Oyuncak ayının ABD Liderine uzanan öyküsünü bilir misiniz
O denli olmamasına karşın haritalarda Avrupa, niye dünya merkezinde gösteriliyor?
O denli olmamasına karşın haritalarda Avrupa, niye orantısız biçimde büyük gösteriliyor?
“Yakın”, “Orta” ve “Uzak Doğu” üzere coğrafik isimler niye Avrupa konumuna-perspektifine göre belirleniyor?
Medyadan tarihe Avrupa’nın yazdıkları niye gerçek kabul ediliyor?
Evet: Avrupa-merkezci görüş, kendisini dünya tarihinin kaynağı olarak görüyor.
Biliyoruz ki bu, tahakkümü/baskıyı, dayatmayı hedefleyen, hiç de kozmik olmayan çağdaş bir mit aslında…
Hafta sonu arkadaşlarımla sohbet ederken mevzu “kimler diktatörler” sorusuna geldi. Bir arkadaşım, “gerçi sen Stalin’i seversin” dedi gülümseyerek.
Tarihe “sevip-sevmeme” duygusallığıyla bakmam; kendimi coşkuya kaptırmam. Hele, dayatılanlardan kuşku duyarım; akılcılıktan yanayım.
“Stalin‘in diktatör olduğunu hangi kaynaklardan öğrendiniz” diye sordum. Yazmama gerek yok kaynak belirli; Batı!
“Stalin, İkinci Dünya Savaşı çabucak ertesinde başta ABD olmak üzere Batı’da büyük kahraman olarak görünürken, Soğuk Savaş sürecinin başlamasıyla Avrupa merkezci görüş tarafınca niye diktatör ilan edildi?”
Bu mevzuya girecek değilim. Stalin’in kelamı var; “mezarıma istediğiniz kadar çöp dökebilirsiniz; vaktin rüzgârları hepsini bir yerlere savurur!”
Girişi uzattım; pozisyona geleyim:
KOVBOY PALAVRASI
Son günlerde gözüme “oyuncak ayı” çarpıyor!
Vitrinlerde onu görüyorum.
Çocukların elinde onu görüyorum.
Allah Allah… Bilhassa oyuncak ayılar 1980’ler ortasından itibaren moda olduğunu hatırlıyorum. Çocuklara oyuncak ayı alınırdı mutlaka…
Angelina Jolie‘den Kevin Spacey‘e kadar ünlü Amerikan artistlerini geçelim; ABD liderleri Clinton, Bush, Obama, Trump oyuncak ayı ile poz verdiler.
Pekala, oyuncak ayı bugünlerde niçin gözüme çarpıp duruyor? Algıda seçicilik ihtarının niçinini nihayet buldum:
Yaz günleri başlarında, Alev Alatlı‘nın “Suç Ortağı Hollywood” kitabını okudum.
Oyuncak ayının –tüm dünyada bilinen ismiyle– “Teddy Bear” kıssasını öğrendim.
“Teddy” ismiyle bilinen Theodore Roosevelt (1858 – 1919) sekiz yıl ABD Başkanlığı yaptı. Onun “büyük sopa” olarak tanımlanan sert dış siyasetini filan yazmayacağım. Bahsimiz oyuncak ayı!
Roosevelt, Dakota’daki çiftliğinde sığır yetiştiren bir “cowboy”/kovboy idi.
Uzun devir Amerikan kültüründe kovboy, “pervasız, intikamcı, zalim, küfürbaz” olarak bilindi. Şöhretleri pek berbattı; kişiyi aşağılamak için kullanılırdı.
20’nci yüzyıla gelindiğinde kovboy, Hollywood sinemalarıyla tanınan hale getirildi: Yabanî Batı’nın kahramanları!
Uzun bir periyot Türkiye’de de beli tabancalı kovboy kıyafeti erkek çocuklarına verilen en fiyakalı armağandı. İlkokula kovboy kıyafetiyle gittiğimi hatırlıyorum.
Gelelim kovboy Teddy‘in hünerine:
BARIŞ MÜKAFATI
Yıl, 1909.
“Büyük ahlakçı” olarak bilinen kovboy Roosevelt, Kenya, Kongo, Sudan’ı kapsayan safariye çıktı. Beyaz gergedan, fil, su aygırı üzere tam 11 bin 397 hayvan katletti!
Afrika dönüşünde Norveç‘e uğradı; 1906 yılında şahsına verilen Nobel Barış Mükafatı‘nün parasını almak için!
Saldırgan Amerikan emperyalizminin önde gelen liderlerinden Roosevelt, kelamım ona Rusya-Japonya Savaşı’nı sonlandırdığı için barış mükafatını hak etmişti!
Devam edeyim:
Lider Roosevelt, Mississippi ile Louisiana eyaletleri içinde hudut uyuşmazlığını çözmek için bölgeye gittiğinde ava çıktı. Düzgün av bulamamaktan yakınırken kendisine eşlik edenler bir yavru ayıcık bulup ağaca bağladı; “başkan gelsin vursun!”
Roosevelt ayı yavrusunun ağaca bağlandığını görür görmez sonlandı; “ayıyı salın, bağlı bir hayvana ateş etmem!”
O denli ya, bir kovboy uygun silah kullandığını göstermeliydi; hele hiç bir hayvanı geriden vuramazdı!
Bu olay Washington Post gazetesinde bir karikatüre bahis olunca kıssadan etkilenen Morris Michtom, eşi Rose’dan peluştan bir ayı yapmasını istedi. Ve bu oyuncak ayıyı Brooklyn‘de sahibi olduğu dükkânının vitrinine yerleştirdi.
Oyuncak ayının gördüğü ilgi karşısında, örnek ayıyı Beyaz Saray’a göndererek Roosevelt‘ten isim babası olmasını istedi. Roosevelt “Teddy Bear” (Ayı Teddy) ismini koydu!
Bugün… Sempati kaynağı yumuşacık oyuncak ayıyı gördüğünüzde aklınıza, vurulmak için ağaca bağlanan ayı geliyor mu? Bunu çoğunuz bilmiyorsunuz bile…
Pekala, kovboy ABD Liderleri hakkında ne biliyorsunuz? “Suç Ortağı Hollywood” size ne gösterdi ise onu!
YAZININ TAMAMINI OKUMAK İÇİN TIKLAYINIZ.
ALINTIDIR
O denli olmamasına karşın haritalarda Avrupa, niye dünya merkezinde gösteriliyor?
O denli olmamasına karşın haritalarda Avrupa, niye orantısız biçimde büyük gösteriliyor?
“Yakın”, “Orta” ve “Uzak Doğu” üzere coğrafik isimler niye Avrupa konumuna-perspektifine göre belirleniyor?
Medyadan tarihe Avrupa’nın yazdıkları niye gerçek kabul ediliyor?
Evet: Avrupa-merkezci görüş, kendisini dünya tarihinin kaynağı olarak görüyor.
Biliyoruz ki bu, tahakkümü/baskıyı, dayatmayı hedefleyen, hiç de kozmik olmayan çağdaş bir mit aslında…
Hafta sonu arkadaşlarımla sohbet ederken mevzu “kimler diktatörler” sorusuna geldi. Bir arkadaşım, “gerçi sen Stalin’i seversin” dedi gülümseyerek.
Tarihe “sevip-sevmeme” duygusallığıyla bakmam; kendimi coşkuya kaptırmam. Hele, dayatılanlardan kuşku duyarım; akılcılıktan yanayım.
“Stalin‘in diktatör olduğunu hangi kaynaklardan öğrendiniz” diye sordum. Yazmama gerek yok kaynak belirli; Batı!
“Stalin, İkinci Dünya Savaşı çabucak ertesinde başta ABD olmak üzere Batı’da büyük kahraman olarak görünürken, Soğuk Savaş sürecinin başlamasıyla Avrupa merkezci görüş tarafınca niye diktatör ilan edildi?”
Bu mevzuya girecek değilim. Stalin’in kelamı var; “mezarıma istediğiniz kadar çöp dökebilirsiniz; vaktin rüzgârları hepsini bir yerlere savurur!”
Girişi uzattım; pozisyona geleyim:
KOVBOY PALAVRASI
Son günlerde gözüme “oyuncak ayı” çarpıyor!
Vitrinlerde onu görüyorum.
Çocukların elinde onu görüyorum.
Allah Allah… Bilhassa oyuncak ayılar 1980’ler ortasından itibaren moda olduğunu hatırlıyorum. Çocuklara oyuncak ayı alınırdı mutlaka…
Angelina Jolie‘den Kevin Spacey‘e kadar ünlü Amerikan artistlerini geçelim; ABD liderleri Clinton, Bush, Obama, Trump oyuncak ayı ile poz verdiler.
Pekala, oyuncak ayı bugünlerde niçin gözüme çarpıp duruyor? Algıda seçicilik ihtarının niçinini nihayet buldum:
Yaz günleri başlarında, Alev Alatlı‘nın “Suç Ortağı Hollywood” kitabını okudum.
Oyuncak ayının –tüm dünyada bilinen ismiyle– “Teddy Bear” kıssasını öğrendim.
“Teddy” ismiyle bilinen Theodore Roosevelt (1858 – 1919) sekiz yıl ABD Başkanlığı yaptı. Onun “büyük sopa” olarak tanımlanan sert dış siyasetini filan yazmayacağım. Bahsimiz oyuncak ayı!
Roosevelt, Dakota’daki çiftliğinde sığır yetiştiren bir “cowboy”/kovboy idi.
Uzun devir Amerikan kültüründe kovboy, “pervasız, intikamcı, zalim, küfürbaz” olarak bilindi. Şöhretleri pek berbattı; kişiyi aşağılamak için kullanılırdı.
20’nci yüzyıla gelindiğinde kovboy, Hollywood sinemalarıyla tanınan hale getirildi: Yabanî Batı’nın kahramanları!
Uzun bir periyot Türkiye’de de beli tabancalı kovboy kıyafeti erkek çocuklarına verilen en fiyakalı armağandı. İlkokula kovboy kıyafetiyle gittiğimi hatırlıyorum.
Gelelim kovboy Teddy‘in hünerine:
BARIŞ MÜKAFATI
Yıl, 1909.
“Büyük ahlakçı” olarak bilinen kovboy Roosevelt, Kenya, Kongo, Sudan’ı kapsayan safariye çıktı. Beyaz gergedan, fil, su aygırı üzere tam 11 bin 397 hayvan katletti!
Afrika dönüşünde Norveç‘e uğradı; 1906 yılında şahsına verilen Nobel Barış Mükafatı‘nün parasını almak için!
Saldırgan Amerikan emperyalizminin önde gelen liderlerinden Roosevelt, kelamım ona Rusya-Japonya Savaşı’nı sonlandırdığı için barış mükafatını hak etmişti!
Devam edeyim:
Lider Roosevelt, Mississippi ile Louisiana eyaletleri içinde hudut uyuşmazlığını çözmek için bölgeye gittiğinde ava çıktı. Düzgün av bulamamaktan yakınırken kendisine eşlik edenler bir yavru ayıcık bulup ağaca bağladı; “başkan gelsin vursun!”
Roosevelt ayı yavrusunun ağaca bağlandığını görür görmez sonlandı; “ayıyı salın, bağlı bir hayvana ateş etmem!”
O denli ya, bir kovboy uygun silah kullandığını göstermeliydi; hele hiç bir hayvanı geriden vuramazdı!
Bu olay Washington Post gazetesinde bir karikatüre bahis olunca kıssadan etkilenen Morris Michtom, eşi Rose’dan peluştan bir ayı yapmasını istedi. Ve bu oyuncak ayıyı Brooklyn‘de sahibi olduğu dükkânının vitrinine yerleştirdi.
Oyuncak ayının gördüğü ilgi karşısında, örnek ayıyı Beyaz Saray’a göndererek Roosevelt‘ten isim babası olmasını istedi. Roosevelt “Teddy Bear” (Ayı Teddy) ismini koydu!
Bugün… Sempati kaynağı yumuşacık oyuncak ayıyı gördüğünüzde aklınıza, vurulmak için ağaca bağlanan ayı geliyor mu? Bunu çoğunuz bilmiyorsunuz bile…
Pekala, kovboy ABD Liderleri hakkında ne biliyorsunuz? “Suç Ortağı Hollywood” size ne gösterdi ise onu!
YAZININ TAMAMINI OKUMAK İÇİN TIKLAYINIZ.
ALINTIDIR