Bir trilyon dolarlık dev rezerv Taliban’ın eline geçti

celikci

Active member
Bir trilyon dolarlık dev rezerv Taliban’ın eline geçti
Taliban’ın Afganistan’da idaresi devralması ülkenin ekonomik geleceğini etkileyebilecek işlenmemiş maden rezervlerini bir daha gündeme taşıdı.

Dünyanın en yoksul ülkelerden biri olan Afganistan’ın sahip olduğu işlenmemiş maden rezervlerinin kıymetinin 1 trilyon dolara yakın olduğu kestirim ediliyor.

Uzmanlar, iklim değişikliğiyle gayrette büyük ehemmiyet taşıyan şarj edilebilir bataryalar ve gibisi teknolojilerde kullanılan lityumun 21’inci yüzyıl iktisadı için vazgeçilmez olduğuna dikkati çekiyor.

Memleketler arası Güç Ajansı (IEA), geçtiğimiz aylarda dünyanın iklim kriziyle baş edebilmesi için lityum, bakır, nikel, kobalt ve az toprak elementlerinin global arzının süratle artması gerektiğini deklare etti.

Afganistan bugüne kadar maden kaynaklarından faydalanamadı

Ajansın datalarına bakılırsa elektrikli taşıtların üretiminde klâsik taşıtlardan altı kat fazla maden kullanılırken, elektrik altyapıları için büyük ölçüde bakır ve alüminyum, rüzgar türbinlerindeki mıknatıslar içinse az toprak elementlerinin arzının artmasına muhtaçlık bulunuyor fakat Afganistan bugüne kadar güvenlik problemleri, altyapı yetersizliği ve şiddetli kuraklık niçiniyle maden kaynaklarından faydalanamadı.

ABD Kongre Araştırma Hizmetleri’nin (CRS) haziranda yayımladığı raporda Afganistan nüfusunun yüzde 90’ının ülkede yoksulluk sonu olarak belirlenen günlük 2 doların altında yaşadığı açıklanırken, Dünya Bankası ülke iktisadını mart ayında “kırılgan ve milletlerarası yardıma muhtaç” olarak tanımladı.

CNN’e konuşan eski Memleketler arası Para Fonu (IMF) Orta Asya Yöneticisi Mosin Khan’a nazaran Afganistan’ın maden geliri fakat yıllık 1 milyar dolar seviyesinde. Bu gelirin yüzde 30 ila 40’ının yolsuzluğa gittiğini varsayım edildiğini belirten Khan’a nazaran, devlet otoritesinin zayıf olduğu birfazlaca ülkede olduğu üzere Afganistan’da da doğal kaynaklar halka ve mahallî iktisada gereğince yarar sağlamıyor.

Taliban’ın ülkenin maden sanayisini geliştirme bahtı bulunsa da ülkede güvenlik ve insani sorunlara öncelik vereceği öngörülüyor.

Ayrıyeten özel dalın ve yatırımcıların giderek daha yüksek çevresel, toplumsal ve yönetimsel standartlara tabi olduğu bir periyotta Khan, girişimcilerin bu riski almayacaklarını varsayım ediyor.

Çin için bir fırsat olabilir

Uzmanlar, Afganistan’daki rezervlerin devlet takviyeli projeler için bir fırsat olabileceğini belirtiyorlar. Bilhassa de Çin’in değerli bir yeşil güç geliştirme programına başladığı devirde, Afganistan’daki lityum ve az toprak elementleri, ender toprak elementleri madenciliğinde dünya önderi olan ülkenin uzun vadeli planları içinde yer bulabilir fakat etraf uzmanları, madenciliğin dikkatli yapılmaması durumunda çevresel yıkıma sebep olabileceği ve toplumun “sessiz kesimlerine” ziyan verebileceği konusunda uyarıyor.

Çin, hafta başında Taliban ile “iletişimi sürdürdüğünü” açıklamıştı.

ALINTIDIR
 
Üst