O suikast
Üç gündür Pakistan’ı yazmamın niçini var:
Türkiye’nin dünü ve yarınını yazıyorum aslında!
Geleceğe projeksiyon tutuyorum.
Başlayabilirim:
Pakistan- ABD münasebeti, Başbakan Liyakat Ali Han periyodunda 1950’de kuruldu.
Aslında Pakistan, komşusu Sovyetler Birliği/SB ile yakınlaşmak istedi. Fakat SB’nin Hindistan siyaseti buna pürüz oldu.
Devir Soğuk Savaş idi; Lider Truman’ın birinci talebi Pakistan’a CIA üssü kurmak oldu. Gerisi geldi… Dışişleri Bakanı John Foster Dulles, Pakistan’a buğday yardımının sebebi şu biçimde deklare etti kongreye; “Pakistan halkı mükemmel bir askeri geleneğe sahip!”
İktisattan dış siyasete kadar Pakistan’ın her adımına ABD karar verdi. örneğin, 1971 yılındaki Pakistan-Hindistan savaşında ABD, İran, Türkiye ve Ürdün üzerinden “Sovyet yardakçısı” dediği Hindistan’a karşı Pakistan’a silah yardımı yaptı.
Halk Partisi başkanı Ali Butto, Pakistan’ı 1970’lerde SB’ye yakınlaştırdı. ABD çabucak ambargoya başladı. Akabinde askeri darbe yaptırıp, Butto’yu idam ettirdi…
ABD-Afganistan alakalarına vefatlar damga vurdu. Ali Han öldürüldü. Ali Butto idam edildi, kızı Benazir Butto suikastle yok edildi. Ziya ül Hak şaibeli uçak kazasıyla öldü. 1958, 1977, 1999’da üç askeri darbe oldu. 75 yıllık ülkenin 34 yılı Amerikancı askeri sıkıyönetim altında geçti…
STRATEJİK YENİ ORTAK
Tarih 5 Temmuz 2013.
Tarihin en büyük altyapı projesi olarak nitelendirilen Jenerasyon ve Yol Teşebbüsü kapsamında ortaya konulan Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru (CPEC) imzalandı.
Başlangıçta kıymeti 47 milyar dolar olan CPEC projelerinin kıymeti 2020 itibariyle 62 milyar dolar kıymete ulaştı.
Ve: Çin kargosunu Afrika ve Batı Asya’ya deniz yoluyla sevkiyat için Gwadar ve Karaçi limanlarının açılışıyla CPEC faaliyete geçti…
Pakistan’da:
Karakoram üzere (toplam 4 bin 423 km’lik) otoyolları…
Khunjerab (682 km’lik) süratli demiryolu…
Lahor (27.1 km’lik) metro…
Bostan üzere (6 bin 449 dönüm) dört sanayi bölgesi…
Karot üzere baraj projeleri ya bitti ya da bitme etabına geldi.
2023’te tamamlanacak memleketler arası havalimanı yapıyorlar.
Kohala hidroelektrik, Quaid Azam güneş parkı, Sahiwal kömür santrali, Dawood rüzgâr gücü üzere 33 milyar dolarlık 21 proje ve Çin Zonergyn şirketinin dünyanın en büyük güneş güç santralini kurmasıyla Pakistan’ın elektrik sorunu bitecek. Keza:
2 bin 775 km uzunluğunda doğalgaz boru çizgisi döşeniyor.
birlikte uzay araştırmaları yapıyorlar. Maliyeti 1,5 milyar dolar olan bilim-teknoloji parkı kuruyorlar. 820 km uzunluğundaki fiber optik kablo inşa ediyorlar.
Meslek enstitüleri açtılar. Hastaneler inşa ediyorlar.
Ziraî üretim için 800 bin ton gübre ve 100 bin ton bio-organik gübre üretimine başladılar.
İki ülke içindeki ticaret hacmi şimdiden 25 milyar dolara yaklaştı.
Silahlarını büsbütün ABD’den satın alan Pakistan, bugün yüzde 47’sini Çin’den alıyor. Deniz kuvvetlerini -Çin’in bağışladığı gemilerle- bir daha yapılandırılıyor.
Hepsini yazsam kitap olur…
Yatırımlar kolay olmuyor: Çinli mühendisleri taşıyan otobüse, kaldıkları otellere ve Karaçi Çin konsolosluğuna intihar atakları düzenlendi!
Asya’da yeni kurulan jeopolitik dengeyi birileri bozmak istiyor. Kim sanki?
AÇIKLAMADAN daha sonra
Tarih 7 Mart 2022.
ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı -Asya uzmanı, Pakistan’da siyasi subay olarak nazaranv yapmış- Donald Lu ve -Asya uzmanı, yakında Kırgızistan büyükelçisi olacak- Leslie Viguerie ile Pakistan Washington Büyükelçisi Asad Majeed ile görüştü. Görüşmenin içeriğini Başbakan İmran Han, SAMAA TV‘de deklare etti:
Amerikalılar, Beyaz Saray ismine geldiklerini İmran Han’ın iktidardan indirilmesi kararında ABD-Pakistan bağlantılarının düzeleceği ve çabucak IMF‘nin 1 milyar dolarlık kredi vereceğini söylemişti!
En son… İmran Han Çin’e güvenip, “dediğiniz her şeyi yaparız diye sizin köleniz miyiz?” diyerek ABD’ye askeri üsler vermeyeceğini açıklaması, Beyaz Saray‘ı küplere bindirmişti. Hele Ukrayna krizinde Rusya‘nın yanında olması artık ipleri koparmıştı…
Sonuçta: İmran Han hükümetten düşürüldü.
Bu olay aklıma yıllar öncesi yapılan suikasti getirdi:
Yıl, 1951.
Başbakan Liyakat Ali Han, Pakistan’ın Çin’den ayrılan Tayvan’ı tanımaya son verip, Çin Halk Cumhuriyeti’ni tanıyacağını deklare etti.
daha sonra ne mi oldu? Öldürüldü!
Bakalım önümüzdeki günlerde Pakistan’da daha neler olacak?
Soner Yalçın
ALINTIDIR
Üç gündür Pakistan’ı yazmamın niçini var:
Türkiye’nin dünü ve yarınını yazıyorum aslında!
Geleceğe projeksiyon tutuyorum.
Başlayabilirim:
Pakistan- ABD münasebeti, Başbakan Liyakat Ali Han periyodunda 1950’de kuruldu.
Aslında Pakistan, komşusu Sovyetler Birliği/SB ile yakınlaşmak istedi. Fakat SB’nin Hindistan siyaseti buna pürüz oldu.
Devir Soğuk Savaş idi; Lider Truman’ın birinci talebi Pakistan’a CIA üssü kurmak oldu. Gerisi geldi… Dışişleri Bakanı John Foster Dulles, Pakistan’a buğday yardımının sebebi şu biçimde deklare etti kongreye; “Pakistan halkı mükemmel bir askeri geleneğe sahip!”
İktisattan dış siyasete kadar Pakistan’ın her adımına ABD karar verdi. örneğin, 1971 yılındaki Pakistan-Hindistan savaşında ABD, İran, Türkiye ve Ürdün üzerinden “Sovyet yardakçısı” dediği Hindistan’a karşı Pakistan’a silah yardımı yaptı.
Halk Partisi başkanı Ali Butto, Pakistan’ı 1970’lerde SB’ye yakınlaştırdı. ABD çabucak ambargoya başladı. Akabinde askeri darbe yaptırıp, Butto’yu idam ettirdi…
ABD-Afganistan alakalarına vefatlar damga vurdu. Ali Han öldürüldü. Ali Butto idam edildi, kızı Benazir Butto suikastle yok edildi. Ziya ül Hak şaibeli uçak kazasıyla öldü. 1958, 1977, 1999’da üç askeri darbe oldu. 75 yıllık ülkenin 34 yılı Amerikancı askeri sıkıyönetim altında geçti…
STRATEJİK YENİ ORTAK
Tarih 5 Temmuz 2013.
Tarihin en büyük altyapı projesi olarak nitelendirilen Jenerasyon ve Yol Teşebbüsü kapsamında ortaya konulan Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru (CPEC) imzalandı.
Başlangıçta kıymeti 47 milyar dolar olan CPEC projelerinin kıymeti 2020 itibariyle 62 milyar dolar kıymete ulaştı.
Ve: Çin kargosunu Afrika ve Batı Asya’ya deniz yoluyla sevkiyat için Gwadar ve Karaçi limanlarının açılışıyla CPEC faaliyete geçti…
Pakistan’da:
Karakoram üzere (toplam 4 bin 423 km’lik) otoyolları…
Khunjerab (682 km’lik) süratli demiryolu…
Lahor (27.1 km’lik) metro…
Bostan üzere (6 bin 449 dönüm) dört sanayi bölgesi…
Karot üzere baraj projeleri ya bitti ya da bitme etabına geldi.
2023’te tamamlanacak memleketler arası havalimanı yapıyorlar.
Kohala hidroelektrik, Quaid Azam güneş parkı, Sahiwal kömür santrali, Dawood rüzgâr gücü üzere 33 milyar dolarlık 21 proje ve Çin Zonergyn şirketinin dünyanın en büyük güneş güç santralini kurmasıyla Pakistan’ın elektrik sorunu bitecek. Keza:
2 bin 775 km uzunluğunda doğalgaz boru çizgisi döşeniyor.
birlikte uzay araştırmaları yapıyorlar. Maliyeti 1,5 milyar dolar olan bilim-teknoloji parkı kuruyorlar. 820 km uzunluğundaki fiber optik kablo inşa ediyorlar.
Meslek enstitüleri açtılar. Hastaneler inşa ediyorlar.
Ziraî üretim için 800 bin ton gübre ve 100 bin ton bio-organik gübre üretimine başladılar.
İki ülke içindeki ticaret hacmi şimdiden 25 milyar dolara yaklaştı.
Silahlarını büsbütün ABD’den satın alan Pakistan, bugün yüzde 47’sini Çin’den alıyor. Deniz kuvvetlerini -Çin’in bağışladığı gemilerle- bir daha yapılandırılıyor.
Hepsini yazsam kitap olur…
Yatırımlar kolay olmuyor: Çinli mühendisleri taşıyan otobüse, kaldıkları otellere ve Karaçi Çin konsolosluğuna intihar atakları düzenlendi!
Asya’da yeni kurulan jeopolitik dengeyi birileri bozmak istiyor. Kim sanki?
AÇIKLAMADAN daha sonra
Tarih 7 Mart 2022.
ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı -Asya uzmanı, Pakistan’da siyasi subay olarak nazaranv yapmış- Donald Lu ve -Asya uzmanı, yakında Kırgızistan büyükelçisi olacak- Leslie Viguerie ile Pakistan Washington Büyükelçisi Asad Majeed ile görüştü. Görüşmenin içeriğini Başbakan İmran Han, SAMAA TV‘de deklare etti:
Amerikalılar, Beyaz Saray ismine geldiklerini İmran Han’ın iktidardan indirilmesi kararında ABD-Pakistan bağlantılarının düzeleceği ve çabucak IMF‘nin 1 milyar dolarlık kredi vereceğini söylemişti!
En son… İmran Han Çin’e güvenip, “dediğiniz her şeyi yaparız diye sizin köleniz miyiz?” diyerek ABD’ye askeri üsler vermeyeceğini açıklaması, Beyaz Saray‘ı küplere bindirmişti. Hele Ukrayna krizinde Rusya‘nın yanında olması artık ipleri koparmıştı…
Sonuçta: İmran Han hükümetten düşürüldü.
Bu olay aklıma yıllar öncesi yapılan suikasti getirdi:
Yıl, 1951.
Başbakan Liyakat Ali Han, Pakistan’ın Çin’den ayrılan Tayvan’ı tanımaya son verip, Çin Halk Cumhuriyeti’ni tanıyacağını deklare etti.
daha sonra ne mi oldu? Öldürüldü!
Bakalım önümüzdeki günlerde Pakistan’da daha neler olacak?
Soner Yalçın
ALINTIDIR