Salgında nereye geldik… Hükümete kritik ikazlar
Son günlerde hepimizi sevindiren hadise sayılarındaki azalmanın iki temel niçini var. Birincisi, yaz aylarındaki olağan düşüş, ikincisi ise 17 günlük kapatmanın tesiri.
Lakin şu unutulmamalıdır ki; kâfi aşılama oranına ulaşamazsak yeni varyantlar ile bir arada sonbaharda yeni bir pik olması kaçınılmazdır.
Türkiye’nin sıhhat altyapısı ile bir günde 1.5 Milyon doz aşı yapılabilir demiştik. Bugün bunun mümkün olduğunu görüyoruz. Şu ana kadar yaklaşık 20 milyon yurttaşın çift doz aşısı tamamlandı. Türkiye’de salgın denetimi için Eylül başına kadar 45 milyon vatandaşımızın daha aşılanması gerekiyor. Bu ise 90 milyon doz eder. Yaklaşık 75 gün müddet olduğunu düşünürsek her gün 1 milyondan fazla aşı yapmamız gerekiyor.
Bu süreçte aşılama suratımızın devamlılığı için aşı tedarikinin devamlılığı da gerekiyor tabi. Aşı olacak ki yapacaksınız…
tıpkı vakitte fazlaca kıymetli birtakım bahislere dikkat çekmekte yarar var.
1-HIZLI TEŞHİS KİTLERİ KULLANIMA ALINMALIDIR
Süratli teşhis kitleri gelişmiş ülkelerde yaygın olarak kullanılıyor. Bu kitler 3-10 dakika ortası süratli sonuç verebilen, doğruluğu epeyce daha yüksek ve yarı fiyatı ile mevcut test prosedürüne bakılırsa bariz üstünlüğü var. Toplumsal hayatta eczane, okul ve cadde ünitelerinde yaygınlaştırılması, ülkeye girişte havalimanı ve gümrük kapılarında buna yönelik altyapının oluşturulmasında önemli yarar var. Mevcutta kullanılan PCR testinin üst üste gelişen mutasyonlarla virüs tanımlamasında yetersiz kalması, test müddetinin daha uzun olması ve de fiyatının daha yüksek olması üzere bariz üç niçinle hala daha tek test olarak kullanılmasını anlamakta kuvvetlik çekiyoruz. Bu mevzuda şu ana kadar sıhhat bakanlığına yapılmış tüm müracaatların reddedildiği bilgimiz var. Mevcut test kitinin monopolünde devam edilmesi ile ilgili kimi cemaat yapıları dahil yakın etrafa çıkar sağlanması mevzularında da Meclis ve basın yoluyla sorduğumuz sorulara yanıt gelmediğini de hatırlatalım.
2-HİNDİSTAN’DAN YAYILAN DELTA VARYANTI KÂFİ AŞI YAPILAN ÜLKELERDE DAHİ SÜRATLE YAYILIYOR
Aşıdan kurtulabilirim düşünülüyor. Bu niçinle hudut güvenliği başta olmak üzere tüm önlemlerin sıkı tutulmasında yarar vardır. bahsetmiş olduğumiz süratli teşhis kitlerinin Delta varyantını da tanıyan çeşitlerinin havalimanı, gümrük kapıları üzere yerlerde kolay ve süratli kullanması ve yüksek seçiciliği turizm döneminde büyük yarar sağlayacaktır.
3-VERİLER İLE YENİDEN OYNAMAYA BAŞLADILAR
Salgının başlangıcındaki üzere tekrar bilgilerle oynama, saklama teşebbüsleri olduğunu öğreniyoruz. Bilhassa turizm kesimi için bunu yaptığını zanniçinler yalnızca sağlığımızla oynamıyor, gerçekte turizme de en büyük ziyanı veriyor. Birtakım ülkelerin Türkiye’ye gidiş için müsaade tereddütlerinin sebebi hükümetin daha evvelki yanlış bilgileridir. Bu güvensizlik şu anda Almanya ve Rusya haricinde tüm ülkelerin kısıtlamalarına niye oluyor. Almanya yalnızca kendi denetlediği lokal alanlara müsaade verdi. Rusya ise turizm bölgelerindeki çalışanların ve toplumun genel aşılama oranını takip ediyor. Ülkelerin temkinli yaklaşımının sebebi dataların doğruluğuna olan güvensizliktir.
Şu anda beklentileri karşılamak için bir daha hadise ve vefat sayılarında oynamalar yapıldığı ayrıntıları geliyor.
Bu cins tenkitleri yaptığımızda turizme ziyan verdiğimizi tez ediyorlar. Hâlbuki 17 günlük kapatmanın hayli daha erken ve kâfi mühlet yapılması ve turizm dönemine hazırlanılması gerektiğini hayli daha evvelde biz söylemiştik. Bu yılın Mart ayında ve dahi geçen yılın birebir periyodunda turizm dönemi öncesi ikazlarımız dikkate alınsa idi ve bugünkü aşı süratiyle 2 ay evvelinde kâfi seviyeye ulaşılsaydı şu anda Türkiye inançlı bir turizm cennetiydi. bir daha aklınız başına geç geldi.
Olay ve vefat sayılarındaki gerçek dataların toplum ve bilim insanları ile paylaşılması salgın idaresinde de gerçek önermeler üzerinden gerçek uygulamalara ve muvaffakiyete götürecektir.
Bilakis bilgileri saklayarak, gerekli tedbirleri vaktinde almayarak yiten çok canımızın hesabını ise kim verecek?
4-AŞILAMA daha sonraSI YAN TESİRLERİN TESPİTİ VE GERİ BİLDİRİMİ İÇİN KÂFİ GAYRET GÖSTERİLMELİDİR
Bilhassa genetik temelli aşılarda milletlerarası seviyede olduğu üzere ülkemizde de meslektaşlarımızdan kalp kası etkilenmesi, pıhtılaşma kolaylaştırıcı tesir başta olmak üzere birtakım geri bildirimler gelmektedir. Bu hususların istatistiksel olarak manalı seviyede olup olmadığının anlaşılması için Sıhhat Bakanlığı’nın objektif bir bilgi tabanı oluşturmalı ve bunu tüm bilim insanları ve toplum ile paylaşmalıdır.
Aşı yan tesirleri istatistiksel olarak manalı seviyede değilse yahut bu çeşit geri bildirim yoksa dahi bu bilgilendirmeler kamuoyundaki soru işaretlerini kaldırmak açısından faydalı olacaktır.
5-PANDEMİ DIŞINDAKİ ÖBÜR HASTALAR SAHİPSİZ KALDI
Hükümet bu süreçte ek kâfi sıhhat kurumu oluşturmak yerine mevcut hastaneleri pandemi hastanesine dönüştürdü. Tüm sıhhat işçilerini pandemiye ağırlaştırdı. Kronik hastalığı olan yaşlıları denetimsiz bir biçimde konuta kapattılar. Rahatsızlandıklarında dahi Covid korkusu ile hastanelere gitmekten imtina ettiler. Acil müracaatlarda dahi randevu bulamadılar. Biroldukca meskenden sürpriz vefatlar çıktı. Sistemli denetimlerini olup, olağan günlük aktivitelerine devam edebilseler, rahatsızlandıkları birinci anda çekinmeden gidebilecekleri ve rahat ulaşabilecekleri sıhhat kurumu gösterilse idi bu insanları kaybetmeyecektik.
Sonuç olarak;
Hükümete;
-Aşılamaya devam
-Hızlı teşhis kitlerini devreye alın
-Veriler ile bir daha oynamayın
-Aşı yan tesirleri dahil şeffaf olun
-Diğer hastaları ihmal etmeyin
Yurttaşlara;
-Salgın bitmedi..
-Ve herkese, sonbahara dikkat..
Dr. Mustafa Adıgüzel
ALINTIDIR
Son günlerde hepimizi sevindiren hadise sayılarındaki azalmanın iki temel niçini var. Birincisi, yaz aylarındaki olağan düşüş, ikincisi ise 17 günlük kapatmanın tesiri.
Lakin şu unutulmamalıdır ki; kâfi aşılama oranına ulaşamazsak yeni varyantlar ile bir arada sonbaharda yeni bir pik olması kaçınılmazdır.
Türkiye’nin sıhhat altyapısı ile bir günde 1.5 Milyon doz aşı yapılabilir demiştik. Bugün bunun mümkün olduğunu görüyoruz. Şu ana kadar yaklaşık 20 milyon yurttaşın çift doz aşısı tamamlandı. Türkiye’de salgın denetimi için Eylül başına kadar 45 milyon vatandaşımızın daha aşılanması gerekiyor. Bu ise 90 milyon doz eder. Yaklaşık 75 gün müddet olduğunu düşünürsek her gün 1 milyondan fazla aşı yapmamız gerekiyor.
Bu süreçte aşılama suratımızın devamlılığı için aşı tedarikinin devamlılığı da gerekiyor tabi. Aşı olacak ki yapacaksınız…
tıpkı vakitte fazlaca kıymetli birtakım bahislere dikkat çekmekte yarar var.
1-HIZLI TEŞHİS KİTLERİ KULLANIMA ALINMALIDIR
Süratli teşhis kitleri gelişmiş ülkelerde yaygın olarak kullanılıyor. Bu kitler 3-10 dakika ortası süratli sonuç verebilen, doğruluğu epeyce daha yüksek ve yarı fiyatı ile mevcut test prosedürüne bakılırsa bariz üstünlüğü var. Toplumsal hayatta eczane, okul ve cadde ünitelerinde yaygınlaştırılması, ülkeye girişte havalimanı ve gümrük kapılarında buna yönelik altyapının oluşturulmasında önemli yarar var. Mevcutta kullanılan PCR testinin üst üste gelişen mutasyonlarla virüs tanımlamasında yetersiz kalması, test müddetinin daha uzun olması ve de fiyatının daha yüksek olması üzere bariz üç niçinle hala daha tek test olarak kullanılmasını anlamakta kuvvetlik çekiyoruz. Bu mevzuda şu ana kadar sıhhat bakanlığına yapılmış tüm müracaatların reddedildiği bilgimiz var. Mevcut test kitinin monopolünde devam edilmesi ile ilgili kimi cemaat yapıları dahil yakın etrafa çıkar sağlanması mevzularında da Meclis ve basın yoluyla sorduğumuz sorulara yanıt gelmediğini de hatırlatalım.
2-HİNDİSTAN’DAN YAYILAN DELTA VARYANTI KÂFİ AŞI YAPILAN ÜLKELERDE DAHİ SÜRATLE YAYILIYOR
Aşıdan kurtulabilirim düşünülüyor. Bu niçinle hudut güvenliği başta olmak üzere tüm önlemlerin sıkı tutulmasında yarar vardır. bahsetmiş olduğumiz süratli teşhis kitlerinin Delta varyantını da tanıyan çeşitlerinin havalimanı, gümrük kapıları üzere yerlerde kolay ve süratli kullanması ve yüksek seçiciliği turizm döneminde büyük yarar sağlayacaktır.
3-VERİLER İLE YENİDEN OYNAMAYA BAŞLADILAR
Salgının başlangıcındaki üzere tekrar bilgilerle oynama, saklama teşebbüsleri olduğunu öğreniyoruz. Bilhassa turizm kesimi için bunu yaptığını zanniçinler yalnızca sağlığımızla oynamıyor, gerçekte turizme de en büyük ziyanı veriyor. Birtakım ülkelerin Türkiye’ye gidiş için müsaade tereddütlerinin sebebi hükümetin daha evvelki yanlış bilgileridir. Bu güvensizlik şu anda Almanya ve Rusya haricinde tüm ülkelerin kısıtlamalarına niye oluyor. Almanya yalnızca kendi denetlediği lokal alanlara müsaade verdi. Rusya ise turizm bölgelerindeki çalışanların ve toplumun genel aşılama oranını takip ediyor. Ülkelerin temkinli yaklaşımının sebebi dataların doğruluğuna olan güvensizliktir.
Şu anda beklentileri karşılamak için bir daha hadise ve vefat sayılarında oynamalar yapıldığı ayrıntıları geliyor.
Bu cins tenkitleri yaptığımızda turizme ziyan verdiğimizi tez ediyorlar. Hâlbuki 17 günlük kapatmanın hayli daha erken ve kâfi mühlet yapılması ve turizm dönemine hazırlanılması gerektiğini hayli daha evvelde biz söylemiştik. Bu yılın Mart ayında ve dahi geçen yılın birebir periyodunda turizm dönemi öncesi ikazlarımız dikkate alınsa idi ve bugünkü aşı süratiyle 2 ay evvelinde kâfi seviyeye ulaşılsaydı şu anda Türkiye inançlı bir turizm cennetiydi. bir daha aklınız başına geç geldi.
Olay ve vefat sayılarındaki gerçek dataların toplum ve bilim insanları ile paylaşılması salgın idaresinde de gerçek önermeler üzerinden gerçek uygulamalara ve muvaffakiyete götürecektir.
Bilakis bilgileri saklayarak, gerekli tedbirleri vaktinde almayarak yiten çok canımızın hesabını ise kim verecek?
4-AŞILAMA daha sonraSI YAN TESİRLERİN TESPİTİ VE GERİ BİLDİRİMİ İÇİN KÂFİ GAYRET GÖSTERİLMELİDİR
Bilhassa genetik temelli aşılarda milletlerarası seviyede olduğu üzere ülkemizde de meslektaşlarımızdan kalp kası etkilenmesi, pıhtılaşma kolaylaştırıcı tesir başta olmak üzere birtakım geri bildirimler gelmektedir. Bu hususların istatistiksel olarak manalı seviyede olup olmadığının anlaşılması için Sıhhat Bakanlığı’nın objektif bir bilgi tabanı oluşturmalı ve bunu tüm bilim insanları ve toplum ile paylaşmalıdır.
Aşı yan tesirleri istatistiksel olarak manalı seviyede değilse yahut bu çeşit geri bildirim yoksa dahi bu bilgilendirmeler kamuoyundaki soru işaretlerini kaldırmak açısından faydalı olacaktır.
5-PANDEMİ DIŞINDAKİ ÖBÜR HASTALAR SAHİPSİZ KALDI
Hükümet bu süreçte ek kâfi sıhhat kurumu oluşturmak yerine mevcut hastaneleri pandemi hastanesine dönüştürdü. Tüm sıhhat işçilerini pandemiye ağırlaştırdı. Kronik hastalığı olan yaşlıları denetimsiz bir biçimde konuta kapattılar. Rahatsızlandıklarında dahi Covid korkusu ile hastanelere gitmekten imtina ettiler. Acil müracaatlarda dahi randevu bulamadılar. Biroldukca meskenden sürpriz vefatlar çıktı. Sistemli denetimlerini olup, olağan günlük aktivitelerine devam edebilseler, rahatsızlandıkları birinci anda çekinmeden gidebilecekleri ve rahat ulaşabilecekleri sıhhat kurumu gösterilse idi bu insanları kaybetmeyecektik.
Sonuç olarak;
Hükümete;
-Aşılamaya devam
-Hızlı teşhis kitlerini devreye alın
-Veriler ile bir daha oynamayın
-Aşı yan tesirleri dahil şeffaf olun
-Diğer hastaları ihmal etmeyin
Yurttaşlara;
-Salgın bitmedi..
-Ve herkese, sonbahara dikkat..
Dr. Mustafa Adıgüzel
ALINTIDIR