Terminoloji olarak anal fissür ile karıştırılmaktadır, tıpkı bölge hastalığı olmalarına rağmen büsbütün farklı iki hastalıktır.
Perianal fistül anal bölgede (makatta) gelişmiş enfekte bir tüneldir. Tünelin iki ucu vardır, bir tanesi anüsün iç kısmında, öbür delik ise dışta, anüse yakın yerde, cilttedir. Bu dıştaki delikten akıntı olur bu perianal fistülün en kıymetli ve en sık görülen belirtisidir.
Perianal fistüller ekseriyetle gelişmiş olan bir apse kararında oluşur. Anal kanal dediğimiz kalın bağırsağın son kısmında, çıkmaya yakın yerde gland dediğimiz yapılar vardır, bu glandlarda gelişen bir enfeksiyon apseleşmeyle sonuçlanır.
Perianal bölgede gelişmiş olan apse ya kendi kendine boşalır yahut hekim boşaltır, apse güzelleştikten daha sonra %50 oranında geriye perianal fistül kalır.
Perianal fistülün tedavisinde ilaçlar yararsızdır, beklemekle de iyileşmez, hatta büyüyebilir yahut komplike hale gelebilir. Tünele benzettiğimiz fistül traktı yok edilmeden fistül iyileşmez.
Fistülün bir modülü olan tünel halindeki enfekte yol (=fistül traktı)farklı boyut ve biçimlerdedir, anüs etrafındaki tuvalet tutmaya yarayan kaslarla da yakın ilişkidedir.
Tedaviyi zorlaştıran da fistül traktının kaslarla olan münasebeti ve traktın izlediği komplike yoldur.
Farklı perianal fistül çeşitleri vardır:
Perianal fistüller,traktın izlediği yola ve anüs kaslarıyla olan alakasına göre sınıflandırılır. sıradanten komplikeye gerçek sınıflarsak;
Tetkik halleri
Tetkikler lakin fikir verir, güvenirliği devasa yükseklikte değildir, kıymetli olan teşebbüs esnasındaki bulgulardır, ameliyat başlangıcında fistül ağzından mavi bir boya verilir ve bu boya takip edilerek fistül çıkarılmaya çalışılır.
Tedavi seçenekleri
Perianal fistül anal bölgede (makatta) gelişmiş enfekte bir tüneldir. Tünelin iki ucu vardır, bir tanesi anüsün iç kısmında, öbür delik ise dışta, anüse yakın yerde, cilttedir. Bu dıştaki delikten akıntı olur bu perianal fistülün en kıymetli ve en sık görülen belirtisidir.
Perianal fistüller ekseriyetle gelişmiş olan bir apse kararında oluşur. Anal kanal dediğimiz kalın bağırsağın son kısmında, çıkmaya yakın yerde gland dediğimiz yapılar vardır, bu glandlarda gelişen bir enfeksiyon apseleşmeyle sonuçlanır.
Perianal bölgede gelişmiş olan apse ya kendi kendine boşalır yahut hekim boşaltır, apse güzelleştikten daha sonra %50 oranında geriye perianal fistül kalır.
Perianal fistülün tedavisinde ilaçlar yararsızdır, beklemekle de iyileşmez, hatta büyüyebilir yahut komplike hale gelebilir. Tünele benzettiğimiz fistül traktı yok edilmeden fistül iyileşmez.
Fistülün bir modülü olan tünel halindeki enfekte yol (=fistül traktı)farklı boyut ve biçimlerdedir, anüs etrafındaki tuvalet tutmaya yarayan kaslarla da yakın ilişkidedir.
Tedaviyi zorlaştıran da fistül traktının kaslarla olan münasebeti ve traktın izlediği komplike yoldur.
Farklı perianal fistül çeşitleri vardır:
Perianal fistüller,traktın izlediği yola ve anüs kaslarıyla olan alakasına göre sınıflandırılır. sıradanten komplikeye gerçek sınıflarsak;
Superficial fistula, ( sıradan fistül)
Intersfinkterik fistüller (sıradan fistül- en sık görülen)
Transsfinkterik fistüller (komplike fistül)
Suprasfinkterik fistül (komplike fistü)
Ekstrasfinkterik fistül (komplike fistül- en az görülen)
Atnalı fistüller (komplike fistüldür)
Anüs etrafındaki bir delikten, yani fistül ağzından akıntı olması, en sık belirtidir.
Perianal bölgede ağrı
Anüs etrafındaki ciltte tahriş
Fistül ağzı etrafında sertlik
Anal kaşıntı ve ıslaklık , akıntıya bağlı olarak
Tetkik halleri
Transanal ultrasonografi, fistülün seyri ve kaslarla olan münasebetini gösterir, tetkik sırasında fistül ağzından hidrojenperoksit verilmesi tetkikin muvaffakiyetini arttırır.
Fistülografi , fistül ağzından ilaç verildikten daha sonra çekilen sinemadır, fistül traktının seyri hakkında bir fikir verir (düz bir trakt mı yoksa kavisli mi, tek bir bir yol mu var yoksa tünelde yan yollar da var mı), barsak ortasındaki öteki deliğin yerini bulmamızda ve ameliyat planlamasında yardımcı olur.
Pelvik MR (kontrastlı), damardan ilaç verildikten daha sonra çekilen bir sinemadır, fistül traktının seyri hakkında bir fikir verir (düz bir trakt mı yoksa kavisli mi, tek bir bir yol mu var yoksa tünelde yan yollar da var mı). Makatın denetimini sağlayan kaslarla fistül traktının bağını gösterir ve ameliyat planlamasında yardımcı olur.
Pelvik CT (kontrastlı) damardan ilaç verildikten daha sonra çekilen bir sinemadır, fistül traktının seyri hakkında bir fikir verir (düz bir trakt mı yoksa kavisli mi, tek bir bir yol mu var yoksa tünelde yan yollar da var mı). Makatın denetimini sağlayan kaslarla fistül traktının bağlantısını gösterir ve ameliyat planlamasında yardımcı olur.
Tetkikler lakin fikir verir, güvenirliği devasa yükseklikte değildir, kıymetli olan teşebbüs esnasındaki bulgulardır, ameliyat başlangıcında fistül ağzından mavi bir boya verilir ve bu boya takip edilerek fistül çıkarılmaya çalışılır.
Tedavi seçenekleri
Fistülotomi: sıradan yüzeyel fistüller için kullanılır, ameliyat daha sonrası pansuman gerektirir ve bu pansumanların ameliyatı yapan hekim tarafınca yapılması ameliyat muvaffakiyetini arttırır.
Fistülektomi: Fistül traktının çıkarılmasıdır, ama iç deliğin tam yapılmadığı durumlarda yinelama ihtimali yüksektir.
Seton tekniği: Fistül traktının (tünelin) ortasından ip vs.. geçirilip uçlar bağlanır ve bu ip aracılığıyla dokular haftalar ortasında kesilir, ipin buzu kestiği üzere.
Rerouting (yeni yol oluşturma) tekniği: Komplike fistülün yolunu değiştirerek fistülü sıradan hale getirme formülüdür.
Laser fisülectomy (FİLAC- Fistula LaserClosure): Muvaffakiyet bahtı biraz daha yüksek (%65-70) bir tekniktir.
Anüs kas bütünlüğünü korumak
Ameliyat daha sonrasında ağrı açısından konfor sağlamak
Ameliyat mühletini kısaltmak
yenidenlamayı önlemek
Süratli güzelleşme süreci
Komplike fistüller
Anüs (makat) kaslarında zayıflık olanlar
Biroldukça sefer başarısız ameliyat geçirenler
Rectovaginal fistüller
Yüzeyel fistüller
Fistül traktı ile iştirakli apse var ise
Fistülün yan yolları var ise