Ukraynalı asker Rus tankına baktı. Bir yıldan fazla bir süre önce ülkenin doğusunda yıkılmıştı ve artık cephe hattından uzaktaydı. Omuz silkti ve gaz meşalesiyle paslı gövdeyi kesti.
Asker, tankın motoru, kulesi veya adımları için orada değildi. Bunlar zaten kurtarılmıştı. Kalın zırhı nedeniyle oradaydı. Metal, yaklaşık 65 mil uzaklıktaki savaş altındaki Avdiivka şehrini savunan Ukraynalı zırhlı personel taşıyıcılarını korumak için kesilecek ve bağlanacaktı.
Ukrayna'nın azalan ekipman stokunu korumak için tahrip edilmiş bir Rus aracını kurtarma ihtiyacı, Kiev'in bir yıl daha zorlu savaşlara hazırlanırken savaş alanındaki mevcut zorluklarının altını çiziyor.
“Uluslararası ortaklarımız daha hızlı hareket etseydi, ilk üç dört ayda onların kıçlarına o kadar sert tekme atardık ki, bunu aşabilirdik. Tarla ekerdik, çocuk yetiştirirdik” dedi askeri protokole göre Jaeger çağrı işaretini kullanan asker. “Avrupa'ya ekmek gönderirdik. Ama iki yıl oldu.”
Ukrayna'nın askeri geleceği kasvetli görünüyor. Batının askeri yardımı artık önceki yıllarda olduğu kadar garanti edilmiyor. Ukrayna'nın yaz aylarında Jaeger'in başladıktan birkaç gün sonra yaralandığı karşı taarruzu sona erdi ve hiçbir hedefine ulaşamadı.
Şimdi de Rus birlikleri özellikle ülkenin doğusuna saldırıyor. Marinka şehri neredeyse tamamen düştü. Avdiivka yavaş yavaş kuşatılıyor. Bakhmut yakınlarındaki Chasiv Yar'da ilerleme bekleniyor. Daha kuzeyde, Kupiansk'ın dışında çatışmalar sonbahardan bu yana neredeyse hiç azalmadı.
Ukrayna askerleri arasındaki şaka şu şekilde: Rus ordusu ne iyi ne de kötü. Sadece uzun. Kremlin'de her şeyden daha fazlası var: daha fazla adam, mühimmat ve araç. Artan yaralı ve ölü sayılarına rağmen vazgeçmiyorlar.
Ancak askerlerin şakasında başka bir gerçek daha vardı. Her iki taraf da savaş alanında bir ilerlemeye yol açacak taktiklerde başarılı olamadı. Bunun yerine, her iki tarafta da henüz gidişatı değiştirmemiş olan küçük teknolojik ilerlemelerin ölümcül bir dansı vardı ve geride Birinci Dünya Savaşı'nın Batı Cephesi'nin modernize edilmiş bir versiyonuna benzeyen bir çatışma kaldı: saf kitle kitleye karşı.
Rusya'ya, 2022'de Kharkiv, Kherson ve başkent Kiev karşısında aldığı yenilginin ardından Moskova'nın ana savaş hedefi olan Ukrayna'nın doğu Donbass bölgesini güvence altına almaya çalışırken avantaj sağlayan da bu taktiktir. Rusya, Ukrayna'nın üç katı nüfusa sahip ve askeri-endüstriyel üssü tüm hızıyla çalışıyor.
Yakın zamanda Ukrayna'yı ziyaret eden Carnegie Uluslararası Barış Vakfı'nın Rusya ve Avrasya Programı kıdemli araştırmacılarından Michael Kofman, “Bu aşamada Rusya'nın avantajı belirleyici değil, ancak savaş bir çıkmaza da girmiyor” dedi. “Bu yıl ne olacağına bağlı olarak, özellikle de Batı'nın Ukrayna'ya verdiği destek göz önüne alındığında, 2024 muhtemelen iki yoldan birini izleyecek. Ukrayna 2025 yılına kadar avantajı yeniden kazanabilir ya da yeterli yardım olmadan savaşı kaybedebilir.”
Ukrayna şu anda tehlikeli bir durumda. Ordunun sorunları yazdan bu yana daha da kötüleşti. Ukraynalı askerler uzun süreli savaşlardan ve daha kısa dinlenme sürelerinden yoruluyorlar. Artan kayıplar nedeniyle zayıflayan saflar, genellikle daha yaşlı ve yetersiz eğitimli askerlerle yalnızca kısmen yenileniyor.
Avdiivka'nın güneybatısındaki hattı tutmakla görevli bir tugayda yer alan Ukraynalı bir asker, yakın zamanda yapılan bir eğitim sırasında çektiği bir videoyu işaret etti. Eğitmenler kahkahalarını bastırmaya çalıştılar ve 50'li yaşların ortasındaki adamı tüfeğini ateşleyebilmesi için ayakta tutmak zorunda kaldılar. Adamın alkolizm yüzünden sakat kaldığını söyleyen asker, özel bir eğitim sürecini samimi bir şekilde anlatmak için isminin gizli tutulmasında ısrar etti.
Tugayına gelen yeni askerlere atıfta bulunarak, “Gelen 10 askerden üçü, uykuya dalıp üniformayla uyanan sarhoşlardan farksız” dedi.
Kiev'in işe alım stratejisi, aşırı agresif taktikler ve askerlikten kaçmaya yönelik daha sık girişimler nedeniyle gölgelendi. Sorunu çözme çabaları, askeri ve sivil liderlik arasında siyasi anlaşmazlığa yol açtı.
Askeri yetkililer, savaşı kazanmak için daha geniş bir seferberliğe ihtiyaç duyulduğunu yineliyor ancak Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'in ofisi, 500.000 yeni askerin seferber edilmesiyle sonuçlanabilecek hoş karşılanmayan değişikliklerin uygulamaya konmasından endişe duyuyor. Analistler, bu rakamın Ukrayna'nın büyük kayıplarını ve Rusları geri püskürtmek için muhtemelen nelere ihtiyaç duyulacağını hesaba kattığını söylüyor.
Ukraynalı kayıpların sayısı yakından korunan bir sır olarak kalsa da, ABD'li yetkililer yaz boyunca ölü ve yaralı sayısının 150.000'in üzerinde olduğunu tahmin etti. Bu yetkililere göre, Rus kuvvetleri de çok sayıda kayıp verdi, ancak Kremlin güçleri hâlâ Ukrayna'nın planlı karşı saldırısını püskürtmeyi başardı, yeniden toplandı ve şu anda dondurucu kış koşullarında saldırıyor.
Yorumlarının hassasiyeti nedeniyle isimsiz olarak konuşan Ukraynalı bir müfreze lideri, “Yorulduk” dedi. “Her zaman daha fazla insanı kullanabiliriz.”
Asker sıkıntısı sorunun sadece bir kısmı. Diğer ve şu anda daha acil olan sorun ise Ukrayna'nın azalan mühimmat rezervleridir, çünkü Batı'dan gelecek mühimmatın miktarı kesin değildir. Ukraynalı komutanlar artık her yeni sevkiyatın son sevkiyat olup olmayacağını bilmeden mühimmatlarını paylaştırmak zorundalar.
2023'ün sonlarında, 10. Tugay'dan Ukraynalı bir topçu mürettebatının üyeleri, ülkenin doğusundaki çıplak bir ağaçlık alanda yer alan bir sığınakta oturuyordu; Sovyet döneminden kalma 122 milimetrelik obüsleri, kamuflaj ağlarına ve yapraksız dallara sarılıydı.
Mürettebat günlerdir ilk kez ancak iki top mermisi taşıyan bir kamyonun gelmesiyle yeniden çalışmaya başlayabildi. El bombalarını hızla doldurdular ve üç mil ötedeki Ukrayna mevzilerine saldıran Rus askerlerine ateş açtılar.
Monk çağrı işaretini kullanan mürettebat komutanı, “Bugün iki el bombamız vardı, ancak bazı günler bu konumlarda hiç bulunmuyor” dedi. “En son dört gün önce ateş ettik ve bu sadece beş mermiydi.”
Mühimmat eksikliği ve savaş alanındaki değişen dinamikler, topçuların artık Ukrayna saldırılarını desteklemediği anlamına geliyor. Bunun yerine, yalnızca Rus birlikleri Ukrayna siperlerine saldırdığında ateş ediyorlar.
Monk, “Onları şimdilik durdurabiliriz ama kim bilir” dedi. “Yarın ya da ertesi gün onları durduramayabiliriz. Bu bizim için gerçekten büyük bir sorun.”
Kupyansk yakınlarında, “İtalyan” çağrı işaretini kullanan 68. Tugay'ın tabur komutan yardımcısı Monk'un endişelerini yineledi.
Italian, Luhansk bölgesindeki Rus mevzilerinden yaklaşık 500 metre uzakta, top mermileriyle parçalanan çıplak ağaçlık alanda yürürken, “İki tankım var ama yalnızca beş mermim var” dedi. “Şu anda durum kötü, özellikle Avdiivka ve Kupiansk'ta.”
Ukraynalı askerler, bu mühimmat dengesizliğinin 600 mil uzunluğundaki cephe hattının çoğunda hissedildiğini söyledi. Rus birimleri kendilerini 2022 yazına benzer bir durumda buluyor; burada Kiev güçlerinin mühimmatları bitene kadar Ukrayna'nın mevzilerini kolayca aşındırabilirler. Ancak bu yazdan farklı olarak Batı başkentlerinde artık Ukrayna birliklerini silahlandırmak ve yeniden donatmak için yoğun bir mücadele yok.
Ve bu yazın aksine, dronlar her iki tarafın cephaneliğinde çok daha büyük bir varlığa sahip oldu; özellikle de patlayıcılarla donatılmış ve uzaktan kumandalı füzeler gibi kullanılan FPV yarış dronları.
Hem Rusya hem de Ukrayna, uzun süren ve kanlı bir savaşa yetecek kadar mermi stoklamakta zorlanırken, bu dronlar geleneksel topçu silahlarını destekledi. Ukraynalı askerler, son dokuz ayda FPV insansız hava araçlarının sayısının en az on kat arttığını ve ön cephenin bazı kısımlarında topçulardan çok insansız hava araçlarının neden olduğu kayıpların yaşandığını söyledi.
Savaşın sona ermesinden çok sonra bile sivillere zarar vermesi nedeniyle tartışmalı olan ABD tarafından sağlanan misket bombası dilimi bile savaş alanındaki etkinliğini bir miktar kaybetmiş durumda.
Bakhmut'un dışında savaşan müfreze lideri, “Başlangıçta Eylül ayında büyük gruplara saldırabildik, ancak şimdi çok daha küçük birimlerle saldırıyorlar” dedi. Rusların siperlerini daha da derinleştirdiğini ve vurulmasını zorlaştırdığını ekledi.
Rus kuvvetlerinin kuvvetlerinin çoğunu doğuda yoğunlaştırdığı Avdiivka'nın dışında, yakın zamanda öğleden sonra topçu silahlarının uğultusu neredeyse hiç durmuyordu. Bu, Rus paramiliter güçlerinin Bakhmut'a saldırıp sonunda ele geçirdiği savaşın ilk aylarından beri duyulmamış bir film müziğiydi.
Avdiivka'nın kanadını savunan askerler, bazı günlerde Rus birliklerinin Ukrayna siperlerinin çökmesi umuduyla dokuz ayrı dalga halinde saldırdığını söyledi. Bu, Moskova piyadeleri tarafından cephe boyunca tekrarlanan bir taktiktir ve kazılan mevzilere saldıran bir kuvvette yaygın olan yüksek yıpranma oranına rağmen çok az durma belirtisi gösterir.
Analistler, Washington'un Ukrayna'nın 2024'te savunmaya geçmesi yönündeki önerisinin, Kiev'in şu anda elinde bulundurduğu bölgeyi savunacak cephaneye veya insana sahip olmaması durumunda pek bir anlam ifade etmeyeceğini söylüyor.
Terk edilmiş tankın yanında Jaeger ile birlikte çalışan Ukraynalı asker Bardak, “Adamlarımız çok sert darbe alıyor” dedi. “Artık her yer sıcak.”
Finbarr O'Reilly ve Haberler personeli haberciliğe katkıda bulundu.
Asker, tankın motoru, kulesi veya adımları için orada değildi. Bunlar zaten kurtarılmıştı. Kalın zırhı nedeniyle oradaydı. Metal, yaklaşık 65 mil uzaklıktaki savaş altındaki Avdiivka şehrini savunan Ukraynalı zırhlı personel taşıyıcılarını korumak için kesilecek ve bağlanacaktı.
Ukrayna'nın azalan ekipman stokunu korumak için tahrip edilmiş bir Rus aracını kurtarma ihtiyacı, Kiev'in bir yıl daha zorlu savaşlara hazırlanırken savaş alanındaki mevcut zorluklarının altını çiziyor.
“Uluslararası ortaklarımız daha hızlı hareket etseydi, ilk üç dört ayda onların kıçlarına o kadar sert tekme atardık ki, bunu aşabilirdik. Tarla ekerdik, çocuk yetiştirirdik” dedi askeri protokole göre Jaeger çağrı işaretini kullanan asker. “Avrupa'ya ekmek gönderirdik. Ama iki yıl oldu.”
Ukrayna'nın askeri geleceği kasvetli görünüyor. Batının askeri yardımı artık önceki yıllarda olduğu kadar garanti edilmiyor. Ukrayna'nın yaz aylarında Jaeger'in başladıktan birkaç gün sonra yaralandığı karşı taarruzu sona erdi ve hiçbir hedefine ulaşamadı.
Şimdi de Rus birlikleri özellikle ülkenin doğusuna saldırıyor. Marinka şehri neredeyse tamamen düştü. Avdiivka yavaş yavaş kuşatılıyor. Bakhmut yakınlarındaki Chasiv Yar'da ilerleme bekleniyor. Daha kuzeyde, Kupiansk'ın dışında çatışmalar sonbahardan bu yana neredeyse hiç azalmadı.
Ukrayna askerleri arasındaki şaka şu şekilde: Rus ordusu ne iyi ne de kötü. Sadece uzun. Kremlin'de her şeyden daha fazlası var: daha fazla adam, mühimmat ve araç. Artan yaralı ve ölü sayılarına rağmen vazgeçmiyorlar.
Ancak askerlerin şakasında başka bir gerçek daha vardı. Her iki taraf da savaş alanında bir ilerlemeye yol açacak taktiklerde başarılı olamadı. Bunun yerine, her iki tarafta da henüz gidişatı değiştirmemiş olan küçük teknolojik ilerlemelerin ölümcül bir dansı vardı ve geride Birinci Dünya Savaşı'nın Batı Cephesi'nin modernize edilmiş bir versiyonuna benzeyen bir çatışma kaldı: saf kitle kitleye karşı.
Rusya'ya, 2022'de Kharkiv, Kherson ve başkent Kiev karşısında aldığı yenilginin ardından Moskova'nın ana savaş hedefi olan Ukrayna'nın doğu Donbass bölgesini güvence altına almaya çalışırken avantaj sağlayan da bu taktiktir. Rusya, Ukrayna'nın üç katı nüfusa sahip ve askeri-endüstriyel üssü tüm hızıyla çalışıyor.
Yakın zamanda Ukrayna'yı ziyaret eden Carnegie Uluslararası Barış Vakfı'nın Rusya ve Avrasya Programı kıdemli araştırmacılarından Michael Kofman, “Bu aşamada Rusya'nın avantajı belirleyici değil, ancak savaş bir çıkmaza da girmiyor” dedi. “Bu yıl ne olacağına bağlı olarak, özellikle de Batı'nın Ukrayna'ya verdiği destek göz önüne alındığında, 2024 muhtemelen iki yoldan birini izleyecek. Ukrayna 2025 yılına kadar avantajı yeniden kazanabilir ya da yeterli yardım olmadan savaşı kaybedebilir.”
Ukrayna şu anda tehlikeli bir durumda. Ordunun sorunları yazdan bu yana daha da kötüleşti. Ukraynalı askerler uzun süreli savaşlardan ve daha kısa dinlenme sürelerinden yoruluyorlar. Artan kayıplar nedeniyle zayıflayan saflar, genellikle daha yaşlı ve yetersiz eğitimli askerlerle yalnızca kısmen yenileniyor.
Avdiivka'nın güneybatısındaki hattı tutmakla görevli bir tugayda yer alan Ukraynalı bir asker, yakın zamanda yapılan bir eğitim sırasında çektiği bir videoyu işaret etti. Eğitmenler kahkahalarını bastırmaya çalıştılar ve 50'li yaşların ortasındaki adamı tüfeğini ateşleyebilmesi için ayakta tutmak zorunda kaldılar. Adamın alkolizm yüzünden sakat kaldığını söyleyen asker, özel bir eğitim sürecini samimi bir şekilde anlatmak için isminin gizli tutulmasında ısrar etti.
Tugayına gelen yeni askerlere atıfta bulunarak, “Gelen 10 askerden üçü, uykuya dalıp üniformayla uyanan sarhoşlardan farksız” dedi.
Kiev'in işe alım stratejisi, aşırı agresif taktikler ve askerlikten kaçmaya yönelik daha sık girişimler nedeniyle gölgelendi. Sorunu çözme çabaları, askeri ve sivil liderlik arasında siyasi anlaşmazlığa yol açtı.
Askeri yetkililer, savaşı kazanmak için daha geniş bir seferberliğe ihtiyaç duyulduğunu yineliyor ancak Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'in ofisi, 500.000 yeni askerin seferber edilmesiyle sonuçlanabilecek hoş karşılanmayan değişikliklerin uygulamaya konmasından endişe duyuyor. Analistler, bu rakamın Ukrayna'nın büyük kayıplarını ve Rusları geri püskürtmek için muhtemelen nelere ihtiyaç duyulacağını hesaba kattığını söylüyor.
Ukraynalı kayıpların sayısı yakından korunan bir sır olarak kalsa da, ABD'li yetkililer yaz boyunca ölü ve yaralı sayısının 150.000'in üzerinde olduğunu tahmin etti. Bu yetkililere göre, Rus kuvvetleri de çok sayıda kayıp verdi, ancak Kremlin güçleri hâlâ Ukrayna'nın planlı karşı saldırısını püskürtmeyi başardı, yeniden toplandı ve şu anda dondurucu kış koşullarında saldırıyor.
Yorumlarının hassasiyeti nedeniyle isimsiz olarak konuşan Ukraynalı bir müfreze lideri, “Yorulduk” dedi. “Her zaman daha fazla insanı kullanabiliriz.”
Asker sıkıntısı sorunun sadece bir kısmı. Diğer ve şu anda daha acil olan sorun ise Ukrayna'nın azalan mühimmat rezervleridir, çünkü Batı'dan gelecek mühimmatın miktarı kesin değildir. Ukraynalı komutanlar artık her yeni sevkiyatın son sevkiyat olup olmayacağını bilmeden mühimmatlarını paylaştırmak zorundalar.
2023'ün sonlarında, 10. Tugay'dan Ukraynalı bir topçu mürettebatının üyeleri, ülkenin doğusundaki çıplak bir ağaçlık alanda yer alan bir sığınakta oturuyordu; Sovyet döneminden kalma 122 milimetrelik obüsleri, kamuflaj ağlarına ve yapraksız dallara sarılıydı.
Mürettebat günlerdir ilk kez ancak iki top mermisi taşıyan bir kamyonun gelmesiyle yeniden çalışmaya başlayabildi. El bombalarını hızla doldurdular ve üç mil ötedeki Ukrayna mevzilerine saldıran Rus askerlerine ateş açtılar.
Monk çağrı işaretini kullanan mürettebat komutanı, “Bugün iki el bombamız vardı, ancak bazı günler bu konumlarda hiç bulunmuyor” dedi. “En son dört gün önce ateş ettik ve bu sadece beş mermiydi.”
Mühimmat eksikliği ve savaş alanındaki değişen dinamikler, topçuların artık Ukrayna saldırılarını desteklemediği anlamına geliyor. Bunun yerine, yalnızca Rus birlikleri Ukrayna siperlerine saldırdığında ateş ediyorlar.
Monk, “Onları şimdilik durdurabiliriz ama kim bilir” dedi. “Yarın ya da ertesi gün onları durduramayabiliriz. Bu bizim için gerçekten büyük bir sorun.”
Kupyansk yakınlarında, “İtalyan” çağrı işaretini kullanan 68. Tugay'ın tabur komutan yardımcısı Monk'un endişelerini yineledi.
Italian, Luhansk bölgesindeki Rus mevzilerinden yaklaşık 500 metre uzakta, top mermileriyle parçalanan çıplak ağaçlık alanda yürürken, “İki tankım var ama yalnızca beş mermim var” dedi. “Şu anda durum kötü, özellikle Avdiivka ve Kupiansk'ta.”
Ukraynalı askerler, bu mühimmat dengesizliğinin 600 mil uzunluğundaki cephe hattının çoğunda hissedildiğini söyledi. Rus birimleri kendilerini 2022 yazına benzer bir durumda buluyor; burada Kiev güçlerinin mühimmatları bitene kadar Ukrayna'nın mevzilerini kolayca aşındırabilirler. Ancak bu yazdan farklı olarak Batı başkentlerinde artık Ukrayna birliklerini silahlandırmak ve yeniden donatmak için yoğun bir mücadele yok.
Ve bu yazın aksine, dronlar her iki tarafın cephaneliğinde çok daha büyük bir varlığa sahip oldu; özellikle de patlayıcılarla donatılmış ve uzaktan kumandalı füzeler gibi kullanılan FPV yarış dronları.
Hem Rusya hem de Ukrayna, uzun süren ve kanlı bir savaşa yetecek kadar mermi stoklamakta zorlanırken, bu dronlar geleneksel topçu silahlarını destekledi. Ukraynalı askerler, son dokuz ayda FPV insansız hava araçlarının sayısının en az on kat arttığını ve ön cephenin bazı kısımlarında topçulardan çok insansız hava araçlarının neden olduğu kayıpların yaşandığını söyledi.
Savaşın sona ermesinden çok sonra bile sivillere zarar vermesi nedeniyle tartışmalı olan ABD tarafından sağlanan misket bombası dilimi bile savaş alanındaki etkinliğini bir miktar kaybetmiş durumda.
Bakhmut'un dışında savaşan müfreze lideri, “Başlangıçta Eylül ayında büyük gruplara saldırabildik, ancak şimdi çok daha küçük birimlerle saldırıyorlar” dedi. Rusların siperlerini daha da derinleştirdiğini ve vurulmasını zorlaştırdığını ekledi.
Rus kuvvetlerinin kuvvetlerinin çoğunu doğuda yoğunlaştırdığı Avdiivka'nın dışında, yakın zamanda öğleden sonra topçu silahlarının uğultusu neredeyse hiç durmuyordu. Bu, Rus paramiliter güçlerinin Bakhmut'a saldırıp sonunda ele geçirdiği savaşın ilk aylarından beri duyulmamış bir film müziğiydi.
Avdiivka'nın kanadını savunan askerler, bazı günlerde Rus birliklerinin Ukrayna siperlerinin çökmesi umuduyla dokuz ayrı dalga halinde saldırdığını söyledi. Bu, Moskova piyadeleri tarafından cephe boyunca tekrarlanan bir taktiktir ve kazılan mevzilere saldıran bir kuvvette yaygın olan yüksek yıpranma oranına rağmen çok az durma belirtisi gösterir.
Analistler, Washington'un Ukrayna'nın 2024'te savunmaya geçmesi yönündeki önerisinin, Kiev'in şu anda elinde bulundurduğu bölgeyi savunacak cephaneye veya insana sahip olmaması durumunda pek bir anlam ifade etmeyeceğini söylüyor.
Terk edilmiş tankın yanında Jaeger ile birlikte çalışan Ukraynalı asker Bardak, “Adamlarımız çok sert darbe alıyor” dedi. “Artık her yer sıcak.”
Finbarr O'Reilly ve Haberler personeli haberciliğe katkıda bulundu.