Mustafa Kemal’i tehdit eden isim
Analitik zeka, kriz karşısında çözüm odaklı düşünmektir.
Analitik düşünme yeteneği, sorunlara köklü tahliller getirir. Bu kuşkusuz verilerin sistematik tahliliyle mümkündür. örneğin:
Mustafa Kemal, Anadolu’ya ayak basar basmaz moral bozucu haberler almaya başladı:
Örneğin:
İngiliz Yarbay Rawlinson şahsen Mustafa Kemal’i tehdit etti:
-“Erzurum’da kongre toplamanıza müsaade veremeyiz.”
Örneğin:
Fransız Jandarma Müfettişi Binbaşı Brunot Sivas Valisi Reşit Paşa’yı tehdit etti:
–“KongreSivas’ta toplanırsa kenti beş gün ortasında işgal ederiz.”
Sinirler gergindi…
Moraller bozuktu…
Milli Çaba doğmadan boğulacak mıydı?
Mustafa Kemal, İngiliz Rawlinson’un tehdidinden bir gün daha sonra:
10 Temmuz 1919. Saat, 16.00. Erzurum Müstahkem Mevki Kumandanlığı binası.
Mustafa Kemal gerisi pencereye dönük sekiz kişilik masanın baş tarafına oturdu. Bir yanında Erzurumlu Hoca Raif (Dinç) Efendi öbür yanında Kazım Karabekir vardı. Serinkanlıydı.
Masanın üstünde Avrupa haritası bulunuyordu.
Erzurumlu “Dursunbeyoğlu” ailesinden maarifçi Cevat Beyefendi, görüşmede neler olduğunu “Milli Gayrette Erzurum” kitabında yazdı:
AVRUPA ÇÖZÜMLEMESİ
-“Mustafa Kemal Paşa masaüzerindeki haritanın başında bize dünyanın o günkü askeri ve siyasi durumunu en ince noktalarına kadar anlattı. daha sonra da Türkiye’nin o günkü durumuna geçerek Anadolu’da ulusal direnişin muvaffakiyete ulaşacağı kanısı üzerinde ısrarla durdu.
-“Paşa bu açıklamasında iki noktaya dayanıyordu: Birincisi, Türk milletinin bağımsız yaşamak konusundaki azmi. İkincisi de büyük bir savaştan çabucak hemen çıkmış bulunan bu biçimdeki galip devletlerin ikinci bir dünya savaşına giremeyecekleri niyeti idi. Bu kanısını iki önemli noktaya dayandırıyordu:
-“Birincisi, bu milletlerin savaştan yorgun düştükleri ve başlarındaki hükümetlerinde ‘milli irade’ haricinde hareket edemeyecekleri idi. Bu duruma örnek olarak bir ay kadar evvel (Bolşevik İhtilali önlemek için savaşan) Vrangel ve Denikin ordularına yardım etmek üzere Kırım’a çıkarılmış olan büyükçe Fransız askeri birliğinin tek kurşun bile atmadan gemilerine dönmüş olduklarını ve Meriç’in batısında Bulgar ulusal kuvvetlerinin Yunan birliklerini çekilmeye mecbur bırakmaları karşısında, müttefiklerin yardımda bulunmamalarını kanıt gösterdi.
-“İkinci nokta galip devletlerin ‘ganimet paylaşmasında’ uyuşmazlığa düşmüş olmaları idi.
-“Paşa, dört saat süren oturumda sorulan çeşitli suallere inandırıcı yanıtlar verdi ve oturumu iki cümleyle kapadı:
-“Görüyorsunuz ki, bu kaideler altında karşımızda sırf Yunan kuvvetleri kalacaktır. Şayet, Türk milletini tek bir direniş cephesi halinde birleştirebilir ve ordumuzu kısa vakitte nizama koyabilirsek epeyce geçmeden Yunan ordusunu denize döker, memleketi istiladan kurtarır, tam bağımsızlığa kavuştururuz.”
BİRAZ YANILDIM
Erzurum’daki o görüşmede Mustafa Kemal, “üç seneye kalmaz düşmanı yurdumuzdan atarız” öngörüsünde bulundu. Ki bunu söylemiş olduğinde padişah, sadrazam vekili ve Harbiye nazırı imzalarıyla ordudan çıkarılmıştı!
Bir örnek daha vermeliyim:
Falih Rıfkı Atay “Çankaya” kitabında yazdı:
-“Ankara’dan hareket edeceği günün akşamını Keçiören‘de yakın arkadaşları ile geçirmişti. Yanındakilere:
–‘Taarruz haberini alınca hesap ediniz, on beşinci gün İzmir’deyiz’ demişti.
Acaba içkinin etkisi mi idi? Gerisinden hafifçeçe gülüştüler bile…
İzmir’den dönüşünde, karşılayıcılar içinde o gece birlikte bulunduklarından bir- ikisini görür görmez:
-‘Bir gün yanılmışım’ dedi; ‘Ama kusur bende değil düşmanda! İzmir’e taarruzun on dördüncü günü girmişti…”
Şunu da eklemeliyim:
Büyük Taarruzdan hemilk evvel askeri heyetle Anadolu’ya gönderilen İngiliz Albay H. Nairne rapor yazdı:
-“Türkler, Yunan mevzilerini dört beş ayda geçerlerse bir günde geçtik sayabilirler.”
Peki… Yunan Ordusu mevcudu fazlayken, makineli tüfek, top, uçak, cephane ve teknik gereçler bakımından kuvvetliyken ve askerlik genel kuralı olarak taarruz eden ordunun savunana nazaran en az üç kat kuvvetli olması istek edilirken, Mustafa Kemal bırakın zaferden emin olmayı, savaşın kaç günde biteceğini nasıl bildi?
Kuşkusuz, zihninde risk analizleri yaparak kazandı savaşı:
Her şeyi ölçüp biçti; maksadı belirledi ve buna ulaşmak için tesirli yolları araştırdı.
Meclisin baskısına karşın şartlar oluşmadan taarruza başlamadı. Gerçekçiydi zira.
Ve akın buyruğunu verdikten daha sonra şahsen cepheden savaşı sıfır kusurla yönetti. Kurtuluşun-kuruluşun lideri Mustafa Kemal, büyük bir analitik zekâya sahipti.
Soner Yalçın
ALINTIDIR
Analitik zeka, kriz karşısında çözüm odaklı düşünmektir.
Analitik düşünme yeteneği, sorunlara köklü tahliller getirir. Bu kuşkusuz verilerin sistematik tahliliyle mümkündür. örneğin:
Mustafa Kemal, Anadolu’ya ayak basar basmaz moral bozucu haberler almaya başladı:
Örneğin:
İngiliz Yarbay Rawlinson şahsen Mustafa Kemal’i tehdit etti:
-“Erzurum’da kongre toplamanıza müsaade veremeyiz.”
Örneğin:
Fransız Jandarma Müfettişi Binbaşı Brunot Sivas Valisi Reşit Paşa’yı tehdit etti:
–“KongreSivas’ta toplanırsa kenti beş gün ortasında işgal ederiz.”
Sinirler gergindi…
Moraller bozuktu…
Milli Çaba doğmadan boğulacak mıydı?
Mustafa Kemal, İngiliz Rawlinson’un tehdidinden bir gün daha sonra:
10 Temmuz 1919. Saat, 16.00. Erzurum Müstahkem Mevki Kumandanlığı binası.
Mustafa Kemal gerisi pencereye dönük sekiz kişilik masanın baş tarafına oturdu. Bir yanında Erzurumlu Hoca Raif (Dinç) Efendi öbür yanında Kazım Karabekir vardı. Serinkanlıydı.
Masanın üstünde Avrupa haritası bulunuyordu.
Erzurumlu “Dursunbeyoğlu” ailesinden maarifçi Cevat Beyefendi, görüşmede neler olduğunu “Milli Gayrette Erzurum” kitabında yazdı:
AVRUPA ÇÖZÜMLEMESİ
-“Mustafa Kemal Paşa masaüzerindeki haritanın başında bize dünyanın o günkü askeri ve siyasi durumunu en ince noktalarına kadar anlattı. daha sonra da Türkiye’nin o günkü durumuna geçerek Anadolu’da ulusal direnişin muvaffakiyete ulaşacağı kanısı üzerinde ısrarla durdu.
-“Paşa bu açıklamasında iki noktaya dayanıyordu: Birincisi, Türk milletinin bağımsız yaşamak konusundaki azmi. İkincisi de büyük bir savaştan çabucak hemen çıkmış bulunan bu biçimdeki galip devletlerin ikinci bir dünya savaşına giremeyecekleri niyeti idi. Bu kanısını iki önemli noktaya dayandırıyordu:
-“Birincisi, bu milletlerin savaştan yorgun düştükleri ve başlarındaki hükümetlerinde ‘milli irade’ haricinde hareket edemeyecekleri idi. Bu duruma örnek olarak bir ay kadar evvel (Bolşevik İhtilali önlemek için savaşan) Vrangel ve Denikin ordularına yardım etmek üzere Kırım’a çıkarılmış olan büyükçe Fransız askeri birliğinin tek kurşun bile atmadan gemilerine dönmüş olduklarını ve Meriç’in batısında Bulgar ulusal kuvvetlerinin Yunan birliklerini çekilmeye mecbur bırakmaları karşısında, müttefiklerin yardımda bulunmamalarını kanıt gösterdi.
-“İkinci nokta galip devletlerin ‘ganimet paylaşmasında’ uyuşmazlığa düşmüş olmaları idi.
-“Paşa, dört saat süren oturumda sorulan çeşitli suallere inandırıcı yanıtlar verdi ve oturumu iki cümleyle kapadı:
-“Görüyorsunuz ki, bu kaideler altında karşımızda sırf Yunan kuvvetleri kalacaktır. Şayet, Türk milletini tek bir direniş cephesi halinde birleştirebilir ve ordumuzu kısa vakitte nizama koyabilirsek epeyce geçmeden Yunan ordusunu denize döker, memleketi istiladan kurtarır, tam bağımsızlığa kavuştururuz.”
BİRAZ YANILDIM
Erzurum’daki o görüşmede Mustafa Kemal, “üç seneye kalmaz düşmanı yurdumuzdan atarız” öngörüsünde bulundu. Ki bunu söylemiş olduğinde padişah, sadrazam vekili ve Harbiye nazırı imzalarıyla ordudan çıkarılmıştı!
Bir örnek daha vermeliyim:
Falih Rıfkı Atay “Çankaya” kitabında yazdı:
-“Ankara’dan hareket edeceği günün akşamını Keçiören‘de yakın arkadaşları ile geçirmişti. Yanındakilere:
–‘Taarruz haberini alınca hesap ediniz, on beşinci gün İzmir’deyiz’ demişti.
Acaba içkinin etkisi mi idi? Gerisinden hafifçeçe gülüştüler bile…
İzmir’den dönüşünde, karşılayıcılar içinde o gece birlikte bulunduklarından bir- ikisini görür görmez:
-‘Bir gün yanılmışım’ dedi; ‘Ama kusur bende değil düşmanda! İzmir’e taarruzun on dördüncü günü girmişti…”
Şunu da eklemeliyim:
Büyük Taarruzdan hemilk evvel askeri heyetle Anadolu’ya gönderilen İngiliz Albay H. Nairne rapor yazdı:
-“Türkler, Yunan mevzilerini dört beş ayda geçerlerse bir günde geçtik sayabilirler.”
Peki… Yunan Ordusu mevcudu fazlayken, makineli tüfek, top, uçak, cephane ve teknik gereçler bakımından kuvvetliyken ve askerlik genel kuralı olarak taarruz eden ordunun savunana nazaran en az üç kat kuvvetli olması istek edilirken, Mustafa Kemal bırakın zaferden emin olmayı, savaşın kaç günde biteceğini nasıl bildi?
Kuşkusuz, zihninde risk analizleri yaparak kazandı savaşı:
Her şeyi ölçüp biçti; maksadı belirledi ve buna ulaşmak için tesirli yolları araştırdı.
Meclisin baskısına karşın şartlar oluşmadan taarruza başlamadı. Gerçekçiydi zira.
Ve akın buyruğunu verdikten daha sonra şahsen cepheden savaşı sıfır kusurla yönetti. Kurtuluşun-kuruluşun lideri Mustafa Kemal, büyük bir analitik zekâya sahipti.
Soner Yalçın
ALINTIDIR