Bilhassa küçük çocuklar, yaşlılar, astım, KOAH ve kalp hastalarının yangın dumanından korunması gerektiğini vurgulayan TÜSAD, rastgele bir maruziyet durumunda çabucak doktora başvurulması gerektiğini belirtti.
Türkiye’yi tesiri altına alan orman yangınlar ülkemizin orman varlığında önemli kayıplar oluştururken, bölgelerde yaşayan halkımız hem can hem mal kaybına uğradı. Ayrıyeten bir fazlaca canlı da hayatını kaybetti ya da ömür alanlarını terk etmek zorunda kaldı. Türkiye Teneffüs Araştırmaları Derneği (TÜSAD), tüm bunların yanı sıra orman yangınlarının bir olumsuz etkisinin de teneffüs sorunları olduğunu dikkat çekti. Yangın bölgelerinde bulunan ve dumana maruz kalan vatandaşlarımız için kıymetli ihtarlarda bulunan TÜSAD, orman yangınlarının bununla birlikte bir halk sıhhati sorunu olduğunu ve kararında meydana gelen hava kirliliğinin fazlaca önemli sonuçları olacağını belirtti. TÜSAD, bu bahiste şu uyarıyı yaptı: “Yangınlar ne yazık ki orman ve onların doğal mesken sahipleri hayvanları yok ettiği üzere havayı da pek olumsuz etkiliyor. Yangın dumanındaki küçük ya da büyük partiküller havaya karışıyor. Bu gazlardan zehirlenerek mevt en istenmeyen sonuç. Bilhassa küçük çocuklar, yaşlılar, astım, KOAH ve kalp hastalarının yangın dumanından kesinlikle korunması gerekir.”
TENEFFÜS SORUNLARINA DİKKAT
TÜSAD İdare Heyeti Üyesi Doç. Dr. Onur Turan, yaşananların iklim krizi kararı ortaya çıkan afetlerin epeyce önemli sıhhat meselelerine yol açacağını gösterdiğine dikkat çekerek, şunları aktardı: “Örneğin, orman yangınları sırasında ortaya çıkan çeşitli dumanlar, gazlar ve başka solunan hususlar bilhassa akciğerler için ziyan verici tesirlere sahip. Dumana bağlı akciğer hasarı; yanan unsurun cinsine, yanma formuna ve oluşan ısının sıcaklığına bağlı olarak değişir. Dumanın niye olduğu sistemik tesirlerin büyük kısmını karbonmonoksit zehirlenmesi oluşturur. Ayrıyeten; hidrojen siyanür, asit, aldehit gazlar ve oksidanlar da akciğer ve bedene ziyan veren başka bileşenler içinde yer alır. Duman solumasına bağlı mevt her yüz şahıstan ortalama 5 ile 8’inde gelişirken, erken vefatlar, sıklıkla hava yolu tıkanıklığı ve sistemik-metabolik zehirlenmeler kararında oluşur.”
Duman solunması kararında üst teneffüs yollarında hasar ve ödem üzere durumların yanında, yaygın akciğer tutulumu, akciğer işlevlerinde bozulma ve hatta vefata kadar giden tablolar oluşabileceğini belirten Turan, şu ihtarları yaptı: “Duman yahut gibisi irritan unsurlara maruziyet, teneffüs işlevlerinde azalma, hava yolu hassaslığında artış yapabilir ve astım üzere bir havayolu hastalığını tetikleyebileceği üzere, bir daha astım ve KOAH üzere hastalığı olanlarda atak gelişmenine niye olabilir. Mümkün bir yangın durumunda; bilhassa teneffüs sistemini korumak, duman solumamak için ıslak havlu yahut bez kullanarak burnun kapatılması kıymetli.Bu ortada daha öncesinden temin edilen N95 üzere hami teneffüs maskelerinin kullanılmasını ve şayet duman solunduysa en yakın sıhhat kuruluşuna başvurulmasını öneriyoruz.”
YAŞLILAR VE ÇOCUKLAR RİSK ALTINDA
TÜSAD Astım ve Alerji Çalışma Kümesi Lideri Prof. Dr. Zeynep Ferhan Özşeker ise yangın dumanının solunmasının astım ve KOAH hastalarında hastalığın kötüleşmesine ve ataklara niye olabileceği ihtarında bulunarak, şu ayrıntıları verdi:
Duman; zatürre ve bronşit üzere hastalıklara da niye olabilir. Kalp hastalarında ani ölümlere, kalp krizine, kalp ritim bozuklukları meydana gelebilir.
Yaşlı bireylerde kronik teneffüs yolu ve kalp damar hastalıklarının sıklığının fazla olması onları daha fazla risk altında bırakır.
Çocuklarda ise teneffüs yolları ve akciğerlerin hâlâ gelişmekte olması niçiniyle yangın dumanına maruziyet kalıcı hasarlara, ileride astım gelişmenine niye olabilir.
Yangın dumanından korunmak için evvela çocuk, hamile, yaşlı, astım, KOAH, kalp hastalığı üzere kronik hastalığı olan şahısların orman yangını riskinin yüksek olduğu devirlerde mecburî olmadıkça bu bölgelere seyahat planı yapmamalı.
Ayrıyeten yangın çıktığı durumlarda havada yangın dumanı partiküllerinin ölçümü, dumanın yayıldığı alanın belirlenmesi ve bunun halka duyurulması sağlanmalı.
Yangın dumanı yayılım alanında bulunanların yangın riski yoksa meskende kalarak kapı ve pencerelerini kapalı tutmaları, mecburî tahliye durumu var ise da mümkün olduğunca bölgeyi süratle terk etmeleri, otomobil ile seyahat sırasında tüm camların kapalı olması, iç havalandırma ile aracın havalandırılması önerilir.
SANTRAL YANGINLARINDA RİSK DAHA DA ARTIYOR!
TÜSAD İnfeksiyon Çalışma Kümesi Lideri Prof. Dr. Berna Kömürcüoğlu, yanma kararı oluşan is ya da kurumun ortasındaki epey küçük partiküllerin akciğerlere ulaşmasının kimyasal pnömoniye, kalıcı hasara ve teneffüs yetmezliğine niye olabileceğini belirtti. Kömürcüoğlu, Muğla’nın Milas ilçesinde yaşanan orman yangında alevlerin Kemerköy Termik Santrali’ne sıçraması ile gündeme gelen santral yangınları konusunda ise şunları söylemiş oldu:
Termik santral yangını olan bölgede, bilhassa karbonmonoksit ve kükürtdioksit düzeyleri yüksekliği risk teşkil etmektedir. Bu yüzden bunların takibi yapılmalı.
Yangın santrale ulaşmadan bölge tahliye edilmeli, tahliye edilememiş ise yangın devam ettiği sürece bölge halkı mümkün olduğunca konuttan çıkmamalı, meskenler dış ortamdan havalandırılmamalı.
Dış ortamlarda partikül filtre özelliği de taşıyan FFp2 ve FFp3 maskeler tercih edilmeli.
aslına bakarsanız bölgesel yangınlar niçiniyle düşen hava kalitesi santral yangınıyla daha da bozulabileceği için risk kümesinde hastalar astım, KOAH, restriktif akciğer hastalığı, konutta daima oksijen kullanan teneffüs yetmezliği hastaları mümkünse yangın ortamından uzaklaştırılmalı. Yangın bölgesinde kalmaları durumunda, konutlarını izole etmeleri, mümkünse hepa filitreli klima ile soğutulan (dışarıdan havalanmayan) bir ortamda kalmaları önerilir.
Yangına ve dumana maruziyet daha sonrası bireyler en az 24 saat semptomlar açısından izlenmeli. Teneffüs semptomları olan bireyler için CO zehirlenmesi açısından yalnızca pulse oksimetre kâfi olmayacaktır, karboksihemoglobin (COHb)düzeyleri ile artetiyel kan gazı ile bir arada değerlendirilmeli.
PANDEMİ TEDBİRLERİ GÖZARDI EDİLMEMELİ
Bunların yanı sıra afet bölgesinde COVID-19 yayılımını önlemek ismine alınacak önlemler hakkında bilgi veren Prof. Dr. Berna Kömürcüoğlu, şunları söylemiş oldu: “Doğal afet alanları tabiatı gereği COVID-19 tedbirlerinin en çok göz gerisi edildiği ve insanların birbirine dayanak maksadıyla korunmasız yakınlaştığı alanlar yaratıyor. İzmir sarsıntısı daha sonrasında da bölgesel olay sayılarında fazlaca artış izledik. Bu niçinle afet koşulları elverdiği kadar toplanma alanlarında COVID-19 tedbirlerine dikkat edilmesi, insanların açık alanlarda toplanmasının sağlanması ve yemek yedikleri alanlarda azami kaidelere dikkat edilmesi kıymetli.”
Doç. Dr. Onur Turan da bu mevzuda şu hatırlatmalarda bulundu: “Yaşanan yangın afeti daha sonrası çadır yahut farklı konaklama alanlarında bulunulması, COVID-19 olumlu hadiseler ve temaslılarla temas riskini arttırdığı için, COVID-19 açısından bulaş riski de yükselecektir. Bu niçinle, şahsi kollayıcı tedbirlerden vazgeçmemeli, maske-mesafe-hijyen üçlüsü ve pandemi kurallarına uymaya devam edilmeli. Afetten etkilenen vatandaşlarımızın kaldıkları yerleşim alanlarının hijyen açısından güzelleştirilmesi, dezenfeksiyon alanlarının oluşturulması, muhtemel bir enfeksiyon kuşkusunda gerekli tıbbi hizmetin verilmesi sağlanmalı. Bu bölgede yer alan bireyler için maske sistemli olarak temin edilmeli, maske kullanması denetlenmeli ve HES kodu denetimleri yapılmalı. COVID-19’u düşündüren şikâyetleri olan bireylerde gerekli görülen durumlarda PCR testi yapılması, bölgede yer alan sıhhat gruplarınca sağlanmalı.”
SON SARSINTILAR: Türkiye ve dünyadan son dakika zelzeleler listesi.
Kaynak: Bültenler
Türkiye’yi tesiri altına alan orman yangınlar ülkemizin orman varlığında önemli kayıplar oluştururken, bölgelerde yaşayan halkımız hem can hem mal kaybına uğradı. Ayrıyeten bir fazlaca canlı da hayatını kaybetti ya da ömür alanlarını terk etmek zorunda kaldı. Türkiye Teneffüs Araştırmaları Derneği (TÜSAD), tüm bunların yanı sıra orman yangınlarının bir olumsuz etkisinin de teneffüs sorunları olduğunu dikkat çekti. Yangın bölgelerinde bulunan ve dumana maruz kalan vatandaşlarımız için kıymetli ihtarlarda bulunan TÜSAD, orman yangınlarının bununla birlikte bir halk sıhhati sorunu olduğunu ve kararında meydana gelen hava kirliliğinin fazlaca önemli sonuçları olacağını belirtti. TÜSAD, bu bahiste şu uyarıyı yaptı: “Yangınlar ne yazık ki orman ve onların doğal mesken sahipleri hayvanları yok ettiği üzere havayı da pek olumsuz etkiliyor. Yangın dumanındaki küçük ya da büyük partiküller havaya karışıyor. Bu gazlardan zehirlenerek mevt en istenmeyen sonuç. Bilhassa küçük çocuklar, yaşlılar, astım, KOAH ve kalp hastalarının yangın dumanından kesinlikle korunması gerekir.”
TENEFFÜS SORUNLARINA DİKKAT
TÜSAD İdare Heyeti Üyesi Doç. Dr. Onur Turan, yaşananların iklim krizi kararı ortaya çıkan afetlerin epeyce önemli sıhhat meselelerine yol açacağını gösterdiğine dikkat çekerek, şunları aktardı: “Örneğin, orman yangınları sırasında ortaya çıkan çeşitli dumanlar, gazlar ve başka solunan hususlar bilhassa akciğerler için ziyan verici tesirlere sahip. Dumana bağlı akciğer hasarı; yanan unsurun cinsine, yanma formuna ve oluşan ısının sıcaklığına bağlı olarak değişir. Dumanın niye olduğu sistemik tesirlerin büyük kısmını karbonmonoksit zehirlenmesi oluşturur. Ayrıyeten; hidrojen siyanür, asit, aldehit gazlar ve oksidanlar da akciğer ve bedene ziyan veren başka bileşenler içinde yer alır. Duman solumasına bağlı mevt her yüz şahıstan ortalama 5 ile 8’inde gelişirken, erken vefatlar, sıklıkla hava yolu tıkanıklığı ve sistemik-metabolik zehirlenmeler kararında oluşur.”
Duman solunması kararında üst teneffüs yollarında hasar ve ödem üzere durumların yanında, yaygın akciğer tutulumu, akciğer işlevlerinde bozulma ve hatta vefata kadar giden tablolar oluşabileceğini belirten Turan, şu ihtarları yaptı: “Duman yahut gibisi irritan unsurlara maruziyet, teneffüs işlevlerinde azalma, hava yolu hassaslığında artış yapabilir ve astım üzere bir havayolu hastalığını tetikleyebileceği üzere, bir daha astım ve KOAH üzere hastalığı olanlarda atak gelişmenine niye olabilir. Mümkün bir yangın durumunda; bilhassa teneffüs sistemini korumak, duman solumamak için ıslak havlu yahut bez kullanarak burnun kapatılması kıymetli.Bu ortada daha öncesinden temin edilen N95 üzere hami teneffüs maskelerinin kullanılmasını ve şayet duman solunduysa en yakın sıhhat kuruluşuna başvurulmasını öneriyoruz.”
YAŞLILAR VE ÇOCUKLAR RİSK ALTINDA
TÜSAD Astım ve Alerji Çalışma Kümesi Lideri Prof. Dr. Zeynep Ferhan Özşeker ise yangın dumanının solunmasının astım ve KOAH hastalarında hastalığın kötüleşmesine ve ataklara niye olabileceği ihtarında bulunarak, şu ayrıntıları verdi:
Duman; zatürre ve bronşit üzere hastalıklara da niye olabilir. Kalp hastalarında ani ölümlere, kalp krizine, kalp ritim bozuklukları meydana gelebilir.
Yaşlı bireylerde kronik teneffüs yolu ve kalp damar hastalıklarının sıklığının fazla olması onları daha fazla risk altında bırakır.
Çocuklarda ise teneffüs yolları ve akciğerlerin hâlâ gelişmekte olması niçiniyle yangın dumanına maruziyet kalıcı hasarlara, ileride astım gelişmenine niye olabilir.
Yangın dumanından korunmak için evvela çocuk, hamile, yaşlı, astım, KOAH, kalp hastalığı üzere kronik hastalığı olan şahısların orman yangını riskinin yüksek olduğu devirlerde mecburî olmadıkça bu bölgelere seyahat planı yapmamalı.
Ayrıyeten yangın çıktığı durumlarda havada yangın dumanı partiküllerinin ölçümü, dumanın yayıldığı alanın belirlenmesi ve bunun halka duyurulması sağlanmalı.
Yangın dumanı yayılım alanında bulunanların yangın riski yoksa meskende kalarak kapı ve pencerelerini kapalı tutmaları, mecburî tahliye durumu var ise da mümkün olduğunca bölgeyi süratle terk etmeleri, otomobil ile seyahat sırasında tüm camların kapalı olması, iç havalandırma ile aracın havalandırılması önerilir.
SANTRAL YANGINLARINDA RİSK DAHA DA ARTIYOR!
TÜSAD İnfeksiyon Çalışma Kümesi Lideri Prof. Dr. Berna Kömürcüoğlu, yanma kararı oluşan is ya da kurumun ortasındaki epey küçük partiküllerin akciğerlere ulaşmasının kimyasal pnömoniye, kalıcı hasara ve teneffüs yetmezliğine niye olabileceğini belirtti. Kömürcüoğlu, Muğla’nın Milas ilçesinde yaşanan orman yangında alevlerin Kemerköy Termik Santrali’ne sıçraması ile gündeme gelen santral yangınları konusunda ise şunları söylemiş oldu:
Termik santral yangını olan bölgede, bilhassa karbonmonoksit ve kükürtdioksit düzeyleri yüksekliği risk teşkil etmektedir. Bu yüzden bunların takibi yapılmalı.
Yangın santrale ulaşmadan bölge tahliye edilmeli, tahliye edilememiş ise yangın devam ettiği sürece bölge halkı mümkün olduğunca konuttan çıkmamalı, meskenler dış ortamdan havalandırılmamalı.
Dış ortamlarda partikül filtre özelliği de taşıyan FFp2 ve FFp3 maskeler tercih edilmeli.
aslına bakarsanız bölgesel yangınlar niçiniyle düşen hava kalitesi santral yangınıyla daha da bozulabileceği için risk kümesinde hastalar astım, KOAH, restriktif akciğer hastalığı, konutta daima oksijen kullanan teneffüs yetmezliği hastaları mümkünse yangın ortamından uzaklaştırılmalı. Yangın bölgesinde kalmaları durumunda, konutlarını izole etmeleri, mümkünse hepa filitreli klima ile soğutulan (dışarıdan havalanmayan) bir ortamda kalmaları önerilir.
Yangına ve dumana maruziyet daha sonrası bireyler en az 24 saat semptomlar açısından izlenmeli. Teneffüs semptomları olan bireyler için CO zehirlenmesi açısından yalnızca pulse oksimetre kâfi olmayacaktır, karboksihemoglobin (COHb)düzeyleri ile artetiyel kan gazı ile bir arada değerlendirilmeli.
PANDEMİ TEDBİRLERİ GÖZARDI EDİLMEMELİ
Bunların yanı sıra afet bölgesinde COVID-19 yayılımını önlemek ismine alınacak önlemler hakkında bilgi veren Prof. Dr. Berna Kömürcüoğlu, şunları söylemiş oldu: “Doğal afet alanları tabiatı gereği COVID-19 tedbirlerinin en çok göz gerisi edildiği ve insanların birbirine dayanak maksadıyla korunmasız yakınlaştığı alanlar yaratıyor. İzmir sarsıntısı daha sonrasında da bölgesel olay sayılarında fazlaca artış izledik. Bu niçinle afet koşulları elverdiği kadar toplanma alanlarında COVID-19 tedbirlerine dikkat edilmesi, insanların açık alanlarda toplanmasının sağlanması ve yemek yedikleri alanlarda azami kaidelere dikkat edilmesi kıymetli.”
Doç. Dr. Onur Turan da bu mevzuda şu hatırlatmalarda bulundu: “Yaşanan yangın afeti daha sonrası çadır yahut farklı konaklama alanlarında bulunulması, COVID-19 olumlu hadiseler ve temaslılarla temas riskini arttırdığı için, COVID-19 açısından bulaş riski de yükselecektir. Bu niçinle, şahsi kollayıcı tedbirlerden vazgeçmemeli, maske-mesafe-hijyen üçlüsü ve pandemi kurallarına uymaya devam edilmeli. Afetten etkilenen vatandaşlarımızın kaldıkları yerleşim alanlarının hijyen açısından güzelleştirilmesi, dezenfeksiyon alanlarının oluşturulması, muhtemel bir enfeksiyon kuşkusunda gerekli tıbbi hizmetin verilmesi sağlanmalı. Bu bölgede yer alan bireyler için maske sistemli olarak temin edilmeli, maske kullanması denetlenmeli ve HES kodu denetimleri yapılmalı. COVID-19’u düşündüren şikâyetleri olan bireylerde gerekli görülen durumlarda PCR testi yapılması, bölgede yer alan sıhhat gruplarınca sağlanmalı.”
SON SARSINTILAR: Türkiye ve dünyadan son dakika zelzeleler listesi.
Kaynak: Bültenler