Halkın kaygısı fazlaca diğer… İktidarın teşhis sorunu

admin

Administrator
Yetkili
Admin
Global Mod
Halkın kaygısı fazlaca diğer… İktidarın teşhis sorunu
Enflasyon dediğimiz olgu neyden kaynaklanır? İktisadı vülger açıdan yorumlarsak enflasyon arz-talep içindeki dengesizlikten ibarettir lakin Marksist iktisatçılar kendi içerisinde eksik olsa da dengeli görüşlere sahiptir. Çünkü Marksist iktisatçılar iktisadın evrimi konusunda burjuva iktisatçılarından hayli daha üstün pozisyondadır. Onlara bakılırsa; enflasyonun niçini Devletle Bütünleşmiş Tekelci Sermaye (DBTS) fiyat değişiminden sorumludur. Tekelci sermaye üretilen kaynakların meblağlarını ve ölçüsünü belirlemektedir. Devletin buradaki rolü ise esnek para siyasetleri ile fiyatların artışına yol açmaktadır. bu biçimdelikle Finans Kapital’e imkan vermektedir. Yani her halükarda kaybeden halktır. Neo-liberal sistemin mantığı da bu türlü işlemektedir. Bezos, Musk, Zuckerberg devletle bütünleşmiş sistem yardımıyla milyarder oldular.

İnsan odaklı ekonomik yaklaşımlar ise iktisat okullarında okutulmamaktadır. Örneğin; Lindsay üzere düşünür, Marx’ın emek-değer teorisinin teknik olarak geçersiz olduğunu lakin çalışanlar açısından doğal hak teoremi olarak görüldüğünü kabul etmektedir. Hatta Marx’ın öngördüğü ülkü bir toplum tertibi bulunmasına karşın gerçekliklerle ilgisinin olmadığını tabir etmiştir. Lakin Santa Fe Enstitüsü üzere kurumlar iktisat okullarında tek taraflı eğitim verilmesine karşı çıkmaktadır.

Neo-liberal iktisatçılar enflasyonist ortamda emekçi, köylü ve memurların maaşlarına artırım yapılmasına bile karşıdır. Bu durumda mantık sıradantir: “TALEBİ KISMAK İÇİN FİYATLARI KIS, DOLAYLI VE DİREKT VERGİLERİ ARTTIR. BÖYLELİKLE ARZ-TALEP İSTİKRARI SAĞLANSIN”. Şuanda Türkiye’de olanda Keynesçi mantığa uygundur.

Keynes ne diyordu: “Çalışanlara artırım yap, tüketim-üretim mallarına daha fazlasını yap…”

Büsbütün aldatmaca değil mi?

İKTİSATTA AKTÜEL MESELELER

bu biçimde bir giriş yaptıktan daha sonra son on beş günde Türkiye iktisadında konuşulan problemler hakkında şunları örnek gösterebiliriz.

a) TL’deki paha kaybı girdi fiyatlarındaki yüksek, maliyet artışı ve tahsilat sorunu, üretimi ihracata yönlendirirken, birfazlaca eserin iç pazara arzında kısıtlamaya gidiliyor,

b) Kuraklık ve artırımlar niçiniyle 2022’de tarım bölümü açısından güçlü bir yıl geçeceği görülmektedir,

c) Amerikan Merkez Bankasının gerçek faizi üst baskılamasından dolayı öbür ülkelerde ayarlamalar yapacak,

d) Tüketimde yapılan artırımlarla bir arada daralma yaşanmakta,

e) E-ticaret ve fintech teknolojisinde ilerlemeler kaydedilmekte,

f) Müteahhitlere mal ve hizmet ile üretim işlerinde ödenecek ek fiyat farkı 10,5 milyar lira. Bu parayı devletin vereceğini söylemek gerekir,

g) Vatandaşlık almak isteyen yabancılar, aldıkları gayrimenkullerin dövizlerini Merkez Bankasına yatıracak,

h) Fiyat ve maliyetleme yapamayan ihracatçılar ihracat bedeli dövizin yüzde 25’ini Merkez Bankasına satılmasını önbakılırsan karara reaksiyon gösterdi,

i) Faiz kararlarının altının yükselmesini durduramayacağı konuşulmakta,

j) Tütüne kuraklık niçiniyle yüzde 2-4 içinde artırım yapıldı,

k) Navlun krizi çıktı. İhracat taşımalarında denizyolunun karayolunda da sıkışma sorunu var,

l) Bankacılık kayıtlarında döviz hesaplarından kur garantili mevduata geçiş yüzde 1-2 içinde kaldı,

m) Türkiye endemik enflasyon süreci yaşamaktadır. Prof. Dr. Steve Hanke bu sürecin aşılması için para heyeti uygulamasını önerdi,

n) Tekstilciler yüksek enflasyon ve dış pazarlarda fuarların pandemi sebebiyle iptal edilmesiyle önemli kahırlar çekmekte.

ENFLASYON SEBEP GELİR ADALETSİZLİĞİ SONUÇ

Bahsedilen mevzular genelde kapitalist sistemde yaşanan olağan meselelerdir. Keynes’in temel olarak sunduğu reçete yatırım ve tasarruftur. Faizlerin arttırılması da anamaldan tasarruf edilmek için yapılmaktadır. Fakat sorunsalımız 2500 TL maaş alan bir emeklinin neyden tasarruf yapacağıdır.

Tasarrufu yatırıma dönüştürebilenler fakirler değil, bir daha zenginlerin yapacağını söyleyebiliriz. İktisat bilimini de bulanlar bir daha orta-üst gelir kümesine ilişkin olanlar değil miydi esasen?

Yalnızca Türkiye’nin değil tüm dünyanın sorunu salt enflasyon değil verimsizlik ve gelirin adil dağıtılmaması sıkıntısıdır. Hayek ne diyordu: “Zengin yahut yoksul ’herkes’ gelirini marifet ve talih karışımı bir oyunun kararına borçludur.”

Pekala, bu kelamı söyleyen şahsa şunu sormak lazım: Hayat, Afrika’da doğan Fatma ile Norveç’teki Knut’a tıpkı fırsatı mı vermiştir?

Hayek’e göre, bu bir piyasa ahlakıdır. halbuki bir şeyin ahlaki olabilmesi için fırsatların da eşit olması gerekir. Hayek gibilerin mantığına göre dünyada açlıktan ölen beşerler, hür piyasa iktisadında maharetlerini ve aklını uygun kullanamayanlardı. ötürüsıyla, ölmeyi hak ediyorlar üzere bir sonuç çıkıyor.

Bana kalırsa sorulması gereken sorular şunlar:

Bu beşerler niye aç?

Liberalizm insanlara ne veriyor? niye birileri Monte Carlo’da bir sabah kahvaltısında binlerce dolar harcarken öteki beşerler yiyecek ekmek bulamıyor? niye az gelişmiş ülkeler dış yardıma muhtaç?

Açlıktan ölen beşerler hakikaten aptal oldukları için mi geri kaldılar?


Yani asıl problem kıt kaynaklarla azamî randımanı ve gelirin dağılımı. Enflasyon sebep, gelir adaletsizliği sonuçtur. Çünkü enflasyonun artması, gelir dağılımının, dış ticaretin, randımanın, tasarrufların azalmasına sebep olur.

Beşerler Türkiye’de niye işsiz?

Klasik liberallere nazaran hür piyasa iktisadında beşerler tam istihdamdadır. Devletin müdahalesine gerek yoktur. halbuki bunun bu biçimde olmadığı 1929 Büyük Buhran’da ispatlandı ve Keynesyenci modele geçildi. İktisadın temel kuralı vardır: “İstihdam arttıkça ulusal gelir de artar.” Bunun kimi ayırt edici kuralları vardır: “Devlet kaynakları israf etmeyecek, gösterişten uzak duracak ve liyakatsiz bireyleri değerli yerlere getirmeyecek.”

Bahsedilenleri yerine getirebilmek için de planlı iktisat kaidedir. Kaynakları aktif ve dengeli kullanabilmek için. Ayrıyeten planlı ekonomiyi yalnızca sosyalist ülkeler kullanmıyor bilakis kapitalist coğrafyalarda da planlı iktisat kullanılmıştır. Bugün Çin zenginliğini planlı iktisat devrinde yaptıkları servet birikimine borçludur.

Sonuç olarak üstte bahsedilenler kapitalizmin buhranıdır ve bahsetmiş olduğum sıkıntıların tahlili de sistem dışı kalmaktadır.

Sıfır enflasyon-işsizlik ve düşük döviz kuru mümkündür. Geçmiş yazılarımda bahsetmiş olduğum üzere bunun örnekleri vardır. İktisat okullarında anlatıldığı üzere tek tahlil hür piyasacı rekabet değildir. Bu sistemin haricinde da sürdürülebilir ve teknolojik atılım yapılabilir.

İktisat mecmualarında çıkan yatırımımızı yüzde 10 arttırdık, fintech teknolojisini uyguluyoruz üzere telaffuzların yalnızca toplumun aşikâr bir kısmına hitap ettiğini ve bayağı insanlara rastgele bir getiri sağlamadığını söyleyebiliriz. Halkın kaygısı hayli oburdur.

“İstihdam artsın, ulusal gelir de artsın mantığındayım. Lakin nepotizme (adam kayırmacılık) sapmadan adil bir biçimde.”

Dr. Girayalp Karakuş

Kaynakça

Dünya, 08.01.2022.

Dünya, 11, 01.2022.

Dünya, 07.01.2022.

Girayalp Karakuş, Eleştirel Tenkidin Eleştirisi, Siyasal Kitabevi, Ankara, 2021.

Ronald L. Meek, Emek Bedel Teorileri, Kalkedon Yayınevi,İstanbul, 2009.


ALINTIDIR
 
Üst