celikci
Active member
G7 Afganistan gündemiyle toplanacak
Deniz KILINÇ
Tarihin 20 yıl ortadan daha sonra bir daha tekerrür etmesiyle Taliban Afganistan’ın idaresine el koydu. Başşehir Kabil’de birinci basın toplantısını düzenleyen Taliban, intikam aramadığını, düşman istemediğini ve bayanlara Şeriat maddeleri uyarınca muhakkak haklar tanınacağını açıklasa da dünya otoritelerinden reaksiyonlar gelmeye ve ülkede Taliban zıddı protestolar görülmeye başlandı. ABD’nin Afganistan Merkez Bankası’na ilişkin yaklaşık 9,5 milyar dolar varlığı dondurduğu haberlerinin yanı sıra birliklerini Afganistan’dan çekme sonucuyla reaksiyon toplayan ve dün İngiltere Başbakanı Boris Johnson’la görüşen ABD Lideri Joe Biden’ın onay oranı en düşük seviyeye geriledi. Biden ve Johnson görüşmesi daha sonrası haftaya G7 üyelerinin Afganistan gündemiyle bir ortaya gelmesi bekleniyor.
Taliban’a karşı birinci şovlarda en az 3 meyyit
Kabil’de düzenlediği birinci basın toplantısında barış davetleri verse de Afgan halkı Taliban’a karşı ayaklanmaya başladı. Taliban Sözcüsü Zabibullah Mücahit, dün yaptığı açıklamada af dileyen herkese af önerileceğini ve barışçıl bir ömür istediklerini söylemiş, insanların konutlarına girilmeyeceğini ve intikam aranmayacağını söylemişti. Buna karşın Afgan halkı Taliban’a karşı reaksiyonlu. Ülkede hali hazırda Taliban aksisi şovlar başladı ve Reuters’a konuşan iki görgü şahidi, Celalabad kentinde düzenlenen protestolarda Taliban militanlarının açtığı ateş kararı en az üç kişinin ömrünü kaybettiğini, 10’un üzerinde kişinin de yaralandığını söylemiş oldu.
“Rezervlerimiz güvende”
Taliban’ın Kabil’e girişi daha sonrası akla gelen birinci sorulardan biri de Afganistan hükümeti varlıklarının bahtının ne olup olmayacağıydı. Vekaleten Afganistan Merkez Bankası’nın başında bulunan Ajmal Ahmaty de dün Twitter’dan yaptığı paylaşımda, bankanın varlıklarının 7 milyar dolarının nakit, altın, ABD tahvilleri ve başka varlıklar olarak ABD Merkez Bankası’nda (Fed) tutulduğunu söylemiş oldu. Toplamda 9,5 milyar dolar rezerv bulunduğunu belirten Ahmaty, “Afganistan’ın memleketler arası rezervleri tehlikeye atılmadı. Rastgele bir rezerv hesabından para çalınmadı… (ABD) Hazine’nin Taliban’ın bu tıp fonlara erişimine müsaadesi vereceği bir senaryo hayal edemiyorum” dedi.
Taliban’ın yanı sıra Biden da tenkitlerin maksadı oldu. Pazartesi günü gerçekleştirilen Reuters/Ipsos anketine göre, Biden’ın onay oranı yüzde 7 düşüşle yüzde 46’ya geriledi ve bu oran, Biden ocak ayında nazaranve geldiğinden beri en düşük seviye. Dün İngiltere Lideri Boris Johnson ile görüşen Biden, birliklerini Afganistan’dan çekmenin hakikat olduğunu savunuyordu. Haftaya Afganistan gündemiyle toplanacak olan G7 toplantısında önderlerin “küresel toplumun mültecilere ve öbür savunmasız Afganlara daha fazla insani yardım ve dayanak sağlayabileceği yollar da dahil olmak üzere, ileriye dönük Afganistan siyaseti konusunda müttefikler ve demokratik ortaklar içinde koordinasyonu” ele alması bekleniyor.
“Türkiye değerli bir rol oynayacak”
AB Dış Alakalar ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, dün İspanya devlet radyosu RNE’ye yaptığı açıklamada Afgan göçünde Türkiye’nin kilit bir nazaranvi olduğunu söylemiş oldu. Son üç aydır İran, Irak ve Doğu Akdeniz üzerinden Avrupa’ya bir Afgan göçü olduğunu belirten Borrell, “İnsanlık krizini önlemek gerekiyor. Burada, Türkiye hayli kıymetli bir rol oynayacaktır” dedi. Borrell ayrıyeten, hafta başında yaptığı açıklamada AB’nin Taliban’a birinci yansısının “ılımlı” olduğu tarafında bildiriler vermiş ve temel insan haklarına hürmet duyduğu sürece Taliban’la işbirliği yapılabileceğini söylemişti. Öte yandan Avrupa Parlamentosu Lideri David Sassoli de AB’nin kendisi için çalışan ve “intikamla karşı karşıya kalacak” Afgan vatandaşlarını kabul etme sorumluluğu olduğunu belirtti. Sassoli, Afganistan’dan gelen göçmenlerin AB ülkelerine eşit bir biçimde dağıtılması gerektiğini söylemiş oldu. Sassoli’ye paralel, İngiltere de yeni göç planı kapsamında öncelikli olarak bayanlar ve kız çocukları olmak üzere binlerce Afgan göçmene ülkesinin kapılarını açacağını açıklamıştı. Afganistan’dan tahliyeler devam ederken, Batılı bir yetkili Reuters’a yaptığı açıklamada son 24 saat ortasında Kabil’den yaklaşık 5,000 diplomat, güvenlik nazaranvlisi, yardım çalışanı ve Afgan’ın tahliye edildiğini deklare etti.
Afganistan Cumhurbaşkanı BAE’de ortaya çıktı
Taliban’ın Kabil’i ele geçirmesi daha sonrası Afganistan’dan kaçan Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani’nin Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) olduğu belirtildi. BAE Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “BAE, Eşref Gani ve ailesini insani münasebetlerle konuk ediyor” denildi. Taliban güçlerinin pazar günü Afganistan başkanlık sarayına girmesi ve savaşın “bitmiş olduğini” açıklaması daha sonrası muhtemel bir “katliamdan” kaçınmak için ülkesini terk ettiğini söyleyen Gani, “Taliban, kılıçlarının ve silahlarının kararıyla kazandı ve artık Afgan vatandaşların namusundan, mülkünden ve güvenliğinden sorumlu” dedi.
“Çin ve Rusya Afganistan belirsizliğinden faydalanacak”
ABD, Afganistan’dan çekilerek Orta Doğu’daki varlığını azaltırken, uzmanlar Washington’un en kuvvetli rakiplerinden Çin ve Rusya’nın bu durumdan faydalanabileceğini öngörüyor. Lanzhou Üniversitesi Profesörü ve Çin hükümetinin Orta Asya danışmanı Zhu Yongbiao, “Çin, ABD’nin milletlerarası imajını ve Washington ile müttefikleri içindeki alakayı derinden sarsan sorumsuz davranışlarından yararlandı” dedi. Yongbiao’ya paralel, Moskovalı siyasi analist Arkady Dubnov da “ABD’ye karşı Çin’le çıkarlarımızı tıpkı seviyeye getirebiliriz. Bizim için düzgün olan ABD için makus, ABD için düzgün olan ise bizim için berbattı. Artık, durum ABD için çok berbat, bu da bizim çıkarlarımız için düzgün bir şey” yorumunu yapıyor.
Çavuşoğlu, Rusya’yla Afganistan’ı görüştü
Halihazırda Afganistan’dan büyük bir göç dalgasıyla karşı karşıya olan Türkiye, Taliban idaresi daha sonrası oluşacak konjonktürde de coğrafik olarak kıymetli bir noktada. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, salı günü yaptığı açıklamada Taliban’ın Kabil’i ele geçirmesi daha sonrası verdiği iletilerin olumlu bulunduğunu söylemişti. Çavuşoğlu, Taliban dahil tüm taraflarla diyaloğu sürdürdüklerini belirterek, “Şu ana kadar Taliban’ın verdiği iletileri da olumlu karşıladığımızı söylemek isteriz. Umarım hareketlerde de bunu görürüz” demişti. Ayrıyeten Çavuşoğlu, Afganistan’daki durumun ele alınması için dün Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’la da görüştü. İkili Afganistan’da güvenliğin sağlanması davetinde bulunduğunu ve bölgede istikrarın sağlanması gerektiği konusunda hemfikir olduklarını deklare etti. Ulusal Savunma Bakanı Hulusi Akar da dün, Kabil Havalimanı’ndan Hava Kuvvetleri’ne bağlı uçaklarla Türk vatandaşlarının devam ettiğini söylemiş oldu ve “Havaalanının kullanılmasında rastgele bir dert yok, gerekli önlemler alındı” dedi.
ALINTIDIR
Deniz KILINÇ
Tarihin 20 yıl ortadan daha sonra bir daha tekerrür etmesiyle Taliban Afganistan’ın idaresine el koydu. Başşehir Kabil’de birinci basın toplantısını düzenleyen Taliban, intikam aramadığını, düşman istemediğini ve bayanlara Şeriat maddeleri uyarınca muhakkak haklar tanınacağını açıklasa da dünya otoritelerinden reaksiyonlar gelmeye ve ülkede Taliban zıddı protestolar görülmeye başlandı. ABD’nin Afganistan Merkez Bankası’na ilişkin yaklaşık 9,5 milyar dolar varlığı dondurduğu haberlerinin yanı sıra birliklerini Afganistan’dan çekme sonucuyla reaksiyon toplayan ve dün İngiltere Başbakanı Boris Johnson’la görüşen ABD Lideri Joe Biden’ın onay oranı en düşük seviyeye geriledi. Biden ve Johnson görüşmesi daha sonrası haftaya G7 üyelerinin Afganistan gündemiyle bir ortaya gelmesi bekleniyor.
Taliban’a karşı birinci şovlarda en az 3 meyyit
Kabil’de düzenlediği birinci basın toplantısında barış davetleri verse de Afgan halkı Taliban’a karşı ayaklanmaya başladı. Taliban Sözcüsü Zabibullah Mücahit, dün yaptığı açıklamada af dileyen herkese af önerileceğini ve barışçıl bir ömür istediklerini söylemiş, insanların konutlarına girilmeyeceğini ve intikam aranmayacağını söylemişti. Buna karşın Afgan halkı Taliban’a karşı reaksiyonlu. Ülkede hali hazırda Taliban aksisi şovlar başladı ve Reuters’a konuşan iki görgü şahidi, Celalabad kentinde düzenlenen protestolarda Taliban militanlarının açtığı ateş kararı en az üç kişinin ömrünü kaybettiğini, 10’un üzerinde kişinin de yaralandığını söylemiş oldu.
“Rezervlerimiz güvende”
Taliban’ın Kabil’e girişi daha sonrası akla gelen birinci sorulardan biri de Afganistan hükümeti varlıklarının bahtının ne olup olmayacağıydı. Vekaleten Afganistan Merkez Bankası’nın başında bulunan Ajmal Ahmaty de dün Twitter’dan yaptığı paylaşımda, bankanın varlıklarının 7 milyar dolarının nakit, altın, ABD tahvilleri ve başka varlıklar olarak ABD Merkez Bankası’nda (Fed) tutulduğunu söylemiş oldu. Toplamda 9,5 milyar dolar rezerv bulunduğunu belirten Ahmaty, “Afganistan’ın memleketler arası rezervleri tehlikeye atılmadı. Rastgele bir rezerv hesabından para çalınmadı… (ABD) Hazine’nin Taliban’ın bu tıp fonlara erişimine müsaadesi vereceği bir senaryo hayal edemiyorum” dedi.
Taliban’ın yanı sıra Biden da tenkitlerin maksadı oldu. Pazartesi günü gerçekleştirilen Reuters/Ipsos anketine göre, Biden’ın onay oranı yüzde 7 düşüşle yüzde 46’ya geriledi ve bu oran, Biden ocak ayında nazaranve geldiğinden beri en düşük seviye. Dün İngiltere Lideri Boris Johnson ile görüşen Biden, birliklerini Afganistan’dan çekmenin hakikat olduğunu savunuyordu. Haftaya Afganistan gündemiyle toplanacak olan G7 toplantısında önderlerin “küresel toplumun mültecilere ve öbür savunmasız Afganlara daha fazla insani yardım ve dayanak sağlayabileceği yollar da dahil olmak üzere, ileriye dönük Afganistan siyaseti konusunda müttefikler ve demokratik ortaklar içinde koordinasyonu” ele alması bekleniyor.
“Türkiye değerli bir rol oynayacak”
AB Dış Alakalar ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, dün İspanya devlet radyosu RNE’ye yaptığı açıklamada Afgan göçünde Türkiye’nin kilit bir nazaranvi olduğunu söylemiş oldu. Son üç aydır İran, Irak ve Doğu Akdeniz üzerinden Avrupa’ya bir Afgan göçü olduğunu belirten Borrell, “İnsanlık krizini önlemek gerekiyor. Burada, Türkiye hayli kıymetli bir rol oynayacaktır” dedi. Borrell ayrıyeten, hafta başında yaptığı açıklamada AB’nin Taliban’a birinci yansısının “ılımlı” olduğu tarafında bildiriler vermiş ve temel insan haklarına hürmet duyduğu sürece Taliban’la işbirliği yapılabileceğini söylemişti. Öte yandan Avrupa Parlamentosu Lideri David Sassoli de AB’nin kendisi için çalışan ve “intikamla karşı karşıya kalacak” Afgan vatandaşlarını kabul etme sorumluluğu olduğunu belirtti. Sassoli, Afganistan’dan gelen göçmenlerin AB ülkelerine eşit bir biçimde dağıtılması gerektiğini söylemiş oldu. Sassoli’ye paralel, İngiltere de yeni göç planı kapsamında öncelikli olarak bayanlar ve kız çocukları olmak üzere binlerce Afgan göçmene ülkesinin kapılarını açacağını açıklamıştı. Afganistan’dan tahliyeler devam ederken, Batılı bir yetkili Reuters’a yaptığı açıklamada son 24 saat ortasında Kabil’den yaklaşık 5,000 diplomat, güvenlik nazaranvlisi, yardım çalışanı ve Afgan’ın tahliye edildiğini deklare etti.
Afganistan Cumhurbaşkanı BAE’de ortaya çıktı
Taliban’ın Kabil’i ele geçirmesi daha sonrası Afganistan’dan kaçan Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani’nin Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) olduğu belirtildi. BAE Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “BAE, Eşref Gani ve ailesini insani münasebetlerle konuk ediyor” denildi. Taliban güçlerinin pazar günü Afganistan başkanlık sarayına girmesi ve savaşın “bitmiş olduğini” açıklaması daha sonrası muhtemel bir “katliamdan” kaçınmak için ülkesini terk ettiğini söyleyen Gani, “Taliban, kılıçlarının ve silahlarının kararıyla kazandı ve artık Afgan vatandaşların namusundan, mülkünden ve güvenliğinden sorumlu” dedi.
“Çin ve Rusya Afganistan belirsizliğinden faydalanacak”
ABD, Afganistan’dan çekilerek Orta Doğu’daki varlığını azaltırken, uzmanlar Washington’un en kuvvetli rakiplerinden Çin ve Rusya’nın bu durumdan faydalanabileceğini öngörüyor. Lanzhou Üniversitesi Profesörü ve Çin hükümetinin Orta Asya danışmanı Zhu Yongbiao, “Çin, ABD’nin milletlerarası imajını ve Washington ile müttefikleri içindeki alakayı derinden sarsan sorumsuz davranışlarından yararlandı” dedi. Yongbiao’ya paralel, Moskovalı siyasi analist Arkady Dubnov da “ABD’ye karşı Çin’le çıkarlarımızı tıpkı seviyeye getirebiliriz. Bizim için düzgün olan ABD için makus, ABD için düzgün olan ise bizim için berbattı. Artık, durum ABD için çok berbat, bu da bizim çıkarlarımız için düzgün bir şey” yorumunu yapıyor.
Çavuşoğlu, Rusya’yla Afganistan’ı görüştü
Halihazırda Afganistan’dan büyük bir göç dalgasıyla karşı karşıya olan Türkiye, Taliban idaresi daha sonrası oluşacak konjonktürde de coğrafik olarak kıymetli bir noktada. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, salı günü yaptığı açıklamada Taliban’ın Kabil’i ele geçirmesi daha sonrası verdiği iletilerin olumlu bulunduğunu söylemişti. Çavuşoğlu, Taliban dahil tüm taraflarla diyaloğu sürdürdüklerini belirterek, “Şu ana kadar Taliban’ın verdiği iletileri da olumlu karşıladığımızı söylemek isteriz. Umarım hareketlerde de bunu görürüz” demişti. Ayrıyeten Çavuşoğlu, Afganistan’daki durumun ele alınması için dün Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’la da görüştü. İkili Afganistan’da güvenliğin sağlanması davetinde bulunduğunu ve bölgede istikrarın sağlanması gerektiği konusunda hemfikir olduklarını deklare etti. Ulusal Savunma Bakanı Hulusi Akar da dün, Kabil Havalimanı’ndan Hava Kuvvetleri’ne bağlı uçaklarla Türk vatandaşlarının devam ettiğini söylemiş oldu ve “Havaalanının kullanılmasında rastgele bir dert yok, gerekli önlemler alındı” dedi.
ALINTIDIR