celikci
Active member
Nükleer mutabakatta uzlaşma hala yok
Hilal SARI
İran ile P5+1 olarak bilinen Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin beş daimi üyesi (ABD, Çin, Rusya, İngiltere ve Fransa) ile Almanya içinde Ocak 2016’da imzalanarak yürürlüğe giren fakat ABD Lideri Donald Trump devrinde ABD’nin tek tarafl ı olarak çekildiği muahedede kördüğüm giderek büyüyor.
“Anlaşma olmaması Ortadoğu’da savaş mümkünlüğü doğurur”
Viyana’da geçtiğimiz hafta boyunca süren görüşmelerde Tahran ve Washington direkt birebir masaya artık oturmadığı için Batı ve İran içinde büyük bir diplomasi koşuşturmacası var. Lakin yetkililerden gelen açıklamalar mutabakata geri dönülmesi ismine hala büyük bir ilerleme olmadığını ve “sürenin daraldığını” gösteriyor. Birtakım uzmanlar nükleer muahedeye dönülmemesi durumunda Ortadoğu’da askeri bir ihtilaf muhtemelliğine neredeyse kesin gözüyle bakıyor. Siyasi Risk Analisti ve veteran bir savaş muhabiri olan Elijah J. Magnier dün yayınladığı makalesinde “Nükleer muahede olmaması Ortadoğu’da katiyen bir savaş mümkünlüğü doğuruyor” tabirlerini başlığa çıkardı.
İran’ın kırmısı çizgisi “ekonomik yaptırımlar”
Donald Trump’ın 2018 yılında çekildiği Ortak Kapsamlı Hareket Planı (JCPOA) isimli Nükleer Mutabakat kapsamında İran zenginleştirilmiş uranyum üretimi ve saklama kapasitesine hudut getirecek, nükleer tesislerin denetlenmesine müsaade verecek ve tavsiye üzerine tesisleri modifiye edecek yahut kapatacaktı. Lakin bunun karşılığında da uzun müddettir İran iktisadını derinden sarsan ekonomik yaptırımlar kaldırılacaktı.
İran yetkililerinden son günlerde gelen bildirilerin özeti “Anlaşmadan biz çekilmedik. Nükleer mutabakattaki Batılı ülkeler evvel ABD’yi yaptırımları kaldırmak konusunda ikna etsin. Biz masaya dönmeye hazırız.” Cumhurbaşkanı Ebrahim Raisi de dün yaptığı açıklamada “Eğer ABD Tahran tersi yaptırımları kaldırırsa devam eden müzakerelerde uygun bir muahede çıkar” diye konuştu. İran Dışişlerinden geçtiğimiz hafta yapılan bir açıklamada da “Dünya güçlerinin ABD yaptırımlarının nasıl kaldırılacağına dair bir mutabakata varılana kadar İran’dan nükleer çalışmalarını durdurmasını bekleyemez” tabirleri kullanılmıştı.
ABD nükleer anlaşmasız bir dünyaya hazırlanıyor
ABD’den gelen iletiler da İran üstündeki baskıların artacağına işaret ediyor. Üst seviye bir ABD’li yetkili geçtiğimiz hafta “İran’la nükleer mutabakatın olmadığı bir dünya için hazırlanıyoruz” demişti. ABD’li yetkililer geçtiğimiz günlerde de İsrail’le birlikte “gerekirse nükleer tesislerin yokedilmesi” üzere en karamsar senaryolara hazırlanmaya başladıklarının, yeni mümkün ekonomik ve askeri sonuçların doğabileceğinin sinyallerini verdi.
Almanya: Müddet daralıyor, hala ilerleme yok
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, cumartesi günü G7’li mevkidaşlarıyla yaptığı toplantıların akabinde gazetecilere yaptığı açıklamada nükleer muahedeyi yeniden yürürlüğe sokmanın bir yolunun bulunması konusunda “sürenin dolmaya yaklaştığını” belirterek “Son günler hiçbir ilerleme kaydedemediğimizi gösteriyor” tabirlerini kullandığı bir açıklama yaptı.
Washington-Tahran içinde bildirileri iletiyorlar
İran, muahededen çekilen ABD olduğu için Viyana’daki görüşmelerde Washington’un olmasına hala karşı çıkıyor. Rusya ve Çin de dahil tarafl ar hala direkt karşılıklı masaya oturmak istemeyen Tahran ve Washington yetkilileri içinde mekik dokuyor. ABD’nin İran Özel Temsilcisi Robert Malley bu hafta tekrar Viyana’ya görüşmelere geri gidiyor. ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan haftasonu yapılan açıklamada G7 ülkeleri içinde nükleer mutabakattaki tavırlarıyla ilgili ağır görüşmeler yapıldığı, ABD’nin G7’de yapılan ‘gayriresmi’ İran toplantılarında da Viyana’daki görüşmelerden sonuç çıkması için İngiltere, Almanya ve Fransa’ya görüşmeler yaptığı açıklandı.
Petrol piyasalarına tesiri ne olacak?
ABD’li yatırım bankası Goldman Sachs, İran’la nükleer mutabakata varılmasının piyasayı getireceği ek petrol arzının meblağları düşürmeyeceği, tersine uzun müddettir devam eden bir belirsizliğin ortadan kalkmasıyla meblağları üst bile çekebileceği görüşünde. İran petrolü piyasaya dönse bile talebe yetişemeyebileceğini önnazarann banka “Piyasalarda İran petrolünün dönüşünü hazmedecek kâfi alan olduğunu” belirtiyor. Bankanın bu yıl yayınladığı hususa ait raporda güç araştırmaları yöneticisi Damien Courvalin durumu Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’nün arzı Mayıs 2021’den itibaren artırmaya karar verdiği periyotta meblağların karara karşın yükselmiş bulunmasına benzetiyor. Lakin tüm finans kuruluşları Goldman Sachs’la tıpkı fikirde değil. Morgan Stanley İran petrol ihracatına müsaade verilmesiyle Brent’in 70 doların üstüne çıkamayabileceği görüşünde. Dünyanın en büyük petrol brokerlerinden PVM Oil Associates’ten Tamas Varga ise muhtemel bir mutabakatın kısa vadeli bir satış getireceğini öngörüyor. Petrol fiyatlarında hem Omicron telaşlarının hastalığın fazlaca öldürücü olmayabileceği tıpkı vakitte İran nükleer mutabakat görüşmelerinden uzlaşma çıkmayacağı beklentisiyle yükselişler sürüyor. Ağustos ayından bu yana en kuvvetli haftalık yükselişini kaydeden petrolde Brent cuma günü yeniden 75 doların üzerinde kapanmış, WTI petrol ise 72 dolara yaklaşmıştı.
İran % 8 büyüme ve 1,2 milyon varil petrol ihracatı öngörüyor
İran Cumhurbaşkanı Ebrahim Raisi dün sunduğu taslak mali bütçede hükümetin 21 Mart’la başlayan yeni mali yılda yüzde 8 ekonomik büyüme öngörüyor. Raisi parlamentoda yaptığı konuşmada büyüme öngörülerinin yüzde 4,5’lik kısmının yatırım büyümesi, yüzde 3,5’in ise randıman büyümesinden gelmesini beklediklerini belirtti. Taslak bütçede ülkenin petrol irhacatının 1,2 milyon varil/gün düzeyinde olması ve İran petrolünün satış fiyatının ise 60 dolar/varil olması öngörüldü.
ALINTIDIR
Hilal SARI
İran ile P5+1 olarak bilinen Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin beş daimi üyesi (ABD, Çin, Rusya, İngiltere ve Fransa) ile Almanya içinde Ocak 2016’da imzalanarak yürürlüğe giren fakat ABD Lideri Donald Trump devrinde ABD’nin tek tarafl ı olarak çekildiği muahedede kördüğüm giderek büyüyor.
“Anlaşma olmaması Ortadoğu’da savaş mümkünlüğü doğurur”
Viyana’da geçtiğimiz hafta boyunca süren görüşmelerde Tahran ve Washington direkt birebir masaya artık oturmadığı için Batı ve İran içinde büyük bir diplomasi koşuşturmacası var. Lakin yetkililerden gelen açıklamalar mutabakata geri dönülmesi ismine hala büyük bir ilerleme olmadığını ve “sürenin daraldığını” gösteriyor. Birtakım uzmanlar nükleer muahedeye dönülmemesi durumunda Ortadoğu’da askeri bir ihtilaf muhtemelliğine neredeyse kesin gözüyle bakıyor. Siyasi Risk Analisti ve veteran bir savaş muhabiri olan Elijah J. Magnier dün yayınladığı makalesinde “Nükleer muahede olmaması Ortadoğu’da katiyen bir savaş mümkünlüğü doğuruyor” tabirlerini başlığa çıkardı.
İran’ın kırmısı çizgisi “ekonomik yaptırımlar”
Donald Trump’ın 2018 yılında çekildiği Ortak Kapsamlı Hareket Planı (JCPOA) isimli Nükleer Mutabakat kapsamında İran zenginleştirilmiş uranyum üretimi ve saklama kapasitesine hudut getirecek, nükleer tesislerin denetlenmesine müsaade verecek ve tavsiye üzerine tesisleri modifiye edecek yahut kapatacaktı. Lakin bunun karşılığında da uzun müddettir İran iktisadını derinden sarsan ekonomik yaptırımlar kaldırılacaktı.
İran yetkililerinden son günlerde gelen bildirilerin özeti “Anlaşmadan biz çekilmedik. Nükleer mutabakattaki Batılı ülkeler evvel ABD’yi yaptırımları kaldırmak konusunda ikna etsin. Biz masaya dönmeye hazırız.” Cumhurbaşkanı Ebrahim Raisi de dün yaptığı açıklamada “Eğer ABD Tahran tersi yaptırımları kaldırırsa devam eden müzakerelerde uygun bir muahede çıkar” diye konuştu. İran Dışişlerinden geçtiğimiz hafta yapılan bir açıklamada da “Dünya güçlerinin ABD yaptırımlarının nasıl kaldırılacağına dair bir mutabakata varılana kadar İran’dan nükleer çalışmalarını durdurmasını bekleyemez” tabirleri kullanılmıştı.
ABD nükleer anlaşmasız bir dünyaya hazırlanıyor
ABD’den gelen iletiler da İran üstündeki baskıların artacağına işaret ediyor. Üst seviye bir ABD’li yetkili geçtiğimiz hafta “İran’la nükleer mutabakatın olmadığı bir dünya için hazırlanıyoruz” demişti. ABD’li yetkililer geçtiğimiz günlerde de İsrail’le birlikte “gerekirse nükleer tesislerin yokedilmesi” üzere en karamsar senaryolara hazırlanmaya başladıklarının, yeni mümkün ekonomik ve askeri sonuçların doğabileceğinin sinyallerini verdi.
Almanya: Müddet daralıyor, hala ilerleme yok
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, cumartesi günü G7’li mevkidaşlarıyla yaptığı toplantıların akabinde gazetecilere yaptığı açıklamada nükleer muahedeyi yeniden yürürlüğe sokmanın bir yolunun bulunması konusunda “sürenin dolmaya yaklaştığını” belirterek “Son günler hiçbir ilerleme kaydedemediğimizi gösteriyor” tabirlerini kullandığı bir açıklama yaptı.
Washington-Tahran içinde bildirileri iletiyorlar
İran, muahededen çekilen ABD olduğu için Viyana’daki görüşmelerde Washington’un olmasına hala karşı çıkıyor. Rusya ve Çin de dahil tarafl ar hala direkt karşılıklı masaya oturmak istemeyen Tahran ve Washington yetkilileri içinde mekik dokuyor. ABD’nin İran Özel Temsilcisi Robert Malley bu hafta tekrar Viyana’ya görüşmelere geri gidiyor. ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan haftasonu yapılan açıklamada G7 ülkeleri içinde nükleer mutabakattaki tavırlarıyla ilgili ağır görüşmeler yapıldığı, ABD’nin G7’de yapılan ‘gayriresmi’ İran toplantılarında da Viyana’daki görüşmelerden sonuç çıkması için İngiltere, Almanya ve Fransa’ya görüşmeler yaptığı açıklandı.
Petrol piyasalarına tesiri ne olacak?
ABD’li yatırım bankası Goldman Sachs, İran’la nükleer mutabakata varılmasının piyasayı getireceği ek petrol arzının meblağları düşürmeyeceği, tersine uzun müddettir devam eden bir belirsizliğin ortadan kalkmasıyla meblağları üst bile çekebileceği görüşünde. İran petrolü piyasaya dönse bile talebe yetişemeyebileceğini önnazarann banka “Piyasalarda İran petrolünün dönüşünü hazmedecek kâfi alan olduğunu” belirtiyor. Bankanın bu yıl yayınladığı hususa ait raporda güç araştırmaları yöneticisi Damien Courvalin durumu Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’nün arzı Mayıs 2021’den itibaren artırmaya karar verdiği periyotta meblağların karara karşın yükselmiş bulunmasına benzetiyor. Lakin tüm finans kuruluşları Goldman Sachs’la tıpkı fikirde değil. Morgan Stanley İran petrol ihracatına müsaade verilmesiyle Brent’in 70 doların üstüne çıkamayabileceği görüşünde. Dünyanın en büyük petrol brokerlerinden PVM Oil Associates’ten Tamas Varga ise muhtemel bir mutabakatın kısa vadeli bir satış getireceğini öngörüyor. Petrol fiyatlarında hem Omicron telaşlarının hastalığın fazlaca öldürücü olmayabileceği tıpkı vakitte İran nükleer mutabakat görüşmelerinden uzlaşma çıkmayacağı beklentisiyle yükselişler sürüyor. Ağustos ayından bu yana en kuvvetli haftalık yükselişini kaydeden petrolde Brent cuma günü yeniden 75 doların üzerinde kapanmış, WTI petrol ise 72 dolara yaklaşmıştı.
İran % 8 büyüme ve 1,2 milyon varil petrol ihracatı öngörüyor
İran Cumhurbaşkanı Ebrahim Raisi dün sunduğu taslak mali bütçede hükümetin 21 Mart’la başlayan yeni mali yılda yüzde 8 ekonomik büyüme öngörüyor. Raisi parlamentoda yaptığı konuşmada büyüme öngörülerinin yüzde 4,5’lik kısmının yatırım büyümesi, yüzde 3,5’in ise randıman büyümesinden gelmesini beklediklerini belirtti. Taslak bütçede ülkenin petrol irhacatının 1,2 milyon varil/gün düzeyinde olması ve İran petrolünün satış fiyatının ise 60 dolar/varil olması öngörüldü.
ALINTIDIR