Kafka, Can Yücel, Orhan Pamuk… Dünyanın patentini hangi müellif satın aldı
“Yenidünya’nın patentini kim satın aldı?” diye sordu. Doğrusu şaşıp kaldım, ne diyeceğimi bilemedim. “Siz yaşarken kimdeydi?” diye sorarak kaçamak bir karşılık verdim. Şöyle bir düşündü. Yüzü birden buruştu, gözleri güya buharlaştı. Gittikçe ne bir renk ne de bir ışık belirtisi kaldı. İki kapkara çukur. “Belki Milena gelmiştir aklının kıyısına; artık ortasındaki boğuntudan sıyrılacak, memnunluğu içselleştirecektir” diye umarakve ona uyarak susmayı yeğledim ben de.
“Seni kaybetmekten o kadar epey korkuyorum ki Milena. kimi vakit düşünüyorum da şayet hakikaten beşerler memnunluktan ölebilselerdi benim fazlacatan ölmüş olmam gerekecekti. Lakin ben tersine memnunluk yardımıyla yeniden hayata döndüm…”
Ne yazık ki üstteki paragraftaki “mutluluk halleri” çabuk sönümlendi. Birdenbire ağzını açtı. Dünyayı yutacak kadar büyüyen ağzından tek bir sözcük çıktı: “Bendeydi!” Korkmadım desem palavra olur. Anlamakta kuvvetlik çekiyordum. “Baba-Amerika” vs üzere karşılıklar bekliyordum. Benim afallamış halim karşısında, cümlesini tamamlama muhtaçlığı duydu: “Bir vakit içinder sözlerin patenti bendeydi.”
Ağzının manzarasından güzelden düzgüne korkmaya başlamıştım. Güya beni de içine alıp yutacaktı. O orta ter ortasında uyandım. Sağıma soluma bakındım. Kimseyi nazaranmedim. Kara kara düşünmeye başladım. “Kafka’dan daha sonra dünyanın patentini hangi müellif satın almış olabilir?” diye baş yormaktan beynim pelteleşir olmuştu. Aklım durmuş yahut uçup gitmişti güya.
Şimdilik cevap veremiyorum. Bana bir süre daha düşünmek, yeni düşlere dalmak için müsaade! Bu ortada siz de fikrinizi beyan edebilirsiniz.
KAFKA, “BABA”SIYLA HESAPLAŞARAK YOLUNU AÇMAYA ÇALIŞTI
Hangimiz Kafka’nın yolunu izlemedik ki… Baba, her devir ya “ulaşılmaz” bir figürdü ya da “dev” üzere bir şeydi. Kafka da “Baba tünelinden bir çıkış olmalı” diye düşündü. Tüneli o denli kararttı ki sondaki ışık gözleri kamaştırdı.Miguel de (Saavedra) Servantes, Don Quixete’ta ne diyordu? “Akışkan Korku”nun “envanteri”ni tutan ZigmuntBauman aktarıyor: “Korkunun birfazlaca gözü vardır / Ve yeraltındaki şeyleri gorebilir.” Burada benim ekleyebileceğim şudur: Endişeye teslim olduğumuz anda, ne yeraltındaki şeyleri ne de yerüstünde olup bitenleri nazaranbiliriz. Kaygının kendisini bile hissetme marifetini yitiririz. Doz aşımı muhakkak felç eder.
Kafka’ya dönelim. Ondaki “Baba” figürü, hem de “eril dünya kurucusu”na yönelikitirazın temel besin deposudur.Şebnem Sunar’ın tabirine başvuralım burada. “Bu kurgu, okurun gözünde Hermann Kafka’yı adım adım burjuva toplumunun ataerkil güç alakasını kendi varlığında içselleştiren baskın kişilikliotoriter bir baba figürüne dönüştürür.”
Burjuva dünyaya, ataerkil sistemlere karşı koyma içgüdüsüne sahip herkeste, bununla birlikte “korku” da başat figürdür. ZigmuntBauman’ın özlü sözüyle “akışkan korku” en sert başları da en yumuşak beyinleri de gün gelir tesirine alır.
Ejderha karşısında birey yalnız bir “böcek” üzeredir. Onun birey olarak karşı çıkışını “güvenceli” hale getirmesi için ya yazının kurgusal şuuruna ya da toplumsalın/siyasalın örgütlü şuuruna sığınması gerekir. bu biçimde olduğunda kaygıya yenik düşerken bile bir “direnme odağı” oluşturmak mümkün hale gelir. Durum Kafka’da da bu biçimde görünüyor. Baba Hermann Kafka’ya ve onun temsil ettiği tüm bedellere iç sesi “teslim” olmayı kabullenmedi; yazının kurgusal dünyasında uğraşını en uçlara taşımasını bildi, hatta insanı “böceğe” dönüştürmesini bile becerdi.
Dayanamadı, babasına şu biçimde bir diklenmede bulundu: “Çeklere söverdin, daha sonra Almanlara, akabinde Musevilere, üstelik sırf muhakkak açılardan değil, her bakımdan söverdin ve sonuçta geriye senden öteki kimse kalmazdı. Benim gözümde, haklılıkları fikirlerine değil, kişiliklerine dayanan tüm zorbaların sahip olduğu bir gizemlilik kazandın…”
Dikkat edelim lütfen: “tüm zorbaların sahip olduğu bir gizemlilik” tam da “modern yırtıcı uygarlığımız”ın art bahçesidir. Kafka’nın gözleri öylesine derinlere delici bir biçimde nüfus edebiliyordu ki… Şato, Dava ve öbür yapıtları, hatta Amerika/Yitik Adam yapıtı de o denli. Onun silahı, birilerine nazaran, “tutuk” da olsa amacını hiç ıskalamıyordu. Sözleri ürkek, utangaç, yavaşça titrek olsa da hiç sekmeden modern-vahşi dünyanın kalbine kesinlikle isabet ediyordu.
BİR ÖRNEK DAHA VERMEK GEREKİRSE…
“Birbirimizle savaştığımızı kabul ediyorum, lakin iki türlü savaş vardır. Bağımsız hasımların güçlerini tarttıkları şövalyece savaş, herkes kendi başınadır, kendi hezimetini yaşar, kendi zaferini kazanır. Ve bir de sırf sokmakla kalmayan, hem de ömrünü sürdürmek için kan emen böceklerin savaşı. Asıl paralı askerler bunlardır ve sen busun.”
Baba’nın ve alışılmış burjuva dünyanın yerin altına sokuluşudur bu. Pekala fakat onların umurunda mıdır? olağan olarak hayır. Onlar, haliyle, nefretten de beslenicidirler.
Bu ortada, bizimkiler de “babaları”na ithafen tarihe notlar düşmüşlerdir.
Can Yücel, “ben en çok babamı sevdim” demiştir mesela. bir daha de “babanın gölgesi”nde kalmamak için bir çok “baba-can” aksiyonlarda bulunmuştur. Yazmak da bunların içindedır, çeviri yapmak da… kucak dolusu cinsiyetçi küfür de (argo diyemeyeceğim)… Sınıfsal yahut entelektüel bakış tek başına “eril zihniyeti” alaşağı etmeye yetmiyor demek ki… Baba’yı sevmek, “babalaşmak”la özdeşleşiyor yahut Baba’nın “burjuva/kentsoylu nezaketi”ni (evet, bu biçimde bir şey de var) aşıp “sosyalist cengaverliği”yle bezenmiş bir feodalite işbaşı yapıyor.
Örnek vermek gerekir mi? His Asena bir televizyon söyleşisinde Can Yücel’e Nâzım Hikmet’le ilgili, devrin ruhuna uygun, “kartpostal şairi” (bugün olsaydı Facebook şairi kaygısı bir ihtimal!) benzetmesi yaptı yahut imasında bulundu, hatırladığımca. Can Yücel’in buna yansısı, “Kart sensin, postal da sana girsin!” üzere bir şeydi. Bir burjuva yazara/entelektüele (üstelik bayan demeyeceğim), sıradan bir eleştirisi niçiniyle bile tahammül edemiyor ve en ağır küfürlere/hakaretlere sarılıyorsak… Sorarım artık, Gülşen’i tutuklayan zihniyetten ne farkı var bunun? Tenkide, diyaloğa açık olmayan her sistem, özü itibariyle faşizandır.
Orhan Pamuk, Nobel kentine hangi yolları kat ederek varmıştır?
Unutmayalım, Baba onda da önemli bir figürdür. “Babasının bavulu”nu parmakları ortasına, avucuna sıkıştırıp ta Nobellere kadar gitmiştir ya da Nobel merasimine “Babasının bavulu”nu da yanına alarak götürmüştür.
Orada söylemiş oldukleri fazlaca genel geçer, yüzer geçer, suya tirit diyemesem de hiç bir derinliği olmayan, piyasada yüzlerce kitap ortasında bulabileceğimiz “yazarlık derslerine/yazarların iç dünyası”na dair şeyler. Misal “Gerçekliğe onu lakin değiştirerek katlanabildiğim için yazıyorum”. Ne şirin cümle. Muhakkak ki “gerçeklik” denilen şey epey ağır/acı, dayanılmaz bir şey ki onu katlanılabilir hale getirmek gerekiyor. bu biçimde yazının işi, acımasız gerçekliği yumuşatmak oluyor o denli mi? Tecavüz kaçınılmaz ise “haz almak” hünerdir. Yazı, burada, müellifiyle bir arada okurunu da “acımasız gerçekliğe” yumuşatarak teslimiyeti öne alıyor.
Bir örnek daha versem mi? “her insanın bildiği lakin bildiğini bilmediği şeylerden kelam etmektir müelliflik.” Çok fazla mı önyargılı yaklaşıyorum? Olabilir. Önyargı da “bizi biz yapan hikâyeler”den biridir.
“Benim için muharrir olmak demek, içimizde taşıdığımız, en çok taşıdığımızı biraz bildiğimiz kapalı yaralarımızın üzerinde durmak, onları sabırla keşfetmek, tanımak, güzelce ortaya çıkarmak ve bu yaraları ve acıları yazımızın ve kimliğimizin şuurla sahiplendiğimiz bir modülü haline getirmektir.” Çok sorunsal bir cümle. Neresinden tutsanız “ve” bağlaçlarıyla birlikte elinizde kalır.
BİR DE “BABAM VE OĞLUM” VAR TABİİ…
Film olarak üç nesli yan yana getirip kucak kucak gözyaşı döktürür. Otoriter “Büyükbaba”tahtını küçük oğluna (çünkü Büyükoğlu yavaşça zihinsel engellidir) bırakmaya hayli heveslidir. Fakat küçük oğlunu ikna edemez, ziraat okumaya gönderdiği oğul, gazetecilik, siyaset vs işleriyle iştigal eder. Sonu hüsrandır; karısı 12 Eylül gecesi ambulansa ulaşılamadığı için yolda, bir parkta doğurmak zorunda kalır ve ölür. Kendisiyse daha sonrasında mahpusu uzunluklar.
Aradan yıllar geçer. 12 Eylül mağduru Baba, çocuğuna bir “oda” (Virginia Woolf’a nazirede bulunurcasına “oda” metaforuna bir öteki boyut ekler) talebinde bulunur.Aslında buradaki “teslimiyet”, yalnızca Baba’nın işkencede/hapiste kaptığı hastalık niçiniyle ömrünün fazla kalmamasından kaynaklanmaz. 80 öncesinin militanlarının birden fazla, kısa-uzun hapisliklerinin akabinde hayatlarını bir daha kurarken Kafka’nın kendine uygun bulmadığı “evlilik kurumu”na da teslim olmuşlardır. Çoluk çocuğa karışmışlardır ve…
İşte artık yüksek sesle gülebiliriz; trajedi kimi vakit güldürür de zira. “Militan Babalar”ın çoğunluğu, tahminen de çabucak hepsi, çocuklarını sınıfsal/siyasal her türlü angajmandan uzak tutma yoluna gitmişlerdir. “Devlet-baba” tokadı önemli manada işe yaramıştır. “Militan Baba” artık çocuğuna iş bakıyor, konut bakıyor, eş bakıyor… Militan gayrette işçiye/ameleye gereksinim olursa, gönülsüz de olsa, bir daha kendisi gidiyor. Gençliğindeki üzere “ateşli” olmasını beklemek abesle iştigal şüphesiz.
YERİ GELİNCE ANNELERİ DE KONUŞACAĞIZ…
Baba, Devlet olunca, yasa da Anne oluyor. Baba, Anne’den icazet alarak “otoritesi”ni her yoldan/koldan tahsis ediyor –sanki! Muhafazakâr da olabiliyor, liberal de, faşist de olabiliyor, şeriatçı da; ulusalcı da olabiliyor, küreselci de… O denli ki komünistleri bile kendine hayran bırakmanın bir yolunu buluyor. Onlar da “Otorite önden sarfiyat, mesut memnun gelecek geriden takip eder” diyorlar –idi. Şimdilerde ne diyorlar? Örneğin “proletarya diktatörlüğü”ne devam mı diyorlar, bilmiyorum. Doğrusu, araziyi biraz uzaktan takip ettiğimden tel örgülerin ortasında neler olup bitiyor, fazlaca kestiremiyorum.
Alaattin Topçu
ALINTIDIR
“Yenidünya’nın patentini kim satın aldı?” diye sordu. Doğrusu şaşıp kaldım, ne diyeceğimi bilemedim. “Siz yaşarken kimdeydi?” diye sorarak kaçamak bir karşılık verdim. Şöyle bir düşündü. Yüzü birden buruştu, gözleri güya buharlaştı. Gittikçe ne bir renk ne de bir ışık belirtisi kaldı. İki kapkara çukur. “Belki Milena gelmiştir aklının kıyısına; artık ortasındaki boğuntudan sıyrılacak, memnunluğu içselleştirecektir” diye umarakve ona uyarak susmayı yeğledim ben de.
“Seni kaybetmekten o kadar epey korkuyorum ki Milena. kimi vakit düşünüyorum da şayet hakikaten beşerler memnunluktan ölebilselerdi benim fazlacatan ölmüş olmam gerekecekti. Lakin ben tersine memnunluk yardımıyla yeniden hayata döndüm…”
Ne yazık ki üstteki paragraftaki “mutluluk halleri” çabuk sönümlendi. Birdenbire ağzını açtı. Dünyayı yutacak kadar büyüyen ağzından tek bir sözcük çıktı: “Bendeydi!” Korkmadım desem palavra olur. Anlamakta kuvvetlik çekiyordum. “Baba-Amerika” vs üzere karşılıklar bekliyordum. Benim afallamış halim karşısında, cümlesini tamamlama muhtaçlığı duydu: “Bir vakit içinder sözlerin patenti bendeydi.”
Ağzının manzarasından güzelden düzgüne korkmaya başlamıştım. Güya beni de içine alıp yutacaktı. O orta ter ortasında uyandım. Sağıma soluma bakındım. Kimseyi nazaranmedim. Kara kara düşünmeye başladım. “Kafka’dan daha sonra dünyanın patentini hangi müellif satın almış olabilir?” diye baş yormaktan beynim pelteleşir olmuştu. Aklım durmuş yahut uçup gitmişti güya.
Şimdilik cevap veremiyorum. Bana bir süre daha düşünmek, yeni düşlere dalmak için müsaade! Bu ortada siz de fikrinizi beyan edebilirsiniz.
KAFKA, “BABA”SIYLA HESAPLAŞARAK YOLUNU AÇMAYA ÇALIŞTI
Hangimiz Kafka’nın yolunu izlemedik ki… Baba, her devir ya “ulaşılmaz” bir figürdü ya da “dev” üzere bir şeydi. Kafka da “Baba tünelinden bir çıkış olmalı” diye düşündü. Tüneli o denli kararttı ki sondaki ışık gözleri kamaştırdı.Miguel de (Saavedra) Servantes, Don Quixete’ta ne diyordu? “Akışkan Korku”nun “envanteri”ni tutan ZigmuntBauman aktarıyor: “Korkunun birfazlaca gözü vardır / Ve yeraltındaki şeyleri gorebilir.” Burada benim ekleyebileceğim şudur: Endişeye teslim olduğumuz anda, ne yeraltındaki şeyleri ne de yerüstünde olup bitenleri nazaranbiliriz. Kaygının kendisini bile hissetme marifetini yitiririz. Doz aşımı muhakkak felç eder.
Kafka’ya dönelim. Ondaki “Baba” figürü, hem de “eril dünya kurucusu”na yönelikitirazın temel besin deposudur.Şebnem Sunar’ın tabirine başvuralım burada. “Bu kurgu, okurun gözünde Hermann Kafka’yı adım adım burjuva toplumunun ataerkil güç alakasını kendi varlığında içselleştiren baskın kişilikliotoriter bir baba figürüne dönüştürür.”
Burjuva dünyaya, ataerkil sistemlere karşı koyma içgüdüsüne sahip herkeste, bununla birlikte “korku” da başat figürdür. ZigmuntBauman’ın özlü sözüyle “akışkan korku” en sert başları da en yumuşak beyinleri de gün gelir tesirine alır.
Ejderha karşısında birey yalnız bir “böcek” üzeredir. Onun birey olarak karşı çıkışını “güvenceli” hale getirmesi için ya yazının kurgusal şuuruna ya da toplumsalın/siyasalın örgütlü şuuruna sığınması gerekir. bu biçimde olduğunda kaygıya yenik düşerken bile bir “direnme odağı” oluşturmak mümkün hale gelir. Durum Kafka’da da bu biçimde görünüyor. Baba Hermann Kafka’ya ve onun temsil ettiği tüm bedellere iç sesi “teslim” olmayı kabullenmedi; yazının kurgusal dünyasında uğraşını en uçlara taşımasını bildi, hatta insanı “böceğe” dönüştürmesini bile becerdi.
Dayanamadı, babasına şu biçimde bir diklenmede bulundu: “Çeklere söverdin, daha sonra Almanlara, akabinde Musevilere, üstelik sırf muhakkak açılardan değil, her bakımdan söverdin ve sonuçta geriye senden öteki kimse kalmazdı. Benim gözümde, haklılıkları fikirlerine değil, kişiliklerine dayanan tüm zorbaların sahip olduğu bir gizemlilik kazandın…”
Dikkat edelim lütfen: “tüm zorbaların sahip olduğu bir gizemlilik” tam da “modern yırtıcı uygarlığımız”ın art bahçesidir. Kafka’nın gözleri öylesine derinlere delici bir biçimde nüfus edebiliyordu ki… Şato, Dava ve öbür yapıtları, hatta Amerika/Yitik Adam yapıtı de o denli. Onun silahı, birilerine nazaran, “tutuk” da olsa amacını hiç ıskalamıyordu. Sözleri ürkek, utangaç, yavaşça titrek olsa da hiç sekmeden modern-vahşi dünyanın kalbine kesinlikle isabet ediyordu.
BİR ÖRNEK DAHA VERMEK GEREKİRSE…
“Birbirimizle savaştığımızı kabul ediyorum, lakin iki türlü savaş vardır. Bağımsız hasımların güçlerini tarttıkları şövalyece savaş, herkes kendi başınadır, kendi hezimetini yaşar, kendi zaferini kazanır. Ve bir de sırf sokmakla kalmayan, hem de ömrünü sürdürmek için kan emen böceklerin savaşı. Asıl paralı askerler bunlardır ve sen busun.”
Baba’nın ve alışılmış burjuva dünyanın yerin altına sokuluşudur bu. Pekala fakat onların umurunda mıdır? olağan olarak hayır. Onlar, haliyle, nefretten de beslenicidirler.
Bu ortada, bizimkiler de “babaları”na ithafen tarihe notlar düşmüşlerdir.
Can Yücel, “ben en çok babamı sevdim” demiştir mesela. bir daha de “babanın gölgesi”nde kalmamak için bir çok “baba-can” aksiyonlarda bulunmuştur. Yazmak da bunların içindedır, çeviri yapmak da… kucak dolusu cinsiyetçi küfür de (argo diyemeyeceğim)… Sınıfsal yahut entelektüel bakış tek başına “eril zihniyeti” alaşağı etmeye yetmiyor demek ki… Baba’yı sevmek, “babalaşmak”la özdeşleşiyor yahut Baba’nın “burjuva/kentsoylu nezaketi”ni (evet, bu biçimde bir şey de var) aşıp “sosyalist cengaverliği”yle bezenmiş bir feodalite işbaşı yapıyor.
Örnek vermek gerekir mi? His Asena bir televizyon söyleşisinde Can Yücel’e Nâzım Hikmet’le ilgili, devrin ruhuna uygun, “kartpostal şairi” (bugün olsaydı Facebook şairi kaygısı bir ihtimal!) benzetmesi yaptı yahut imasında bulundu, hatırladığımca. Can Yücel’in buna yansısı, “Kart sensin, postal da sana girsin!” üzere bir şeydi. Bir burjuva yazara/entelektüele (üstelik bayan demeyeceğim), sıradan bir eleştirisi niçiniyle bile tahammül edemiyor ve en ağır küfürlere/hakaretlere sarılıyorsak… Sorarım artık, Gülşen’i tutuklayan zihniyetten ne farkı var bunun? Tenkide, diyaloğa açık olmayan her sistem, özü itibariyle faşizandır.
Orhan Pamuk, Nobel kentine hangi yolları kat ederek varmıştır?
Unutmayalım, Baba onda da önemli bir figürdür. “Babasının bavulu”nu parmakları ortasına, avucuna sıkıştırıp ta Nobellere kadar gitmiştir ya da Nobel merasimine “Babasının bavulu”nu da yanına alarak götürmüştür.
Orada söylemiş oldukleri fazlaca genel geçer, yüzer geçer, suya tirit diyemesem de hiç bir derinliği olmayan, piyasada yüzlerce kitap ortasında bulabileceğimiz “yazarlık derslerine/yazarların iç dünyası”na dair şeyler. Misal “Gerçekliğe onu lakin değiştirerek katlanabildiğim için yazıyorum”. Ne şirin cümle. Muhakkak ki “gerçeklik” denilen şey epey ağır/acı, dayanılmaz bir şey ki onu katlanılabilir hale getirmek gerekiyor. bu biçimde yazının işi, acımasız gerçekliği yumuşatmak oluyor o denli mi? Tecavüz kaçınılmaz ise “haz almak” hünerdir. Yazı, burada, müellifiyle bir arada okurunu da “acımasız gerçekliğe” yumuşatarak teslimiyeti öne alıyor.
Bir örnek daha versem mi? “her insanın bildiği lakin bildiğini bilmediği şeylerden kelam etmektir müelliflik.” Çok fazla mı önyargılı yaklaşıyorum? Olabilir. Önyargı da “bizi biz yapan hikâyeler”den biridir.
“Benim için muharrir olmak demek, içimizde taşıdığımız, en çok taşıdığımızı biraz bildiğimiz kapalı yaralarımızın üzerinde durmak, onları sabırla keşfetmek, tanımak, güzelce ortaya çıkarmak ve bu yaraları ve acıları yazımızın ve kimliğimizin şuurla sahiplendiğimiz bir modülü haline getirmektir.” Çok sorunsal bir cümle. Neresinden tutsanız “ve” bağlaçlarıyla birlikte elinizde kalır.
BİR DE “BABAM VE OĞLUM” VAR TABİİ…
Film olarak üç nesli yan yana getirip kucak kucak gözyaşı döktürür. Otoriter “Büyükbaba”tahtını küçük oğluna (çünkü Büyükoğlu yavaşça zihinsel engellidir) bırakmaya hayli heveslidir. Fakat küçük oğlunu ikna edemez, ziraat okumaya gönderdiği oğul, gazetecilik, siyaset vs işleriyle iştigal eder. Sonu hüsrandır; karısı 12 Eylül gecesi ambulansa ulaşılamadığı için yolda, bir parkta doğurmak zorunda kalır ve ölür. Kendisiyse daha sonrasında mahpusu uzunluklar.
Aradan yıllar geçer. 12 Eylül mağduru Baba, çocuğuna bir “oda” (Virginia Woolf’a nazirede bulunurcasına “oda” metaforuna bir öteki boyut ekler) talebinde bulunur.Aslında buradaki “teslimiyet”, yalnızca Baba’nın işkencede/hapiste kaptığı hastalık niçiniyle ömrünün fazla kalmamasından kaynaklanmaz. 80 öncesinin militanlarının birden fazla, kısa-uzun hapisliklerinin akabinde hayatlarını bir daha kurarken Kafka’nın kendine uygun bulmadığı “evlilik kurumu”na da teslim olmuşlardır. Çoluk çocuğa karışmışlardır ve…
İşte artık yüksek sesle gülebiliriz; trajedi kimi vakit güldürür de zira. “Militan Babalar”ın çoğunluğu, tahminen de çabucak hepsi, çocuklarını sınıfsal/siyasal her türlü angajmandan uzak tutma yoluna gitmişlerdir. “Devlet-baba” tokadı önemli manada işe yaramıştır. “Militan Baba” artık çocuğuna iş bakıyor, konut bakıyor, eş bakıyor… Militan gayrette işçiye/ameleye gereksinim olursa, gönülsüz de olsa, bir daha kendisi gidiyor. Gençliğindeki üzere “ateşli” olmasını beklemek abesle iştigal şüphesiz.
YERİ GELİNCE ANNELERİ DE KONUŞACAĞIZ…
Baba, Devlet olunca, yasa da Anne oluyor. Baba, Anne’den icazet alarak “otoritesi”ni her yoldan/koldan tahsis ediyor –sanki! Muhafazakâr da olabiliyor, liberal de, faşist de olabiliyor, şeriatçı da; ulusalcı da olabiliyor, küreselci de… O denli ki komünistleri bile kendine hayran bırakmanın bir yolunu buluyor. Onlar da “Otorite önden sarfiyat, mesut memnun gelecek geriden takip eder” diyorlar –idi. Şimdilerde ne diyorlar? Örneğin “proletarya diktatörlüğü”ne devam mı diyorlar, bilmiyorum. Doğrusu, araziyi biraz uzaktan takip ettiğimden tel örgülerin ortasında neler olup bitiyor, fazlaca kestiremiyorum.
Alaattin Topçu
ALINTIDIR