ülkelerin istihbarat casusları Libya’da gizlice faaliyet göstermekte ve Hafter ailesinin tüm ülkeyi ele geçirme uğraşlarına yardımcı olmaktadır. BAE, Haftar’ın ordusu için gerekli olan insansız hava araçları da dahil olmak üzere silah teslimatlarını finanse ediyor. Libya ile uzun bir hududu paylaşan ve cihatçıların kendi topraklarına girmesinden korkan Mısır, Hafter’e de silah sağlıyor.
Haftar’a ayrıyeten “Wagner Grubu” olarak bilinen milislerin üyeleri olan Rus paralı askerleri de yardım ediyor. Bu teoride özel bir güvenlik firmasıdır, lakin gerçekte Lider Vladimir Putin’in buyruğuyla faaliyet gösteren Rus istihbaratına ve Rus ordusuna yardımcıdır. Wagner Kümesi ayrıyeten Suriye’deki Kremlin’den ve çeşitli Afrika ülkelerinden sipariş alıyor.
İSRAİL İRTİBATI
İsrail, Akdeniz’deki jeostratejik pozisyonu ve Mısır sonuna yakınlığı niçiniyle ve ayrıyeten İsrail’deki geniş Libya Musevileri topluluğu ve bunların İtalya’ya göç eden Libya Musevileri üstündeki tesiri niçiniyle Libya’ya her vakit ilgi duymuştur.
Kaddafi’nin iktidara gelmesinden daha sonra İsrail, para, silah ve eğitim verdiği Filistinli kümelere verdiği dayanak niçiniyle Libya ile daha fazla ilgilenmeye başladı. Kaddafi’nin kimyasal, biyolojik ve nükleer silahları garanti altına alma teşebbüsleri, ülkeye MOSSAD casusları yerleştiren, Flotilla 13 ve Sayeret Matkal seçkin üniteleri üzere komando kuvvetleri çıkaran ve askeri istihbaratın teknolojik tedbirlerini kullanan İsrail istihbaratının da dikkatini çekti.
beraberinde İsrailli temsilciler de Kaddafi rejimiyle diplomatik ve insani nitelikte temaslarda bulundular. Bu temaslar, Kaddafi’nin oğullarından biri olan Seyfülislam tarafınca Libya kökenli Yahudi işadamları aracılığıyla yürütüldü. Bunlardan biri, operasyonları Kanada merkezli olan Walter Arbib.
Haaretz’in on yıl evvel bildirdiği üzere, Arbib, casusluk kuşkusuyla Libya’da tutuklanan İsrailli fotoğrafçı ve Tunus asıllı sanatçı Rafael Haddad’ın 2010 yılında özgür bırakılmasına yardım eden ana aracıydı.
Tıpkı yıl, İsrail Dışişleri Bakanlığı’nın talebi üzerine Arbib, Kaddafi’nin oğlunu Gazze’ye insani yardım içeren bir gemi gönderme niyetinden vazgeçmeye ikna etti. Karşılığında geminin Sina’daki El-Arish’e yanaşması ve yükünün Refah kapısından Gazze’ye gönderilmesi kararlaştırıldı.
Mutabakatın bir kesimi olarak Libya, Gazze’de düzinelerce prefabrik bina inşa etti ve İsrail hayli sayıda Filistinli mahkumu özgür bıraktı.
Babasının düşüşünden daha sonra, yargılanan ve hapsedilen Seyfülislam, Libyalı Yahudi işerkeklerindan kimileri da dahil olmak üzere savunucuları ve lobicileri askere almaya çalıştı.
Kız kardeşi Aisha, kulağa tuhaf gelen bir teklifte daha da ileri gitti: Cezayir’e kaçtıktan daha sonra, Avrupa’da daha evvel kendisi ve ailesiyle iş yapan yakınlarından İsrail’de sığınma alma mümkünlüğünü araştırmalarını istedi. Muammer Kaddafi’nin annesinin aslında Yahudi olduğu ve İslam’a geçtiğine dair yıllardır yaygın olan söylentiler niçiniyle, Dönüş Yasası uyarınca İsrail’de yaşayıp yaşayamayacağını denetim etmeye çalışan Kudüs’ten bir İsrailli avukat bile tuttu.
Son senelerda çocuklarıyla bir arada Umman’da yaşayan Aisha, İsrailli bir tanıdığına “yaldızlı bir kafeste” yaşadığı için hüsrana uğradığından şikayet etti.
Kaddafi’nin vefatının akabinde, Libya’nın silah depoları yağmalandı ve hayli sayıda ekipman kara yoluyla Mısır ve Sina üzerinden Gazze’deki Hamas’a ve deniz yoluyla Lübnan’daki Hizbullah’a ulaştı. Bu delikleri kapatmak için ve Mısır istihbaratının teşvikiyle MOSSAD ve Shin Bet, sevkiyatları durdurmak için General Haftar ile görüştü. Çeşitli raporlara bakılırsa, İsrail o devirde generalin yanında yer aldı. Lakin belli bir noktada, tüm yumurtalarını tıpkı sepete koymamak için MOSSAD, her iki Libya hükümetiyle de temas kurmaya karar verdi. Bu bağların günümüze kadar devam ettiği var iseyılabilir.
Son haftalarda ve seçim hazırlıklarının bir modülü olarak, Başbakan Abdul Hamid Muhammed Dbeibah (Trablus hükümetinde), General Haftar ve oğlu Saddam ile temas halindeydi. BAE istihbaratının teşvikiyle ulusal birlik ve uzlaşma hükümeti kurmaya çalışıyorlar. ABD ve AB de bunu arıyor ve İsrail de Libya ile diplomatik bağlantılar maksadını ilerletmesine yardımcı olabilecek fikri destekliyor.
General Hafter yeni hükümeti yönetmek isteyecektir. Lakin 2017’de mahpustan çıkan ve bu fikirle oynayan Seyfülislam Seyfülislam üzere bunu yapma talihinin da zayıf olduğunu biliyor. İkincisinin, Lahey’deki Milletlerarası Ceza Mahkemesi tarafınca savaş kabahatlerinden arandığı için bunu yaptığı bildiriliyor. Bu ortada, General Hafter aleyhine savaş hataları, insan hakları ihlalleri ve azap niçiniyle ABD federal mahkemelerinde hukuk davaları açıldı.
Buna karşılık, biroldukca Libya önderi üzere yolsuzlukla lekelenmiş ve heybetli bir ömür usulüne sahip bulunmasına karşın, Saddam Haftar’ın bahtı babasınınkinden daha âlâ. Bir yıl evvelki düğününde konuklarına 10 milyon dolarlık armağanlar dağıttı. Davetliler içinde onun ve kabilesinin övgülerini söyleyen 40 şairin yer aldığı bildirildi.
Saddam Haftar birlik hükümetinde kilit bir rol oynarsa (bu biçimde bir hükümet sahiden kurulursa), Libya’nın Mısır, BAE ve Biden idaresinin teşvikiyle İsrail ile diplomatik münasebetler kurma talihi artacaktır.
Mossad, Shin Bet ve Ulusal Güvenlik Kurulu’ndan sorumlu Başbakanlık bu haber için yorum yapmayı reddetti.
Çeviri: Rafael Sadi
ALINTIDIR
Aralık ayı sonlarında yapılacak olan Libya cumhurbaşkanlığı seçimleri ile Saddam Haftar, kapalı bir toplantı için geçen hafta Tel Aviv’e indi. İsrail’in Libya ile olağanlaşması ufukta olabilir mi?
İsrail’in en epey okunan gazetesi Haaretz’in müellifi Yossi Melman, “Libyalı kuvvetli Adam Haftar’ın Oğlu İsrail’i Ziyaret Ederek Askeri Yardım İçin Diplomatik Bağlar Aradı” başlıklı yazısıyla mevzuyu ele aldı.
İşte o yazı…
Geçen Pazartesi, özel bir jet – Fransız üretimi Dassault Falcon, P4-RMA tescilli – Dubai’den havalandı ve Ben-Gurion Havalimanı’na indi. Uçak yaklaşık 90 dakika yerde kaldı ve akabinde Libya’daki son varış noktasına devam etti. Jet, Libyalı savaş ağası General Khalifa Haftar’a ilişkin ve ailesini ve yardımcılarını uçurmak için kullanılıyor.
Baba Khalifa Haftar
Uçakta generalin oğlu Saddam Haftar da vardı. İsrail’den askeri ve diplomatik yardım isteyen baba oğul, 24 Aralık’ta yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerinin akabinde Libya’da kurulacak ulusal birlik ve uzlaşma hükümetine başkanlık etmeleri halinde, Kudüs’le diplomatik bağlantılar kuracaklarına dair kelam veriyor.
Saddam Haftar’a ayrıyeten PR şirketleri ve Fransa ve Birleşik Arap Emirlikleri’nden stratejik danışmanlar da yardım ediyor. Doğrulanmayan haberlere bakılırsa, Haftar ailesini temsil eden çalışanlar, kimi İsrailliler de dahil olmak üzere BAE’de kayıtlı bir firmada çalışıyor.
General Khalifa Haftar, Libya’daki en kuvvetli ve en tesirli adam olarak kabul ediliyor. Yakın vakte kadar, merkezi ülkenin doğusundaki Bingazi’de bulunan ve ülkenin en büyük ve en kıymetli askeri gücüne sahip isyancı hükümetin başındaydı.
Saddam Haftar, 77 yaşındaki generalin sıhhati kırılgan olan babasının sağ kolu olarak kabul ediliyor. Üç yıl evvel General Haftar, hayati tehlike arz eden bir durumla Paris’teki bir askeri hastaneye kaldırıldı. Saddam’ı subay yaptı ve ordusunda tugay kumandanı olarak atadı ve bu biçimdedan beri ona artan bir yetki verdi.
Saddam Haftar’ın Ben-Gurion Havalimanı’ndaki kısa kalışı sırasında kiminle tanıştığı belirli değil. Fakat geçmişte, Hafter Sr.’nin İsrail ile, bilhassa de temsilcilerinin kendisiyle birkaç defa görüştüğü MOSSAD’ın Tevel departmanı aracılığıyla saklı temaslarda bulunduğu bildirilmişti.
Tevel, İsrail’in denizaşırı ülkelerdeki istihbarat muadilleriyle, devlet dışı kuruluşlarla ve İsrail ile resmi diplomatik bağlantısı olmayan hükümetlerle kapalı bağları sürdürmekten sorumludur. Bugüne kadar 200’e yakın kuruluşla temas kurdu.
İsrail Ulusal Güvenlik Kurulu temsilcileri birkaç yıldır Libya temsilcileriyle temas halinde. Bunlar, Arap ülkeleriyle bağları sürdürmek için yalnızca R. olarak bilinen eski bir Shin Bet casusunu atayan kurulun bu biçimdeki lideri Meir Ben-Shabbat altında başladı. Kod ismi “Maoz” olan R.’nin gerçek isminin Shin Bet Güvenlik Hizmeti Yasası kapsamında yayınlanmasına müsaade verilmiyor. Vaktin MOSSAD şefi Yossi Cohen ile güçler ayrılığı konusunda sık sık çatışan R., geçen Ocak ayında emekliye ayrıldı.
KADDAFİ’YE İSYAN ETTİ
Başbakan Naftali Bennett’in Dr. Eyal Hülata’yı Ulusal Güvenlik Kurulu başkanlığına atamasının akabinde, Libya “dosyası”, örgütün güney bölgesindeki Gazze ünitesine komuta eden eski bir Shin Bet yetkilisi olan Nimrod Gez tarafınca ele alındı. Gez, Ulusal Güvenlik Konseyi’nde Ortadoğu, Afrika ve buradaki diplomatik bağları kapsayan şubenin lideri olarak misyon yapıyor.
Saddam Haftar’ın geçen haftaki ziyaretinin sebebi, önümüzdeki ay yapılacak Libya seçimleriyle irtibatlıydı. Seçimlerin gayesi hem de Albay Muammer Kaddafi rejiminin düşüşünden bu yana yaklaşık on yıldır devam eden iç savaşta yer alan savaşan kümeleri ve aşiretleri bir ortaya getirecek bir uzlaşma hükümeti kurmak.
Khalifa Haftar, Eylül 1969’da Kral İdris rejimini deviren ve Libya’yı cumhuriyet yapan Kaddafi liderliğindeki bir küme genç subay içindeydı. 1973’teki Yom Kippur Savaşı sırasında Haftar, Mısırlılara İsrail’e karşı savaşta yardım eden küçük bir seferi kuvvetine başkanlık etti.
Kaddafi çabucak sonrasında Haftar’a albay rütbesini verdi ve 1987’de onu komşu Çad’ın kimi bölgelerini fethetmek isteyen Libya seferi kuvvetine komuta etmesi için gönderdi. Libya ordusunun Çad askerlerine karşı hardal gazı kullandığının öne sürüldüğü askeri harekât ise büsbütün başarısız oldu ve Hafter esir alındı.
Hapsedildiği sırada ve Kaddafi onu inkar ettikten daha sonra Haftar ve CIA dayanaklı birkaç yüz askeri Kaddafi’ye isyan etti ve Libya’ya geri dönmedi. Haftar ve askerleri Amerika Birleşik Devletleri’ne sığındı ve oradan CIA takviyesi ve mali yardımla Kaddafi’yi devirmek için birkaç başarısız teşebbüste bulunuldu.
GİZLİCE DESTEKLENİYOR
Haftar ve ailesine ABD vatandaşlığı verildi ve Langley’deki CIA karargahından hayli uzakta olmayan Virginia’da yaşadılar. 2011 yılında Kaddafi’nin vefatıyla sonuçlanan ayaklanmanın akabinde Haftar Libya’ya döndü ve ülkeyi yönetmek için başarısız teşebbüslerde bulundu. bu biçimdedan beri çeşitli ortalarla bir iç savaş sürüyor. Birbirleriyle savaşan ve insan, uyuşturucu ve emtia ticareti yapan cihatçı kümeler da dahil olmak üzere silahlı milisler kuruldu.
İç savaş, global ve bölgesel güçleri kendine çektikten daha sonra milletlerarası boyuta ulaştı. Libya’da iki rakip hükümet faaliyet gösteriyor. Biri Trablus’ta ve Birleşmiş Milletler, Avrupa Birliği ve bugün Lider Joe Biden idaresinde Amerika Birleşik Devletleri tarafınca tanınıyor. Kendisini bölgesel ve Akdenizli bir güç olarak nazarann Türkiye, Hafter’in ordusuna saldıran drone filolarıyla Libya’da büyük bir üs kurdu.
Hafter liderliğindeki öteki hükümet Bingazi ve Tobruk’ta, Mısır, Ürdün, BAE, Rusya ve gizlice bir daha Fransa’dan oluşan tuhaf bir koalisyon tarafınca destekleniyor.
Tüm bu ülkelerin istihbarat casusları Libya’da gizlice faaliyet göstermekte ve Hafter ailesinin tüm ülkeyi ele geçirme uğraşlarına yardımcı olmaktadır. BAE, Haftar’ın ordusu için gerekli olan insansız hava araçları da dahil olmak üzere silah teslimatlarını finanse ediyor. Libya ile uzun bir hududu paylaşan ve cihatçıların kendi topraklarına girmesinden korkan Mısır, Hafter’e de silah sağlıyor.
Haftar’a ayrıyeten “Wagner Grubu” olarak bilinen milislerin üyeleri olan Rus paralı askerleri de yardım ediyor. Bu teoride özel bir güvenlik firmasıdır, lakin gerçekte Lider Vladimir Putin’in buyruğuyla faaliyet gösteren Rus istihbaratına ve Rus ordusuna yardımcıdır. Wagner Kümesi ayrıyeten Suriye’deki Kremlin’den ve çeşitli Afrika ülkelerinden sipariş alıyor.
İSRAİL İRTİBATI
İsrail, Akdeniz’deki jeostratejik pozisyonu ve Mısır sonuna yakınlığı niçiniyle ve ayrıyeten İsrail’deki geniş Libya Musevileri topluluğu ve bunların İtalya’ya göç eden Libya Musevileri üstündeki tesiri niçiniyle Libya’ya her vakit ilgi duymuştur.
Kaddafi’nin iktidara gelmesinden daha sonra İsrail, para, silah ve eğitim verdiği Filistinli kümelere verdiği dayanak niçiniyle Libya ile daha fazla ilgilenmeye başladı. Kaddafi’nin kimyasal, biyolojik ve nükleer silahları garanti altına alma teşebbüsleri, ülkeye MOSSAD casusları yerleştiren, Flotilla 13 ve Sayeret Matkal seçkin üniteleri üzere komando kuvvetleri çıkaran ve askeri istihbaratın teknolojik tedbirlerini kullanan İsrail istihbaratının da dikkatini çekti.
beraberinde İsrailli temsilciler de Kaddafi rejimiyle diplomatik ve insani nitelikte temaslarda bulundular. Bu temaslar, Kaddafi’nin oğullarından biri olan Seyfülislam tarafınca Libya kökenli Yahudi işadamları aracılığıyla yürütüldü. Bunlardan biri, operasyonları Kanada merkezli olan Walter Arbib.
Haaretz’in on yıl evvel bildirdiği üzere, Arbib, casusluk kuşkusuyla Libya’da tutuklanan İsrailli fotoğrafçı ve Tunus asıllı sanatçı Rafael Haddad’ın 2010 yılında özgür bırakılmasına yardım eden ana aracıydı.
Tıpkı yıl, İsrail Dışişleri Bakanlığı’nın talebi üzerine Arbib, Kaddafi’nin oğlunu Gazze’ye insani yardım içeren bir gemi gönderme niyetinden vazgeçmeye ikna etti. Karşılığında geminin Sina’daki El-Arish’e yanaşması ve yükünün Refah kapısından Gazze’ye gönderilmesi kararlaştırıldı.
Mutabakatın bir kesimi olarak Libya, Gazze’de düzinelerce prefabrik bina inşa etti ve İsrail hayli sayıda Filistinli mahkumu özgür bıraktı.
Babasının düşüşünden daha sonra, yargılanan ve hapsedilen Seyfülislam, Libyalı Yahudi işerkeklerindan kimileri da dahil olmak üzere savunucuları ve lobicileri askere almaya çalıştı.
Kız kardeşi Aisha, kulağa tuhaf gelen bir teklifte daha da ileri gitti: Cezayir’e kaçtıktan daha sonra, Avrupa’da daha evvel kendisi ve ailesiyle iş yapan yakınlarından İsrail’de sığınma alma mümkünlüğünü araştırmalarını istedi. Muammer Kaddafi’nin annesinin aslında Yahudi olduğu ve İslam’a geçtiğine dair yıllardır yaygın olan söylentiler niçiniyle, Dönüş Yasası uyarınca İsrail’de yaşayıp yaşayamayacağını denetim etmeye çalışan Kudüs’ten bir İsrailli avukat bile tuttu.
Son senelerda çocuklarıyla bir arada Umman’da yaşayan Aisha, İsrailli bir tanıdığına “yaldızlı bir kafeste” yaşadığı için hüsrana uğradığından şikayet etti.
Kaddafi’nin vefatının akabinde, Libya’nın silah depoları yağmalandı ve hayli sayıda ekipman kara yoluyla Mısır ve Sina üzerinden Gazze’deki Hamas’a ve deniz yoluyla Lübnan’daki Hizbullah’a ulaştı. Bu delikleri kapatmak için ve Mısır istihbaratının teşvikiyle MOSSAD ve Shin Bet, sevkiyatları durdurmak için General Haftar ile görüştü. Çeşitli raporlara bakılırsa, İsrail o devirde generalin yanında yer aldı. Lakin belli bir noktada, tüm yumurtalarını tıpkı sepete koymamak için MOSSAD, her iki Libya hükümetiyle de temas kurmaya karar verdi. Bu bağların günümüze kadar devam ettiği var iseyılabilir.
Son haftalarda ve seçim hazırlıklarının bir modülü olarak, Başbakan Abdul Hamid Muhammed Dbeibah (Trablus hükümetinde), General Haftar ve oğlu Saddam ile temas halindeydi. BAE istihbaratının teşvikiyle ulusal birlik ve uzlaşma hükümeti kurmaya çalışıyorlar. ABD ve AB de bunu arıyor ve İsrail de Libya ile diplomatik bağlantılar maksadını ilerletmesine yardımcı olabilecek fikri destekliyor.
General Hafter yeni hükümeti yönetmek isteyecektir. Lakin 2017’de mahpustan çıkan ve bu fikirle oynayan Seyfülislam Seyfülislam üzere bunu yapma talihinin da zayıf olduğunu biliyor. İkincisinin, Lahey’deki Milletlerarası Ceza Mahkemesi tarafınca savaş kabahatlerinden arandığı için bunu yaptığı bildiriliyor. Bu ortada, General Hafter aleyhine savaş hataları, insan hakları ihlalleri ve azap niçiniyle ABD federal mahkemelerinde hukuk davaları açıldı.
Buna karşılık, biroldukca Libya önderi üzere yolsuzlukla lekelenmiş ve heybetli bir ömür usulüne sahip bulunmasına karşın, Saddam Haftar’ın bahtı babasınınkinden daha âlâ. Bir yıl evvelki düğününde konuklarına 10 milyon dolarlık armağanlar dağıttı. Davetliler içinde onun ve kabilesinin övgülerini söyleyen 40 şairin yer aldığı bildirildi.
Saddam Haftar birlik hükümetinde kilit bir rol oynarsa (bu biçimde bir hükümet sahiden kurulursa), Libya’nın Mısır, BAE ve Biden idaresinin teşvikiyle İsrail ile diplomatik münasebetler kurma talihi artacaktır.
Mossad, Shin Bet ve Ulusal Güvenlik Kurulu’ndan sorumlu Başbakanlık bu haber için yorum yapmayı reddetti.
Çeviri: Rafael Sadi
ALINTIDIR