Mevzu ile ilgili bilinmesi gerekenleri Göğüs Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Özkan Demirhan anlattı.
Bildiğimiz üzere akciğeri saran zara plevra denir. Akciğerin üstündeki zara visseral plevra göğüs duvarını saran zara da pariyetal plevra denir. Bu zarlar içinde kalan boşluğa plevral boşluk denmektedir. Birtakım durumlarda plevral aralıkta sıvı birikimi olur. Kansere bağlı sıvı birikiminin en sık sebebi akciğer kanseri ikinci sırada göğüs kanseri gelmektedir.Meme kanserine bağlı plevral aralıkta sıvı birikimi olduğu vakit kalp zarı yani perikard ortasında de sıvı birikimi olmakta buna da perikardiyal efüzyon denmektedir.
Göğüs kanserinde plevral ve perikardial boşlukta niye sıvı birikimi olur?
Olağanda plevral aralıkta minimal plevral sıvı bulunmaktadır ve bu sıvı makul bir istikrar ortasında üretimi ve emilimi olmaktadır. Göğüs kanserine bağlı plevral aralıkta sıvı birikiminde ya sıvı üretimi fazladır yahut plevradaki sıvının emilimini sağlayan zarlardaki drenaj yolu tıkanmıştır. Onu tespit etmek mümkün değildir. Perikardarasında sıvı birikimi ise göğüs kanserine bağlı görülen radyoterapi, kanserin perikard tutulumuve kimi vakit de reaksiyonel olarak sıvı birikimi olmaktadır.
Plevra ve perikardda sıvı birikimi ne üzere şikayetlere niye olur, belirtileri nelerdir?
Plevral sıvı birikiminde sıvının ölçüsüne bağlı şikayetler olur. Sıvı ölçüsü az olduğunda rastgele bir şikayeti olmayabilir hastanın. Öksürük, nefes darlığı, göğüs ağrısı (sıvı ölçüsü artınca ağrı azalır), halsizlik üzere şikayetler olabilir.
Perikard sıvısı birikimi (malign perikardiyal efüzyon) plevral sıvı birikiminden daha önemli ve hayatı tehdit eden semptomlara yol açabilir. Genelde plevral efüzyon ile beraberdir lakin kimi vakit yalnızca perikardial efüzyon olabilir. yavaşça perikard sıvısı olan hastalarda semptom vermeyebilir lakin bir daha de kalp ritmi artmıştır yani çarpıntı şikayeti vardır. İleri seviye perikard efüzyonlarında nefes darlığı, kalp çarpıntısının çok artması, tansiyon düşüklüğü üzere şikayetler olmakta. Kalp tamponatı dediğimiz kalbin çalışmasına mahzur bir durum olmaktadır. Bu da ömrü tehdit eden bir durumdur.
Bu hastalarda teşhis nasıl temalır?
Göğüs kanserli hastalarda üstte belirttiğimiz şikayetler başladığında kesinlikle göğüs cerrahisi tabibine başvurmaları gerekir. birinci vakit içinderda hastaların öyküleri alınır. Hastalığı hakkında bilgi alınır. Gördüğü tedaviler kıymetlendirilir. Fizik muayenede plevral sıvı olan tarafta akciğer sesleri azalmıştır. Kalp çarpıntısı ve saturasyon düşüklüğü olabilir. ondan sonrasında radyolojik olarakultrasonografi, direk akciğer grafisi ve tomografi yapılır.Perikard efüzyonu tespiti için BT’ye ek Ekokardiografi yapılır. Ekokardiografide kalp kasılma gücü ve kalbin sıvıdan ne kadar etkilendiği görülür.
Tedavi nasıl yapılır?
Tedavi tespit edilen plevral sıvı ve perikard sıvı ölçüsüne bağlıdır. Plevral aralıkta bulunan sıvı ölçüsü ile perikardial sıvı ölçüsünün tesiri epey farklıdır. Plevrada litrelerce sıvı olabilir fazlaca önemli şikayet yapmayabilir. Perikard ortasında 100 cc sıvı artması önemli klinik semptoma yol açabilir.
Perikarddaki sıvı tedavide her vakit öncelikli olmalıdır. Genelde plevral sıvı birikimi ile tıpkı anda tespit edildiği için tedavi planı birlikte yapılmalıdır.
Minimal plevral sıvı takip edilebilir yahut sıradan plevral kateter takılabilir. Orta ve ileri seviye plevral sıvı hastanın genel durumu uygunsa minimal invazif teşebbüs olanVATSile plevral drenaj ve plöredez (akciğer zarı yapıştırma ) süreci yapılmalıdır. Bu süreç esnasında kalıcı plevral kateter de sürecin muvaffakiyetini artırmak için uygulanabilir. Genel durumu VATS’a uygun olmayan hastalara kalıcı plevral kateter takılabilir.
Perikardial sıvı için tedavi seçeneği plevral efüzyon için uygulanan VATS esnasında perikardial drenaj yapılır ve bu esnada perikard penceresi açarak perikardial efüzyonun yinelanmasınıengellemekteyiz.
Şayet yalnızca perikardial efüzyon mevcut ise lokal ve genel anestezi altında perikard drenajı uygulanır.
Plevral ve perikardial efüzyonlu hastalarda hem tedavi için tıpkı vakitte sıvı birikiminin yineını engellemek için lokal kemoterapikilaçlar uygulamaktayız. Bu süreçle hem sıvı birikimini engellemekte tıpkı vakitte kanser hücrelerine tesir eden kemoterapik ilaçları vermekteyiz zira bu hastalar kimi vakit sistemik kemoterapiyi almakta zorlanırlar.
Bültenler – Son Dakika Haberleri
Bildiğimiz üzere akciğeri saran zara plevra denir. Akciğerin üstündeki zara visseral plevra göğüs duvarını saran zara da pariyetal plevra denir. Bu zarlar içinde kalan boşluğa plevral boşluk denmektedir. Birtakım durumlarda plevral aralıkta sıvı birikimi olur. Kansere bağlı sıvı birikiminin en sık sebebi akciğer kanseri ikinci sırada göğüs kanseri gelmektedir.Meme kanserine bağlı plevral aralıkta sıvı birikimi olduğu vakit kalp zarı yani perikard ortasında de sıvı birikimi olmakta buna da perikardiyal efüzyon denmektedir.
Göğüs kanserinde plevral ve perikardial boşlukta niye sıvı birikimi olur?
Olağanda plevral aralıkta minimal plevral sıvı bulunmaktadır ve bu sıvı makul bir istikrar ortasında üretimi ve emilimi olmaktadır. Göğüs kanserine bağlı plevral aralıkta sıvı birikiminde ya sıvı üretimi fazladır yahut plevradaki sıvının emilimini sağlayan zarlardaki drenaj yolu tıkanmıştır. Onu tespit etmek mümkün değildir. Perikardarasında sıvı birikimi ise göğüs kanserine bağlı görülen radyoterapi, kanserin perikard tutulumuve kimi vakit de reaksiyonel olarak sıvı birikimi olmaktadır.
Plevra ve perikardda sıvı birikimi ne üzere şikayetlere niye olur, belirtileri nelerdir?
Plevral sıvı birikiminde sıvının ölçüsüne bağlı şikayetler olur. Sıvı ölçüsü az olduğunda rastgele bir şikayeti olmayabilir hastanın. Öksürük, nefes darlığı, göğüs ağrısı (sıvı ölçüsü artınca ağrı azalır), halsizlik üzere şikayetler olabilir.
Perikard sıvısı birikimi (malign perikardiyal efüzyon) plevral sıvı birikiminden daha önemli ve hayatı tehdit eden semptomlara yol açabilir. Genelde plevral efüzyon ile beraberdir lakin kimi vakit yalnızca perikardial efüzyon olabilir. yavaşça perikard sıvısı olan hastalarda semptom vermeyebilir lakin bir daha de kalp ritmi artmıştır yani çarpıntı şikayeti vardır. İleri seviye perikard efüzyonlarında nefes darlığı, kalp çarpıntısının çok artması, tansiyon düşüklüğü üzere şikayetler olmakta. Kalp tamponatı dediğimiz kalbin çalışmasına mahzur bir durum olmaktadır. Bu da ömrü tehdit eden bir durumdur.
Bu hastalarda teşhis nasıl temalır?
Göğüs kanserli hastalarda üstte belirttiğimiz şikayetler başladığında kesinlikle göğüs cerrahisi tabibine başvurmaları gerekir. birinci vakit içinderda hastaların öyküleri alınır. Hastalığı hakkında bilgi alınır. Gördüğü tedaviler kıymetlendirilir. Fizik muayenede plevral sıvı olan tarafta akciğer sesleri azalmıştır. Kalp çarpıntısı ve saturasyon düşüklüğü olabilir. ondan sonrasında radyolojik olarakultrasonografi, direk akciğer grafisi ve tomografi yapılır.Perikard efüzyonu tespiti için BT’ye ek Ekokardiografi yapılır. Ekokardiografide kalp kasılma gücü ve kalbin sıvıdan ne kadar etkilendiği görülür.
Tedavi nasıl yapılır?
Tedavi tespit edilen plevral sıvı ve perikard sıvı ölçüsüne bağlıdır. Plevral aralıkta bulunan sıvı ölçüsü ile perikardial sıvı ölçüsünün tesiri epey farklıdır. Plevrada litrelerce sıvı olabilir fazlaca önemli şikayet yapmayabilir. Perikard ortasında 100 cc sıvı artması önemli klinik semptoma yol açabilir.
Perikarddaki sıvı tedavide her vakit öncelikli olmalıdır. Genelde plevral sıvı birikimi ile tıpkı anda tespit edildiği için tedavi planı birlikte yapılmalıdır.
Minimal plevral sıvı takip edilebilir yahut sıradan plevral kateter takılabilir. Orta ve ileri seviye plevral sıvı hastanın genel durumu uygunsa minimal invazif teşebbüs olanVATSile plevral drenaj ve plöredez (akciğer zarı yapıştırma ) süreci yapılmalıdır. Bu süreç esnasında kalıcı plevral kateter de sürecin muvaffakiyetini artırmak için uygulanabilir. Genel durumu VATS’a uygun olmayan hastalara kalıcı plevral kateter takılabilir.
Perikardial sıvı için tedavi seçeneği plevral efüzyon için uygulanan VATS esnasında perikardial drenaj yapılır ve bu esnada perikard penceresi açarak perikardial efüzyonun yinelanmasınıengellemekteyiz.
Şayet yalnızca perikardial efüzyon mevcut ise lokal ve genel anestezi altında perikard drenajı uygulanır.
Plevral ve perikardial efüzyonlu hastalarda hem tedavi için tıpkı vakitte sıvı birikiminin yineını engellemek için lokal kemoterapikilaçlar uygulamaktayız. Bu süreçle hem sıvı birikimini engellemekte tıpkı vakitte kanser hücrelerine tesir eden kemoterapik ilaçları vermekteyiz zira bu hastalar kimi vakit sistemik kemoterapiyi almakta zorlanırlar.
Bültenler – Son Dakika Haberleri