celikci
Active member
Delta, tedarik zincirlerini tekrar kırmaya başladı
Hilal SARI
Global ticaretin en büyük kalelerinden Çin’de dünyanın en ağır konteyner limanlarından Ningbo-Zhousan’ın kısmen kapalı olması, öteki büyük Çin ve ABD limanlarında da kısıtlamalar niçiniyle kapasite altında çalışışması ve Asya genelinde farklı ülkelerde Delta varyantı kaynaklı hadise artışlarının yeni kısıtlama ve “evde kal” buyrukları getirmeye başlaması, global tedarik zincirinde pandeminin başında görülene misal yeni kırılmalar yaratıyor.
Ne vakit açılacağı belirli değil!
Ningbo-Zhousan limanının tek bir çalışanda COVID-19 görülmesi üzerine 1 haftadan uzun bir müddetdir kapalı olan Meishan terminali, limana gelen konteynerlerin yaklaşık yüzde 25’ini elleçliyordu. Evvelki gün itibariyle 50’den çok geminin sırada beklediği limanın ne vakit yine açılacağına dair çabucak hemen bir açıklama yokken, nakliyecilik şirketleri sorunu alternatif limanlara yönlendirerek çözmeye çalışıyor.
Ama bu terminal buzdağının görünen yüzü zira Çin dünyanın en ağır 10 limanının 8’ine mesken sahipliği yapıyor. Bu limanların tamamı COVID-19 kısıtlamaları niçiniyle kapasitelerinin altında çalışıyor. Şangay’dan Hong Kong ve Ziamen’e tüm limanlarda gemiler kuyruklar oluşturmuş durumda ve Ningbo’dan gelen yönlendirmeler işleri daha da berbatlaştırıyor. Kaliforniya’nın San Pedro Körfezi’nde de biroldukca konteyner gemisi demir atmış durumda Los Angeles ve Long Beach limanlarına giriş için sıkışmaların hafifçel emesini bekiyor.
2020’deki sıkışmaya göre en büyük fark: kuvvetli talep
COVID-19 pandemisinin birinci ağır olarak başladığı Çin’de 2020 yılında görülen tedarik zinciri kırılmaları, uzmanlara bakılırsa bu yıl görülenden değerli bir fark taşıyor: kuvvetli talep. Şu anda bir buçuk yılı aşkın harcamalarına ket vurmuş ve pandemi yorgunu bir tüketici güruhunun mallara olan talebinde keskin bir yavaşlama görülmüyor. 2020’de de limanlarda sıkışmalar görülmüş ve tedarik zincirlerinde bozulmalar olmuştu fakat talebin de zayıf seyretmesi limanların durumu bertaraf etmesine imkan sağlıyordu.
Tayfun ikazlarıyla da Çin’de birtakım limanların haftalarca kapatılmak zorunda kalması, mart ayında Süveş Kanalı’nda yaşanan tıkanmayla berbatlaşan liman problemini daha da ağırlaştırdı. Süveyş Kanalı’nda uzun müddet beklemek zorunda kalan gemiler Çin’e ve Asya’ya boş dönmeyi tercih etmiş, bu durum uzun müddettir devam eden konteyner krizini daha da kötüleştirmişti. Artık kuvvetli talep ve limanlardaki sıkışma birleşince navlun bedellerinde daha evvel gibisi görülmemiş keskin yükselişler yaşanıyor. Çin’den Avrupa’ya giden 40 FT bir konteyner gemisinin maliyeti pandemi öncesinin on katına yaklaşarak 14 bin dolar civarına dayandı. Çin’den ABD’ye giden gemilerin fiyatlarında son iki haftada yavaşça bir düşüş görülse de, uzmanlar “heyecanlanacak bir durum yok” diyerek Çin-Avrupa, Avrupa-Amerika rotalarında fiyatların hala yükseliş seyrinde olduğunu aktarıyor.
Otomotiv ve elektronik, kuvvetli talebe karşın frene basıyor
Otomotiv ve elektronik eşya dalı Asya genelinde Delta yüzünden getirilen kısıtlamalardan en çok etkilenen kesimler içinde. Mayıs doruğundan uzaklaşan ve temmuzda 4 ayın en düşük düzebir daha gerileyen Global Bileşik PMI verisi de tedarik zincirlerinde yaşanan sıkışmaların ekonomilere kuvvetli talebe karşın zorla frene bastırdığına işaret ediyor. ABD’de perakende verisinin otomotiv ve elektronik eşyada arz kaynaklı problemlerden doları beklentilerin altında gelmesi, kuvvetli talebe karşın frene basılabildiğini gösterdi. Artık Asya’da yeni kısıtlamalar, yeni bant durdurma haberleri de getiriyor. Tayland’da Toyota üç fabrikasında da operasyonlarını askıya almak zorunda kaldı kısıtlamalarla. Malezya’da da şirketlerin üretimini kısıtlayacak kimi tedbirler devam ediyor. Endonezya’nın Bali ve Java adalarında da hala insan hareketleri kısıtlanmış durumda zira hastanelerin yükü epeyce arttı. Toshiba ülkedeki Japon çalışanlarını “evden çalışmaya” geçirdi ve “İsterseniz Japonya’ya dönün” dedi. Vietnam’da “Evde kal” buyruğu Hanoi ve Ho Chi Minh City’de lojistik bölümünü sekteye uğratıyor. Filipinler’de cuma gününden itibaren Manila başşehir bölgesinde karantina başlıyor. DÜNYA’ya konuşan kaynaklara göre sıkışma yalnızca limanlarda değil, limanların yurt içine temaslarında da COVID-19 niçiniyle kamyon, sürücü, makinist yahut depo elemanı eksikliği yaşanabiliyor.
“Konteyner sorunu Noel’i de mahfedebilir”
Çin-Avrupa rotasından saparak ABD’nin kuvvetli talebine yetişmeye çalışan ve bu yüzden Çin’e tekrar yükleme yapmaya geçmek için ivedisi olan gemiler olduğunu aktaran uzmanlar, bilhassa Noel tatilinde konteyner gemilerinin Çin’den tekrar ABD ve Avrupa’ya vaktinde gidemeyebileceği kaygısını lisana getirmeye başladı. Ekim ayına gelindiğinde Çin limanlarında sıkışmanın devam etmesi durumunda 35 gün süren Çin-Avrupa ve 45 gün süren Çin- ABD rotasında perakendecilerin mamüllerinin Noel tatiline yetişemeyebileceği belirtiliyor.
Piyasalarda Delta satış dalgası
Delta varyantına bağlı olarak büyüme görünümüne ait tasalar ve Fed’in tapering’e adım adım yaklaşması yatırımcı iştahını da kaçırıyor. Avrupa ve Asya borsalarında dün başlayan satış dalgası sert düşüşler getirirken, ABD’de de endeksler Fed tutanaklarında fikir ayrılığı öne çıkınca düşüşle açıldı. Petrolde de ABD ham petrol stokları beklentilerin epey üzerinde düşse de, yakıt stoklarındaki sürpriz artış WTI ve Brent’te yüzde 3’e varan kayıplara niye oldu. Dolar endeksi, finans piyasalarında risk iştahının daha da kaçmasıyla gücüne güç kattı ve 93’ün üstündeki yerini sağlamlaştırıyor, gün ortasında 93,5 düzebir daha kadar yükseldi.
Navlun 11 yılın zirvesinde!
Capesize, Panamax, Supramax ve Handsize gemilerin navlunlarını takip eden Baltık Kuru Yük Endeksi, dün itibariyle 3.833 düzebir daha yükselerek Mayıs 2010’dan bu yana en yüksek seviyeyi gördü. Yedi gündür üst üste yükseliş kaydeden Baltı Kuru Yük Endeksi’nde demir cevheri ve kömür kargolarını taşıyan 150 bin tonun üstündeki Capesize alt endeksinde 5.365 seviyesi ile 3 ayın doruğu görülürken, günlük kira bedeli bu gemilerde 44 bin 500 dolara dayandı. Panamax endeksi iki ayın tepesini gördü ve kömür ve hububat taşıyan bu kategoride günlük kira bedeli 33 bin doların üzerine (3.707 düzebir daha) çıktı. Refinitiv Eikon bilgilerine nazaran Supramax endeksi ise 3.189 ile 2017’den bu yana açıklanan data tarihinin doruğunu gördü. BIMCO Gemicilik Başanalisti Peter Sand, Hellenic Shipping News’e verdiği demeçte navlundaki artışın yalnızca artan hacimlerden değil, jeopolitik ticaret savaşlarından (özellikle de Çin-ABD ve Çin-Avustralya) ve Çin limanlarındaki sıkışmalardan kaynaklandığını söylüyor.
“Tedarik zinciri yatırımları hızlanmalı”
Uzmanlar, tedarik zincirine yapılan yatırımların kuvvetli talebe yetişebilmek için hızlanması gerektiği daveti yapıyor. ABD’nin Long Beach Limanı’nda 1,49 milyar dolar yatırımla 11 yıldır inşa edilmekte olan ve yeni açılan Middle Harbour terminali bu yatırımlara kıymetli örneklerden biri. Limana 3,5 milyon TEU ek kapasite sağlayan yeni terminalin yöneticisi Mario Cordero, Los Angeles Business Journal’a verdiği demeçte, terminalin tek başına ABD’nin 6. büyük limanı olduğunu belirtiyor ve “Bu yıl 19 milyon TEU taşıdık. Bu sayının gelecek senelerda azalacağını sanmıyoruz, artarak devam edecek. O yüzden de yeni operasyon modellerinin bir daha düşünülmesi ve ‘sürdürülebilir’ tedarik zinciri yatırımlarının hızlanarak devam etmesi gerektiğini söylüyor.
ALINTIDIR
Hilal SARI
Global ticaretin en büyük kalelerinden Çin’de dünyanın en ağır konteyner limanlarından Ningbo-Zhousan’ın kısmen kapalı olması, öteki büyük Çin ve ABD limanlarında da kısıtlamalar niçiniyle kapasite altında çalışışması ve Asya genelinde farklı ülkelerde Delta varyantı kaynaklı hadise artışlarının yeni kısıtlama ve “evde kal” buyrukları getirmeye başlaması, global tedarik zincirinde pandeminin başında görülene misal yeni kırılmalar yaratıyor.
Ne vakit açılacağı belirli değil!
Ningbo-Zhousan limanının tek bir çalışanda COVID-19 görülmesi üzerine 1 haftadan uzun bir müddetdir kapalı olan Meishan terminali, limana gelen konteynerlerin yaklaşık yüzde 25’ini elleçliyordu. Evvelki gün itibariyle 50’den çok geminin sırada beklediği limanın ne vakit yine açılacağına dair çabucak hemen bir açıklama yokken, nakliyecilik şirketleri sorunu alternatif limanlara yönlendirerek çözmeye çalışıyor.
Ama bu terminal buzdağının görünen yüzü zira Çin dünyanın en ağır 10 limanının 8’ine mesken sahipliği yapıyor. Bu limanların tamamı COVID-19 kısıtlamaları niçiniyle kapasitelerinin altında çalışıyor. Şangay’dan Hong Kong ve Ziamen’e tüm limanlarda gemiler kuyruklar oluşturmuş durumda ve Ningbo’dan gelen yönlendirmeler işleri daha da berbatlaştırıyor. Kaliforniya’nın San Pedro Körfezi’nde de biroldukca konteyner gemisi demir atmış durumda Los Angeles ve Long Beach limanlarına giriş için sıkışmaların hafifçel emesini bekiyor.
2020’deki sıkışmaya göre en büyük fark: kuvvetli talep
COVID-19 pandemisinin birinci ağır olarak başladığı Çin’de 2020 yılında görülen tedarik zinciri kırılmaları, uzmanlara bakılırsa bu yıl görülenden değerli bir fark taşıyor: kuvvetli talep. Şu anda bir buçuk yılı aşkın harcamalarına ket vurmuş ve pandemi yorgunu bir tüketici güruhunun mallara olan talebinde keskin bir yavaşlama görülmüyor. 2020’de de limanlarda sıkışmalar görülmüş ve tedarik zincirlerinde bozulmalar olmuştu fakat talebin de zayıf seyretmesi limanların durumu bertaraf etmesine imkan sağlıyordu.
Tayfun ikazlarıyla da Çin’de birtakım limanların haftalarca kapatılmak zorunda kalması, mart ayında Süveş Kanalı’nda yaşanan tıkanmayla berbatlaşan liman problemini daha da ağırlaştırdı. Süveyş Kanalı’nda uzun müddet beklemek zorunda kalan gemiler Çin’e ve Asya’ya boş dönmeyi tercih etmiş, bu durum uzun müddettir devam eden konteyner krizini daha da kötüleştirmişti. Artık kuvvetli talep ve limanlardaki sıkışma birleşince navlun bedellerinde daha evvel gibisi görülmemiş keskin yükselişler yaşanıyor. Çin’den Avrupa’ya giden 40 FT bir konteyner gemisinin maliyeti pandemi öncesinin on katına yaklaşarak 14 bin dolar civarına dayandı. Çin’den ABD’ye giden gemilerin fiyatlarında son iki haftada yavaşça bir düşüş görülse de, uzmanlar “heyecanlanacak bir durum yok” diyerek Çin-Avrupa, Avrupa-Amerika rotalarında fiyatların hala yükseliş seyrinde olduğunu aktarıyor.
Otomotiv ve elektronik, kuvvetli talebe karşın frene basıyor
Otomotiv ve elektronik eşya dalı Asya genelinde Delta yüzünden getirilen kısıtlamalardan en çok etkilenen kesimler içinde. Mayıs doruğundan uzaklaşan ve temmuzda 4 ayın en düşük düzebir daha gerileyen Global Bileşik PMI verisi de tedarik zincirlerinde yaşanan sıkışmaların ekonomilere kuvvetli talebe karşın zorla frene bastırdığına işaret ediyor. ABD’de perakende verisinin otomotiv ve elektronik eşyada arz kaynaklı problemlerden doları beklentilerin altında gelmesi, kuvvetli talebe karşın frene basılabildiğini gösterdi. Artık Asya’da yeni kısıtlamalar, yeni bant durdurma haberleri de getiriyor. Tayland’da Toyota üç fabrikasında da operasyonlarını askıya almak zorunda kaldı kısıtlamalarla. Malezya’da da şirketlerin üretimini kısıtlayacak kimi tedbirler devam ediyor. Endonezya’nın Bali ve Java adalarında da hala insan hareketleri kısıtlanmış durumda zira hastanelerin yükü epeyce arttı. Toshiba ülkedeki Japon çalışanlarını “evden çalışmaya” geçirdi ve “İsterseniz Japonya’ya dönün” dedi. Vietnam’da “Evde kal” buyruğu Hanoi ve Ho Chi Minh City’de lojistik bölümünü sekteye uğratıyor. Filipinler’de cuma gününden itibaren Manila başşehir bölgesinde karantina başlıyor. DÜNYA’ya konuşan kaynaklara göre sıkışma yalnızca limanlarda değil, limanların yurt içine temaslarında da COVID-19 niçiniyle kamyon, sürücü, makinist yahut depo elemanı eksikliği yaşanabiliyor.
“Konteyner sorunu Noel’i de mahfedebilir”
Çin-Avrupa rotasından saparak ABD’nin kuvvetli talebine yetişmeye çalışan ve bu yüzden Çin’e tekrar yükleme yapmaya geçmek için ivedisi olan gemiler olduğunu aktaran uzmanlar, bilhassa Noel tatilinde konteyner gemilerinin Çin’den tekrar ABD ve Avrupa’ya vaktinde gidemeyebileceği kaygısını lisana getirmeye başladı. Ekim ayına gelindiğinde Çin limanlarında sıkışmanın devam etmesi durumunda 35 gün süren Çin-Avrupa ve 45 gün süren Çin- ABD rotasında perakendecilerin mamüllerinin Noel tatiline yetişemeyebileceği belirtiliyor.
Piyasalarda Delta satış dalgası
Delta varyantına bağlı olarak büyüme görünümüne ait tasalar ve Fed’in tapering’e adım adım yaklaşması yatırımcı iştahını da kaçırıyor. Avrupa ve Asya borsalarında dün başlayan satış dalgası sert düşüşler getirirken, ABD’de de endeksler Fed tutanaklarında fikir ayrılığı öne çıkınca düşüşle açıldı. Petrolde de ABD ham petrol stokları beklentilerin epey üzerinde düşse de, yakıt stoklarındaki sürpriz artış WTI ve Brent’te yüzde 3’e varan kayıplara niye oldu. Dolar endeksi, finans piyasalarında risk iştahının daha da kaçmasıyla gücüne güç kattı ve 93’ün üstündeki yerini sağlamlaştırıyor, gün ortasında 93,5 düzebir daha kadar yükseldi.
Navlun 11 yılın zirvesinde!
Capesize, Panamax, Supramax ve Handsize gemilerin navlunlarını takip eden Baltık Kuru Yük Endeksi, dün itibariyle 3.833 düzebir daha yükselerek Mayıs 2010’dan bu yana en yüksek seviyeyi gördü. Yedi gündür üst üste yükseliş kaydeden Baltı Kuru Yük Endeksi’nde demir cevheri ve kömür kargolarını taşıyan 150 bin tonun üstündeki Capesize alt endeksinde 5.365 seviyesi ile 3 ayın doruğu görülürken, günlük kira bedeli bu gemilerde 44 bin 500 dolara dayandı. Panamax endeksi iki ayın tepesini gördü ve kömür ve hububat taşıyan bu kategoride günlük kira bedeli 33 bin doların üzerine (3.707 düzebir daha) çıktı. Refinitiv Eikon bilgilerine nazaran Supramax endeksi ise 3.189 ile 2017’den bu yana açıklanan data tarihinin doruğunu gördü. BIMCO Gemicilik Başanalisti Peter Sand, Hellenic Shipping News’e verdiği demeçte navlundaki artışın yalnızca artan hacimlerden değil, jeopolitik ticaret savaşlarından (özellikle de Çin-ABD ve Çin-Avustralya) ve Çin limanlarındaki sıkışmalardan kaynaklandığını söylüyor.
“Tedarik zinciri yatırımları hızlanmalı”
Uzmanlar, tedarik zincirine yapılan yatırımların kuvvetli talebe yetişebilmek için hızlanması gerektiği daveti yapıyor. ABD’nin Long Beach Limanı’nda 1,49 milyar dolar yatırımla 11 yıldır inşa edilmekte olan ve yeni açılan Middle Harbour terminali bu yatırımlara kıymetli örneklerden biri. Limana 3,5 milyon TEU ek kapasite sağlayan yeni terminalin yöneticisi Mario Cordero, Los Angeles Business Journal’a verdiği demeçte, terminalin tek başına ABD’nin 6. büyük limanı olduğunu belirtiyor ve “Bu yıl 19 milyon TEU taşıdık. Bu sayının gelecek senelerda azalacağını sanmıyoruz, artarak devam edecek. O yüzden de yeni operasyon modellerinin bir daha düşünülmesi ve ‘sürdürülebilir’ tedarik zinciri yatırımlarının hızlanarak devam etmesi gerektiğini söylüyor.
ALINTIDIR