Tiroid Hastalıkları

sable

New member
Tiroid Nedir?

Boynun ön bölgesinde, soluk borusunun üzerinde, kelebek formunda bir organdır. T3 ve T4 isimli iki hormon üretir. Bu hormonlar insan sıhhati için epey değerlidir, o denli ki; karaciğerin, böbreğin çalışmasından tutun da, saç sıhhatimize hatta niyet yoğunluğumuza ve suratımıza kadar her türlü beden işlevinde rol alırlar. Bu niçinle tiroid bezinin fazla çalışması da az çalışması da problemdir.

Guatr Nedir?

Tiroid bezinin büyümesine guatr denir. Tiroid bezini sönmüş bir balon üzere kabul edersek bu balonun şişmiş hali guatrdır. Tiroid bezinin ortasında nodül dediğimiz şişliklerin olup olmaması, fazla ya da az hormon salgılayıp salgılamaması kıymetli değildir. Bunlar var ise olsa da olmasa da şayet tiroid bezi büyümüşse bu guatrdır.

İç Guatr Nedir, Dış Guatr Nedir?

Aslında tıpta bu biçimde bir ayırım yoktur. Bu büsbütün halk içinde uydurulmuş bir söylencedir. Halk içinde iç guatr; tiroid bezinin fazla çalıştığı, fazlaca hormon ürettiği durumlar için, dış guatr ise; tiroid bezinde bezelerin (nodüllerin) olup biyopsi yapmak, ameliyat olmak üzere dışarıdan müdahalelerin gerekli olduğu durumlar için kullanılır.

Tiroid ve Guatr Tıpkı Şey mi?

Tiroid, her beşerde olan, olağan sağlıklı tiroid bezidir. Guatr ise bu bezin büyümüş hali için kullanılır. Şayet tiroid bezini şişirilmemiş bir balon üzere düşünecek olursak guatr, bu balonun şişirilmiş halidir.

Tiroid Hastalıkları Nasıl Şikayetlere yol açar?

Tiroid hastalıkları üç farklı cinste şikayetlere yol açar:

Tiroid bezinin büyümesine bağlı şikayetler: Tiroid bezi fazlaca büyürse, bir kitle üzere öne gerçek çıkıntı yaparak uzunluğunda kozmetik bir sorun oluşturabilir. Ayrıyeten gerisindeki nefes borusuna baskı yaparak teneffüs zorluğuna, yemek borusuna baskı yaparak yutkunma kuvvetliğüne ya da yutkunurken takılma hissine sebep olur. Özelikle yatarken daha bariz hale gelen “boğuluyormuş” hissi de büyük guatrlarda gördüğümüz bir durumdur.

Tiroid bezinin fazlaca çalışmasına bağlı şikayetler: Tiroid bezi bedenin gaz pedalı üzeredir; şayet gaza fazla basarsanız bedendeki her şey hızlanır; metabolizma hızlandığı için kilo kaybı olur, uyku ritmi bozulur, çok hareketlilik, yerinde duramama olur, kalp süratli çalıştığı için çarpıntı olur, bağırsaklar süratli çalıştığı için sık sık tuvalete çıkma muhtaçlığı olur, vs.

Tiroid bezinin az çalışmasına bağlı şikayetler: Gaza az basılmış otomobil üzere her şey yavaşlar; metabolizma yavaşladığı için çabuk kilo alma, sabahları uyanamama, halsizlik, uyuşukluk olur, deri kurur, saç dökülmesi başlar, bağırsaklar yavaş çalıştığı için kabızlık olur, niyet yavaşladığı için söylenenleri anlamama, yanlış kararlar alma üzere meseleler yaşanır.

Tiroid Hastalıkları Kilo Aldırır mı?

Öncelikle şunu güzel anlamak gerekir; şişmanlık (obezite) dünyanın en önemli sıhhat problemlerinden biridir yani sıradan bir bahis değildir ve şişmanlığın epey az bir kısmının niçini bilinmektedir. Yani şişman insanların birçoğunda niçinin ne olduğunu bilmiyoruz. Tiroid bezinin az çalışması şişmanlığa yol açar fakat bu çok seçkin görülen bir şişmanlık sebebidir. ötürüsıyla şişmanlık sorunu olan her kişi kanda tiroid hormonlarına baktırmalıdır lakin bunu yaparken yaşadığı kilo sorununun sebebinin bu olacağı konusundaki beklentilerini epey düşük tutmalıdır.

Guatr Kilo Aldırır mı?

Guatr, tiroid bezinin büyümesidir. Şayet bez yavaş çalışmıyorsa tek başına guatr varlığı kilo alımına niye olmaz. Unutulmamalıdır ki, şişmanlık (obezite) dünyanın en önemli sıhhat problemlerinden biridir yani sıradan bir mevzu değildir ve şişmanlığın hayli az bir kısmının niçini tiroid bezi ile alakalıdır.

Tiroid İlaçları (Hapları) Kilo Aldırır mı?

Tiroid ilaçları kilo aldırmaz, bilakis metabolizmayı düzenleyerek gereksiz kilo alımını pürüzler. ötürüsıyla hiç bir hasta kilo alacağım telaşıyla, tabibinin tavsiye ettiği tiroid ilaçlarını almayı bırakmamalıdır.

Guatr Yapan Yiyecekler Hakikaten Var mı?

Evet var. Bunlara tıpta guatrojen besinler ya da iyot seven besinler denir. Bu besinler yendiğinde bedendeki tüm iyodu kendi bünyeleri içine alırlar. halbuki tiroid bezi hormon üretmek için bol bol iyoda ihtiyaç duyar. Bedende iyot kalmayınca tirid bezi daha epeyce hücre üretir ve bu da bezin büyümesine yol açar.

Bu besinler ortasında başrol kara lahanaya aittir. Zira kara lahana iyodu en epeyce seven besindir. Ayrıyeten beyaz lahana, turp, brokli üzere yiyecekler de epey tüketildiklerinde guatra yol açarlar.

Tiroid Hastalıkları Nelerdir?

Tiroid hastalıkları iki kümede toplanır:

1-Tiroid anatomisinde, imajında değişiklik yapan hastalıklar: Bunlar tiroid nodülleridir. Nodül; beze, şişlik, çıkıntı manasında bir söz olup tiroid bezinin ortasında oluşan yuvarlak, sert, şişliklerdir. Boyutları birkaç milimetreden, birkaç santimetreye kadar değişebilir. Sayıları da değişkendir; tek olabilecekleri üzere, onlarca da olabilirler.

2-Tiroid işlevlerinde değişiklik yapan hastalıklar: Bunlar ya tiroidin fazla çalışmasına ya da az çalışmasına niye olan hastalıklardır.

Tiroid İltihabı Nedir?

Her organın olduğu üzere tiroid bezinin de iltihabı vardır. Lakin tiroid bezi iltihabının özelliği, rastgele bir mikrop (bakteri, virüs ya da mantar) olmaksızın bedenin kendi kendine ürettiği bir iltihap olmasıdır. ötürüsıyla bu iltihapta antibiyotikler kullanılmaz ve çabuk geçmez, güzelleşmesi uzun vakit alır. Bu süreçte tiroid hücrelerinin işlevleri bozulabilir; yavaş ya da süratli çalışabilirler. ötürüsıyla bu cins hastalar yakın takip gerektirir.

Tiroid Hastalıkları Genetik mi?

Tiroid hastalarında genetik olma mümkünlüğü devasa yüksekliktetir. Biroldukca tiroid hastasının ailesinde farklı cinslerde de olsa tiroid hastalığı vardır. Fakat şu da unutulmamalıdır ki, ailesindeki hiç bir bireyde tiroit hastalığı olmayan bireylerde de hastalık ortaya çıkar. Yani ailede hastalık olmaması riski azaltmakla bir arada ortadan kaldırmaz.

Karadeniz’de niye Guatr Daha Sık Görülüyor?

Bunun iki sebebi vardır. Biri Karadeniz bölgesinde yüksek dağlık bölgelerde yaşayan insan sayısının fazla olmasıdır. Yüksek dağlık bölgelerde toprak ve sudaki iyot ölçüsü azdır. ötürüsıyla bu beşerler doğal yollarla (yani besinler ve su ile) kâfi iyot alamazlar. Öbür niye ise Karadeniz’de kara lahananın çokça üretilmesi ve sevilmesidir. Kara lahana iyot seven bir bitkidir ve besinlerle bedene girdiğinde bedendeki tüm iyodu toplar, tiroit bezine hormon üretmek için iyot kalmadığı için doku kendisini büyüterek sorunu çözmeye çalışır ve sonuçta tiroid bezi büyür yani guatr ortaya çıkar.

Tiroid Hastalıkları niye Bayanlarda Daha Sık Görülüyor?

Gerek âlâ huylu, gerekse berbat huylu (kanser) tiroid hastalıkları bayanlarda erkelerden üç kat daha sık görülür. Ne yazık ki bunun sebebi kesin olarak bilinmiyor. Kadınlık hormonlarının (östrojen ve progesteron) burada kıymetli bir rol oynadığı sanılmaktadır.

Tiroid Nodülü Nedir?

Nodül; beze, şişlik, çıkıntı manasında bir söz olup tiroid bezinin ortasında oluşan yuvarlak, sert, şişliklerdir. Boyutları birkaç milimetreden, birkaç santimetreye kadar değişebilir. Sayıları da değişkendir; tek olabilecekleri üzere, onlarca da olabilirler. Nodülün en kıymetli özelliği kanser riski taşımasıdır. Lakin şunu da unutmamak gerekir. Tüm nodüllerin yalnızca %5’i kanserlidir. Yani nodülü olan hastalar bu hususta gereksiz gerilim yapmamalıdır. Kıymetli olan hangi nodülün kanserli olabileceğinin belirlenmesidir. Bu da bir uzman tabibin işidir.

Her Nodül Kanser midir?

Asla değildir! Bir tiroid nodülünde kanser olma mümkünlüğü yalnızca %5’dir. Yani nodülü olan hastalar bu hususta gereksiz gerilim yapmamalıdır. Kıymetli olan hangi nodülün kanserli olabileceğinin belirlenmesidir. Bu da bir uzman tabibin işidir. Nodülü olan hastaların tiroid ve endokrin hastalıklar konusunda uzman doktorlara başvurmaları kafidir.

Biyopsi ya da İğne Biyopsisi Nedir?

Biyopsi sözü tıpta kuşkulu dokudan kesim almak manasında kullanılır. İğne biyopsisi ise bu sürecin, cildi kesmeden dokuya yalnızca ince bir iğne batırarak yapılmasıdır. Burada emel, kuşkulu nodüldeki hücrelerin uygun huylu mu, yoksa berbat huylu mu (kanser) olduğunu anlamaktır. Tiroid biyopsileri ince bir iğne ile yapılır. Süreç, hastayı uyutmadan (narkoza almadan) lokal anestezi altında yapılır ve birkaç saniyede tamamlanır. Alınan kesim mikroskopta incelenmesi için patoloji kısmına gönderilir. Birkaç gün ortasında kesin rapora ulaşılmış olur.

Tiroid Hastalıkları İle Tuzun Ne İlgisi Var?

Tiroid bezi hormon üretmek için iyot atomuna muhtaçlık duyar. İyot, tiroid bezi için şayet olmazsa olmazdır. Doğal yollardan iyot alımı eksik kalıyorsa bunu yerine koymak için en uygun besinin tuz olduğu tespit edilmiş ve Dünya Sıhhat Örgütü tarafınca tuzlara muhakkak seviyede iyot katılması önermiştir. Ülkemiz de bu teklife uymuştur. Market raflarında gördüğümüz tuz paketlerinde “iyotlu” ibaresi olan tuzları tüketmek sağlıklı bir tiroid bezine sahip olmak için epey kıymetlidir.

Graves Hastalığı Nedir?

Bedenin kendi kendine geliştirdiği, yani dışarıdan bir bakteri ya da virüs girmeden ortaya çıkan tiroid bezi iltihabıdır. Graves’le ilgili uygun haber kanserleşme riskinin düşük olması yani yeterli huylu bir hastalık olmasıdır. Berbat haber ise, kronik olması yani senelerca devam etmesi ve hastaların yaklaşık 1/3’ünde hastalığın gözlere vurarak gözlerde dışarı gerçek çıkma oluşturmasıdır.

Graves’li hastalar kesinlikle bu mevzuda uzman bir tabip tarafınca yakın takip altında tutulmalıdır. Zira hastalık kimi vakit alevlenebilir ve bu durumda hastanın ilaç desteği alması ya da şayet ilaç kullanıyorsa bunların dozunun arttırılması gerekebilir.

Graves’li hastalarda gözlerde büyüme başladığında cerrahi teşebbüsle tiroidi almak gerekir. Zira geç kalınmış olaylarda ameliyat olunsa da gözlerdeki bozukluk düzelmez, kalıcı olur.

Graves Hastalığının Kanser Riski Var mı?

Öncelikle şu düzgün anlaşılmalıdır ki, Graves bir tıp kanser değildir. Bedenin kendi kendine başlatmış olduğu bir iltihaptır. Kanser riski son derece düşüktür. Graves’li hastalar kanserden hayli hastalıklarının takibini aksatmaktan çekinmelidirler.

Her Tiroid Hastalığı Gözlere Vurur mu?

Graves Hastalığı haricinde hiç bir tiroid hastalığı gözlere vurmaz, gözlerde hastalık oluşturmaz. Bu yalnızca Graves’e has bir durumdur. Lakin şu da yeterli bilinmelidir ki, gözlerde oluşan her türlü irileşme Graves hastalığı manasına gelmez, bundan farklı niçinleri de olabilir.

Tiroid Bezi Fazla Çalışırsa Ne olur?

Tiroid bezinin fazla çalışması, tiroid hormonlarının (ki bunlara T3 ve T4 denir) fazla üretilmesi manasına gelir. Tiroid bezi bedenin gaz pedalı üzeredir; şayet gaza fazla basarsanız bedendeki her şey hızlanır; metabolizma hızlandığı için kilo kaybı olur, uyku ritmi bozulur, çok hareketlilik, yerinde duramama olur, kalp süratli çalıştığı için çarpıntı olur, bağırsaklar süratli çalıştığı için sık sık tuvalete çıkma gereksinimi olur, vs.

Tiroid Bezi Az Çalışırsa Ne olur?

Gaza az basılmış otomobil üzere her şey yavaşlar; metabolizma yavaşladığı için çabuk kilo alma, sabahları uyanamama, halsizlik, uyuşukluk olur, deri kurur, saç dökülmesi başlar, bağırsaklar yavaş çalıştığı için kabızlık olur, niyet yavaşladığı için söylenenleri anlamama, yanlış kararlar alma üzere problemler yaşanır.

Atom Tedavisi Nedir?

Halk içinde atom tedavisi olarak bilinen süreç radyoaktif olan yani etrafa ziyanlı ışınlar yayan iyot atomunun hastaya verilmesidir. Bu süreç iki gayeyle yapılır:


  • Tiroid kanseri sebebiyle ameliyat olmuş hastalarda şayet tümör çapı büyükse ya da tümör tiroid bezinin dışına taşmışsa hastaya ameliyattan daha sonra atom tedavisi uygulanır. Şunu âlâ anlamak gerekir ki, her kanser hastasına atom verilmez. Yalnızca ilerlemiş olaylarda atom tedavisi uygulanır.


  • Tiroid bezinin fazla çalıştığı hastalarda atom tedavisi uygulanır. Bu durumda hastaya uygulanan doz kansere bakılırsa daha düşüktür.
Atom tedavisinde etrafa ziyanlı ışınlar yayan yani radyoaktif atomlar kullanıldığı için hastalar en az bir gün bir odada yalnız başına kalmaları gerekir. Bunun gayesi öbür insanların ışınların tesirinden korunmasıdır.

Atom Tedavisi daha sonrası Kısırlık Olur mu?

Düşük de olsa bu biçimde bir risk vardır. Bu sebeple kanser olmayan genç hastalarda atom tedavisi tercih edilmez. Tiroid bezi fazla çalışan genç hastalarda çoklukla cerrahi tedavi tercih edilir.

 
Üst