PENDİK, İSTANBUL (AA) – Medipol Üniversitesi Pendik Hastanesi’nden Diyetisyen Gizem Gençyürek, “Melatonin düzeyi olağandan çok düşerse, hastalıklara yakalanma riski artar, yaşlanma süreci hızlanır. Yetersiz uyku, gerilim, huzursuzluk durumları melatonin eksikliğini tetikler.” tabirini kullandı.
Medipol Üniversitesi Pendik Hastanesi’nden yapılan açıklamada görüşlerine yer verilen Diyetisyen Gizem Gençyürek, melatonin hormonunun insan sıhhatine katkılarına ait değerlendirmelerde bulundu.
Melatoninin, bir epeyce kanser tümöründe büyümeyi baskıladığını belirten Gençyürek, “Melatonin düzeyi olağandan çok düşerse, hastalıklara yakalanma riski artar, yaşlanma süreci hızlanır. Yetersiz uyku, gerilim, huzursuzluk durumları melatonin eksikliğini tetikler. Alkol, sigara, çok kahve tüketimi ile kimi ilaçlar da melatonin hormonu üretimini baskılayabiliyor. Tüm yaşamsal işlevlerimizi yakından ilgilendiren, bedenimiz için hayli kıymetli bu hormon için karanlık bir ortama muhtaçlığımız olduğu üzere, triptofan açısından varlıklı besinlerin beslenmemiz de değerli.” tabirlerini kullandı.
Gençyürek, gece ve uykudaki melatonin üretiminin bariz alakası olduğunun altını çizdi.
Uyuyamamanın melatoninin ritmini değiştirmediğini, loş ışığın salgı seviyesini etkilemediğini belirten Gençyürek, şunları kaydetti:
“Ancak melatonin tedavisi hem gerçek hayatta tıpkı vakitte reanimasyon şartlarındaki ‘jet lag’ etkisinin hafifçeletilmesinde kullanılır. Yapılan çalışmalar, uygun biçimde ayarlanmış melatonin tedavisiyle hem doğu tıpkı vakitte batı istikametindeki ‘jet lag’ tesirini ortalama yüzde 50 oranında azaltabildiğini gösteriyor. Melatonin salınımının uyku üzerine tesiri; total uyku mühletinden epeyce, uykunun başlangıcı, kalitesi ve latent evresi ile ilgili. Melatonin salgısı için uyku koşul değil, karanlık kâfi.”
“Kızılcık, badem ve ceviz melatonin deposu”
Diyetisyen Gençyürek, kandaki melatonin seviyesinin, yaşa göre değiştiğini belirterek, “Yenidoğan bir bebekte kan melatonin seviyesi düşük olur. Üçüncü aydan daha sonra melatonin seviyesi ritmik özelliğini kazanır. Melatonin anne sütüne geçebildiği için, anne sütü ile beslenen bebeklerin öteki yollarla beslenen çocuklara göre sirkadiyen tertipleri daha süratli gelişir. En yüksek melatonin seviyesinin hayatın üç ile beşinci yılları içinde olduğu saptandı. Literatürde, yaşlılıkta gece melatonin salınımının azaldığını belirten çalışmalar mevcut. Melatonin düzeyinde çocuklarda ve gençlerde görülen azalmanın beden tartısıyla ve beden hacmi ile bağlantılı olduğu ancak daha ileri yaşlarda bu bağın devam etmediği bildirildi. Çocuk ve ergenlerin kan melatonin seviyeleri ile beden tartıları içindeki bu negatif ilgi, belirtilen yaş aralığında kan melatonin düzeyinde gözlenen azalmanın beden hacminin artmasından kaynaklandığını düşündürüyor.” tabirlerini kullandı.
Melatoninin sentezlenmesini ve salınmasını etkileyen en değerli etkenin ışık olduğunu ve uyurken gece lambasının, televizyonun kapatılması gerektiğini vurgulayan Gençyürek, aydınlık ile karanlığın, gündüz ile gece ritminin, melatonini denetim ettiğini bildirdi.
Gençyürek, gece mühletince gözlerin yapay ışığa maruz kalmasının, melatoninin sentez ve salınımında süratli bir düşüşe sebep olabildiğinin altını çizdi.
Varlıklı triptofan içerikli besinlerin, melatonin salınımında kıymetli rol oynadığını belirten Gençyürek, beslenmede yer alması gereken besinlere ait şu ayrıntıları verdi:
“Başta kızılcık olmak üzere vişne, papatya, anason, fındık, badem, cevizde yüksek ölçüde melatonin bulunur. Bunların haricinde, balık, peynir, muz, çilek, elma, portakal, böğürtlen üzere meyveler de melatonin açısından kıymetli. Fıstık, Antep fıstığı, kestanenin yanı sıra patlıcan, ıspanak, brokoli, bezelye, lahana, soğan, domates, mantar, karnabahar, kabak patates ve salatalık üzere sebzeler de tüketilmeli. Kuru fasulye, barbunya fasulyesi, nohut üzere bakliyatlar ile bir arada susam, keten tohumu, deve dikeni, rezene, anason, çemen, hardal ve sarı kantaron üzere besinler da melatonin hormonu salgısını arttırırlar. Bu besinlerin akşam saatlerinde tüketimi ayrıyeten yarar gösterir. Bir fincan şekersiz papatya çayı ve 10 adet çiğ badem, melatonin salgısı için örnek bir gece orta öğünü (saat 21.00 ila 22.00 arası) olarak gösterebiliriz.”
Medipol Üniversitesi Pendik Hastanesi’nden yapılan açıklamada görüşlerine yer verilen Diyetisyen Gizem Gençyürek, melatonin hormonunun insan sıhhatine katkılarına ait değerlendirmelerde bulundu.
Melatoninin, bir epeyce kanser tümöründe büyümeyi baskıladığını belirten Gençyürek, “Melatonin düzeyi olağandan çok düşerse, hastalıklara yakalanma riski artar, yaşlanma süreci hızlanır. Yetersiz uyku, gerilim, huzursuzluk durumları melatonin eksikliğini tetikler. Alkol, sigara, çok kahve tüketimi ile kimi ilaçlar da melatonin hormonu üretimini baskılayabiliyor. Tüm yaşamsal işlevlerimizi yakından ilgilendiren, bedenimiz için hayli kıymetli bu hormon için karanlık bir ortama muhtaçlığımız olduğu üzere, triptofan açısından varlıklı besinlerin beslenmemiz de değerli.” tabirlerini kullandı.
Gençyürek, gece ve uykudaki melatonin üretiminin bariz alakası olduğunun altını çizdi.
Uyuyamamanın melatoninin ritmini değiştirmediğini, loş ışığın salgı seviyesini etkilemediğini belirten Gençyürek, şunları kaydetti:
“Ancak melatonin tedavisi hem gerçek hayatta tıpkı vakitte reanimasyon şartlarındaki ‘jet lag’ etkisinin hafifçeletilmesinde kullanılır. Yapılan çalışmalar, uygun biçimde ayarlanmış melatonin tedavisiyle hem doğu tıpkı vakitte batı istikametindeki ‘jet lag’ tesirini ortalama yüzde 50 oranında azaltabildiğini gösteriyor. Melatonin salınımının uyku üzerine tesiri; total uyku mühletinden epeyce, uykunun başlangıcı, kalitesi ve latent evresi ile ilgili. Melatonin salgısı için uyku koşul değil, karanlık kâfi.”
“Kızılcık, badem ve ceviz melatonin deposu”
Diyetisyen Gençyürek, kandaki melatonin seviyesinin, yaşa göre değiştiğini belirterek, “Yenidoğan bir bebekte kan melatonin seviyesi düşük olur. Üçüncü aydan daha sonra melatonin seviyesi ritmik özelliğini kazanır. Melatonin anne sütüne geçebildiği için, anne sütü ile beslenen bebeklerin öteki yollarla beslenen çocuklara göre sirkadiyen tertipleri daha süratli gelişir. En yüksek melatonin seviyesinin hayatın üç ile beşinci yılları içinde olduğu saptandı. Literatürde, yaşlılıkta gece melatonin salınımının azaldığını belirten çalışmalar mevcut. Melatonin düzeyinde çocuklarda ve gençlerde görülen azalmanın beden tartısıyla ve beden hacmi ile bağlantılı olduğu ancak daha ileri yaşlarda bu bağın devam etmediği bildirildi. Çocuk ve ergenlerin kan melatonin seviyeleri ile beden tartıları içindeki bu negatif ilgi, belirtilen yaş aralığında kan melatonin düzeyinde gözlenen azalmanın beden hacminin artmasından kaynaklandığını düşündürüyor.” tabirlerini kullandı.
Melatoninin sentezlenmesini ve salınmasını etkileyen en değerli etkenin ışık olduğunu ve uyurken gece lambasının, televizyonun kapatılması gerektiğini vurgulayan Gençyürek, aydınlık ile karanlığın, gündüz ile gece ritminin, melatonini denetim ettiğini bildirdi.
Gençyürek, gece mühletince gözlerin yapay ışığa maruz kalmasının, melatoninin sentez ve salınımında süratli bir düşüşe sebep olabildiğinin altını çizdi.
Varlıklı triptofan içerikli besinlerin, melatonin salınımında kıymetli rol oynadığını belirten Gençyürek, beslenmede yer alması gereken besinlere ait şu ayrıntıları verdi:
“Başta kızılcık olmak üzere vişne, papatya, anason, fındık, badem, cevizde yüksek ölçüde melatonin bulunur. Bunların haricinde, balık, peynir, muz, çilek, elma, portakal, böğürtlen üzere meyveler de melatonin açısından kıymetli. Fıstık, Antep fıstığı, kestanenin yanı sıra patlıcan, ıspanak, brokoli, bezelye, lahana, soğan, domates, mantar, karnabahar, kabak patates ve salatalık üzere sebzeler de tüketilmeli. Kuru fasulye, barbunya fasulyesi, nohut üzere bakliyatlar ile bir arada susam, keten tohumu, deve dikeni, rezene, anason, çemen, hardal ve sarı kantaron üzere besinler da melatonin hormonu salgısını arttırırlar. Bu besinlerin akşam saatlerinde tüketimi ayrıyeten yarar gösterir. Bir fincan şekersiz papatya çayı ve 10 adet çiğ badem, melatonin salgısı için örnek bir gece orta öğünü (saat 21.00 ila 22.00 arası) olarak gösterebiliriz.”