Fransa o bölgede niye kaybediyor… Türkiye faktörü
Fransa’nın uzun yıllardır siyasi tesirini sürdürdüğü Afrika’da tesirini kaybettiği yorumları yapılıyor.
Bölgedeki emperyal siyasetlerini sürdürme niyetinde olan Fransa’nın bölgedeki gerilemesiyle ilgili United World International’de bir makale yayımlandı.
Makalede Fransa’nın Mali’de yaşadıklarına dair bilgiler yer aldı.
İşte “Mali’de güvenlik krizi – Francafrique’in çatırdaması” başlıklı o makale:
“Fransa’nın Afrika’daki eski sömürgelerinden Mali’de bir güvenlik krizi oluşmaya başlıyor. Anadolu Ajansı’na bakılırsa, geçtiğimiz Pazar günü ülkenin orta kesitinde bulunan Kolongo belediyesindeki Manidjè’de teröristler Mali ordusu devriyesine pusu kurdu, beş Malili asker öldürüldü.
Ülkede, bilhassa Mali’nin merkezindeki Segou ve Mopti bölgelerinde devamlı pusular ve patlayıcı aygıtlarla hücumlar oluyor. Cumartesi günü, Mali’deki BM Misyonu (MINUSMA), ülkenin kuzeydoğusundaki Kidal bölgesinde üç barış gücü askerinin yaralandığını bildirdi.
Ayrıyeten bir daha Cumartesi günü güneyde Kayes bölgesindeki Didiéni’de düzenlenen silahlı hücumda iki Faslı şoför öldü, bir oburu de yaralandı.
FRANSA: SAHEL’DE MAĞLUBİYET
pek yoksul lakin önce nispeten sakin bir Afrika devleti olan Mali’deki durum, 2012’de, ülkenin kuzeyindeki ayrılıkçı Tuareg hareketinin yükselişiyle berbatlaştı. Tuareg’in yükselişinin dolaylı niçinlerinden biri, başta Fransa olmak üzere NATO ülkelerinin müdahalesiyle 2011’de Libya’da Muammer Kaddafi’nin devrilmesiydi. Kaddafi, kendisine sonuna kadar sadık olan Tuareg milislerine güveniyordu. Sahel’in karşısında yaşayan Tuareglere, vatandaşlık olmasa da Libya’da sığınma hakkı verilmişti.
Kaddafi’nin devrilmesinden daha sonra takviyesiz kalan, lakin askeri eğitimli olan Tuaregler, ülkenin yeni efendilerine düşman oldular. Bu yüzden büyük bir kısmı komşu ülkelere, bilhassa kuzeyinde akranlarının yaşadığı Mali’ye taşındı. Bu bağlamda Mali ve Nijer’den Tuareglerin de Kaddafi’nin ordusunda nazaranv yaptığını belirtmek gerekiyor. Tuaregler Mali’de lokal İslamcıların dayanağını kazandılar ve bir arada kuzey Mali’deki geniş çöl alanlarını ele geçirdiler.
Bamako’daki merkezi hükümet yardım için Avrupalı müttefiki Fransa’ya döndü. Paris, evvel Serval Harekatı (2013-14) bağlamında asker konuşlandırdı, daha sonra 2014 yaz aylarında, daha kapsamlı olan Barkhan Harekatını başlattı. Harekat Mali, Çad, Burkina Faso, Moritanya ve Nijer’de yürütülüyor. Lakin sonuçları içler acısı. Terörist kümeler ortadan yok olmadı ve hala aktif.
Şubat 2020’de, Fransa yanlısı Cumhurbaşkanı İbrahim Boubacar Keita, bölgenin önde gelen cihatçı kümesinin önderi Cemaat Nusret el-İslam ve’l-Müslimin (JNIM) ile bir müzakere süreci başlatmaya çalıştı. Bu küme, Ensar al-Din, al-Mourabitoun, Macina Kurtuluş Cephesi ve El Kural’ın İslami Mağrip’teki (AQI) Sahra kolunun bir ittifakı. Fakat, müzakereler hiç bir sonuca ulaşmadı.
Terörle uğraş mazeretiyle Fransızlar, ülkenin kuzeyinde faaliyet gösteren ayrılıkçı kümeler olan Azawad Hareketleri Uyumu (CMA), yani ülkenin kuzeyinde faaliyet gösteren Arap ve Tuareg ayrılıkçılar ile ittifak kurdu. 2015’te Fransızlar, Mali hükümetine barış antlaşmaları dayattı. Bu antlaşmalar, Paris’in nezareti altında, ayrılıkçıların ülkenin kuzeyindeki hakimiyetini fiilen garantiye alıyordu. Artık, CMA Mali’nin genişletilmiş bir bölgeselleşmesi ve askeri birliklerinin yasallaştırılması da dahil olmak üzere iktidarının konsolidasyonu için bastırıyor.
beraberinde, memleketler arası gözlemciler, ayrılıkçıların silahsızlandırılması ve radikallerle çaba ile ilgili mutabakatlara hürmet gösterilmediğini belirtiyorlar.
Başka yandan Fransız birliklerinin ülkeye girişiyle birlikte terör, Mali’nin tüm taraflarına yayılmaya başladı. Kuzeyden farklı olarak, Fulani (Fulbe) halkının desteklediği Macina Kurtuluş Cephesi’nin öne çıktığı orta bölgelerde teröristler ortaya çıktı. Bunlar, Fulani İslam Devleti’ni bir daha yaratmak için savaşıyorlar.
2018’de Sahel’deki tüm terör ataklarının %64’ü Mali’de gerçekleşirken, Macina Kurtuluş Cephesi, Mali’nin merkezindeki tüm şiddet olaylarının yüzde 63’ü ve Mali’deki tüm şiddet olaylarının üçte biriyle irtibatlıydı.
Fransızlar Mali’de biroldukça yanılgı yaptı ve sivillere ya da müttefiklerine karşı merhametsiz hareket ederek fazlaca sayıda cürüm işledi. Eylül 2020’de Gao’da bir Fransız askeri bir sivili öldürdü, 2017’de Fransızlar kurtarma harekatında 11 Malili asker öldü. Ocak 2021’de Fransız birlikleri Mali’de bir küme sivile hava saldırısı düzenledi. Atakta BM raporuna nazaran 19 kişi öldü.
beraberinde, Fransızlar, kuzey Mali’de ayrılıkçılar ve hükümet birlikleri içinde güç paylaşımı ile daha evvel kendi yarattıkları durumu daha da istikrarsızlaştırmaya başladılar. CMA başkanlarından birini tutukladılar.
Bu hareketler, Fransız birliklerinin Mali’den çekilmek üzere olduğuna dair haberlerin yayılması ile bir arada gerçekleşti. Gözlemciler, Paris’in, ülkeyi kendisinden daha sonra gelecek olan mümkün olan en karışık durumda bırakmaya çalıştığı izlenimini edinebilirler.
“BU BİR YENİLGİ”
Haziran 2021’in başlarında Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, yaklaşık 5.000 kişilik Fransız birliklerinin kademeli olarak çekileceğini ve Fransa’nın Sahel bölgesindeki askeri üslerini kapatacağını duyurdu.
Fransız Memleketler arası Bağlar Enstitüsü’nde Afrika uzmanı olan Thierry Vircoulon, Paris’in hareketleri hakkında “Bu bir hezimet, bu açık” dedi.
“Mali, Ocak 2012’den beri devletsiz durumda yönetilen, müdafaa ya da baskı uygulanan bir ülke durumunda. Kuzeydeki bölgeler, merkez ve güneyin bir kısmı direkt kendi maddelerini dikte eden Selefi kümeler tarafınca işgal edildi. Fransız, Malili ve memleketler arası güçler (MINUSMA, G5 Sahel), sayılarına ve ateş gücü üstünlüklerine karşın güvenliği sağlayamıyor. İnsan, onları finanse edenlerin gerçek planını ne olduğunu merak ediyor”, diyor United World International sponsorluğunda düzenlenen Yeni Memleketler arası Nizam konferansında konuşan, Mali SADI Partisi Genel Sekreteri Mohamed Ag Akeratane.
GÜVENLİK: GÖZLER MOSKOVA’YA DÖNÜYOR
Fransız “terörle gayret operasyonu” Mali’yi, devletin işlemeyi bıraktığı bir bölgeye dönüştürdü. Mahallî halka göre “başşehir Bamako’nun çabucak yakınında olan kimi kentlerde bile güvenlik yok”.
Sonuç olarak, 2020’de Mali ordusu, yaygın protestolar daha sonrasında Fransa yanlısı Cumhurbaşkanı İbrahim Boubacar Keita’yı devirdi. Devleti muhafazaya odaklı genç albaylar iktidara geldi. Lakin, önlerindeki yol boyunca bariz zorluklar var. Her şeydilk evvel, Fransız sömürge mirasının üstesinden gelmenin zorluğu var.
Mohamed Ag Akeratane, darbenin aslında “neoliberal cumhurbaşkanının rejimine son veren bir isyan” olduğunu belirtiyor. Mali yetkilileri artık ülkedeki durumu olağanlaştırmak, etnik kümeler ortası çatışmaların üstesinden gelmek ve teröristleri yeraltından çıkarmak üzere güçlü bir bakılırsavle karşı karşıya.
Son aylarda, Afrika medyası Mali’de Dyck Müracaat Kümesi’nin (DAG) ortaya çıktığını bildirdi – daha evvel Mozambik’te IŞİD teröristleriyle savaşmayı başaramayan bir Güney Afrikalı özel güvenlik şirketi. Malili yetkililerin Ruslara yöneldiğine dair bilgiler de yayımlandı. Ülkede aslına bakarsanız daha ünlü Wagner Kümesi için bir kapak olduğu tez edilen bir Rus güvenlik şirketi, RSB-Grubu var. Reuters ayrıyeten bu şirket ve Mali Hükümeti’nin bir mutabakat imzalamaya hazır olduğunu bildirdi.
İkinci şirket Orta Afrika Cumhuriyeti’nde çok yeterli bir üne sahip. OAC’den birtakım Cheka savaşçılarının Mali’de görünülebileceğine dair doğrulanmamış söylentiler de mevcut.
Beklenileceği üzere, geri çekilen Fransızların bıraktığı güç boşluğunu öbür oyuncular dolduruyor. Şimdiye kadar, Rusya Malili yetkililerin bir arada çalışmaya istekli olduğu kilit ortak üzere görünüyor. Malili yetkililerin bu tercihi ülkede geniş bir halk dayanağına dayanıyor. Rusya ile daha yakın bağlantıları desteklemek için ülkede epeyce sayıda miting düzenlendi. Mali’deki ve aslında Afrika’daki mahallî halk, Moskova’yı Fransız egemenliğinden kurtuluş gayretinde bir müttefik olarak görüyor.
TÜRKİYE FAKTÖRÜ
Fransız aykırısı hisler Afrika’nın genelinde yaygın. 2019’dan bu yana Senegal, Moritanya, Mali, Burkina Faso, Nijer, Nijerya, Çad üzere Sahel ülkelerinde, ayrıyeten Sudan ve Eritre’de kimi Fransız aykırısı şovlar düzenleniyor. Paris, eski sömürgelerin kalkınmasını engellemek, mali sistemlerini (CFA Frangı) denetim etmek, yozlaşmış seçkinleri desteklemek, eşit olmayan ekonomik bağlar kurmak ve siyasete direkt müdahale etmekle suçlanıyor.
Fakat Afrika halklarının alternatif ortak olarak yalnızca Rusya’yı görmüyor. Onlar da Türkiye’den de umutlular. Africaleads’in yıllık anketi, Afrika ülkelerinin Fransa’ya inancının 2021’de düşüşte olduğunu doğruluyor. Öte yandan Türkiye’nin notu yükseliyor.
Türkiye ayrıyeten Afrika ülkeleriyle ekonomik, kültürel ve güvenlik işbirliğini geliştirerek faal olarak Afrika’ya yöneliyor. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, kıtaya yapılan ziyaretler açısından Afrikalı olmayan önderler içinde mutlak rekor sahibi oldu. Ağırlaştığı alan Sahra altı Afrika.
Ağustos 2020’de Mali’de, Cumhurbaşkanı İbrahim Boubacar Keita’yı deviren bir darbenin akabinde, Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu orduyla görüşen birinci üst seviye dış yetkili oldu.
Teröristlerin cehaleti ve toplumsal sıkıntıları ülkenin istikrarını baltalamak için kullandığı durumlarda, Türkiye Mali’ye tesirli bir ekonomik işbirliği modeli sunabilir, lokal halkla bir arada çalışabilir, hayati altyapı inşa edebilir ve eğitim sağlayabilir. Ankara, TİKA’nın muvaffakiyetinin da kanıtladığı üzere, İslam dünyasında toplumsal projelerde başkandır. Türkiye, Türk İşbirliği ve Uyum Ajansı (TİKA) aracılığıyla Afrika’nın en büyük kalkınma ortaklarından biri haline geldi.
Temmuz 2020’de Nijer ile Türkiye içinde imzalanan ikili savunma mutabakatıyla Türkiye’nin Sahel ülkeleriyle bilhassa terörle uğraşta işbirliği yeni bir boyuta ulaştı. 5 Eylül 2021’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Mali’nin askeri önderi Assimi Goita ile görüştü. Türk başkan, ülkesinin Mali ile ekonomik ve ticari bağlantılarını güçlendirmeye ve bilhassa askeri ve savunma sanayiinde işbirliğini geliştirmeye hazır olduğunu vurguladı. Erdoğan, terörle gayret konusundaki tecrübelerini dostları ve kardeşleri Mali ile paylaşmaya hazır olduklarını söylemiş oldu.
ötürüsıyla Mali’de Türkiye, Fransa ve Rusya’nın çıkarları örtüşmektedir.
TUZAĞA DÜŞME
Françafrique ülkeleri Fransız tesirinden çıkıyor. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’a bakılırsa yalnızca Moskova ve Ankara değil, global ekonomik dev olan Çin de Afrika’da giderek daha değerli bir rol oynuyor. birebir vakitte, Afrika’daki Fransız etkisinin bitmiş olduğini söylemek için çabucak hemen için erken. Fransa, sayısız ekonomik, siyasi ve şahsi bağla Afrika’ya bağlıdır. Fransız etkisinin kurumları kuvvetlidür.
Ve bu etkiyi korumak için her yolu kullanacaklar: François Bozizé’nin geçen yılın sonlarında Orta Afrika Cumhuriyeti’nde yasal otoriteyi devirme ve demokratik seçimleri bozma teşebbüsünde olduğu üzere. Kaos yansıtarak ya da rakipleri birbirine düşürerek.
Hem Rusların tıpkı vakitte Türklerin çıkarları olduğu için Mali bu biçimde bir çatışmanın alanına dönüşebilir. Ya da Ankara ve Moskova, (ve Çin) şu an ağırlaşmaları gereken tek gaye olduğunu anlayacaklar: Afrika’daki Fransız sömürge mirasının ve (Paris’in alt yüklenicisi olduğu) Amerikan tek kutuplu hegemonyasının üstesinden gelmek. Bu durumda, bir arada, Paris’in entrikalarının üstesinden gelebilir ve Afrika ülkelerinin kendilerini yeni sömürgeci baskıdan kurtarmasına yardımcı olabilirler. Fakat bu, her iki tarafın da bilgeliğini, uzlaşmaya ve hareketler üzerinde muahedeye istekli olmasını gerektiriyor.”
ALINTIDIR
Fransa’nın uzun yıllardır siyasi tesirini sürdürdüğü Afrika’da tesirini kaybettiği yorumları yapılıyor.
Bölgedeki emperyal siyasetlerini sürdürme niyetinde olan Fransa’nın bölgedeki gerilemesiyle ilgili United World International’de bir makale yayımlandı.
Makalede Fransa’nın Mali’de yaşadıklarına dair bilgiler yer aldı.
İşte “Mali’de güvenlik krizi – Francafrique’in çatırdaması” başlıklı o makale:
“Fransa’nın Afrika’daki eski sömürgelerinden Mali’de bir güvenlik krizi oluşmaya başlıyor. Anadolu Ajansı’na bakılırsa, geçtiğimiz Pazar günü ülkenin orta kesitinde bulunan Kolongo belediyesindeki Manidjè’de teröristler Mali ordusu devriyesine pusu kurdu, beş Malili asker öldürüldü.
Ülkede, bilhassa Mali’nin merkezindeki Segou ve Mopti bölgelerinde devamlı pusular ve patlayıcı aygıtlarla hücumlar oluyor. Cumartesi günü, Mali’deki BM Misyonu (MINUSMA), ülkenin kuzeydoğusundaki Kidal bölgesinde üç barış gücü askerinin yaralandığını bildirdi.
Ayrıyeten bir daha Cumartesi günü güneyde Kayes bölgesindeki Didiéni’de düzenlenen silahlı hücumda iki Faslı şoför öldü, bir oburu de yaralandı.
FRANSA: SAHEL’DE MAĞLUBİYET
pek yoksul lakin önce nispeten sakin bir Afrika devleti olan Mali’deki durum, 2012’de, ülkenin kuzeyindeki ayrılıkçı Tuareg hareketinin yükselişiyle berbatlaştı. Tuareg’in yükselişinin dolaylı niçinlerinden biri, başta Fransa olmak üzere NATO ülkelerinin müdahalesiyle 2011’de Libya’da Muammer Kaddafi’nin devrilmesiydi. Kaddafi, kendisine sonuna kadar sadık olan Tuareg milislerine güveniyordu. Sahel’in karşısında yaşayan Tuareglere, vatandaşlık olmasa da Libya’da sığınma hakkı verilmişti.
Kaddafi’nin devrilmesinden daha sonra takviyesiz kalan, lakin askeri eğitimli olan Tuaregler, ülkenin yeni efendilerine düşman oldular. Bu yüzden büyük bir kısmı komşu ülkelere, bilhassa kuzeyinde akranlarının yaşadığı Mali’ye taşındı. Bu bağlamda Mali ve Nijer’den Tuareglerin de Kaddafi’nin ordusunda nazaranv yaptığını belirtmek gerekiyor. Tuaregler Mali’de lokal İslamcıların dayanağını kazandılar ve bir arada kuzey Mali’deki geniş çöl alanlarını ele geçirdiler.
Bamako’daki merkezi hükümet yardım için Avrupalı müttefiki Fransa’ya döndü. Paris, evvel Serval Harekatı (2013-14) bağlamında asker konuşlandırdı, daha sonra 2014 yaz aylarında, daha kapsamlı olan Barkhan Harekatını başlattı. Harekat Mali, Çad, Burkina Faso, Moritanya ve Nijer’de yürütülüyor. Lakin sonuçları içler acısı. Terörist kümeler ortadan yok olmadı ve hala aktif.
Şubat 2020’de, Fransa yanlısı Cumhurbaşkanı İbrahim Boubacar Keita, bölgenin önde gelen cihatçı kümesinin önderi Cemaat Nusret el-İslam ve’l-Müslimin (JNIM) ile bir müzakere süreci başlatmaya çalıştı. Bu küme, Ensar al-Din, al-Mourabitoun, Macina Kurtuluş Cephesi ve El Kural’ın İslami Mağrip’teki (AQI) Sahra kolunun bir ittifakı. Fakat, müzakereler hiç bir sonuca ulaşmadı.
Terörle uğraş mazeretiyle Fransızlar, ülkenin kuzeyinde faaliyet gösteren ayrılıkçı kümeler olan Azawad Hareketleri Uyumu (CMA), yani ülkenin kuzeyinde faaliyet gösteren Arap ve Tuareg ayrılıkçılar ile ittifak kurdu. 2015’te Fransızlar, Mali hükümetine barış antlaşmaları dayattı. Bu antlaşmalar, Paris’in nezareti altında, ayrılıkçıların ülkenin kuzeyindeki hakimiyetini fiilen garantiye alıyordu. Artık, CMA Mali’nin genişletilmiş bir bölgeselleşmesi ve askeri birliklerinin yasallaştırılması da dahil olmak üzere iktidarının konsolidasyonu için bastırıyor.
beraberinde, memleketler arası gözlemciler, ayrılıkçıların silahsızlandırılması ve radikallerle çaba ile ilgili mutabakatlara hürmet gösterilmediğini belirtiyorlar.
Başka yandan Fransız birliklerinin ülkeye girişiyle birlikte terör, Mali’nin tüm taraflarına yayılmaya başladı. Kuzeyden farklı olarak, Fulani (Fulbe) halkının desteklediği Macina Kurtuluş Cephesi’nin öne çıktığı orta bölgelerde teröristler ortaya çıktı. Bunlar, Fulani İslam Devleti’ni bir daha yaratmak için savaşıyorlar.
2018’de Sahel’deki tüm terör ataklarının %64’ü Mali’de gerçekleşirken, Macina Kurtuluş Cephesi, Mali’nin merkezindeki tüm şiddet olaylarının yüzde 63’ü ve Mali’deki tüm şiddet olaylarının üçte biriyle irtibatlıydı.
Fransızlar Mali’de biroldukça yanılgı yaptı ve sivillere ya da müttefiklerine karşı merhametsiz hareket ederek fazlaca sayıda cürüm işledi. Eylül 2020’de Gao’da bir Fransız askeri bir sivili öldürdü, 2017’de Fransızlar kurtarma harekatında 11 Malili asker öldü. Ocak 2021’de Fransız birlikleri Mali’de bir küme sivile hava saldırısı düzenledi. Atakta BM raporuna nazaran 19 kişi öldü.
beraberinde, Fransızlar, kuzey Mali’de ayrılıkçılar ve hükümet birlikleri içinde güç paylaşımı ile daha evvel kendi yarattıkları durumu daha da istikrarsızlaştırmaya başladılar. CMA başkanlarından birini tutukladılar.
Bu hareketler, Fransız birliklerinin Mali’den çekilmek üzere olduğuna dair haberlerin yayılması ile bir arada gerçekleşti. Gözlemciler, Paris’in, ülkeyi kendisinden daha sonra gelecek olan mümkün olan en karışık durumda bırakmaya çalıştığı izlenimini edinebilirler.
“BU BİR YENİLGİ”
Haziran 2021’in başlarında Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, yaklaşık 5.000 kişilik Fransız birliklerinin kademeli olarak çekileceğini ve Fransa’nın Sahel bölgesindeki askeri üslerini kapatacağını duyurdu.
Fransız Memleketler arası Bağlar Enstitüsü’nde Afrika uzmanı olan Thierry Vircoulon, Paris’in hareketleri hakkında “Bu bir hezimet, bu açık” dedi.
“Mali, Ocak 2012’den beri devletsiz durumda yönetilen, müdafaa ya da baskı uygulanan bir ülke durumunda. Kuzeydeki bölgeler, merkez ve güneyin bir kısmı direkt kendi maddelerini dikte eden Selefi kümeler tarafınca işgal edildi. Fransız, Malili ve memleketler arası güçler (MINUSMA, G5 Sahel), sayılarına ve ateş gücü üstünlüklerine karşın güvenliği sağlayamıyor. İnsan, onları finanse edenlerin gerçek planını ne olduğunu merak ediyor”, diyor United World International sponsorluğunda düzenlenen Yeni Memleketler arası Nizam konferansında konuşan, Mali SADI Partisi Genel Sekreteri Mohamed Ag Akeratane.
GÜVENLİK: GÖZLER MOSKOVA’YA DÖNÜYOR
Fransız “terörle gayret operasyonu” Mali’yi, devletin işlemeyi bıraktığı bir bölgeye dönüştürdü. Mahallî halka göre “başşehir Bamako’nun çabucak yakınında olan kimi kentlerde bile güvenlik yok”.
Sonuç olarak, 2020’de Mali ordusu, yaygın protestolar daha sonrasında Fransa yanlısı Cumhurbaşkanı İbrahim Boubacar Keita’yı devirdi. Devleti muhafazaya odaklı genç albaylar iktidara geldi. Lakin, önlerindeki yol boyunca bariz zorluklar var. Her şeydilk evvel, Fransız sömürge mirasının üstesinden gelmenin zorluğu var.
Mohamed Ag Akeratane, darbenin aslında “neoliberal cumhurbaşkanının rejimine son veren bir isyan” olduğunu belirtiyor. Mali yetkilileri artık ülkedeki durumu olağanlaştırmak, etnik kümeler ortası çatışmaların üstesinden gelmek ve teröristleri yeraltından çıkarmak üzere güçlü bir bakılırsavle karşı karşıya.
Son aylarda, Afrika medyası Mali’de Dyck Müracaat Kümesi’nin (DAG) ortaya çıktığını bildirdi – daha evvel Mozambik’te IŞİD teröristleriyle savaşmayı başaramayan bir Güney Afrikalı özel güvenlik şirketi. Malili yetkililerin Ruslara yöneldiğine dair bilgiler de yayımlandı. Ülkede aslına bakarsanız daha ünlü Wagner Kümesi için bir kapak olduğu tez edilen bir Rus güvenlik şirketi, RSB-Grubu var. Reuters ayrıyeten bu şirket ve Mali Hükümeti’nin bir mutabakat imzalamaya hazır olduğunu bildirdi.
İkinci şirket Orta Afrika Cumhuriyeti’nde çok yeterli bir üne sahip. OAC’den birtakım Cheka savaşçılarının Mali’de görünülebileceğine dair doğrulanmamış söylentiler de mevcut.
Beklenileceği üzere, geri çekilen Fransızların bıraktığı güç boşluğunu öbür oyuncular dolduruyor. Şimdiye kadar, Rusya Malili yetkililerin bir arada çalışmaya istekli olduğu kilit ortak üzere görünüyor. Malili yetkililerin bu tercihi ülkede geniş bir halk dayanağına dayanıyor. Rusya ile daha yakın bağlantıları desteklemek için ülkede epeyce sayıda miting düzenlendi. Mali’deki ve aslında Afrika’daki mahallî halk, Moskova’yı Fransız egemenliğinden kurtuluş gayretinde bir müttefik olarak görüyor.
TÜRKİYE FAKTÖRÜ
Fransız aykırısı hisler Afrika’nın genelinde yaygın. 2019’dan bu yana Senegal, Moritanya, Mali, Burkina Faso, Nijer, Nijerya, Çad üzere Sahel ülkelerinde, ayrıyeten Sudan ve Eritre’de kimi Fransız aykırısı şovlar düzenleniyor. Paris, eski sömürgelerin kalkınmasını engellemek, mali sistemlerini (CFA Frangı) denetim etmek, yozlaşmış seçkinleri desteklemek, eşit olmayan ekonomik bağlar kurmak ve siyasete direkt müdahale etmekle suçlanıyor.
Fakat Afrika halklarının alternatif ortak olarak yalnızca Rusya’yı görmüyor. Onlar da Türkiye’den de umutlular. Africaleads’in yıllık anketi, Afrika ülkelerinin Fransa’ya inancının 2021’de düşüşte olduğunu doğruluyor. Öte yandan Türkiye’nin notu yükseliyor.
Türkiye ayrıyeten Afrika ülkeleriyle ekonomik, kültürel ve güvenlik işbirliğini geliştirerek faal olarak Afrika’ya yöneliyor. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, kıtaya yapılan ziyaretler açısından Afrikalı olmayan önderler içinde mutlak rekor sahibi oldu. Ağırlaştığı alan Sahra altı Afrika.
Ağustos 2020’de Mali’de, Cumhurbaşkanı İbrahim Boubacar Keita’yı deviren bir darbenin akabinde, Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu orduyla görüşen birinci üst seviye dış yetkili oldu.
Teröristlerin cehaleti ve toplumsal sıkıntıları ülkenin istikrarını baltalamak için kullandığı durumlarda, Türkiye Mali’ye tesirli bir ekonomik işbirliği modeli sunabilir, lokal halkla bir arada çalışabilir, hayati altyapı inşa edebilir ve eğitim sağlayabilir. Ankara, TİKA’nın muvaffakiyetinin da kanıtladığı üzere, İslam dünyasında toplumsal projelerde başkandır. Türkiye, Türk İşbirliği ve Uyum Ajansı (TİKA) aracılığıyla Afrika’nın en büyük kalkınma ortaklarından biri haline geldi.
Temmuz 2020’de Nijer ile Türkiye içinde imzalanan ikili savunma mutabakatıyla Türkiye’nin Sahel ülkeleriyle bilhassa terörle uğraşta işbirliği yeni bir boyuta ulaştı. 5 Eylül 2021’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Mali’nin askeri önderi Assimi Goita ile görüştü. Türk başkan, ülkesinin Mali ile ekonomik ve ticari bağlantılarını güçlendirmeye ve bilhassa askeri ve savunma sanayiinde işbirliğini geliştirmeye hazır olduğunu vurguladı. Erdoğan, terörle gayret konusundaki tecrübelerini dostları ve kardeşleri Mali ile paylaşmaya hazır olduklarını söylemiş oldu.
ötürüsıyla Mali’de Türkiye, Fransa ve Rusya’nın çıkarları örtüşmektedir.
TUZAĞA DÜŞME
Françafrique ülkeleri Fransız tesirinden çıkıyor. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’a bakılırsa yalnızca Moskova ve Ankara değil, global ekonomik dev olan Çin de Afrika’da giderek daha değerli bir rol oynuyor. birebir vakitte, Afrika’daki Fransız etkisinin bitmiş olduğini söylemek için çabucak hemen için erken. Fransa, sayısız ekonomik, siyasi ve şahsi bağla Afrika’ya bağlıdır. Fransız etkisinin kurumları kuvvetlidür.
Ve bu etkiyi korumak için her yolu kullanacaklar: François Bozizé’nin geçen yılın sonlarında Orta Afrika Cumhuriyeti’nde yasal otoriteyi devirme ve demokratik seçimleri bozma teşebbüsünde olduğu üzere. Kaos yansıtarak ya da rakipleri birbirine düşürerek.
Hem Rusların tıpkı vakitte Türklerin çıkarları olduğu için Mali bu biçimde bir çatışmanın alanına dönüşebilir. Ya da Ankara ve Moskova, (ve Çin) şu an ağırlaşmaları gereken tek gaye olduğunu anlayacaklar: Afrika’daki Fransız sömürge mirasının ve (Paris’in alt yüklenicisi olduğu) Amerikan tek kutuplu hegemonyasının üstesinden gelmek. Bu durumda, bir arada, Paris’in entrikalarının üstesinden gelebilir ve Afrika ülkelerinin kendilerini yeni sömürgeci baskıdan kurtarmasına yardımcı olabilirler. Fakat bu, her iki tarafın da bilgeliğini, uzlaşmaya ve hareketler üzerinde muahedeye istekli olmasını gerektiriyor.”
ALINTIDIR