Türkiye’nin birinci sinema profesörü: Alim Şerif Onaran

Perez

Global Mod
Global Mod
Türkiye’de sinemanın okullaşmasında öncü rol oynayan, hukukçu, muharrir ve tercüman Onaran, Manisa’nın Kula ilçesinde 1924’te dünyaya geldi.İlk ve orta tahsilini İzmir’de tamamlayan müellif, çocukluğundan itibaren müzikle ilgilendi ve çeşitli enstrümanlar çaldı. İzmir Erkek Lisesi’nde okuyan Onaran, söylemiş olduği ve çaldığı müzik kelamlarını anlayabilme isteğiyle yabancı lisana yük verdi ve Almanca, Fransızca, İngilizce ile İtalyancayı uygun derecede öğrendi. Halı kilim tamirciliği yapan bir baba ile halı tüccarının kızı bir annenin çocuğu olan Prof. Dr. Alim Şerif Onaran, Ankara Siyasal Bilgiler Okulu’nda hukuk eğitimi aldı.

Emniyet teşkilatının biroldukça kısmında üst seviye nazaranv yaptı.

Onaran, 1946’da üniversiteden mezun olduktan daha sonra Manisa’da maiyet memurluğu, Ağrı ve Giresun’da kaymakamlık vazifelerinin akabinde 1953’te İstanbul Emniyet 1. Şube Müdürü oldu. 1955’te Ankara Polis Enstitüsü Müdür Yardımcılığına getirilen Onaran, 1956’da Emniyet Genel Müdürlüğü 9. Şube Müdürlüğüne atandı.27 Mayıs 1960 ihtilalinden daha sonra Emniyet Genel Müdürlüğü Siyasi Daire Başkanlığına getirilen Onaran, 1961’de İçişleri Bakanlığı Tetkik Şurası üyeliğine getirildi. 1953–1963 yılları içinde İstanbul ve Ankara kentlerinin polis teşkilatına bağlı olarak çalışan ve emniyet teşkilatında birden çok vazifede bulunan Onaran, bununla birlikte sansür heyeti içerisinde de yer aldı. Alim Şerif Onaran, 1966’da “Sinematografik Hürriyet” teziyle tabip unvanını kazandı. Doçentliğini “Muhsin Ertuğrul Sineması” isimli teziyle sinema tarihi alanında 1973’te veren Onaran, 1978 yılında bitirdiği “Lütfi Ömer Akad’ın Sineması” isimli yapıtıyla de profesör unvanını almaya hak kazandı. Onaran’ın bu tezleri çabucak sonrasında kitaplaştırıldı. Ankara Üniversitesi Basın Yayın Yüksek Okulu’nda da vazife yapan ve akabinde Ege Üniversitesi Hoş Sanatlar Fakültesi’nde Sahne ve İmaj Sanatları Kısmı Kurucu Başkanlığını üstüne alan Onaran, 1976-1981 yılları içinde “Sinema Tarihi” dersleri verdi. Usta muharririn, bu ders notları da çabucak sonrasında kitap haline getirildi.

Türk sineması ismine biroldukca çalışmaya imza attı.

Prof. Dr. Alim Şerif Onaran, 1970’lerde ayrıyeten İstanbul Radyosu’nda “Türk Sineması Konuşuyor” isimli haftalık bir kültür programı hazırladı. Program içerikleri, 1980’lerde düzenlenerek kitap olarak “Türk Sineması” başlığıyla iki cilt halinde yayımlandı. Marmara Üniversitesi Hoş Sanatlar Fakültesi Sinema-TV Kısmı’na 1983’te konuk öğretim üyesi olarak davet edilen Onaran, sonrasındasında takımlı profesör olarak burada kaldı. bununla birlikte İstanbul Üniversitesi ve Mimar Sinan Hoş Sanatlar Üniversitesi’nde de sinema kuramları, kamuoyu ve kitle kültürleri konusunda dersler verdi.Onaran, 1988 yılında emekli bulunmasına karşın Marmara Üniversitesi’nde kontratlı olarak öğretim üyeliği nazaranvini sürdürdü ve “Sinema Sanatı ve Tarihi”, “Sinema Eleştirisi”, “Sanat ve Sansür”, “Kamuoyu ve Kitle Kültürü” dersleri vermeye devam etti.Vefatından kısa bir süre evvel beş bin kitaplık şahsi kütüphanesini Dokuz Eylül Üniversitesi’ne bağışlayan Prof. Dr. Onaran, İzmir Sinema Şenliği tarafınca “Yaşam Uzunluğu Onur Ödülü” mükafatına layık görüldü.Onaran, 70 yaşından daha sonra büyük bir özveri ve ağır bir çalışma ile “Binbir Gece Masalları”nın çevirisini yaptı. Uzun yıllardır tamamı çevrilmeyi bekleyen bu eser de onun yardımıyla Türk okurlarla buluştu.Daha epeyce sinema alanındaki çalışmalarıyla tanınan Alim Şerif Onaran, “Ölüm kaçınılmaz bir şey. Ancak insan hayatında paha yarattıktan daha sonra ölürse, o ölmüş sayılmaz. Yapıtlarıyla yaşar, her vakit anılır.” sözlerinin akabinde 76 yaşındayken 11 Ağustos 2000’de İstanbul’da hayatını kaybetti. “Gözlerimiz kusursuz olsaydı, sinema olmazdı.” kelamının sahibi Onaran’ın hayatı boyunca imza attığı telif yapıtları ise şöyleki: “Sinematografik Hürriyet”, “Lütfi Ömer Akad”, “Muhsin Ertuğrul’un Sineması”, “Kamuoyu El Kitabı”, “Sinemaya Giriş”, “Sessiz Sinema Tarihi”, “Türk Sineması” (2 Cilt), (Çeviri) “İspanyol Havası “(William S. Maugham’dan öyküler), “Binbir Gece Masalları” (Mardrus’un Fransızca çevirisinden, 16 Kitap)

KAYNAK: AA
 
Üst