Fransa’da Neo-liberalizm sarsıntısı: Faşistler birinci parti mi olacak
Fransa’da yurttaşlar yarın cumhurbaşkanlığı seçimi için sandık başına gidecek. Ülke 1950’li senelerdan beri sağ ve sol diye iki başka kampa ayrılmış durumda. Lakin genelde sağ adaylar ülkeyi yönetti. Ülkede François Mitterrand ve François Hollande devirlerinde sol, iktidara geldi. 10 Nisan’daki seçimleri farklı kılan ise Le Pen üzere çok sağcıların seçimi kazanabilme ihtimalinin olması. Bu yazıda çok sağcıların seçimi kazanabilme ihtimali incelendi.
LE PEN’İN YÜKSELİŞİNİN YANSIMALARI
Çarşamba günü Le Monde gazetesinin yaptığı bir ankete göre; 10 Nisan’da yapılacak birinci oylamada Le Pen’in oyu yüzde 21’den yüzde 26’ya yükseldiği belirtildi. Bunun üzerine Fransız tahvilleri Salı günü rekor bir düşüş yaşadı. CAC Pay senetleri ise Avrupalı başka ülkelerden düşük performans gösterdi. Son anket 21-24 Mart’ta yapıldı ve Macron’un oyu yüzde 28 olarak tespit edildi. Lakin ikinci tıpta Macron’un seçimi alabileceği öngörüldü.
MACRON HATALI
La Stampa ise hem sağ birebir vakitte sol seçmenin Macron’a oy vermeyeceğini düşünmektedir. Macron’un ülkeyi “start-up şirket” biçimi yönetmesi, sarı yeleklilerin protestoları, kamuculuğu kısıtlayıcı siyasetleri ve İslam aykırısı telaffuzları çok sağın önünü açtı. Fransız halkı göçmen aykırısı ve ırkçı popülist siyasetçilere yöneldi. Bu usul telaffuzların oy getirdiğini nazarann Macron üslubunu tipik bir çok sağcı üzere kullanmaya başladı.
MACRON’UN NEO-LİBERAL TELAFFUZLARI
Fransa’da sosyoloji alanında yaptığı çalışmalarla bilinen Science Po Aix-en-Provence Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Raphael Liogier, AA muhabirine yaptığı değerlendirmelerde, Macron’un cumhurbaşkanlığı devrinin en değerli özelliğinin, liberal ekonomik programı olduğunu belirtti. Lakin Macron dini ve toplumsal sıkıntılarda liberal bir hal sergilemedi. Irkçı telaffuzları toplumu gerdi. Bütün bunları oy devşirebilmek için yaptı. Macron Fransa’nın laik yapısından dolayı bütün dinlere uzaklıklı olmak yerine İslam zıtlığı yaptı. Yani popülizme kaydı.
ZEMMOUR LE PEN’DEN SAĞDA
Zemmour Le Pen’den bile daha sağda olan bir siyasetçi. Macron’un küskün seçmenlerinden oy almaktadır. Fakat Le Pen’de Zemmour’un seçmenlerini kendi tarafında çekmeye başlamaktadır. Teneo’daki araştırma müdür yardımcısı Antonio Barosso, seçmenlerin ikinci tipe kalma ihtimali olan adaylar etrafından kümelenmekte olduğunu belirtti. Le Pen’de ikinci cinse kalma ihtimali olan bir aday olduğu için daha az talihi olan Zemmour’un seçmenlerinden oy almakta.
PUTİN LE PEN’İ DESTEKLİYOR
Macron Ukrayna krizine harcadığı fazla mesaiyi iç siyasette sergileyemedi. Macron amansız bir Rus zıddı üzere hareket etmekte. Lakin Le Pen ve Zemmour Macron üzere düşünmemekte. Putin ise iki aday içerisinde Le Pen’i desteklemekte. Fransız iktisadının makûs performansından dolayı halkta da Macron’a bir reaksiyon oluşmakta. İşsizlik ve enflasyon halkı olumsuz etkilemektedir. Macron Ukrayna zıddı halin Fransa halkı nezdinde bir getiri olmadığının farkına vardı.
HALKIN LE PEN’E SEMPATİSİ
The Guardian gazetesi ömrü boyunca sol partilere oy vermiş bir Fransız yurttaşı ile röportaj yaptı. Elisabeth isimli yurttaş şunları tabir etti: “Eskiden herkes Le Pen’in kötü olduğunu düşünürdü ancak şu an bu biçimde değil. Oyum Le Pen’e…” Siyasi muhalifler Le Pen’i antisemitik, İslâm düşmanı, ırkçı olarak niteleyerek şeytanlaştırmaya çalışsa da Fransız halkının Le Pen’e bakış açısında bir yumuşama olduğu görülmektedir. Fransız Bakan Gerald Darmanin açıklamasında “Le Pen bu sefer cumhurbaşkanlığını alabilir” ifadesini kullandı.
ZEMMOUR’UN RADİKALLİĞİ LE PEN’İ YUMUŞATTI
Zemmour Le Pen’e zarar vermek yerine onu halkın gözünde yumuşattı. Zira Zemmour’un radikalliği Le Pen’in imajını düzeltmesine yaradı. Paris’teki Sciences- Po üniversitesinde siyaset bilimci Bruno Cautres Le Pen’in Zemmour’dan daha az agresif olduğu için oylarını arttırdığını ifade etti. oysa Le Pen’in katı manifestosu değişmedi. Göçmenlikle ilgili bir referandum yapılacağını ve anayasanın değiştirileceği sözünü verdi. Le Pen’in değindiği konular genel olarak Fransız halkının güvenliği ile ilgili şeyler.
SOL SEÇMEN MACRON’A KARŞI
Macron 2017’de iktidara geldiğinde hem sol aynı zamanda sağ seçmenden oy almayı başarabildi. Ancak iktidarında sol seçmenleri küstürdü. sebebi ise emek karşıtı politikaları. Kısa sürede zenginlerin başkanı olarak etiketlendi. Başkan olarak ilk yaptığı icraat servet vergisini kaldırmak oldu. hemen sonrasında emeklilik sistemi reformuna ve akaryakıt vergisine karşı duyarsızlığı onu sol seçmenin gözünde düşürdü. Sol seçmenlerden umudu kesen Macron sağ seçmenden oy alabilmek için popülizm yaptı. Macron ilk turda işi bitirmek istemekte. Çünkü ikinci tura Le Pen ile kalırsa muhalefetin Le Pen çevresinde birleşmesinden çekinmekte.
MACRON DİKKATLERİ DAĞITTI
İktidarı bir daha ele almak isteyen Macron’un imdadına Ukrayna krizi yetişti diyenlerin sayısı azımsanamayacak kadar fazla. Macron siyasi ve ekonomik problemleri unutturmak için Ukrayna krizini başarı ile kullandı. Savaşı bitmiş oldurmek isteyen arabulucu ülke konumunu iyi kullandı ve dünya kamuoyunda destek kazandı. Bundan ötürü minimal bir seçim kampanyası yürüttü ve yaptığı diplomatik çıkışlarla dikkatleri dağıtmış durumda.
MACRON EFSANESİ
Macron’un 2017 yılındaki seçim kampanyası efsaneydi. 39 yaşında kendi partisini kurdu, bağımsız bir merkezciydi. Tam anlamıyla soldan, sağdan ve merkezden yetenekli bürokratları yanına çekmeyi başardı. Kariyeri başarılarla doluydu. Şu anda dünya kamuoyunda ise aşırılıkçı sağcılara karşı mücadele eden bir aktör olarak görülmekte. bir fazlaca ülke Macron’u desteklemekte. İnsanlar ikinci bir Trump vakası yaşamak istememekte.
MACRON’UN OYLARI MELENCHON’A
Macron’un liberal politikalarından ötürü küsen sol seçmenler Sosyalist Parti adayı Melenchon’a yönelebilir. Anketler Melenchon’un oy oranını yüzde 14 olarak göstermekte. Melenchon ikinci tura kalmanın hesaplarını yapmakta. Bunun için komünistler, ekolojistler ve sosyal demokratların oylarına talip. Programının onlara uygun olduğunu kanıtlamaya çalışmakta. Macron’a oy veren sol seçmende de Melenchon’a karşı bir sempati var. Melenchon ikinci tura kaldığı takdirde sol bir blok oluşturmak istiyor. Melenchon aşırı sağcılardan oy alamayacağını bildiği için portföyünü sınırlı tutmakta.
SONUÇ OLARAK
Fransa’da seçmen Macron’dan desteğini çekebilir ancak seçimlerde favori hâlâ Macron. Fransız seçimleri paradoks hâlinde denilebilir. Le Pen’in sürpriz yapabilmesi olasılık dâhilinde ve ABD’de popülist Trump’ın seçimi kazandığı gibi Trumpvari siyasetçiler Avrupa’da da revaçta. Ancak rüzgârın Le Pen’in ardından estiği de bilinen bir gerçek. Le Pen hiç bir zaman iktidara bu kadar yakın olmadı.
Girayalp Karakuş
ALINTIDIR
Fransa’da yurttaşlar yarın cumhurbaşkanlığı seçimi için sandık başına gidecek. Ülke 1950’li senelerdan beri sağ ve sol diye iki başka kampa ayrılmış durumda. Lakin genelde sağ adaylar ülkeyi yönetti. Ülkede François Mitterrand ve François Hollande devirlerinde sol, iktidara geldi. 10 Nisan’daki seçimleri farklı kılan ise Le Pen üzere çok sağcıların seçimi kazanabilme ihtimalinin olması. Bu yazıda çok sağcıların seçimi kazanabilme ihtimali incelendi.
LE PEN’İN YÜKSELİŞİNİN YANSIMALARI
Çarşamba günü Le Monde gazetesinin yaptığı bir ankete göre; 10 Nisan’da yapılacak birinci oylamada Le Pen’in oyu yüzde 21’den yüzde 26’ya yükseldiği belirtildi. Bunun üzerine Fransız tahvilleri Salı günü rekor bir düşüş yaşadı. CAC Pay senetleri ise Avrupalı başka ülkelerden düşük performans gösterdi. Son anket 21-24 Mart’ta yapıldı ve Macron’un oyu yüzde 28 olarak tespit edildi. Lakin ikinci tıpta Macron’un seçimi alabileceği öngörüldü.
MACRON HATALI
La Stampa ise hem sağ birebir vakitte sol seçmenin Macron’a oy vermeyeceğini düşünmektedir. Macron’un ülkeyi “start-up şirket” biçimi yönetmesi, sarı yeleklilerin protestoları, kamuculuğu kısıtlayıcı siyasetleri ve İslam aykırısı telaffuzları çok sağın önünü açtı. Fransız halkı göçmen aykırısı ve ırkçı popülist siyasetçilere yöneldi. Bu usul telaffuzların oy getirdiğini nazarann Macron üslubunu tipik bir çok sağcı üzere kullanmaya başladı.
MACRON’UN NEO-LİBERAL TELAFFUZLARI
Fransa’da sosyoloji alanında yaptığı çalışmalarla bilinen Science Po Aix-en-Provence Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Raphael Liogier, AA muhabirine yaptığı değerlendirmelerde, Macron’un cumhurbaşkanlığı devrinin en değerli özelliğinin, liberal ekonomik programı olduğunu belirtti. Lakin Macron dini ve toplumsal sıkıntılarda liberal bir hal sergilemedi. Irkçı telaffuzları toplumu gerdi. Bütün bunları oy devşirebilmek için yaptı. Macron Fransa’nın laik yapısından dolayı bütün dinlere uzaklıklı olmak yerine İslam zıtlığı yaptı. Yani popülizme kaydı.
ZEMMOUR LE PEN’DEN SAĞDA
Zemmour Le Pen’den bile daha sağda olan bir siyasetçi. Macron’un küskün seçmenlerinden oy almaktadır. Fakat Le Pen’de Zemmour’un seçmenlerini kendi tarafında çekmeye başlamaktadır. Teneo’daki araştırma müdür yardımcısı Antonio Barosso, seçmenlerin ikinci tipe kalma ihtimali olan adaylar etrafından kümelenmekte olduğunu belirtti. Le Pen’de ikinci cinse kalma ihtimali olan bir aday olduğu için daha az talihi olan Zemmour’un seçmenlerinden oy almakta.
PUTİN LE PEN’İ DESTEKLİYOR
Macron Ukrayna krizine harcadığı fazla mesaiyi iç siyasette sergileyemedi. Macron amansız bir Rus zıddı üzere hareket etmekte. Lakin Le Pen ve Zemmour Macron üzere düşünmemekte. Putin ise iki aday içerisinde Le Pen’i desteklemekte. Fransız iktisadının makûs performansından dolayı halkta da Macron’a bir reaksiyon oluşmakta. İşsizlik ve enflasyon halkı olumsuz etkilemektedir. Macron Ukrayna zıddı halin Fransa halkı nezdinde bir getiri olmadığının farkına vardı.
HALKIN LE PEN’E SEMPATİSİ
The Guardian gazetesi ömrü boyunca sol partilere oy vermiş bir Fransız yurttaşı ile röportaj yaptı. Elisabeth isimli yurttaş şunları tabir etti: “Eskiden herkes Le Pen’in kötü olduğunu düşünürdü ancak şu an bu biçimde değil. Oyum Le Pen’e…” Siyasi muhalifler Le Pen’i antisemitik, İslâm düşmanı, ırkçı olarak niteleyerek şeytanlaştırmaya çalışsa da Fransız halkının Le Pen’e bakış açısında bir yumuşama olduğu görülmektedir. Fransız Bakan Gerald Darmanin açıklamasında “Le Pen bu sefer cumhurbaşkanlığını alabilir” ifadesini kullandı.
ZEMMOUR’UN RADİKALLİĞİ LE PEN’İ YUMUŞATTI
Zemmour Le Pen’e zarar vermek yerine onu halkın gözünde yumuşattı. Zira Zemmour’un radikalliği Le Pen’in imajını düzeltmesine yaradı. Paris’teki Sciences- Po üniversitesinde siyaset bilimci Bruno Cautres Le Pen’in Zemmour’dan daha az agresif olduğu için oylarını arttırdığını ifade etti. oysa Le Pen’in katı manifestosu değişmedi. Göçmenlikle ilgili bir referandum yapılacağını ve anayasanın değiştirileceği sözünü verdi. Le Pen’in değindiği konular genel olarak Fransız halkının güvenliği ile ilgili şeyler.
SOL SEÇMEN MACRON’A KARŞI
Macron 2017’de iktidara geldiğinde hem sol aynı zamanda sağ seçmenden oy almayı başarabildi. Ancak iktidarında sol seçmenleri küstürdü. sebebi ise emek karşıtı politikaları. Kısa sürede zenginlerin başkanı olarak etiketlendi. Başkan olarak ilk yaptığı icraat servet vergisini kaldırmak oldu. hemen sonrasında emeklilik sistemi reformuna ve akaryakıt vergisine karşı duyarsızlığı onu sol seçmenin gözünde düşürdü. Sol seçmenlerden umudu kesen Macron sağ seçmenden oy alabilmek için popülizm yaptı. Macron ilk turda işi bitirmek istemekte. Çünkü ikinci tura Le Pen ile kalırsa muhalefetin Le Pen çevresinde birleşmesinden çekinmekte.
MACRON DİKKATLERİ DAĞITTI
İktidarı bir daha ele almak isteyen Macron’un imdadına Ukrayna krizi yetişti diyenlerin sayısı azımsanamayacak kadar fazla. Macron siyasi ve ekonomik problemleri unutturmak için Ukrayna krizini başarı ile kullandı. Savaşı bitmiş oldurmek isteyen arabulucu ülke konumunu iyi kullandı ve dünya kamuoyunda destek kazandı. Bundan ötürü minimal bir seçim kampanyası yürüttü ve yaptığı diplomatik çıkışlarla dikkatleri dağıtmış durumda.
MACRON EFSANESİ
Macron’un 2017 yılındaki seçim kampanyası efsaneydi. 39 yaşında kendi partisini kurdu, bağımsız bir merkezciydi. Tam anlamıyla soldan, sağdan ve merkezden yetenekli bürokratları yanına çekmeyi başardı. Kariyeri başarılarla doluydu. Şu anda dünya kamuoyunda ise aşırılıkçı sağcılara karşı mücadele eden bir aktör olarak görülmekte. bir fazlaca ülke Macron’u desteklemekte. İnsanlar ikinci bir Trump vakası yaşamak istememekte.
MACRON’UN OYLARI MELENCHON’A
Macron’un liberal politikalarından ötürü küsen sol seçmenler Sosyalist Parti adayı Melenchon’a yönelebilir. Anketler Melenchon’un oy oranını yüzde 14 olarak göstermekte. Melenchon ikinci tura kalmanın hesaplarını yapmakta. Bunun için komünistler, ekolojistler ve sosyal demokratların oylarına talip. Programının onlara uygun olduğunu kanıtlamaya çalışmakta. Macron’a oy veren sol seçmende de Melenchon’a karşı bir sempati var. Melenchon ikinci tura kaldığı takdirde sol bir blok oluşturmak istiyor. Melenchon aşırı sağcılardan oy alamayacağını bildiği için portföyünü sınırlı tutmakta.
SONUÇ OLARAK
Fransa’da seçmen Macron’dan desteğini çekebilir ancak seçimlerde favori hâlâ Macron. Fransız seçimleri paradoks hâlinde denilebilir. Le Pen’in sürpriz yapabilmesi olasılık dâhilinde ve ABD’de popülist Trump’ın seçimi kazandığı gibi Trumpvari siyasetçiler Avrupa’da da revaçta. Ancak rüzgârın Le Pen’in ardından estiği de bilinen bir gerçek. Le Pen hiç bir zaman iktidara bu kadar yakın olmadı.
Girayalp Karakuş
ALINTIDIR