Rusya Devlet Başkanı Vladimir V. Putin, Pazar günü sona eren üç gün süren aşamalı başkanlık seçimlerinden çıktı ve ezici zaferinin, Ukrayna'daki savaş ve çeşitli iç meseleler hakkında harekete geçmek için kamuya verilen bir yetkiyi temsil ettiğini ilan etti ve bundan sonra ne olacağı konusunda Ruslar arasında huzursuzluğu artırdı.
Bay Putin, oylamanın, Rusya'nın “ön saflarda” ve ayrıca ekonomi gibi diğer alanlarda etkin bir şekilde faaliyet göstermesine olanak tanıyacak “iç konsolidasyon” arzusunu yansıttığını söyledi.
Hükümet, kuşatma altındaki Rus muhalefetinin düzenlediği, insanların öğle vakti oy verme yerlerini doldurarak hoşnutsuzluklarını dile getirdiği protestoyu reddetti. Devlet yayın kuruluşu Rossiya 24'ün bir muhabiri, “seçim merkezlerindeki provokasyonların sivrisinek ısırıklarından başka bir şey olmadığını” söyledi. Resmi yorumcular bu satırların demokratik katılıma yönelik coşkuyu gösterdiğini ileri sürdü.
71 yaşındaki Bay Putin artık en az 2030 yılına kadar başkan olacak ve anayasasında başkan sayısının iki ile sınırlandırıldığı bildirilen bir ülkede beşinci dönemine başlayacak. Şubat 2022'de Ukrayna'nın topyekun işgalinden bu yana ilk kez yapılan oylamanın amacı, hem savaş için kamusal bir yetki oluşturmak hem de Bay Putin'in istikrarın vücut bulmuş hali olduğu imajını yeniden tesis etmekti. Yine de Ruslar oylamanın getirebileceği değişiklikler konusunda biraz gergin.
İşte beş çıkarım:
Zafer kaçınılmaz bir sonuç olsa da Putin'in rakamları beklentileri aştı.
Başkanlık seçimlerinde Sayın Putin'in de dahil olduğu bir model var: Sonuçları her seferinde daha iyi oluyor. 2012'de yüzde 63,6 oy alırken, 2018'de başkanlık süresinin altı yıla uzatılmasının ardından yüzde 76,7 oy aldı. Uzmanlar Kremlin'in bu kez sonucu yüzde 80 civarında vermesini bekliyordu ancak Putin daha da yüksek bir yüzde elde etti, yüzde 90'a yakın bir oran, ancak sayım henüz kesinleşmedi.
Sadık muhalefet partileri zar zor kayıt yaptırdı. Onaylanan diğer üç adayın hiçbiri yüzde beşten fazla oy alamadı.
Rusya'daki başkanlık seçimleri uzun süredir tüm sistemin meşru görünmesine hizmet ediyor. Ancak anayasayı 83 yaşına geleceği 2036 yılına kadar Kremlin'de kalmasına izin verecek şekilde değiştiren Putin'in bu kadar geniş bir zafer marjı, bunu baltalama riski taşıyor. Bu, giderek otoriterleşen Kremlin'de, Rusya'nın neden böyle bir sahte tatbikata ihtiyaç duyduğu konusunda soru işaretleri doğurabilir.
Kremlin aradığı ulusal birlik imajına tam olarak ulaşamadı.
Bay Putin her zaman bir siyasi istikrar ve kontrol imajı yansıtmaya çalışıyor ve bunun koreografisi dikkatle hazırlanmış başkanlık seçimleriyle destekleneceğini umuyor. Ancak bu sefer bu tabloyu gölgeleyen muhalefet siyasetiyle ilgili üç olay vardı.
Bunlardan ilki, Ocak ayında, Ukrayna'daki savaşa karşı çıkan, daha önce düşük profilli bir politikacı olan Boris Nadezhdin'in oylamaya sunulması için gereken dilekçeleri imzalamak üzere ülke çapında binlerce Rus'un sıraya girdiği zaman geldi. Kremlin onu durdurdu.
Daha sonra Putin'in en açık sözlü siyasi rakibi Aleksei A. Navalny, Şubat ayında Arktik hapishanesinde aniden öldü. Moskova'daki cenaze törenine katılan binlerce kişi, Sayın Putin'e ve savaşa karşı sloganlar attı ve oylama sırasında bile yas tutanlar onun mezarına çiçek bırakmaya devam etti.
Navalny örgütü, Bay Putin'e ve savaşa karşı sessiz protesto için seçmenlerin öğle saatlerinde çok sayıda kitleye katılması planını desteklemişti. Berlin'deki Rus büyükelçiliğinde oy kullanan Bay Navalny'nin dul eşi Yulia Navalnaya, oy pusulasına kocasının adını yazdığını söyledi ve protesto kapsamında uzun kuyrukta bekleyen herkese teşekkür etti.
Ancak özellikle Şubat 2022'de Ukrayna savaşının başlamasından bu yana giderek sertleşen baskıcı önlemler göz önüne alındığında, protestonun nasıl sürekli bir harekete dönüşebileceğini hayal etmek zordu. Örneğin Bay Putin'in hükümeti, Bay Navalny'nin yasını tutan yüzlerce kişiyi tutukladı.
Bay Putin, Ukrayna'daki savaşı sürdürmek için halktan yetki talep edecek.
Bay Putin'in kampanyası ve oylamanın kendisi savaş tarafından şekillendirildi. Aralık ayında bir dönem daha aday olacağı yönündeki duyurusu, kendisini aday olmaya çağıran eski bir askerin sorusuna yanıt olarak geldi. Rus bayrağının mavi, beyaz ve kırmızı renklerinden oluşan seçim sembolü, bazen Rus askerlerini desteklemek için de kullanılan V'ye benziyordu.
Rusya ilhak edilen dört bölgeyi tam olarak kontrol etmese de oylamalar Ukrayna'nın işgal altındaki bölgelerinde gerçekleşti. Sandık çalışanlarının bazen silahlı bir asker eşliğinde oy sandıklarını insanların evlerine götürmesi gibi baskı unsurları da mevcuttu. İşgal altındaki bölgelerde Putin'in liderliği Rusya'nın kendisinden bile daha yüksekti.
Sayın Putin, Ukrayna'yı işgal ederek savaş başlattığını hiçbir zaman itiraf etmedi. Aksine, Batı'nın Ukrayna'yı Rusya'yı baltalamak amacıyla Truva atı olarak kullanmasını engellemek için “özel bir askeri operasyon” yürütmek zorunda kaldığını söylüyor.
112 milyondan fazla kayıtlı seçmenin yüzde 74'ünü aşan katılımı, “vatandaşlarımızın çıkarlarını korumak için kelimenin tam anlamıyla elimizde silahlarla zorlanmak zorunda kalmamız” olarak nitelendirdi.
Savaş, Kremlin'in örgütlenme ilkesi olmaya devam edecek.
Putin, kampanya konuşması olarak geçen Şubat ayındaki yıllık ulusa sesleniş konuşmasında hem silah hem de tereyağı sözü verdi ve Rusya'nın ekonomiden, altyapıdan ve Rusya'nın güçlenmesi gibi uzun vadeli hedeflerinden ödün verse bile savaş hedeflerini sürdürebileceğini ileri sürdü. Nüfusa yatırım yapmak.
Hükümet istatistiklerine göre, kamu harcamalarının tahmini yüzde 40'ının askeri harcamalara gittiği düşünüldüğünde, ekonomi 2023'te yüzde 3,6 büyüdü. Mühimmat ve diğer malzemelerin üretiminde patlama yaşanıyor.
Putin ayrıca savaş gazilerinin ülkeyi yöneten “yeni elitlerin” çekirdeğini oluşturması gerektiğini, çünkü onların hizmetlerinin Rusya'nın çıkarlarına bağlılıklarını gösterdiğini söyledi. Teklifin, özellikle Bay Putin'in eski müttefiklerinin yerine daha genç bir nesil yerleştirmeye çalıştığı bir dönemde, kamu görevlileri arasındaki güçlü vatanseverlik eğilimini hızlandırması bekleniyor.
Ruslar bundan sonra ne olacağı konusunda endişeli.
Her başkanlık seçimini takip eden dönemde Kremlin düzenli olarak hoş karşılanmayan önlemler uygulamaya koyuyor. Mesela 2018'den sonra Sayın Putin emeklilik yaşını artırdı. Ruslar, yeni bir askeri seferberliğin mi, yoksa artan iç baskının mı yakında gerçekleşeceği konusunda spekülasyon yapıyor.
Bay Putin daha fazla seferberliğin gerekli olduğunu defalarca reddetti, ancak doğu Ukrayna'da son zamanlarda elde edilen küçük toprak kazanımlarının on binlerce can kaybına mal olduğuna inanılıyor. Her ne kadar Sayın Putin barış görüşmelerine açık olduğunu belirtmiş olsa da her iki taraf da şu ana kadar pek fazla esneklik göstermedi.
Rusya, Ukrayna topraklarının yüzde 18'inden fazlasını ilhak etti ve savaş hatları aylardır hareketsiz durumda. Herhangi bir yeni Rus taarruzunun sıcak ve kurak yaz aylarında gerçekleşmesi muhtemeldir ve Rus ordusu gelecekteki müzakereler öncesinde kontrol ettiği alanı genişletme arayışına girebilir.
Berlin'de sürgünde bulunan Rus siyasetçi Ekaterina Schulmann, “Kararlar barıştan çok savaşla, sosyal ve hatta ekonomik kararlardan ziyade askeri kararlarla ilgili olacak” dedi.
Milana Mazaeva raporlamaya katkıda bulunmuştur.
Bay Putin, oylamanın, Rusya'nın “ön saflarda” ve ayrıca ekonomi gibi diğer alanlarda etkin bir şekilde faaliyet göstermesine olanak tanıyacak “iç konsolidasyon” arzusunu yansıttığını söyledi.
Hükümet, kuşatma altındaki Rus muhalefetinin düzenlediği, insanların öğle vakti oy verme yerlerini doldurarak hoşnutsuzluklarını dile getirdiği protestoyu reddetti. Devlet yayın kuruluşu Rossiya 24'ün bir muhabiri, “seçim merkezlerindeki provokasyonların sivrisinek ısırıklarından başka bir şey olmadığını” söyledi. Resmi yorumcular bu satırların demokratik katılıma yönelik coşkuyu gösterdiğini ileri sürdü.
71 yaşındaki Bay Putin artık en az 2030 yılına kadar başkan olacak ve anayasasında başkan sayısının iki ile sınırlandırıldığı bildirilen bir ülkede beşinci dönemine başlayacak. Şubat 2022'de Ukrayna'nın topyekun işgalinden bu yana ilk kez yapılan oylamanın amacı, hem savaş için kamusal bir yetki oluşturmak hem de Bay Putin'in istikrarın vücut bulmuş hali olduğu imajını yeniden tesis etmekti. Yine de Ruslar oylamanın getirebileceği değişiklikler konusunda biraz gergin.
İşte beş çıkarım:
Zafer kaçınılmaz bir sonuç olsa da Putin'in rakamları beklentileri aştı.
Başkanlık seçimlerinde Sayın Putin'in de dahil olduğu bir model var: Sonuçları her seferinde daha iyi oluyor. 2012'de yüzde 63,6 oy alırken, 2018'de başkanlık süresinin altı yıla uzatılmasının ardından yüzde 76,7 oy aldı. Uzmanlar Kremlin'in bu kez sonucu yüzde 80 civarında vermesini bekliyordu ancak Putin daha da yüksek bir yüzde elde etti, yüzde 90'a yakın bir oran, ancak sayım henüz kesinleşmedi.
Sadık muhalefet partileri zar zor kayıt yaptırdı. Onaylanan diğer üç adayın hiçbiri yüzde beşten fazla oy alamadı.
Rusya'daki başkanlık seçimleri uzun süredir tüm sistemin meşru görünmesine hizmet ediyor. Ancak anayasayı 83 yaşına geleceği 2036 yılına kadar Kremlin'de kalmasına izin verecek şekilde değiştiren Putin'in bu kadar geniş bir zafer marjı, bunu baltalama riski taşıyor. Bu, giderek otoriterleşen Kremlin'de, Rusya'nın neden böyle bir sahte tatbikata ihtiyaç duyduğu konusunda soru işaretleri doğurabilir.
Kremlin aradığı ulusal birlik imajına tam olarak ulaşamadı.
Bay Putin her zaman bir siyasi istikrar ve kontrol imajı yansıtmaya çalışıyor ve bunun koreografisi dikkatle hazırlanmış başkanlık seçimleriyle destekleneceğini umuyor. Ancak bu sefer bu tabloyu gölgeleyen muhalefet siyasetiyle ilgili üç olay vardı.
Bunlardan ilki, Ocak ayında, Ukrayna'daki savaşa karşı çıkan, daha önce düşük profilli bir politikacı olan Boris Nadezhdin'in oylamaya sunulması için gereken dilekçeleri imzalamak üzere ülke çapında binlerce Rus'un sıraya girdiği zaman geldi. Kremlin onu durdurdu.
Daha sonra Putin'in en açık sözlü siyasi rakibi Aleksei A. Navalny, Şubat ayında Arktik hapishanesinde aniden öldü. Moskova'daki cenaze törenine katılan binlerce kişi, Sayın Putin'e ve savaşa karşı sloganlar attı ve oylama sırasında bile yas tutanlar onun mezarına çiçek bırakmaya devam etti.
Navalny örgütü, Bay Putin'e ve savaşa karşı sessiz protesto için seçmenlerin öğle saatlerinde çok sayıda kitleye katılması planını desteklemişti. Berlin'deki Rus büyükelçiliğinde oy kullanan Bay Navalny'nin dul eşi Yulia Navalnaya, oy pusulasına kocasının adını yazdığını söyledi ve protesto kapsamında uzun kuyrukta bekleyen herkese teşekkür etti.
Ancak özellikle Şubat 2022'de Ukrayna savaşının başlamasından bu yana giderek sertleşen baskıcı önlemler göz önüne alındığında, protestonun nasıl sürekli bir harekete dönüşebileceğini hayal etmek zordu. Örneğin Bay Putin'in hükümeti, Bay Navalny'nin yasını tutan yüzlerce kişiyi tutukladı.
Bay Putin, Ukrayna'daki savaşı sürdürmek için halktan yetki talep edecek.
Bay Putin'in kampanyası ve oylamanın kendisi savaş tarafından şekillendirildi. Aralık ayında bir dönem daha aday olacağı yönündeki duyurusu, kendisini aday olmaya çağıran eski bir askerin sorusuna yanıt olarak geldi. Rus bayrağının mavi, beyaz ve kırmızı renklerinden oluşan seçim sembolü, bazen Rus askerlerini desteklemek için de kullanılan V'ye benziyordu.
Rusya ilhak edilen dört bölgeyi tam olarak kontrol etmese de oylamalar Ukrayna'nın işgal altındaki bölgelerinde gerçekleşti. Sandık çalışanlarının bazen silahlı bir asker eşliğinde oy sandıklarını insanların evlerine götürmesi gibi baskı unsurları da mevcuttu. İşgal altındaki bölgelerde Putin'in liderliği Rusya'nın kendisinden bile daha yüksekti.
Sayın Putin, Ukrayna'yı işgal ederek savaş başlattığını hiçbir zaman itiraf etmedi. Aksine, Batı'nın Ukrayna'yı Rusya'yı baltalamak amacıyla Truva atı olarak kullanmasını engellemek için “özel bir askeri operasyon” yürütmek zorunda kaldığını söylüyor.
112 milyondan fazla kayıtlı seçmenin yüzde 74'ünü aşan katılımı, “vatandaşlarımızın çıkarlarını korumak için kelimenin tam anlamıyla elimizde silahlarla zorlanmak zorunda kalmamız” olarak nitelendirdi.
Savaş, Kremlin'in örgütlenme ilkesi olmaya devam edecek.
Putin, kampanya konuşması olarak geçen Şubat ayındaki yıllık ulusa sesleniş konuşmasında hem silah hem de tereyağı sözü verdi ve Rusya'nın ekonomiden, altyapıdan ve Rusya'nın güçlenmesi gibi uzun vadeli hedeflerinden ödün verse bile savaş hedeflerini sürdürebileceğini ileri sürdü. Nüfusa yatırım yapmak.
Hükümet istatistiklerine göre, kamu harcamalarının tahmini yüzde 40'ının askeri harcamalara gittiği düşünüldüğünde, ekonomi 2023'te yüzde 3,6 büyüdü. Mühimmat ve diğer malzemelerin üretiminde patlama yaşanıyor.
Putin ayrıca savaş gazilerinin ülkeyi yöneten “yeni elitlerin” çekirdeğini oluşturması gerektiğini, çünkü onların hizmetlerinin Rusya'nın çıkarlarına bağlılıklarını gösterdiğini söyledi. Teklifin, özellikle Bay Putin'in eski müttefiklerinin yerine daha genç bir nesil yerleştirmeye çalıştığı bir dönemde, kamu görevlileri arasındaki güçlü vatanseverlik eğilimini hızlandırması bekleniyor.
Ruslar bundan sonra ne olacağı konusunda endişeli.
Her başkanlık seçimini takip eden dönemde Kremlin düzenli olarak hoş karşılanmayan önlemler uygulamaya koyuyor. Mesela 2018'den sonra Sayın Putin emeklilik yaşını artırdı. Ruslar, yeni bir askeri seferberliğin mi, yoksa artan iç baskının mı yakında gerçekleşeceği konusunda spekülasyon yapıyor.
Bay Putin daha fazla seferberliğin gerekli olduğunu defalarca reddetti, ancak doğu Ukrayna'da son zamanlarda elde edilen küçük toprak kazanımlarının on binlerce can kaybına mal olduğuna inanılıyor. Her ne kadar Sayın Putin barış görüşmelerine açık olduğunu belirtmiş olsa da her iki taraf da şu ana kadar pek fazla esneklik göstermedi.
Rusya, Ukrayna topraklarının yüzde 18'inden fazlasını ilhak etti ve savaş hatları aylardır hareketsiz durumda. Herhangi bir yeni Rus taarruzunun sıcak ve kurak yaz aylarında gerçekleşmesi muhtemeldir ve Rus ordusu gelecekteki müzakereler öncesinde kontrol ettiği alanı genişletme arayışına girebilir.
Berlin'de sürgünde bulunan Rus siyasetçi Ekaterina Schulmann, “Kararlar barıştan çok savaşla, sosyal ve hatta ekonomik kararlardan ziyade askeri kararlarla ilgili olacak” dedi.
Milana Mazaeva raporlamaya katkıda bulunmuştur.