Muhteşem Mario Bros asla ölmeyecek. Nintendo, yaptığı her yeni konsolda 1985 klasiğini bir daha piyasaya sürmek için her vakit bir fırsat yakalıyor ve beşerler da her seferinde milyonlarca kopya satın alıyor. Pekala ya bu kadar da akıllarda yer edememiş oyunlar? Hayatta kalabilirler mı? Bunun karşılığı emülatörler ile ilgili.
hiç bir şey kesin değildir, lakin oyun tarihimizi muhafazayı epeyce daha kolaylaştıran bir şey var: emülasyon. Eski Atari, Nintendo ve Sega oyunlarının bilgisayarınızda çalışması yasal olarak karmaşık bir durum olsa da (ki bu bahisle ilgili ülkemizdeki yetkililerin hiç bir şeyden haberi dahi olmadığını düşünüyorum), en belgisiz oyunların bile bir biçimde hayatta kalmasını sağlamaya yardımcı olan bir teknoloji kendisi.
Koleksiyonlar Kâfi Değil
Şayet emülasyon olmasa, oyunları vakitten nasıl korurduk? Bu noktada şunu diyebilirim ki, düzgün ki koleksiyoncular var. Vakit içerisinde kaybolmuş oyunlara takıntılı, eBay’de daima bu tar oyunları arayan, akabinde bunları satın alıp koruma eden beşerler, hiç bir oyunun sonsuza dek ortadan kaybolmamasını sağlamak için fazlaca gayret sarf ediyorlar.
Bu insanlardan birisi de, Nate Duke; yıllar süren satın almaların akabinde koleksiyonunu 25.000 dolara sattı. En az sevilen oyunları bile satın alan bunun üzere koleksiyoncular, hayatta kalmalarına yardımcı olacak en bilinmeyen oyunlar için bile bir pazar yaratır.
Lakin bu durumun bile hudutları var. Kartuşlar eninde sonunda bozulur, CD’ler çalışmayı bırakır ve teoride bu, tüm oyunların elbette bir vakit daha sonra dünyadan sonsuza kadar kaybolması manasına gelebilir. ve bir şeyi kaybetmenin tam olarak neye benzediğini de biliyoruz, zira bu biroldukça örnekte başımıza geldi.
Medya Kaybolduğunda
Wikipedia’nın kayıp eserler sayfasında gezinmek düpedüz iç karartıcı bir aktivitedir. Büyük beyinler tarafınca yazılan bir epey yazı tarihin sayfaları içinde sonsuza dek ortadan kayboldu ve biz onlardan yalnızca öbür evraklardaki referanslar yardımıyla haberdarız. Bunların bir kısmı insanların ilgisini kaybettiği için, bir kısmı yangınlar yüzünden oldu ve kimileri da temelde kimse bunu yapmanın bir pahasını bakılırsamediği için gözler önünde tutulmadı.
Eski vakit içinder için bir yapıtı korumak çok büyük bir sorun üzere görünüyor, fakat çağdaş dünyada da epeyce daha güzel durumda değiliz, zira gelecek jenerasyonların neye kıymet vereceğini iddia etmek konusunda hala daha pek de yeterli iş çıkartamıyoruz.
İşte düzgün bir örnek. 1960’larda, Doctor Who büyük ölçüde aptalca bir bilim kurgu dizisi olarak görülüyordu ve BBC, halihazırda yayınlanan kısımların kopyalarını göz önünde tutmak için hiç bir niye görmedi. Kasetten büyük ölçüde tasarruf etmek için birkaç kısmın yepyenileri üzerine kayıt ettiler.
vakit içinde, Doctor Who Birleşik Krallık ve ötesinde bir kültürel akım haline geldi ve tüm dünyadaki hayranlar bu eksik kısımları görmeyi hayli istedi. BBC’ye konuşan Philip Morris’in burada özetlediği üzere, birkaç tanesi olağanüstü bir biçimde kurtarıldı:
Bu tıp eforlara karşın, birtakım kısımlar hala eksik. Asla bulunamayacak olmaları da pek mümkündür.
Emülasyon Oyunları Müdafaaya Nasıl Yardımcı Olur?
Vitrin kutusundaki yepyeni kartuş yahut CD oyunu kısmen korur, lakin oyun oynama tecrübesini mutlak surette koruyamaz. Aslında, emülatörler de bunu büsbütün geri getiremez; düğmeler tıpkı hissettirmez, birebir CRT monitöre bakmazsınız vs. Fakat klasik oyunları oynanabilir bir durumda tutmak açısından emülatörler işlerini çok düzgün yapıyor.
Ve İnternet Arşivi de bunun gerçekleşmesine yardımcı oluyor. Oynanabilir klasik oyunlar koleksiyonuna çabucak göz atabilir ve bunları direkt tarayıcınızda oynayabilirsiniz. DOS oyunları da sunuyorlar.
Size Bir Sır: Emülatörler Tarihin Korunmasına Yardımcı Olur
Bugün ve çağda rastgele bir Doctor Who kısmının büsbütün ortadan kalktığını hayal etmek güç ve korsanlık bu fenomen içerisinde çok da büyük bir niye. Dünyadaki her TV istasyonu bir kısmın tüm kopyalarını silmiş olsa bile, Usenet ve BitTorrent bir daha de bu kısmı izleme imkanı sağlardı. BBC’nin sonunda arşivlerini tekrar oluşturmak için birkaç kısmı torrent’lediğini bile düşünmek pek de uzak değil.
Bu korsan dizi izlemek yasal, hatta ahlaki olarak kabul edilebilir demek deil şüphesiz. Lakin bu müdafaa, mevcut durum içerisinde de bir avantajdır. Bu durum emülatörler ve ve ROM’lar için de birebir aynı.
Bir bakıma, en son emülatör olarak görülebilecek RetroArch’ı kurmak, tarihi müdafaaya yardımcı olmak diyebiliriz. Bu yaptığımız şey genelde telif hakkı maddelerini ihlal etse dahi, tarihin tozlu sayfalarında bu yapıtları kaybetmek daha mı uygun?
Son kelam
Eminim ki, Türkiye’de emülatör kullanan oyuncu sayısı epey azdır ve ben bu azınlık içerisinde yer almaktan çok memnunum. Yakın vakit içinderda da emülatörler hakkında sizlerle uzun uzun sohpet etmek istiyorum. Şayet ki aklınızda var ise emülatörler hakkında sormak istedikleriniz. Yorumlarla bize ulaşırsanız kesinlikle bir noktada bahsederim. Şimdilik kendinize dikkat edin, klasik oyunlara da kesinlikle kısmın.
Oyun Kültüründe Emülatörler niye Çok Değerli Bir Rol Oynar? yazısı Fanzade sitesinde yayınlanmaktadır.
Fanzade – Gamegar
hiç bir şey kesin değildir, lakin oyun tarihimizi muhafazayı epeyce daha kolaylaştıran bir şey var: emülasyon. Eski Atari, Nintendo ve Sega oyunlarının bilgisayarınızda çalışması yasal olarak karmaşık bir durum olsa da (ki bu bahisle ilgili ülkemizdeki yetkililerin hiç bir şeyden haberi dahi olmadığını düşünüyorum), en belgisiz oyunların bile bir biçimde hayatta kalmasını sağlamaya yardımcı olan bir teknoloji kendisi.
Koleksiyonlar Kâfi Değil
Şayet emülasyon olmasa, oyunları vakitten nasıl korurduk? Bu noktada şunu diyebilirim ki, düzgün ki koleksiyoncular var. Vakit içerisinde kaybolmuş oyunlara takıntılı, eBay’de daima bu tar oyunları arayan, akabinde bunları satın alıp koruma eden beşerler, hiç bir oyunun sonsuza dek ortadan kaybolmamasını sağlamak için fazlaca gayret sarf ediyorlar.
Bu insanlardan birisi de, Nate Duke; yıllar süren satın almaların akabinde koleksiyonunu 25.000 dolara sattı. En az sevilen oyunları bile satın alan bunun üzere koleksiyoncular, hayatta kalmalarına yardımcı olacak en bilinmeyen oyunlar için bile bir pazar yaratır.
Lakin bu durumun bile hudutları var. Kartuşlar eninde sonunda bozulur, CD’ler çalışmayı bırakır ve teoride bu, tüm oyunların elbette bir vakit daha sonra dünyadan sonsuza kadar kaybolması manasına gelebilir. ve bir şeyi kaybetmenin tam olarak neye benzediğini de biliyoruz, zira bu biroldukça örnekte başımıza geldi.
Medya Kaybolduğunda
Wikipedia’nın kayıp eserler sayfasında gezinmek düpedüz iç karartıcı bir aktivitedir. Büyük beyinler tarafınca yazılan bir epey yazı tarihin sayfaları içinde sonsuza dek ortadan kayboldu ve biz onlardan yalnızca öbür evraklardaki referanslar yardımıyla haberdarız. Bunların bir kısmı insanların ilgisini kaybettiği için, bir kısmı yangınlar yüzünden oldu ve kimileri da temelde kimse bunu yapmanın bir pahasını bakılırsamediği için gözler önünde tutulmadı.
Eski vakit içinder için bir yapıtı korumak çok büyük bir sorun üzere görünüyor, fakat çağdaş dünyada da epeyce daha güzel durumda değiliz, zira gelecek jenerasyonların neye kıymet vereceğini iddia etmek konusunda hala daha pek de yeterli iş çıkartamıyoruz.
İşte düzgün bir örnek. 1960’larda, Doctor Who büyük ölçüde aptalca bir bilim kurgu dizisi olarak görülüyordu ve BBC, halihazırda yayınlanan kısımların kopyalarını göz önünde tutmak için hiç bir niye görmedi. Kasetten büyük ölçüde tasarruf etmek için birkaç kısmın yepyenileri üzerine kayıt ettiler.
vakit içinde, Doctor Who Birleşik Krallık ve ötesinde bir kültürel akım haline geldi ve tüm dünyadaki hayranlar bu eksik kısımları görmeyi hayli istedi. BBC’ye konuşan Philip Morris’in burada özetlediği üzere, birkaç tanesi olağanüstü bir biçimde kurtarıldı:
Bu tıp eforlara karşın, birtakım kısımlar hala eksik. Asla bulunamayacak olmaları da pek mümkündür.
Emülasyon Oyunları Müdafaaya Nasıl Yardımcı Olur?
Vitrin kutusundaki yepyeni kartuş yahut CD oyunu kısmen korur, lakin oyun oynama tecrübesini mutlak surette koruyamaz. Aslında, emülatörler de bunu büsbütün geri getiremez; düğmeler tıpkı hissettirmez, birebir CRT monitöre bakmazsınız vs. Fakat klasik oyunları oynanabilir bir durumda tutmak açısından emülatörler işlerini çok düzgün yapıyor.
Ve İnternet Arşivi de bunun gerçekleşmesine yardımcı oluyor. Oynanabilir klasik oyunlar koleksiyonuna çabucak göz atabilir ve bunları direkt tarayıcınızda oynayabilirsiniz. DOS oyunları da sunuyorlar.
Size Bir Sır: Emülatörler Tarihin Korunmasına Yardımcı Olur
Bugün ve çağda rastgele bir Doctor Who kısmının büsbütün ortadan kalktığını hayal etmek güç ve korsanlık bu fenomen içerisinde çok da büyük bir niye. Dünyadaki her TV istasyonu bir kısmın tüm kopyalarını silmiş olsa bile, Usenet ve BitTorrent bir daha de bu kısmı izleme imkanı sağlardı. BBC’nin sonunda arşivlerini tekrar oluşturmak için birkaç kısmı torrent’lediğini bile düşünmek pek de uzak değil.
Bu korsan dizi izlemek yasal, hatta ahlaki olarak kabul edilebilir demek deil şüphesiz. Lakin bu müdafaa, mevcut durum içerisinde de bir avantajdır. Bu durum emülatörler ve ve ROM’lar için de birebir aynı.
Bir bakıma, en son emülatör olarak görülebilecek RetroArch’ı kurmak, tarihi müdafaaya yardımcı olmak diyebiliriz. Bu yaptığımız şey genelde telif hakkı maddelerini ihlal etse dahi, tarihin tozlu sayfalarında bu yapıtları kaybetmek daha mı uygun?
Son kelam
Eminim ki, Türkiye’de emülatör kullanan oyuncu sayısı epey azdır ve ben bu azınlık içerisinde yer almaktan çok memnunum. Yakın vakit içinderda da emülatörler hakkında sizlerle uzun uzun sohpet etmek istiyorum. Şayet ki aklınızda var ise emülatörler hakkında sormak istedikleriniz. Yorumlarla bize ulaşırsanız kesinlikle bir noktada bahsederim. Şimdilik kendinize dikkat edin, klasik oyunlara da kesinlikle kısmın.
Oyun Kültüründe Emülatörler niye Çok Değerli Bir Rol Oynar? yazısı Fanzade sitesinde yayınlanmaktadır.
Fanzade – Gamegar