Dünyanın en küçük balık cinslerinden biri olup azamî standart uzunluğu 3.6 santimetre olan Batman bantlı çöpçü balığı (Paraschistura chrysicristinae) IUCN (Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Müdafaa Birliği) tarafınca kırmızı listeye alınarak kuşağının tükendiğine inanılıyordu. Shoal isimli Tabiat Muhafaza Örgütü tarafınca dünyanın en çok aranan 10 balık çeşidi ortasına yer alan Batman bantlı çöpçü balığının RTEÜ’lü akademisyenler tarafınca Batman ve Diyarbakır vilayetlerinde bulunan iki farklı akarsuda bir daha keşfi bilim dünyasında çok dikkat çekti.
DAHA EVVELKİ TEŞEBBÜSLER SONUÇSUZ KALDI
Batman bantlı çöpçü balığı hakkında bilgi veren Doç. Dr. Cüneyt Kaya“Teodor T. Nalbant tarafınca tanımlanarak isimlendirilmiştir. Bu tanımlama 1974 yılında Prof. Dr. Ali Kelle tarafınca Batman Suyu ve Ambar Çayı’ndan toplanmış 4 birey ile yapılmıştır. Bilinen en büyük uzunluğu 36 mm’dir. 47 yıl evvel tespit edilen bu örneklere tekrar rastlanılmamıştır. Bu çeşidin tekrar bulunabilmesiyle ilgili Türk ve yabancı bilim insanları çeşitli teşebbüslerde bulunmuş olsalar da bu uğraşlar sonuçsuz kalmıştır” dedi.
Batman bantlı çöpçü balığının dünyada en hayli aranan 10 çeşit içinde olduğunun altını çizen Kaya “Batman bantlı çöpçü balığı, ‘Shoal’ isimli tertip tarafınca risk altında olan ve Dünyada en çok aranan 10 balık tipi ortasına alınmıştır. ‘Shoal’ yetkililerinin bu çeşidin bulunmasıyla ilgili bana ulaşmalarından çok keyifli olmuş ve heyecanlanmıştım. Nihayet birinci fırsatta mesai arkadaşım Dr. Münevver Oral ile Batman Barajı’nın giriş suları olan iki farklı akarsuda bir saha çalışması gerçekleştirdik” tabirlerini kullandı.
“ÇİZİME BAKTIM VE O TANIMI İMKANSIZ MEMNUNLUĞU YAŞADIM”
Balık çeşidini bulduktan daha sonra emin olmak için Batman bantlı çöpçü balığının çizimlerine baktığında tarifsiz bir memnunluk yaşadığını söz eden Kaya “Araştırma sırasında yakaladığım kimi çöpçü balıklarını birinci kere görmüştüm. Bölgede 12 yıldır etkin olarak çalıştığım için bu balıkların farklı olduğunu anlamakta zorlanmadım. 12 yıllık saha çalışması deneyimlerim mühletince Paraschistura cinsini hiç görmemiştim. Batman bantlı çöpçü balığı Türkiye’deki Paraschistura cinsine ilişkin tek tiptir. Bu niçinle, Sarım Deresi’ndeki örnekleme sırasında yakaladığım çöpçü balıklarının daha evvel gördüklerimden farklı olduğunu anlamama karşın hangi cinse ilişkin bir cins olduğunu çabucak anlayamamıştım. Zira tıbbın karakteristik özelliği olan dikey bantları, yakalandıktan kısa mühlet daha sonra gerilimden dolayı kaybolmuştu. Deredeki çalışmanın sonlarına gerçek yakaladığım son bireyde bariz bantları görür görmez epeyce heyecanlandım. Çabucak laptopumu açıp Batman bantlı çöpçü balığının orjinal çizimine baktım ve o tanımı sıkıntı olan memnunluğu yaşadım. Dünyada en çok aranan 10 balık cinsinden birini bulmuştuk” formunda konuştu.
KORUNMASI İÇİN ÇALIŞMALAR BAŞLAYACAK
Gayelerinin bulunan tıbbın bir daha tanımlanmasını yapmak olduğunu kaydeden Kaya “Şimdiki amacımız bu bir daha keşfedilen çeşidin şimdiki karakterlerle bir daha ayrıntılı tanımlamasını yapmak ve bu tipi korumak için çalışmalara başlamaktır” dedi.
HEYECAN VE GURUR BİR ORTADA
Arş. Gör. Dr. Münevver Oral ise “Yaklaşık yarım asırdır kayıp olan ve tıpkı vakit dünyanın en çok aranan 10 balık listesinde yer alan ülkemizin iç sularında bulmanın ve bu çeşide ilişkin birinci DNA verisinin de gen banka teslim edecek olan araştırmacılardan olmanın heyecan ve gururunu yaşıyoruz. bu biçimdesine bir çalışmana yer almak daha evvel çalışılmış lakin elinde hiç örnekleri bulunmayan bir çeşidin genetik datalarını birinci sefer bizim gen bankasına kazandıracağımız çalışmada yer almaktan fazlaca memnun ve gururluyuz” biçiminde konuştu.
İhlas Haber Ajansı – Son Dakika Haberleri
DAHA EVVELKİ TEŞEBBÜSLER SONUÇSUZ KALDI
Batman bantlı çöpçü balığı hakkında bilgi veren Doç. Dr. Cüneyt Kaya“Teodor T. Nalbant tarafınca tanımlanarak isimlendirilmiştir. Bu tanımlama 1974 yılında Prof. Dr. Ali Kelle tarafınca Batman Suyu ve Ambar Çayı’ndan toplanmış 4 birey ile yapılmıştır. Bilinen en büyük uzunluğu 36 mm’dir. 47 yıl evvel tespit edilen bu örneklere tekrar rastlanılmamıştır. Bu çeşidin tekrar bulunabilmesiyle ilgili Türk ve yabancı bilim insanları çeşitli teşebbüslerde bulunmuş olsalar da bu uğraşlar sonuçsuz kalmıştır” dedi.
Batman bantlı çöpçü balığının dünyada en hayli aranan 10 çeşit içinde olduğunun altını çizen Kaya “Batman bantlı çöpçü balığı, ‘Shoal’ isimli tertip tarafınca risk altında olan ve Dünyada en çok aranan 10 balık tipi ortasına alınmıştır. ‘Shoal’ yetkililerinin bu çeşidin bulunmasıyla ilgili bana ulaşmalarından çok keyifli olmuş ve heyecanlanmıştım. Nihayet birinci fırsatta mesai arkadaşım Dr. Münevver Oral ile Batman Barajı’nın giriş suları olan iki farklı akarsuda bir saha çalışması gerçekleştirdik” tabirlerini kullandı.
“ÇİZİME BAKTIM VE O TANIMI İMKANSIZ MEMNUNLUĞU YAŞADIM”
Balık çeşidini bulduktan daha sonra emin olmak için Batman bantlı çöpçü balığının çizimlerine baktığında tarifsiz bir memnunluk yaşadığını söz eden Kaya “Araştırma sırasında yakaladığım kimi çöpçü balıklarını birinci kere görmüştüm. Bölgede 12 yıldır etkin olarak çalıştığım için bu balıkların farklı olduğunu anlamakta zorlanmadım. 12 yıllık saha çalışması deneyimlerim mühletince Paraschistura cinsini hiç görmemiştim. Batman bantlı çöpçü balığı Türkiye’deki Paraschistura cinsine ilişkin tek tiptir. Bu niçinle, Sarım Deresi’ndeki örnekleme sırasında yakaladığım çöpçü balıklarının daha evvel gördüklerimden farklı olduğunu anlamama karşın hangi cinse ilişkin bir cins olduğunu çabucak anlayamamıştım. Zira tıbbın karakteristik özelliği olan dikey bantları, yakalandıktan kısa mühlet daha sonra gerilimden dolayı kaybolmuştu. Deredeki çalışmanın sonlarına gerçek yakaladığım son bireyde bariz bantları görür görmez epeyce heyecanlandım. Çabucak laptopumu açıp Batman bantlı çöpçü balığının orjinal çizimine baktım ve o tanımı sıkıntı olan memnunluğu yaşadım. Dünyada en çok aranan 10 balık cinsinden birini bulmuştuk” formunda konuştu.
KORUNMASI İÇİN ÇALIŞMALAR BAŞLAYACAK
Gayelerinin bulunan tıbbın bir daha tanımlanmasını yapmak olduğunu kaydeden Kaya “Şimdiki amacımız bu bir daha keşfedilen çeşidin şimdiki karakterlerle bir daha ayrıntılı tanımlamasını yapmak ve bu tipi korumak için çalışmalara başlamaktır” dedi.
HEYECAN VE GURUR BİR ORTADA
Arş. Gör. Dr. Münevver Oral ise “Yaklaşık yarım asırdır kayıp olan ve tıpkı vakit dünyanın en çok aranan 10 balık listesinde yer alan ülkemizin iç sularında bulmanın ve bu çeşide ilişkin birinci DNA verisinin de gen banka teslim edecek olan araştırmacılardan olmanın heyecan ve gururunu yaşıyoruz. bu biçimdesine bir çalışmana yer almak daha evvel çalışılmış lakin elinde hiç örnekleri bulunmayan bir çeşidin genetik datalarını birinci sefer bizim gen bankasına kazandıracağımız çalışmada yer almaktan fazlaca memnun ve gururluyuz” biçiminde konuştu.
İhlas Haber Ajansı – Son Dakika Haberleri