Türkiye’de kültür alanı daha fazla önemsenmeli

Perez

Global Mod
Global Mod
PRENSİP Vakfı hazırladığı Kültür Siyasetleri raporla alandaki büyük bir eksikliği gideriyor. Ülkemizde son vakit içinderda kültürle etrafındaki tartışmalar ağırlaşsa da husus ile ilgili kapsamlı bir çalışmanın olmadığı dikkat çekiyor. Geleceğin Türkiyesinde Kültür Siyasetleri Raporu değindiği hususlar, içeriğinin tasnifi ve hazırlık metodolojisi ile bahisle ilgili ülkemizde üretilen en kapsamlı ve bütünlüklü kültür siyaseti raporu olma özelliği ile öne çıkıyor.


Raporda kültürel alan bütünlüklü ve kapsayıcı bir biçimde ele alınıyor. Sinemadan tiyatroya, opera ve baleden hoş sanatlara, müzik dalından yayıncılık kesimine kadar birfazlaca alan datalar çerçevesinde inceleniyor ve problemler için tahlil teklifleri geliştiriliyor. Her kısmın sonunda yer alan kıymetlendirme ve geleceğe bakış kısımları bir gelecek perspektifi oluşturuluyor.

Prof. Dr. Lütfi Sunar, Dr. Osman Ülker ve Firdevs Bulut’un yazdığı Geleceğin Türkiyesinde Kültür Siyasetleri rapor sunumu; TBMM Lideri Mustafa Şentop, Üsküdar Belediye Lideri Av. Hilmi Türkmen, İstanbul Vilayet Kültür Müdürü Coşkun Yılmaz, kültür, sanat, iş dünyası, sivil toplum kuruluşu temsilcileri ve daha biroldukça kıymetli konuğun iştiraki ile gerçekleştirildi.


2030’LAR TÜRKİYESİNE BİR GELECEK VİZYONU

Açılış ve selamlama konuşmalarını gerçekleştiren PRENSİP Vakfı İdare Şurası Lideri ve rapor müellifi Prof. Dr. Lütfi Sunar hitabında “İLKE olarak bugüne kadar ülkemizin geleceğine dair değerli gördüğümüz birfazlaca alanda katkı sunan çalışmalar yaptık. Bugün başkalarının yanına bir yenisini daha eklemenin memnuniyeti içerisindeyiz. 2022 yılının başında 2030’lar Türkiyesinde kültürel alanın nasıl olması gerektiğine dair ortaya koyduğumuz perspektifle bir vizyon ve siyaset öneriyoruz. Ülkemizde kültür alanı her daim hayli çetin tartışmaların alanı olmuştur. Biz bu raporda bu tartışma alanlarını inceledik, kategorize ettik ve gelecekte de kısır tartışmalar yaşanmaması için ayakları yere basan sağlam siyasetlerin yapılması ismine tahlil teklifleri içeren bir gelecek vizyonu ortaya koyduk” dedi.

KÜLTÜR SİYASETLERİ ORTAK BİR GELECEĞİN İNŞASI İÇİN ÇOK DEĞERLİ

UNSUR Vakfı Mütevelli Heyeti Lideri Prof. Dr. Nihat Erdoğmuş ise “Kültür siyasetleri, ülke ve toplum olarak sahip olduğumuz kimlik ve bedellerin bugüne yansıması ve ortak bir gelecek inşası açısından çok kıymetlidir. Kültürel alanın çeşitliliği ve kültürel iştirak oluşmasında, lokal, ulusal, dini ve insanlık kıymetlerinin gözetilmesi incelikli bir sıkıntı olarak karşımızdadır. Kültür alanını siyasal tartışmaların ipoteğinden kurtarmak ve epeyce aktörlü bu alanın dayatma yerine kendini söz ve iştiraki teşvik eden halde toplumsal tabanda geliştirmek gerekiyor Bir sivil toplum kuruluşu olarak biz de bu kıymetli soruna katkıda bulunmak için bu raporu hazırladık” formunda konuklara hitapta bulundu.


KÜLTÜR SİYASETLERİNDE BİR BÜTÜNLÜK YOK

Raporun en çarpıcı vurgusu Türkiye’de kültür siyasetlerinde bir bütünlük olmadığı. Rapora bakılırsa Türkiye’de son yirmi yılda farklı kültürel kesimlerde değerli gelişmeler yaşansa da bu gelişmelerin bütüncül bir biçimde gerçekleşmemiştir. Bu sebeple kültürel alanda var olagelen kesimlilik sürmektedir. Bu bağlamda Türkiye’nin gelişmeleri dikkate alan ve gelecek odaklı bir kültür siyaseti ve stratejisine ivedilikle gereksinimi bulunduğu görülmektedir.

İKTİDARI ELDE ETTİK LAKİN KÜLTÜR ALANINDA İKTİDARLA İLGİLİ ŞİKAYETLERİMİZ VAR

Meclis Lideri Şentop, konuşmasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kültürel çalışmalarla ilgili şikayetleri olduğunu söz ederek bunun sebeplerine de değindi. Türkiye’de insanların taammüden hayattan uzak tutulduğuna işaret ederek, “Ben PRENSİP Vakfı ile gençlik senelerından bu yana tanışan bir kardeşinizim. Yek-Der çalışmalarında benim 3 çocuğum da istifade ettiler. 28 Şubat devrinde Kuran kurslarının muhakkak bir yaşla sonlandırılması sebebiyle küçük çocuklarım Kuran eğitimi alamadı. Yek-Der’in meskenlerinin her biri Kuran kursuna dönüştürüldüğü bir çalışmadan bahsediyoruz. Allah razı olsun öncelik edenlerden. Tabi kültür alanı, bizim vakit zaman şikayetçi olduğumuz bir alan. Sayın Cumhurbaşkanımız da söz ediyor ‘İktidarı elde ettik lakin kültür alanında iktidarla ilgili şikayetlerimiz var’ diyor. Bunun birfazlaca niçini var. Uzun yıllar Türkiye’de toplumsal hayattan, siyasi hayattan hatta eğitim öğretim hayatından evvel taammüden uzak tutulan ondan sonrasında da birtakım hassasiyetleri sebebiyle kendisini ondan uzak tutan geniş bir toplum kısmı var. Dini İslami hassasiyeti olan bir toplum bölümü var Türkiye’de. Başta eğitim hayatı yükseköğretim ağır olmak üzere kültür hayatının evvel haricinde tutuldu daha sonra da kendisi haricinde kalmayı tercih etti. Büyük üstat İsmet Özel’in bir kelamı var: ‘Türkiye’de Müslümanlar iki seçenek içinde kaldılar’ diyor. ‘Ya İslam’ın haricinde bir hayat yahut ömrün haricinde bir İslam.’ yaşamın haricinde İslam tercihi bu manada genel olarak toplumsal hayat babında tahminen bir gerçekliği tabir ediyor. Bilhassa öğretim ömrüne çocuklarını vermekten kaçınan bundan çekinen epeyce geniş uzun yıllar elliler altmışlardan bahsediyoruz fazlaca geniş bir toplum kısmı var” dedi.

TÜRKİYE HOLLYWOOD’A KARŞI AVRUPA’DA BAŞKAN

Raporun öne çıkan başlıklar incelendiğinde Türkiye’de devlet teşviklerinin sinema dalını ayağa kaldırdığı görülüyor. 2000 yılında toplamda yalnızca 15 sinema yapılmışken günümüzde bu sayı ortalama 150’nin üstüne yükselmiş durumda. Devlet teşviği alan 40’a yakın bağımsız üretim memleketler arası itibarlı şenliklerde ödül almış, Türk üretimlerinin 10 yıllık dönemde Hollywood üretimlerinden daha fazlaca izlendiği ve daha fazlaca kar ettiği tek Avrupa ülkesi olduğu görülmüştür.

MÜZE VE ARKEOLOJİ ALANINDA BÜYÜK ATILIM

Raporda öne çıkan bir öteki çarpıcı data ise arkeoloji ve müzecilik alanında. Türkiye’de müze sayısının 15 yılda iki katı artarak 500’e erişmesidir. Rapora bakılırsa Türkiye’de müze ziyaretçi sayısı 50 milyonu geçti. Birfazlaca farklı medeniyete konut sahipliği yapan Anadolu toprakları üzerinde günümüzde artık Türkiye müzeleri mimari mükafatlar alıyor ve özel müzeler sayılarını gittikçe artırıyor. Arkeoloji alanında şu anda ülkemizde 400’e yakın hafriyat çalışması yapılırken bunların büyük çoğunluğu yerli arkeologlar tarafınca gerçekleştirildiği raporda yer alıyor.

OPERA İLGİ ÇEKMİYOR, TİYATROLAR BÜYÜK TEŞVİKLERLE DESTEKLENİYOR

Geleceğin Türkiyesinde Kültür Siyasetleri raporunda Türkiye’de kültür sanat alanında yerli-milli kültür bağlamında oldukcaça tartışılan opera branşına yönelik ilginin azaldığı açıklandı. Opera salonlarının konserler olmasa boş kalacağı ve birtakım vilayetlerde salon kapasitelerinin yüksek bulunmasına rağmen doluluk oranının %40’lerde olduğu tabir ediliyor.

2019 yılında özel tiyatrolara 6 milyonun üzerinde takviye verilirken Covid -19 salgını sebebiyle 2020’de bu sayı iki katına çıkartılarak 12 milyon olmuş, yardımlardan 420 özel tiyatro yararlanmıştır. İstatistiklere bakıldığında devlet tiyatro sahneleri 19’dan 51’e çıkarak 2,5 kat artmış ve 11 yeni vilayette yeni sahneler faaliyete başlamıştır. Tiyatro alanının gelişimi için özel bir yasa gereksinimi da raporda lisana getirilen konulardan birisi.

Geleceğin Türkiyesinde Kültür Siyasetleri raporunun sunduğu vizyon hususları ise şöyleki;

1. Toplumsal paha, hassasiyet ve talepleri daha fazla dikkate alan özgün bir kültür siyaseti oluşturulmalıdır.

2. Ulusal kültürün bir kesimi olan klâsik sanatlarımız başta olmak üzere kültür siyasetleri siyasi çekişmelerin ve ideolojilerin üstünde bir sıkıntı olarak ele alınmalıdır.

3. Müstakil bir Kültür Bakanlığı kurularak tüm teşkilatı yeni imkan ve gereksinimlere bakılırsa bir daha yapılandırılmalıdır.

4. Merkezi ve mahallî idarelerin kültüre ayırdıkları imkan ve kaynaklar artırılmalı ve bu kaynaklar daha aktif kullanmalıdır.

5. Kamu, özel bölüm ve sivil toplumun fonksiyonel paydaşlığı geliştirilerek kültürel alana iştirak demokratikleştirilmelidir.

6. Kültür alanı ile ilgili bilgiler şeffaf bir biçimde kamuoyu ile paylaşılmalı ve siyaset imal süreçlerine farklı aktörlerin katılması mümkün hale getirilmelidir.

7. Sinema, tiyatro, müzik, hoş sanatlar üzere bölümlerin global ölçekte bedel üreten ve rekabetçi bir pozisyona kavuşturulması için gerekli altyapı ve teşvik sistemi oluşturulmalıdır.

8. Global bir aktiflik elde etmek için tüm dünyadan farklı kültür kuruluşlarıyla fonksiyonel ve faydalı iş birlikleri geliştirilmelidir.

9. Kültür diplomasisi alanında faaliyet gösteren kuruluşlar güçlendirilmeli, ortalarındaki uyum geliştirilmeli ve faaliyetlerinin niteliği arttırılmalıdır.

10. Kültür sanat eğitimi alanındaki nitelik problemleri giderilmeli ve dünya ile rekabet edebilecek yeni jenerasyonların yetiştirilmesi için kapsamlı projeler geliştirilmelidir.
 
Üst