Birisi “kral çıplak” dedi çıplaklar küplere bindi
Sanki kabahatim romanı (Veba Geceleri) sonuna kadar okumak mı?
Satırlar üstünde durup, yanıldığımı sanıp, birkaç sefer yinelamak mı?
meğer Kolağası Kamil’in Mustafa Kemal’den esinlenilerek yaratıldığını anlayınca, öteki çıplak hükümdarlar üzere “canım roman kahramanı her telden çalar, hem Kolağası Kamil’i kötülemiyor ki bu satırlar” deyip olmayan elbiseleri bir daha kuşanabilir, çıplaklar ordusundaki neferlere bir daha katılabilirdim?
Tahminen körlüğümü fark eden birileri beni çavuşluğa da terfi ettirir, rütbe-i tenzil bölümünde kimileri üzere rütbe-i sefil olmanın keyfini sürerdim.
Ancak o eski masal sıyrılıp duruyor kenardan köşeden. Ne kadar tıkarsan tıka sağır değil bu kulak. Masal kendi gerçeğini vurguluyor ha teğe: Kral çıplak.
YIL 1901. TARİH GERÇEKLERİ KELAMLA ANLATIR, SAYIYLA DEĞİL!
Dilimde tüy bitti lakin bu ülkede hakikat söyleyeni kovdukları dokuz köyden de kovulunca klavyem bir daha lisana geldi.
Atatürk ile dalga geçiliyor.
Atatürk ile dalga geçen muharrir kimi kısımlarda açık seçik, fakat kimi sayfalarda da okuyanı tereddüde düşürmek için sahneler kuruyor, beşerler yaratıyor, KILIF OLARAK DA küçük bir oynama ile olayın tarihini değiştiriyor. Bunların hepsinden kelam etmek imkânsız. Lakin dikkatli okuyucu Veba Gecelerinden beş on sayfa okursa artık Minger adasındaki Veba salgınını değil, Kurtuluş çabası veren Türkiye’yi ve Atatürk’ü görür, bal üzere anlar. Hele onları saklayan satırları biraz aralarsa yaşanan koskoca bir tarihin bir adaya tıkıştırılıp, karman çorman bir sultanlığa dönüşünün alaylı öyküsünün farkına varır. Burada okuyucunun ağzından şu cümle dökülür büyük bir olasılıkla:
–Vay be! Kelamı edilen ne hastalık ne de onunla uğraş. Karşınızda Atatürk’ü şaşkın bir kahraman olarak tasvir eden gülünç bir kıssa.
İTİRAZLAR DİZ UZUNLUĞU
Birtakım itiraz edenler, romanın satış korkusu ile bildiri yayınlayanlar, muhakkak ki 345 sayfayı tamamlayamamış, başlarda beliren güzel niyetli “anlamadım ki ne söylüyor” sorusuna karşılık bulamamış günahsız bireyler elbette.
Fakat masumiyet konusunda tekraren sınıfta kalmış, yargısız infazların susmak bilmeyen yargıçları cübbe gardıroplarından bu defa avukatlık cübbesini çıkarıp ipe sapa gelmez savunmalara giriştiler bile. tıpkı vakitte ne savunma.
Okuma, araştırma, sanki haklı mı diye zıt akan fikir kanallarını bir an için tıkayacak bir tereddüt pıhtısı? Ne gezer. Zira gerilerinde duranları inandırma güçleri dayanılmaz. örneğin iki sefer iki beş eder.
Veyahut aya gideceğiz lebalep. Daima birlikte!
Bakın Habertürk muharriri Nagehan Alçı edebiyatı korur görünerek nasıl da kükrüyor.
“Bir müellif kendi yarattığı karakterlere istediği biçimi vermekte özgürdür, yaratıcı yazarlığın temel unsuru budur.
Evet Kolağası Kâmil, Atatürk’ü akla getiriyor. Bu apaçık. Lakin Pamuk bu karakterle dalga geçmiyor ki!
Sırf en meşhur yapıtları değil, tüm yapıtları büyük bir keyif Orhan Pamuk’un. Kitapları okunmuyor; diyenlere lütfen riayet etmeyin.
örneğin Veba Geceleri’nden bundan evvelki kitabı ‘Kırmızı Saçlı Kadın’ı alın, fazla büyük bir kitap değildir, oradaki Kuyucu Mahmut Usta ve oğlu Cem’in kıssasına bir kolun, kendinizi alamazsınız…
Madem sondan başladık… Başımda Bir Tuhaflık Var’da bozacı Mevlut’un dünyasına girin… Ben o kitaptan daha sonra hala ne vakit Tarlabaşı’ndan geçsem gözlerim Mevlüt’ü ve Rayiha’yı arar…
Atatürk’ü dogmatik bir figür haline getirip tam da kendisinin rahatsız olacağı bir kutsiyet atfediyorlar…”
İşte Nagehan Alçı gibilerin karşılık bulmakta zorlanacağınız salvo ateşi.
Güya biz Orhan Pamuk’un yapıtlarını bahis ettik, Tarlabaşı’ndan geçerken Mevlut ve Rayiha’dan bir selamı esirgedik. Güya onun aldığı Nobel’e Alfred Nobel’in dinamitlerini döşedik. Kore’den, ABD den ellerinde kitapla gelenleri huduttan geri teptik.
Bizi bahsin gerçeğinden uzağa çekip, üstelik suya zıddından dalan şaşkın ördek misali Orhan Pamuk’un yapıtlarını husus ederek güya onları da bu suçlamanın gayesi haline getirmek de neyin nesi?
Hele son cümle. Atatürk’ün dogmatik bir figür haline geldiğini görür görmez bizden rahatsız olacağını hatta kimilerinin kanısına göre (Atatürk diktatör ya) bizi kırk katır ya da kırk satır tercihi içinde bırakacağını ima etmek bence cürüm icat etmenin tepesi. Ya da iş başa niyet en sevmediğini bile kullanmanın tavsiye edilmeyecek dermanı. (Kronik alışkanlık)
Artık biz de onu taklit mi edelim yani? yıllar evvel ülkenin kahraman subayları zindanlara atılırken “onların eşleri de Pirelli takvimine çıplak poz versinler” diyen bu kişiliğin savunmasının bile bir müellif için fazlaca da matah bir şey olmadığını mı söyleyelim. Muharrir ile bir arada oturdukları masada Pirelli takvimi esprisine mi yoksa kocasının ağza alınmaz saksafon yaklaşımındaki terbiye seviyesizliğine mi , hangisine daha fazlaca güldüler, onu mu merak edelim? Takdir sizin.
bir daha bir öteki müellif You Tube’den sesleniyor. “Yahu roman romandır. Romanın konusundan size ne, “türünden tatlı sert itiraz. Kendisi yurt haricinde yani korunmalı alanda. Liberal bakış denen vantilatör üslubu hayatın sağladığı rahat ortamlarda. Ne söylersen söyle yasaklar sana işlemez, Silivri mi, o da neresi? Havuzu var mı, bahçeli mi?
elbette ki romanı roman olarak oku diyecek. Ve bir daha olağan olarak ülkesinde kelle koltukta Atatürk’ü savunanları, ona değen tozu kendisine değmiş kabul edenleri alaycı bir tebessümle süzecek, lay lay lom denen liberal marşı eşliğinde uygun tadım yeni fikirler besteleyecek.
TAM DA VAKTİ ARTIK.
Düşünüyorum da tarihte bu kadar bol bahis varken niye Vebalı bir adanın kolağası seçilir. örneğin Vahdettin denen padişahın bir İngiliz gemisi ile pılısını pırtısını (karısını değil ama) toplayıp kaçması, o geminin Amiralinin ruh hali. Yazmak için hem tarih, hem psikoloji, kenarından macera-yı hümayun. Hazır Amirallere ayak kelepçesi takılırken Vahdettin’e yardım eden Amirali şükranla anmak için 345 boş sayfa.
Buyurun. Sıkı husus değil mi?
Ayrıyeten Alçı Hanım bu mevzuyu nasıl ele alır, Alçının üstüne kaç kat boya çeker, düşünemiyorum bile.-
LATİFE, ŞAKA! KARGALAR MOTİFTİR TABLODA!
Aslında romanı okuyanlar şüphesiz söylemiş olduklerimin doğruluğunu nazaranceklerdir. Alay konusu ise sanıyorum müellifin tahminen de ortasında var olan şakacı tutumundan da nasibini alıyor. Şu cümleye gülmemek elde mi?
“Resimde yeni kumandan bir yandan yeni gömülen gebe karısının mezarına acıyla bakarken (arkada uzakta kargalar)…
“Altı ay daha sonra sonuçlanacak Ulusal Marş yarışını kazanan eserler de komutanın bu temel nutkunu örnek almışlardır.
Artık bu noktada söyleyecek kelam pek yok üzere. Ne yazık ki Orhan Pamuk da Atatürk’e laf kondurmanın dayanılmaz hafifçeliğine kapılmış ancak ortasındaki öfkeli mizah romanını hafifçeletmekten öteki bir işe yaramamış.
Nobel ile kendisini kanıtlamış bir müellifin ülkesinin kahramanıyla dalga geçmeye şartlanması evvelinde söylemiş olduğimiz üzere tıp biliminin izah edebileceği bir şey değildir.
Tahminen yanlış tahminen gerçek fakat şunları söylemek kaçınılmaz geliyor bana.
Bu ülke beşerinin ortasından atamadığı ikinci bir kişiselyet ebediyen vardır ve en olmadık vakit içinderda ortaya çıkar. Bir bakarsınız gol hükümdarı olarak yabancılardan ödül alan biri utançla geveler, ortasındaki ezik Türk onu yavaşça aşağıya çeker. Bir bakarsınız milletlerarası diye nitelediğimiz bir şeyi sunarken garip bir gösterişe kapılırız. Onurlu bir öfke kabarır içimizde.
Dışarıda kazanılan ufacık bir muvaffakiyet yanardağlarımızı patlatır, denizler taşar, her övgü bir tsunami olur, tüm kıyılarımızı kaplar.
Avrupa, Avrupa duy sesimizi, diye bağıran bir milletin ruh halini tanım etmek için psikoloji kitapları okumaya ne gerek var?
Orhan Pamuk da bizden biridir sonuçta. İstemese de, Türk kimliğini gizlese de güya bir yabancıymış üzere o stilde demeçler verip kendini de yeni kimliğinin içine iliştirse de o bizden biridir. Türk DNA’sıdır kanındaki.
Yüzseneler önce gelir ortasındaki Türk genetiği.
İşte bir insanın bütün bunları bilip yabancıların da bildiğini düşünmesi, tam da bu noktada ikinci kimliği harekete geçirir.
Avrupa, Avrupa duy sesimizi veya Veba Geceleri, tıpkı kaynaktan içer suyunu. Biri çabucak muhakkak eder oburu Nobel kimliği altında saklamaya çalışır bir türlü değiştiremediği, zırt pırt ortaya çıkan kapalı huyunu.
Sevda Kaynar
ALINTIDIR
Sanki kabahatim romanı (Veba Geceleri) sonuna kadar okumak mı?
Satırlar üstünde durup, yanıldığımı sanıp, birkaç sefer yinelamak mı?
meğer Kolağası Kamil’in Mustafa Kemal’den esinlenilerek yaratıldığını anlayınca, öteki çıplak hükümdarlar üzere “canım roman kahramanı her telden çalar, hem Kolağası Kamil’i kötülemiyor ki bu satırlar” deyip olmayan elbiseleri bir daha kuşanabilir, çıplaklar ordusundaki neferlere bir daha katılabilirdim?
Tahminen körlüğümü fark eden birileri beni çavuşluğa da terfi ettirir, rütbe-i tenzil bölümünde kimileri üzere rütbe-i sefil olmanın keyfini sürerdim.
Ancak o eski masal sıyrılıp duruyor kenardan köşeden. Ne kadar tıkarsan tıka sağır değil bu kulak. Masal kendi gerçeğini vurguluyor ha teğe: Kral çıplak.
YIL 1901. TARİH GERÇEKLERİ KELAMLA ANLATIR, SAYIYLA DEĞİL!
Dilimde tüy bitti lakin bu ülkede hakikat söyleyeni kovdukları dokuz köyden de kovulunca klavyem bir daha lisana geldi.
Atatürk ile dalga geçiliyor.
Atatürk ile dalga geçen muharrir kimi kısımlarda açık seçik, fakat kimi sayfalarda da okuyanı tereddüde düşürmek için sahneler kuruyor, beşerler yaratıyor, KILIF OLARAK DA küçük bir oynama ile olayın tarihini değiştiriyor. Bunların hepsinden kelam etmek imkânsız. Lakin dikkatli okuyucu Veba Gecelerinden beş on sayfa okursa artık Minger adasındaki Veba salgınını değil, Kurtuluş çabası veren Türkiye’yi ve Atatürk’ü görür, bal üzere anlar. Hele onları saklayan satırları biraz aralarsa yaşanan koskoca bir tarihin bir adaya tıkıştırılıp, karman çorman bir sultanlığa dönüşünün alaylı öyküsünün farkına varır. Burada okuyucunun ağzından şu cümle dökülür büyük bir olasılıkla:
–Vay be! Kelamı edilen ne hastalık ne de onunla uğraş. Karşınızda Atatürk’ü şaşkın bir kahraman olarak tasvir eden gülünç bir kıssa.
İTİRAZLAR DİZ UZUNLUĞU
Birtakım itiraz edenler, romanın satış korkusu ile bildiri yayınlayanlar, muhakkak ki 345 sayfayı tamamlayamamış, başlarda beliren güzel niyetli “anlamadım ki ne söylüyor” sorusuna karşılık bulamamış günahsız bireyler elbette.
Fakat masumiyet konusunda tekraren sınıfta kalmış, yargısız infazların susmak bilmeyen yargıçları cübbe gardıroplarından bu defa avukatlık cübbesini çıkarıp ipe sapa gelmez savunmalara giriştiler bile. tıpkı vakitte ne savunma.
Okuma, araştırma, sanki haklı mı diye zıt akan fikir kanallarını bir an için tıkayacak bir tereddüt pıhtısı? Ne gezer. Zira gerilerinde duranları inandırma güçleri dayanılmaz. örneğin iki sefer iki beş eder.
Veyahut aya gideceğiz lebalep. Daima birlikte!
Bakın Habertürk muharriri Nagehan Alçı edebiyatı korur görünerek nasıl da kükrüyor.
“Bir müellif kendi yarattığı karakterlere istediği biçimi vermekte özgürdür, yaratıcı yazarlığın temel unsuru budur.
Evet Kolağası Kâmil, Atatürk’ü akla getiriyor. Bu apaçık. Lakin Pamuk bu karakterle dalga geçmiyor ki!
Sırf en meşhur yapıtları değil, tüm yapıtları büyük bir keyif Orhan Pamuk’un. Kitapları okunmuyor; diyenlere lütfen riayet etmeyin.
örneğin Veba Geceleri’nden bundan evvelki kitabı ‘Kırmızı Saçlı Kadın’ı alın, fazla büyük bir kitap değildir, oradaki Kuyucu Mahmut Usta ve oğlu Cem’in kıssasına bir kolun, kendinizi alamazsınız…
Madem sondan başladık… Başımda Bir Tuhaflık Var’da bozacı Mevlut’un dünyasına girin… Ben o kitaptan daha sonra hala ne vakit Tarlabaşı’ndan geçsem gözlerim Mevlüt’ü ve Rayiha’yı arar…
Atatürk’ü dogmatik bir figür haline getirip tam da kendisinin rahatsız olacağı bir kutsiyet atfediyorlar…”
İşte Nagehan Alçı gibilerin karşılık bulmakta zorlanacağınız salvo ateşi.
Güya biz Orhan Pamuk’un yapıtlarını bahis ettik, Tarlabaşı’ndan geçerken Mevlut ve Rayiha’dan bir selamı esirgedik. Güya onun aldığı Nobel’e Alfred Nobel’in dinamitlerini döşedik. Kore’den, ABD den ellerinde kitapla gelenleri huduttan geri teptik.
Bizi bahsin gerçeğinden uzağa çekip, üstelik suya zıddından dalan şaşkın ördek misali Orhan Pamuk’un yapıtlarını husus ederek güya onları da bu suçlamanın gayesi haline getirmek de neyin nesi?
Hele son cümle. Atatürk’ün dogmatik bir figür haline geldiğini görür görmez bizden rahatsız olacağını hatta kimilerinin kanısına göre (Atatürk diktatör ya) bizi kırk katır ya da kırk satır tercihi içinde bırakacağını ima etmek bence cürüm icat etmenin tepesi. Ya da iş başa niyet en sevmediğini bile kullanmanın tavsiye edilmeyecek dermanı. (Kronik alışkanlık)
Artık biz de onu taklit mi edelim yani? yıllar evvel ülkenin kahraman subayları zindanlara atılırken “onların eşleri de Pirelli takvimine çıplak poz versinler” diyen bu kişiliğin savunmasının bile bir müellif için fazlaca da matah bir şey olmadığını mı söyleyelim. Muharrir ile bir arada oturdukları masada Pirelli takvimi esprisine mi yoksa kocasının ağza alınmaz saksafon yaklaşımındaki terbiye seviyesizliğine mi , hangisine daha fazlaca güldüler, onu mu merak edelim? Takdir sizin.
bir daha bir öteki müellif You Tube’den sesleniyor. “Yahu roman romandır. Romanın konusundan size ne, “türünden tatlı sert itiraz. Kendisi yurt haricinde yani korunmalı alanda. Liberal bakış denen vantilatör üslubu hayatın sağladığı rahat ortamlarda. Ne söylersen söyle yasaklar sana işlemez, Silivri mi, o da neresi? Havuzu var mı, bahçeli mi?
elbette ki romanı roman olarak oku diyecek. Ve bir daha olağan olarak ülkesinde kelle koltukta Atatürk’ü savunanları, ona değen tozu kendisine değmiş kabul edenleri alaycı bir tebessümle süzecek, lay lay lom denen liberal marşı eşliğinde uygun tadım yeni fikirler besteleyecek.
TAM DA VAKTİ ARTIK.
Düşünüyorum da tarihte bu kadar bol bahis varken niye Vebalı bir adanın kolağası seçilir. örneğin Vahdettin denen padişahın bir İngiliz gemisi ile pılısını pırtısını (karısını değil ama) toplayıp kaçması, o geminin Amiralinin ruh hali. Yazmak için hem tarih, hem psikoloji, kenarından macera-yı hümayun. Hazır Amirallere ayak kelepçesi takılırken Vahdettin’e yardım eden Amirali şükranla anmak için 345 boş sayfa.
Buyurun. Sıkı husus değil mi?
Ayrıyeten Alçı Hanım bu mevzuyu nasıl ele alır, Alçının üstüne kaç kat boya çeker, düşünemiyorum bile.-
LATİFE, ŞAKA! KARGALAR MOTİFTİR TABLODA!
Aslında romanı okuyanlar şüphesiz söylemiş olduklerimin doğruluğunu nazaranceklerdir. Alay konusu ise sanıyorum müellifin tahminen de ortasında var olan şakacı tutumundan da nasibini alıyor. Şu cümleye gülmemek elde mi?
“Resimde yeni kumandan bir yandan yeni gömülen gebe karısının mezarına acıyla bakarken (arkada uzakta kargalar)…
“Altı ay daha sonra sonuçlanacak Ulusal Marş yarışını kazanan eserler de komutanın bu temel nutkunu örnek almışlardır.
Artık bu noktada söyleyecek kelam pek yok üzere. Ne yazık ki Orhan Pamuk da Atatürk’e laf kondurmanın dayanılmaz hafifçeliğine kapılmış ancak ortasındaki öfkeli mizah romanını hafifçeletmekten öteki bir işe yaramamış.
Nobel ile kendisini kanıtlamış bir müellifin ülkesinin kahramanıyla dalga geçmeye şartlanması evvelinde söylemiş olduğimiz üzere tıp biliminin izah edebileceği bir şey değildir.
Tahminen yanlış tahminen gerçek fakat şunları söylemek kaçınılmaz geliyor bana.
Bu ülke beşerinin ortasından atamadığı ikinci bir kişiselyet ebediyen vardır ve en olmadık vakit içinderda ortaya çıkar. Bir bakarsınız gol hükümdarı olarak yabancılardan ödül alan biri utançla geveler, ortasındaki ezik Türk onu yavaşça aşağıya çeker. Bir bakarsınız milletlerarası diye nitelediğimiz bir şeyi sunarken garip bir gösterişe kapılırız. Onurlu bir öfke kabarır içimizde.
Dışarıda kazanılan ufacık bir muvaffakiyet yanardağlarımızı patlatır, denizler taşar, her övgü bir tsunami olur, tüm kıyılarımızı kaplar.
Avrupa, Avrupa duy sesimizi, diye bağıran bir milletin ruh halini tanım etmek için psikoloji kitapları okumaya ne gerek var?
Orhan Pamuk da bizden biridir sonuçta. İstemese de, Türk kimliğini gizlese de güya bir yabancıymış üzere o stilde demeçler verip kendini de yeni kimliğinin içine iliştirse de o bizden biridir. Türk DNA’sıdır kanındaki.
Yüzseneler önce gelir ortasındaki Türk genetiği.
İşte bir insanın bütün bunları bilip yabancıların da bildiğini düşünmesi, tam da bu noktada ikinci kimliği harekete geçirir.
Avrupa, Avrupa duy sesimizi veya Veba Geceleri, tıpkı kaynaktan içer suyunu. Biri çabucak muhakkak eder oburu Nobel kimliği altında saklamaya çalışır bir türlü değiştiremediği, zırt pırt ortaya çıkan kapalı huyunu.
Sevda Kaynar
ALINTIDIR