İstihdamı bekleyen tehlike: Çok iş, az personel

celikci

Active member
İstihdamı bekleyen tehlike: Çok iş, az personel
Hilal SARI

Yaşlanan dünya nüfusu, Baby Boomer jenerasyonunun istihdam piyasasından ayrılması, pandeminin göç hareketlerini durdurmuş olması ve Çin’den ABD’ye biroldukça iktisatta genç nüfusun adaletsiz bulduğu sistemden ve çalışma ömründen uzaklaşmak istemeye başlaması, global iktisat için kıymetli bir risk oluşturmaya başladı.

İşgücü piyasası analitiği şirketi Emsi Burning Glass’tan kıdemli istihdam ekonomisti Ron Hetrick “Bu gidişat yalnızca kusursuz fırtına değil, kasırga, hortum ve zelzele bir arada” sözleriyle durumun ciddiyetine dikkat çekmek istiyor. Baby Boomer kuşağının istihdam piyasasından ayrılışı, tarihin en düşük istihdama iştirak oranı ve dünyada giderek düşen doğum oranları Hetrick’in tabiriyle “Demografik Kuraklık” yahut “Sansdemic” (insan kıtlığı) yaratacak ve pandemi ana sebep değil yalnızca süreci hızlandıran bir öge.

“Göçmenler işgücü darboğazını gevşetebilir, enflasyonu düşürür”

Pandemi niçiniyle işgücünün sonlar ortası hareketine de önemli bir darbe vurulmuş oldu. Nisan 2021’den bu yana her ay en az 3,6 milyon çalışanın işini bıraktığı ABD’de Ticaret Odası CEO’su Suzanne Clark “ABD’ye gelmek, burada okumak ve kalmak isteyen insanları güzel karşılamalıyız. Daha fazla çalışana gereksinimimiz var” diyor. Clark’a göre hükümetin bu mevzuda atacağı adımlar ABD’nin 40 yılın doruğuna çıkan enfl asyon problemini çözmeye de yardımcı olur. Kasım ayında ABD’de 4,5 milyon insan istifa etti ve bu bilgi tarihinin rekoruydu. Birfazlaca çalışan daha uygun bir iş teklifi için işinden ayrılmış olsa da, istihdama iştirak oranı pandemi öncesi seviyelerde takıldı ve ayrılan nüfusun bir kısmı hala işe dönmedi.

“Uzun vadede istihdama iştirak için büyük risk”

ABD’li yatırım bankası Goldman Sachs kasımdaki bir araştırma notunda bu hareketin uzun vadede istihdama iştirak için kıymetli bir risk teşkil ettiği konusunda uyardı. Bankanın ikazları şimdiden istihdam piyasasında çalışan bulmakta zorlanan şirket haberleriyle de teyit ediliyor. Tyson Foods, FedEX, Target, Best Buy, McDonald’s, Amazon, çalışan bulmakta zorlanan ve kimisi cazip işe alım bonusları ve fiyat artışlarıyla bu gidişatı düzeltmeye çalışan şirketlerden yalnızca kimileri. İngiltere’de hem kamyon sürücüsü birebir vakitte avukat bulmak zorlaştı. Londra’da hukuk firmaları boş durumları dolduracak avukat bulmakta zorlandıklarını söylüyor. Kanada’da öğretmenden doktora biroldukca yetkinlik gerektiren işte kâfi işgücü bulunamıyor.

Reddit’te “antiwork” hareketi çığ üzere büyüyor

Geçtiğimiz yıl ferdi yatırımcıların organize olup dünyanın en büyük hedge fonlarına baş tuttuğu online forum Reddit’te “iş karşıtlığı” manasına gelen “anti-work” forum açıldı ve bu foruma ilgi pandeminin başından bu yana süratle artıyor. ABD’de ve dünya genelinde milyonlarca çalışanın daha güzel bir iş yahut daha huzurlu bir hayat için istifa ettiği/etmeyi planladığı “Büyük İstifa” dalgasının konuşulduğu bu günlerde Reddit antiwork forumunun üyeleri 1,6 milyona yükselmiş durumda. Ekim 2020’de forumun üye sayısı yalnızca 180 bindi. Perakende kesimindeki işini bırakan ve haftada birkaç gün köpek gezdirerek geçimini sağlayan Doreen Ford, beraberinde forumun moderatörlerinden. Ford, FT’ye verdiği demeçte klâsik işlerde çalışmayı “aşağılayıcı ve sömürücü” olarak nitelendiriyor ve “Hiç olmadığım kadar memnunum şimdi” diyor. Kurulduğu birinci yıl olan 2013’te yalnızca 1.600 üyesi olan forumda kendilerine “aylak” diyen üyeler insanların olabildiğince az çalışarak ve mümkünse kendileri için çalışarak ömür maliyetlerini düşürmelerini ve yalnızca geçinmelerine yetecek kadar çalışmalarını salık veriyor. Forumun üyelerinin yarısı hala tam vakitli işlerde fakat paylaşımların büyük çoğunluğunda çalışanlar “patronlarının onları umursamadığından” şikayetçi. En epeyce ilgi çeken paylaşımlar ise istifa mektup ve iletilerinin ekran manzaraları. Bu paylaşımlar o kadar popülerleşmiş ki moderatörler istifa paylaşımlarını yalnızca pazar günleriyle sınırlamak zorunda kalmış.

2026’da gelirin yarısı yeni işlerden gelecek

İdare danışmanlığı şirketi McKinsey & Company’nin yeni global bir araştırması ise bu dönüşümün diğer bir bacağına dikkat çekiyor: Yetkinliklerin yeni eser ve hizmetlere göre değişmesi gerekiyor. Yeni İş Kurmanın Durumu Global Araştırması’na göre 2026 yılı itibariyle global gelirin yarısının, şu anda varolmayan yeni eser, hizmet ve şirketlerden gelmesi bekleniyor. Tüm bölgeleri, sanayileri ve farklı ölçekteki şirket büyüklüklerini temsil eden bin 178 üst seviye yöneticinin katıldığı araştırma yeni iş kurmanın global bir trend olduğunu, yeni kurulan şirketlerin yüzde 80’inin 50 milyon dolarlık yıllık gelir çıtası altında kaldığını ortaya koyuyor. McKinsey & Company Doğu Avrupa, Orta Doğu, Afrika ve Türkiye Leap Başkanı ve Kıdemli Ortağı Can Kendi bilhassa dijitalleşme ve sürdürülebilirlik odağındaki şirketlerin büyümesine yardımcı olduklarını belirterek “Yeni şirketlerin yarısından fazlası 1 milyon dolar gelir çıtasının altında kalıyor yahut kapanıyor” diyor. Araştırmaya nazaran iş başkanlarının yüzde 81’i bölümde yaşanan aksiliklerden korunmak emeliyle yeni iş kurmaya yöneliyor.

Çinli gençler içinde da “tang ping” hareketi başladı

Misal bir hareket Çinli milenyum jenerasyonu içinde da baş göstermiş durumda. Profesyonel ve ekonomik hırslarını kenara bırakarak daha sıradan ve huzurlu bir hayat yaşamayı yeğleyen Çinli gençlerin bir ömür biçimi olarak tercihi etmeye başladığı “tang ping” hareketi 2021’de Çin kamuoyunun en değerli gündemlerinden bir tanesiydi. Acımasız uzun mesai saatlerinden, haftanın 6 günü 9-6 çalışılan 966 işkültüründen, çok tüketimden, süratle artan konut meblağlarından ve “sistemin kölesi olmaktan” yorulmuş biroldukca Çinli genç en az hayat standartlarına razı gelerek iş hayatının geriliminden kaçmayı tercih ediyor. Bu bahse ait toplumsal medya paylaşımları ise Çinli otoriteler tarafınca sansürleniyor.

Doğum oranları süratle düşüyor, nüfusu azalan ülkeler bile var

Birleşmiş Milletler süratle düşen doğum oranları niçiniyle şu anda yaklaşık 7,7 milyar dünya nüfusunun 1950’lerden bu yana en düşük süratte arttığına dikkat çekerek 2100 itibariyle 10,9 milyara ulaşacağını öngörüyor. Fakat Hindistan üzere en süratli büyüyen nüfuslarda bile doğum oranlarının artış getirmesi için gerekli olan 2,1’e hakikat yaklaşması (Hindistan’da bu oran şimdiden 2,179’a inmiş durumda) The Lancet’te yayınlanan bir araştırmaya nazaran dünya nüfusunun 2060’larda 9,7 milyarla tepe yapmasına ve 2100’e gelindiğinde tekrar 9 milyarın altına düşmesine niye olacak. 2030 yılına gelindiğinde “Baby Boom” jenerasyonu 65 yaşını geçmiş olacak. Bulgaristan’da 2021 yılında nüfus yüzde 11,5 azalarak 6,5 milyona geriledi. Macaristan’da nüfus son 145 yılın en sert düşüşünü kaydetti. Yunanistan’da da nüfus 2021’de 2020’ye göre azaldı. Ayrıyeten pandemi İngiltere’de ömür müddetlerini de yaklaşık 5 yıl kısalttı.

ALINTIDIR
 
Üst