Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığının, virüsü taşıyan kenelerin ısırdığı omurgalı hayvanlar ile insanların kan, idrar ve salyasına korunmasız temas kararında da bulaşabildiği açıklandı.
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi (SCÜ) Tıp Fakültesi Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Doç. Dr. Seyit Ali Büyüktuna, AA muhabirine, KKKA’nın genelde virüsü taşıyan kenelerden bulaşan, ateş, halsizlik, bulantı, kırgınlık ve ishalin yanı sıra birtakım hastalarda kanama üzere ağır bulgularla seyreden bir hastalık olduğunu söylemiş oldu.
Türkiye’de birinci sefer 2002’de KKKA hadiselerinin görüldüğünü anımsatan Büyüktuna, “Bu tarihten 2020 sonuna kadar toplamda 13 bin 87 hadise görülmüş ve maalesef bu hastaların 606’sını kaybetmiş durumdayız. Sivas’ta ise hastalığın görüldüğü 2003 yılından itibaren 1938 olaydan 151’i hayatını kaybetti. Vilayetimizde 2021 yılının başlangıcından bugüne kadar tespit edilmiş olay sayımız ise 92, bu vakitte de 5 hastamızı kaybettik.” dedi.
Büyüktuna, KKKA’ya niye olan virüsün insanlara yalnızca enfekte kenelerden bulaşmadığına dikkati çekerek, şöyleki devam etti:
“Her 100 hastadan 60’ı bize kene temasından bahsediyor. Geri kalan 40’ı ısrarla keneyle teması olmadığını beyan ediyor. Virüs, insanlara enfekte kenelerle bulaşabildiği üzere bir daha kenelerin ısırmış olduğu omurgalı hayvanlardan, mesela büyükbaş, küçükbaş üzere hayvanlardan da bulaşabiliyor. Kene bu hayvanları ısırdığı vakit virüsü aktarıyor lakin hayvanlarda hastalık belirtisi oluşmuyor. Isırılan hayvan ortalama 2 hafta da virüsü kanında taşıyor. İşte bu müddet ortasında enfekte hayvanın kanı, salyası yahut rastgele bir beden sıvısıyla mukozal temas olursa bulaş doğal ki mümkün.”
En kıymetli risk kümelerinin çiftçiler, hayvancılıkla uğraşanlar, mezbaha çalışanları, veteriner tabipler, kırsal alanda kamp yapan sportmenler yahut askeri birlikler olduğunu vurgulayan Büyüktuna, enfekte hastaların kan, idrar yahut öbür sekresyonlarına korunmasız biçimde müdahale eden sıhhat çalışanlarına da KKKA virüsü bulaşabileceği ihtarında bulundu.
Virüsün yayılımında hayvan hareketlerine dikkat
Büyüktuna, risk kümelerinin kesinlikle kendilerini muhafazası gerektiğini lisana getirerek, “Araziye çıkanlar, hayvancılıkla uğraşanlar, kesinlikle eldiven kullanmalı. Uzun kollu, bedende açık bir yer bırakmayacak biçimde ve açık renkli giyinmeli, el hijyenine ihtimam gösterilmeli. Bunun haricinde topraktan geldiğimiz vakit da kenelerin en sevdiği alanlar olan kulak gerisi, koltuk altları, genital bölge ve göbek çukuru denetim edilmeli.” tabirlerini kullandı.
KKKA’nın 2002-2003 senelerında Tokat, Yozgat, Çorum ve Sivas bölgesinde epeyce sık görüldüğünü, ondan sonrasında Gümüşhane, Erzurum, Erzincan, Giresun üzere vilayetlerin yer aldığı Kelkit Vadisi’nde de rastlanıldığını hatırlatan Büyüktuna, “Son senelerda ülkemizin biroldukca vilayetinden KKKA hadiseleri bildirilmeye başlandı. Bunun biroldukca sebebi olabilir. Natürel ki kuşlar enfekte keneleri taşıyabildiği üzere bunun haricinde hayvan hareketleri de değerli. Önümüzde Kurban Bayramı var. Doğu vilayetlerinden hayvanlar satış için öbür vilayetlere gönderiliyor. bu türlü hayvan hareketleriyle öbür vilayetlerde de görülme olabilir.” diye konuştu.
Büyüktuna, bedene yapışan kenenin en kısa müddette çıplak elle değil peçete, naylon modülü üzere bariyer bakılırsavi gorecek bir gereçle patlatmadan çıkarılması gerektiğine de değinerek, hastanenin laboratuvar ortamında PCR prosedürüyle KKKA tanısı koyabildiklerini kelamlarına ekledi.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Göksel Cüneyt İğde
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi (SCÜ) Tıp Fakültesi Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Doç. Dr. Seyit Ali Büyüktuna, AA muhabirine, KKKA’nın genelde virüsü taşıyan kenelerden bulaşan, ateş, halsizlik, bulantı, kırgınlık ve ishalin yanı sıra birtakım hastalarda kanama üzere ağır bulgularla seyreden bir hastalık olduğunu söylemiş oldu.
Türkiye’de birinci sefer 2002’de KKKA hadiselerinin görüldüğünü anımsatan Büyüktuna, “Bu tarihten 2020 sonuna kadar toplamda 13 bin 87 hadise görülmüş ve maalesef bu hastaların 606’sını kaybetmiş durumdayız. Sivas’ta ise hastalığın görüldüğü 2003 yılından itibaren 1938 olaydan 151’i hayatını kaybetti. Vilayetimizde 2021 yılının başlangıcından bugüne kadar tespit edilmiş olay sayımız ise 92, bu vakitte de 5 hastamızı kaybettik.” dedi.
Büyüktuna, KKKA’ya niye olan virüsün insanlara yalnızca enfekte kenelerden bulaşmadığına dikkati çekerek, şöyleki devam etti:
“Her 100 hastadan 60’ı bize kene temasından bahsediyor. Geri kalan 40’ı ısrarla keneyle teması olmadığını beyan ediyor. Virüs, insanlara enfekte kenelerle bulaşabildiği üzere bir daha kenelerin ısırmış olduğu omurgalı hayvanlardan, mesela büyükbaş, küçükbaş üzere hayvanlardan da bulaşabiliyor. Kene bu hayvanları ısırdığı vakit virüsü aktarıyor lakin hayvanlarda hastalık belirtisi oluşmuyor. Isırılan hayvan ortalama 2 hafta da virüsü kanında taşıyor. İşte bu müddet ortasında enfekte hayvanın kanı, salyası yahut rastgele bir beden sıvısıyla mukozal temas olursa bulaş doğal ki mümkün.”
En kıymetli risk kümelerinin çiftçiler, hayvancılıkla uğraşanlar, mezbaha çalışanları, veteriner tabipler, kırsal alanda kamp yapan sportmenler yahut askeri birlikler olduğunu vurgulayan Büyüktuna, enfekte hastaların kan, idrar yahut öbür sekresyonlarına korunmasız biçimde müdahale eden sıhhat çalışanlarına da KKKA virüsü bulaşabileceği ihtarında bulundu.
Virüsün yayılımında hayvan hareketlerine dikkat
Büyüktuna, risk kümelerinin kesinlikle kendilerini muhafazası gerektiğini lisana getirerek, “Araziye çıkanlar, hayvancılıkla uğraşanlar, kesinlikle eldiven kullanmalı. Uzun kollu, bedende açık bir yer bırakmayacak biçimde ve açık renkli giyinmeli, el hijyenine ihtimam gösterilmeli. Bunun haricinde topraktan geldiğimiz vakit da kenelerin en sevdiği alanlar olan kulak gerisi, koltuk altları, genital bölge ve göbek çukuru denetim edilmeli.” tabirlerini kullandı.
KKKA’nın 2002-2003 senelerında Tokat, Yozgat, Çorum ve Sivas bölgesinde epeyce sık görüldüğünü, ondan sonrasında Gümüşhane, Erzurum, Erzincan, Giresun üzere vilayetlerin yer aldığı Kelkit Vadisi’nde de rastlanıldığını hatırlatan Büyüktuna, “Son senelerda ülkemizin biroldukca vilayetinden KKKA hadiseleri bildirilmeye başlandı. Bunun biroldukca sebebi olabilir. Natürel ki kuşlar enfekte keneleri taşıyabildiği üzere bunun haricinde hayvan hareketleri de değerli. Önümüzde Kurban Bayramı var. Doğu vilayetlerinden hayvanlar satış için öbür vilayetlere gönderiliyor. bu türlü hayvan hareketleriyle öbür vilayetlerde de görülme olabilir.” diye konuştu.
Büyüktuna, bedene yapışan kenenin en kısa müddette çıplak elle değil peçete, naylon modülü üzere bariyer bakılırsavi gorecek bir gereçle patlatmadan çıkarılması gerektiğine de değinerek, hastanenin laboratuvar ortamında PCR prosedürüyle KKKA tanısı koyabildiklerini kelamlarına ekledi.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Göksel Cüneyt İğde