İstiklal Marşı’nın kabulünün 101. yılında Mehmet Akif Ersoy anılıyor

Perez

Global Mod
Global Mod
Türk milletinin bağımsızlık uğraşının simgesi İstiklal Marşı’nın muharriri, milletvekili, şair ve mütefekkir Mehmet Akif Ersoy, İstiklal Marşı’nın kabulünün 101’inci yılında anılıyor.

Kosova’nın Suşitsa köyünden İstanbul’a göç etmiş bir ailenin oğlu olan Ersoy, İstanbul’un Fatih ilçesinde 20 Aralık 1873’te dünyaya geldi.

Ersoy, Fatih’te bulunan mahalle mektebinde iki sene boyunca Kur’an eğitimi gördükten daha sonra 1879’da Fatih Buyruk Buhari Mahalle Mektebine başladı, 1882’de Fatih Merkez Rüştiyesi’nde orta tahsiline devam etti.

“Ne biliyorsam kendisinden öğrendim” dediği babası Fatih Mescidi medrese hocalarından Mehmet Tahir Efendi’den Arapça dersi alan Ersoy, bununla birlikte Fatih Mescidi’nde Farsça derslerini de takip etti.

Babasının “Ragif” ismini verdiği, fakat annesi ve arkadaşlarının daha kolay söylem ettikleri “Akif” ismiyle çağırmasıyla bu ismi benimseyen Ersoy, rüştiyedeki eğitimi boyunca Türkçe, Arapça, Farsça ve Fransızca lisanlarında gösterdiği üstün muvaffakiyetle ön plana çıktı.

– Ortaokul senelerında şiire merak duymaya başladı

Rüştiye senelerında şiire merak duymaya başlayan ve şiir kitaplarına yönelen Ersoy’un okuduğu birinci manzum eser ise Fuzuli’nin “Leyla ve Mecnun”u oldu.

Ersoy, rüştiyeyi bitirdikten daha sonra 1885’te devrin beğenilen okullarından Mülkiye İdadisi’ne kaydoldu. Burada Muallim Naci Bey’den edebiyat dersleri aldı.

Babasını verem hastalığı niçiniyle 1888’de kaybeden Ersoy, sonraki yıl büyük Fatih yangınında meskenleri yok olunca ailesiyle maddi açıdan güç durumda kaldı.

Usta şair Ersoy, evvela meslek sahibi olmak ve yatılı okulda okumak istediği için Mülkiye İdadisi’ni bıraktı. Yeni açılan veteriner yüksekokulunda “Ziraat ve Baytar Mektebi”ne başlayan Ersoy, 1893’te baytarlık kısmını birincilikle bitirdi.

Okul senelerında spora da ilgi gösteren Ersoy, başta güreş ve yüzücülük olmak üzere uzun yürüyüş, koşma ve gülle atma yarışlarına katıldı.

BİRİNCİ MATBU YAPITI 1893’TE YAYIMLANDI

Eğitim hayatının son iki yılında şiire ilgi duymaya başlayan Ersoy, divan edebiyatına merak sardı ve okuduğu yapıtların tesiriyle arkadaşlarına manzum mektup denemeleri kaleme aldı.

Mehmet Akif Ersoy’un, sonrasındasında çeşitli gazete ve mecmualarda şiirleri yayımladı. Bilinen birinci matbu yapıtı ise “Hazine-i Fünun” mecmuasında 1893’te yayımlanan bir gazel oldu.

“Tophane-i Amire” veznedarı Mehmet Emin Bey’in kızı İsmet Hanım ile 1898’de evlenen ve 3 kız, 3 erkek çocuğu olan Ersoy’un oğullarından biri, çabucak hemen 1,5 yaşındayken vefat etti.

Şiir yazarak ve öğretmenlik yaparak, edebiyat alanındaki çalışmalarına devam eden Ersoy, arkadaşları Eşref Edip ve Ebül’ula Mardin’in çıkardığı ve birinci sayısı 27 Ağustos 1908’de yayımlanan “Sırat-ı Müstakim” mecmuasının başyazarı oldu.


BÜTÜN ŞİİRLERİNİ SAFAHAT’TA TOPLADI

Şiirlerini 7 kitaptan oluşan “Safahat” isimli yapıtında toplayan Ersoy, 1911’de yazdığı birinci kısımda Osmanlı toplumunun meşrutiyet periyodunu, 1912’de yazdığı “Süleymaniye Kürsüsünde” isimli ikinci kitapta da Osmanlı aydınlarını anlattı. “Halkın Sesleri” isimli üçüncü kısmı 1913’te kaleme alan Ersoy, “Fatih Kürsüsünde” isimli yapıtını ise 1914’te yazdı.

Ersoy, 1917 tarihindeki “Hatıralar” ile Birinci Dünya Savaşı hakkında görüşlerinin yer aldığı 1924 tarihindeki “Asım”ın akabinde 7. kısım olan “Gölgeler”i 1933’te tamamladı.

Ağır ısrarlar kararı Kur’an-ı Kerim’i Türkçeye çeviri etmeyi kabul eden Ersoy, 6-7 sene üzerinde çalışmasına karşın sonuçtan mutlu kalmayarak imzaladığı muahedeyi feshetti.

Mehmet Akif Ersoy, Türk milletine armağan ettiği için İstiklal Marşı’nı, “Safahat” isimli yapıtına koymadı.

Balkan Savaşları, Birinci Dünya Savaşı ve Ulusal Uğraş’ta halkı bilinçlendirmeye çalışan Ersoy, 10 yıl boyunca İstanbul’daki selatin mescitlerinde ve Anadolu’daki birfazlaca cami, kent ve kasabada vaaz verdiği için “Camideki Şair” unvanıyla anıldı.

Vefatının akabinde “Safahat” yapıtını Ömer Ziya Doğrul ve M. Ertuğrul Düzdağ bir daha bastı. Ersoy’un, “Kur’an’dan Ayet ve Hadisler” ile “Mehmet Akif Ersoy’un Makaleleri” isimli çalışmaları da ömrünü kaybettikten daha sonra okuyucuyla buluştu.

BİRİNCİ MECLİS’TE MİLLETVEKİLİ SEÇİLDİ

Burdur Mebusu olarak Birinci Büyük Millet Meclisi’ne seçilen Ersoy, 1921’de Ankara Taceddin Dergahı’na yerleşti.

İstiklal Marşı müsabakasına 500 lira ödül verileceği için katılmayan şair, Ulusal Eğitim Bakanı Hamdullah Suphi Bey’in ricası ve arkadaşı Hasan Basri Bey’in teşvikiyle yazmaya başladı.

Mehmet Akif Ersoy’un İstiklal Marşı, 17 Şubat günü Sırat-ı Müstakim ve Hakimiyet-i Milliye’de yayımlandı. Hamdullah Suphi Beyefendi Meclis’te okuduğunda ayakta alkışlanan İstiklal Marşı, 12 Mart 1921’de “Milli Marş” olarak kabul edildi. Ersoy, ödül olarak verilen 500 lirayı hayır kurumuna bağışladı.

Kurtuluş Savaşı ve zafer daha sonrası uzunca bir süre Mısır’da yaşayan ve orada Türkçe dersleri veren Ersoy, 17 Haziran 1936’da tedavi için İstanbul’a döndü.

Mısır’dan hasta ve yorgun olarak dönen ve Abbas Halim Paşa’ya ilişkin Beyoğlu’ndaki Mısır Apartmanı’nın dördüncü katındaki dairede kalan Ersoy, 27 Aralık 1936’da hayata gözlerini yumdu.

İstiklal Şairi Mehmet Akif Ersoy’un her yıl binlerce kişinin ziyaret ettiği kabri, Edirnekapı Şehitliği’nde bulunuyor.

“VEFA ÖDÜLÜ”NE LAYIK GÖRÜLDÜ

Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Mükafatları kapsamında, “2018 Yılı Vefa Ödülü”ne layık görülen Akif’in, 20 Aralık doğum günü, 27 Aralık vefat günü olmasından dolayı her iki günü de kapsayacak bir hafta boyunca vatan şairinin anılması hedeflenmişti.

Bu kapsamda, İçişleri, Ulusal Eğitim ile Kültür ve Turizm Bakanlıklarının 2019’da ortaklaşa çıkardığı yönetmelikle 20-27 Aralık, “Mehmet Akif Ersoy’u Anma Haftası” ilan edildi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla geçen yıl yayımlanan genelge ile 2021’in “Mehmet Akif ve İstiklal Marşı Yılı” olarak ilan edilmesi ötürüsıyla yıl boyunca İstiklal Marşı’nın kabulü ve Mehmet Akif Ersoy’u anma aktiflikleri düzenlendi.

KAYNAK: AA
 
Üst