“Reis Bey”, “Kavanozdaki Adam”, “Kelebekler Sonsuza Uçar”, “Yalnız Değilsiniz”, “Anka Kuşu” ve “Sevda Kuşun Kanadında” üzere kıymetli üretimlere imza atan usta direktörün 15 yıl ortadan daha sonra vizyona girecek sineması, hafız olmak isteyen 11 yaşındaki Hadim’in öğrenme aşkı, azmi, umudu, hayalleri ve Süleyman Peygamber üzere kuşdili öğrenme gayretlerini husus alıyor.
Direktör Uçakan, 2019’un yaz aylarında çekilen sinemanın, 1930’lu senelerda hafız olmaya çalışan bir çocuğun gözünden Türkiye’nin bir periyodunda yaşananları ele aldığını söylemiş oldu.
Senaryonun gerçek hadiselerden yola çıkarak kaleme alındığını aktaran Uçakan, “Hayata bakış biçimi olarak, ben yaptığım her şeyin hesabını verme idraki, heyecanı ve korkusu içerisindeyim. Bu projede de gerçekten beni epeyce etkileyen bir çizgi var. Bir çocuk hafız olmaya çalışıyor lakin karşısında bunu engelleyen koca bir iktidar buluyor.” sözlerini kullandı.
“BÖYLE NETAMELİ BİR PERİYODU ELE ALMAK ÇOK KOLAY DEĞİL”
Usta direktör, 1928’deki Harf İhtilali daha sonrası yaşananlara vurgu yaparak, şunları kaydetti:
“Malum 1928’de harf ihtilali oluyor. Harf ihtilalinde, bizim bin küsur yıllık hafızamız topyekun bıçak üzere kesiliyor, çıkartılıp atılıyor ve yeni ile eski jenerasyon içinde dayanılmaz bir uçurum ortaya çıkıyor. Harf ihtilalinin kararı olarak 1932’de Arapça tahsil yasağı çerçevesinde külfetler oluşturan bir uygulama karşımıza çıkıyor. Aslında Kur’an-ı Kerim yasak olmamasına karşın, pratikteki kimi yanlış uygulamalarla yasağa dönüştürülüyor. Birebir sene ezan yasağı geliyor. Yepyenisi bırakılıp Türkçe okunmasına dönük bu uygulamalarla halkın nitekim travmaya dönüşecek ıstırapları karşımıza çıkıyor. Uygulamalar epey daha çok ve acımasız hallere dönüşüyor. bu biçimde netameli bir periyodu ele almak hayli kolay değil.”
Devrin sıkıntı koşulları altında yaşamaya çalışan halkın ne yapacağını şaşırdığına işaret eden Uçakan, “Bunu ajite ederek de anlatmak mümkün lakin ben, hem daha evvel çektiğim ‘Kelebekler Sonsuza Uçar’ sinemasında birebir vakitte bunda mümkün olduğu kadar naif biçimde dokunuşlar yapmaya çalıştım. Zira hem içerisinde bulunduğunuz ortam, konjonktür bakımından fazlaca hassas tıpkı vakitte asker o asker değil. Bugün halkıyla bütünleşen bir asker var karşımızda.” dedi.
Mesut Uçakan, Orta Anadolu’nun köylerinde yaşananları beyaz perdeye aktarmaya çalıştıklarını vurgulayarak, yakın tarihi ele alan sinemalar yapmanın kolay olmadığını ama dürüst tenkitler karşısında halkın övgüyle karşılayarak desteklediğini söylemiş oldu.
BAŞROL OYUNCUSU 11 YAŞINDA BİR HAFIZ
bir epey bahisten haberi olmayan ve “Z Kuşağı” olarak isimlendirilen kuşağın yakın tarihle ilgilenmesini de amaçladığını kelamlarına ekleyen direktör, “Bu sineması aslında gençlere yaptım. Bu idealizm içerisinde sinema çalışmaları yapmak, bir hayli direktörün tercih ettiği bir şey değil. Günümüzde popülizm epey fazla hakim olduğu için herkes güldürecek yahut ağlatacak sinemalarla köşeyi dönmeye çalışıyor. Fakat biz hiç bir vakit büyük paralar düşünmedik.” diye konuştu.
Uçakan, sineması kısıtlı imkanlar ve küçük bir bütçeyle 5 haftada çektiklerini, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile TRT ortak üretim takviyesinin yanı sıra mahallî halktan ve belediyelerden dayanak gördüklerini aktardı.
Başrol oyuncusu, 11 yaşındaki Necip Fazıl Evrak’ın gerçek ömründe, hafızlık yarışlarında mükafatlar aldığına işaret eden Uçakan, şu ayrıntıları verdi:
“Ben bütün Türkiye’yi dolaşmayı başıma koymuştum. Kur’an kurslarını ve hafızlık kurslarını… Bir oyuncu arkadaşımız sağ olsun, ‘Hocam ben (oyuncu) bulurum.’ dedi ve hayli arkadaş getirdi lakin ben onları tip ya da oyun olarak fazlaca hakikat bulmadım. En son 2 bireyde karar kıldık. Hem hafızdılar birebir vakitte aradığım vasıflara sahiplerdi lakin onların oyun gücünü yakalamak ismine 3 ay oyunculuk dersi verdik. Orada en güzel performansı gösteren Necip Fazıl Doküman isimli kardeşimiz oldu.”
Türkiye’nin 1930’lu senelerdaki köy ortamını bulmak üzere ülkenin çeşitli yerlerini dolaştıklarını lisana getiren direktör, Kayseri’nin Develi ilçesiyle kentin farklı noktalarında çekim yaptıklarını kaydederek, “O köyde cami lazım, ne yapacağız? Bir konutu cami yaptık, etrafını çevirdik, bir sedir yaptık. Çok daha kıymetlisi minareyi, tahtadan minare halinde diktik. Çok da yepyeni oldu. Yani köy ömrü… Konutun birini de mektep yaptık. Zira orada ilkokul olması gerekiyordu. Biraz zorlanarak da olsa mevcut yerleri yöneterek sineması çekmeye çalıştık.” değerlendirmesinde bulundu.
“GALA KAYSERİ’DE YAPILACAK”
Usta direktör, post-prodüksiyon evresinin ve CGI efektlerinin sinemaya uygulanması için epeyce uğraştıklarını, müzikleri de titiz bir çalışma kararı seçtiklerini vurguladı.
Sinemanın 10 Eylül’de Türkiye’de vizyona gireceğine dikkati çeken Uçakan, “Önce 85 salonda gösterilecek. daha sonra Aralık ayına kadar 150-160 salonu bulacak. Doğal biz her sinemamıza görkemli galalar yaparız lakin bu sefer, Kayseri’deki yöneticiler ve halk bize dayanak verdiği için, onlara da yemin ettiğimiz üzere Kayseri’de yapmaya karar verdik.” dedi.
Direktör Uçakan, birinci sinemasını yaptığı 1977’den, 2006’daki Anka Kuşu sinemasına kadar bir epey sinema sinemasına imza attığını kaydederek, şunları aktardı:
“Onca sene daha sonra nihayet bir sinema sinemasıyla seyircinin karşısına çıkmak sahiden hoş, garip bir heyecan. Birinci sinemalardaki o genç, delikanlı Uçakan’ın duyduğu heyecanın tekrar bizi çepeçevre sardığını görüyoruz zira milletin önüne çıkacak savlı bir iş yapıyorsunuz. Sinema üzerine epey titizlendim. Olağan o titizlenme içerisinde kimi yerde uygun hoş şeyler yaptık, kimi yerde de bir daha yapamadıklarımız karşınıza çıkacaktır.”
Suveyda’nın harf ihtilali konusunda, Türk sinema tarihinde yapılan birinci sinema olduğunun altını çizen Uçakan, en hayli değer verdiği kriterin her yaptığı işte Allah isteğini kazanabilmek olduğunu vurgulayarak, “Bu sinema, son devir toplum yapımızdaki özellikle kültürel planda, inanç seviyesinde karşımıza çıkan parçalanmışlıklar, dağılmalar ve savrulmalar ortasında bir daha birbirimize tutunabileceğimiz, tıpkı hislerle ortak paydada bir ortaya gelebileceğimiz sıcak bir kültür olayı olarak görülebilir. Buna gereksinimimiz var. Yani toplumun bir daha kendi pahaları üzerine harika bir inşa yapabilmesi için bu hareketler epey kıymetli. Umarım ki bu cins dokunuşlar buna bir kıvılcım teşkil eder ve bir de inşallah epeyce dualar almamıza sebep olur.” sözlerini kullandı.
SİNEMA HAKKINDA
Direktör ve yapımcılığını Mesut Uçakan’ın yaptığı, senaryosunu ise Hasan Yılmaz’ın kalem aldığı sinemanın imaj direktörlüğünü Durmuş Sorgut, genel koordinatörlüğünü Gönül Moroğlu, üretim danışmanlığını ise Mustafa Karadeniz üstlendi.
Hafız olma uğraşındaki 11 yaşındaki “Hadim”in öğrenme aşkını, beyaz bir güvercinle kurduğu muhabbeti ve kuş lisanı öğrenme uğraşlarını ele alan üretimde, Hadim’i canlandıran Necip Fazıl Doküman, katıldığı hafızlık yarışlarında birincilik kazandı.
Üretimde, “Tığlı Hoca” karakterini tiyatro ve dizi oyuncusu Fatih Küçük, köyün imamı “Macid”i deneyimli oyuncu Yusuf Duru’nun yanı sıra Mehmet Kefli, Sıla Naz Akça, Seda Kement Aydın, Kıvılcım Kaya, Hülya Akyol, Sezai Yeşilyurt, Mehmet Fatih Yıldız, Burhan Vural ve Ahmet Şahin de rol aldı.
Yakın vakitte ömrünü kaybeden karakter oyuncularından Fikri Solmaz “Kuşçu”, Suat Keskin ise “Bosnalı Ramiz” karakteriyle izleyici karşısına çıkıyor.
KAYNAK: AA
Direktör Uçakan, 2019’un yaz aylarında çekilen sinemanın, 1930’lu senelerda hafız olmaya çalışan bir çocuğun gözünden Türkiye’nin bir periyodunda yaşananları ele aldığını söylemiş oldu.
Senaryonun gerçek hadiselerden yola çıkarak kaleme alındığını aktaran Uçakan, “Hayata bakış biçimi olarak, ben yaptığım her şeyin hesabını verme idraki, heyecanı ve korkusu içerisindeyim. Bu projede de gerçekten beni epeyce etkileyen bir çizgi var. Bir çocuk hafız olmaya çalışıyor lakin karşısında bunu engelleyen koca bir iktidar buluyor.” sözlerini kullandı.
“BÖYLE NETAMELİ BİR PERİYODU ELE ALMAK ÇOK KOLAY DEĞİL”
Usta direktör, 1928’deki Harf İhtilali daha sonrası yaşananlara vurgu yaparak, şunları kaydetti:
“Malum 1928’de harf ihtilali oluyor. Harf ihtilalinde, bizim bin küsur yıllık hafızamız topyekun bıçak üzere kesiliyor, çıkartılıp atılıyor ve yeni ile eski jenerasyon içinde dayanılmaz bir uçurum ortaya çıkıyor. Harf ihtilalinin kararı olarak 1932’de Arapça tahsil yasağı çerçevesinde külfetler oluşturan bir uygulama karşımıza çıkıyor. Aslında Kur’an-ı Kerim yasak olmamasına karşın, pratikteki kimi yanlış uygulamalarla yasağa dönüştürülüyor. Birebir sene ezan yasağı geliyor. Yepyenisi bırakılıp Türkçe okunmasına dönük bu uygulamalarla halkın nitekim travmaya dönüşecek ıstırapları karşımıza çıkıyor. Uygulamalar epey daha çok ve acımasız hallere dönüşüyor. bu biçimde netameli bir periyodu ele almak hayli kolay değil.”
Devrin sıkıntı koşulları altında yaşamaya çalışan halkın ne yapacağını şaşırdığına işaret eden Uçakan, “Bunu ajite ederek de anlatmak mümkün lakin ben, hem daha evvel çektiğim ‘Kelebekler Sonsuza Uçar’ sinemasında birebir vakitte bunda mümkün olduğu kadar naif biçimde dokunuşlar yapmaya çalıştım. Zira hem içerisinde bulunduğunuz ortam, konjonktür bakımından fazlaca hassas tıpkı vakitte asker o asker değil. Bugün halkıyla bütünleşen bir asker var karşımızda.” dedi.
Mesut Uçakan, Orta Anadolu’nun köylerinde yaşananları beyaz perdeye aktarmaya çalıştıklarını vurgulayarak, yakın tarihi ele alan sinemalar yapmanın kolay olmadığını ama dürüst tenkitler karşısında halkın övgüyle karşılayarak desteklediğini söylemiş oldu.
BAŞROL OYUNCUSU 11 YAŞINDA BİR HAFIZ
bir epey bahisten haberi olmayan ve “Z Kuşağı” olarak isimlendirilen kuşağın yakın tarihle ilgilenmesini de amaçladığını kelamlarına ekleyen direktör, “Bu sineması aslında gençlere yaptım. Bu idealizm içerisinde sinema çalışmaları yapmak, bir hayli direktörün tercih ettiği bir şey değil. Günümüzde popülizm epey fazla hakim olduğu için herkes güldürecek yahut ağlatacak sinemalarla köşeyi dönmeye çalışıyor. Fakat biz hiç bir vakit büyük paralar düşünmedik.” diye konuştu.
Uçakan, sineması kısıtlı imkanlar ve küçük bir bütçeyle 5 haftada çektiklerini, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile TRT ortak üretim takviyesinin yanı sıra mahallî halktan ve belediyelerden dayanak gördüklerini aktardı.
Başrol oyuncusu, 11 yaşındaki Necip Fazıl Evrak’ın gerçek ömründe, hafızlık yarışlarında mükafatlar aldığına işaret eden Uçakan, şu ayrıntıları verdi:
“Ben bütün Türkiye’yi dolaşmayı başıma koymuştum. Kur’an kurslarını ve hafızlık kurslarını… Bir oyuncu arkadaşımız sağ olsun, ‘Hocam ben (oyuncu) bulurum.’ dedi ve hayli arkadaş getirdi lakin ben onları tip ya da oyun olarak fazlaca hakikat bulmadım. En son 2 bireyde karar kıldık. Hem hafızdılar birebir vakitte aradığım vasıflara sahiplerdi lakin onların oyun gücünü yakalamak ismine 3 ay oyunculuk dersi verdik. Orada en güzel performansı gösteren Necip Fazıl Doküman isimli kardeşimiz oldu.”
Türkiye’nin 1930’lu senelerdaki köy ortamını bulmak üzere ülkenin çeşitli yerlerini dolaştıklarını lisana getiren direktör, Kayseri’nin Develi ilçesiyle kentin farklı noktalarında çekim yaptıklarını kaydederek, “O köyde cami lazım, ne yapacağız? Bir konutu cami yaptık, etrafını çevirdik, bir sedir yaptık. Çok daha kıymetlisi minareyi, tahtadan minare halinde diktik. Çok da yepyeni oldu. Yani köy ömrü… Konutun birini de mektep yaptık. Zira orada ilkokul olması gerekiyordu. Biraz zorlanarak da olsa mevcut yerleri yöneterek sineması çekmeye çalıştık.” değerlendirmesinde bulundu.
“GALA KAYSERİ’DE YAPILACAK”
Usta direktör, post-prodüksiyon evresinin ve CGI efektlerinin sinemaya uygulanması için epeyce uğraştıklarını, müzikleri de titiz bir çalışma kararı seçtiklerini vurguladı.
Sinemanın 10 Eylül’de Türkiye’de vizyona gireceğine dikkati çeken Uçakan, “Önce 85 salonda gösterilecek. daha sonra Aralık ayına kadar 150-160 salonu bulacak. Doğal biz her sinemamıza görkemli galalar yaparız lakin bu sefer, Kayseri’deki yöneticiler ve halk bize dayanak verdiği için, onlara da yemin ettiğimiz üzere Kayseri’de yapmaya karar verdik.” dedi.
Direktör Uçakan, birinci sinemasını yaptığı 1977’den, 2006’daki Anka Kuşu sinemasına kadar bir epey sinema sinemasına imza attığını kaydederek, şunları aktardı:
“Onca sene daha sonra nihayet bir sinema sinemasıyla seyircinin karşısına çıkmak sahiden hoş, garip bir heyecan. Birinci sinemalardaki o genç, delikanlı Uçakan’ın duyduğu heyecanın tekrar bizi çepeçevre sardığını görüyoruz zira milletin önüne çıkacak savlı bir iş yapıyorsunuz. Sinema üzerine epey titizlendim. Olağan o titizlenme içerisinde kimi yerde uygun hoş şeyler yaptık, kimi yerde de bir daha yapamadıklarımız karşınıza çıkacaktır.”
Suveyda’nın harf ihtilali konusunda, Türk sinema tarihinde yapılan birinci sinema olduğunun altını çizen Uçakan, en hayli değer verdiği kriterin her yaptığı işte Allah isteğini kazanabilmek olduğunu vurgulayarak, “Bu sinema, son devir toplum yapımızdaki özellikle kültürel planda, inanç seviyesinde karşımıza çıkan parçalanmışlıklar, dağılmalar ve savrulmalar ortasında bir daha birbirimize tutunabileceğimiz, tıpkı hislerle ortak paydada bir ortaya gelebileceğimiz sıcak bir kültür olayı olarak görülebilir. Buna gereksinimimiz var. Yani toplumun bir daha kendi pahaları üzerine harika bir inşa yapabilmesi için bu hareketler epey kıymetli. Umarım ki bu cins dokunuşlar buna bir kıvılcım teşkil eder ve bir de inşallah epeyce dualar almamıza sebep olur.” sözlerini kullandı.
SİNEMA HAKKINDA
Direktör ve yapımcılığını Mesut Uçakan’ın yaptığı, senaryosunu ise Hasan Yılmaz’ın kalem aldığı sinemanın imaj direktörlüğünü Durmuş Sorgut, genel koordinatörlüğünü Gönül Moroğlu, üretim danışmanlığını ise Mustafa Karadeniz üstlendi.
Hafız olma uğraşındaki 11 yaşındaki “Hadim”in öğrenme aşkını, beyaz bir güvercinle kurduğu muhabbeti ve kuş lisanı öğrenme uğraşlarını ele alan üretimde, Hadim’i canlandıran Necip Fazıl Doküman, katıldığı hafızlık yarışlarında birincilik kazandı.
Üretimde, “Tığlı Hoca” karakterini tiyatro ve dizi oyuncusu Fatih Küçük, köyün imamı “Macid”i deneyimli oyuncu Yusuf Duru’nun yanı sıra Mehmet Kefli, Sıla Naz Akça, Seda Kement Aydın, Kıvılcım Kaya, Hülya Akyol, Sezai Yeşilyurt, Mehmet Fatih Yıldız, Burhan Vural ve Ahmet Şahin de rol aldı.
Yakın vakitte ömrünü kaybeden karakter oyuncularından Fikri Solmaz “Kuşçu”, Suat Keskin ise “Bosnalı Ramiz” karakteriyle izleyici karşısına çıkıyor.
KAYNAK: AA