Toplumsal Siyasetler Araştırma Merkezi (SPM), Ekim-2021 ayında işsizlik oranının Eylül ayına göre 0,6 puan artarak yüzde 11,7 olarak gerçekleşeceğini iddia etti.
SPM, tarım dışı işsizlik oranının da artarak yüzde 13,4 olarak gerçekleşeceğini öngörürken; mevsimsellikten arındırılmış tarım dışı işsizlik oranının da 0,1 puan artarak yüzde 13,4 olarak gerçekleşeceğini hesapladı. İstihdam oranının 1,0 puan azalışla yüzde 46,2 düzeyine ulaşacağını bildiren SPM, Ekim-2021 ayında sanayi istihdamının ise ufak bir azalışla 6 milyon 121 bin kişi düzebir daha inmesini bekliyor.
TÜİK, Ekim-2021 ayına ilişkin işgücü istatistiklerini 10 Aralık 2021-Cuma günü ilan edecek.
SPM’nin Aralık-2021 “Sanayide Gelişmeler ve İstihdam Eğilimleri” çalışmasının sonuç kısmında; Temmuz-2021 prestijiyle ‘yeni normal’e dönüşün başladığı, pandemiye bağlı olarak gelen kısıtlamaların kaldırıldığı anımsatılarak, birebir tarihte kısa çalışma ödeneği ve işten çıkarmaların yasaklanması üzere tedbirlere son verildiği kaydedildi.
“Her ne kadar kısıtların kaldırılması ve mevsimsel tesirlere bağlı olarak gördüğümüz ekonomik canlanmanın işsizlik oranlarını azaltıcı istikamette tesiri olmasını beklesek de, işten çıkarma yasaklarının sona ermesinin işsiz sayısını arttırması şaşırtan olmayacaktır.” denildi.
Fiilen ‘işi olmayan’ bireylerin resmi tariflere göre ‘işsiz’ kapsamına girmemesinden ötürü işgücü piyasalarındaki ‘gerçek’ tablonun klasik oranlara ne kadar yansıdığını görmek için (geleneksel göstergelere ek olarak) işgücü piyasalarındaki gelişmelerin daha sağlıklı okunmasına yardımcı olacak alternatif göstergelere muhtaçlığın daha da kuvvetli formda devam ettiği belirtilen SPM çalışmasında,“ötürüsıyla SPM bültenlerinde tertipli olarak yayınladığımız Eğreti Olmayan İstihdam Oranı (EOİO) göstergesinin ayrıyeten değer kazandığının altını bir defa daha çiziyoruz” değerlendirmesine yer verildi.
Sağlam işlerde çalışanların hissesini gösteren EOİO, bu Eylül ayında geçen yıla bakılırsa 2,4 puan güzelleşti
EOİO’nun seyrinin, Türkiye işgücü piyasasında pandemidilk evvel 2019 sonundan itibaren işgücüne iştirak oranlarında (İKO) görülen süratli daralmayla uyumlu olduğu bildirilen SPM çalışmasında “Ancak pandemiyle berbatlaşan durumun gözden kaçırılmasına sebep olan resmi işsizlik oranlarının bilakis, EOİO göstergemiz istihdamda Mayıs 2020 periyodundan daha sonra Covid-19’a bağlı olarak hızlanan düşüşü muvaffakiyetle yakalıyor. Önerdiğimiz tanımlar ışığında Eylül 2021 ayına ait EOİO yüzde 29,5 olarak buluyoruz” denildi. Bu oranın Ağustos ayına kıyasla artmakla birlikte, geçtiğimiz yılın tıpkı devrinden de 2,4 puan yüksek olduğu vurgulanan çalışmada, “Diğer yandan eğreti olmayan istihdam oranının TÜİK tarafınca açıklanan klâsik istihdam oranından 17,7 puan daha düşük olması ve makasın gitgide daha epey açılması dikkate paha bir husustur” denildi.
Erkek çalışanlar için EOİO’nı Eylül 2021 itibariyle yüzde 42,9 olarak hesapladıkları ve bu oranın Ağustos ayından 0,7 puan yüksek olduğu tabir edilen SPM çalışmasında, “Kadın çalışanlarda ise durumun erkeklere göre fazlaca daha vahim durumda olduğu görülmektedir. Bayanlarda EOİO, Eylül ayı itibariyle, bundan evvelki aya göre 0,6 puan artarak yüzde 16,5 düzeyine çıkmıştır lakin hala hayli düşük seyretmektedir. Bu da neredeyse, çalışma çağındaki her altı bayandan yalnızca birinin ‘iyi’ işlerde çalıştığı manasına gelmektedir” denildi.
SPM Yöneticisi Prof. Dr. Serdar SAYAN nezaretinde yapılan varsayımlar; TÜİK’ce açıklanacak olan genel işsizlik oranı, tarım dışı işsizlik oranı, mevsimsel tesirlerden arındırılmış tarım dışı işsizlik oranı, istihdam oranı ve sanayi istihdamı sayılarını kapsıyor. Kestirimler, bu göstergelerin kendi geçmiş pahaları ile GSYH ve Sanayi Üretim Endeksi’nin (SÜE) geçmiş bedellerini kullanarak gerçekleştirildi. SPM, Aralık-2021 “Sanayide Gelişmeler ve İstihdam Eğilimleri” çalışmasının sonuçlarını açıklarken, Ekim-2021 devrine ilişkin 10 Aralık’ta ilan edilecek işsizlik oranı iddiasını de kamuoyuyla paylaştı.
TÜİK’in 10 Aralık 2021-Cuma Tarihinde Açıklayacağı İşgücü Piyasası Bilgilerine Dair SPM İddialarının Tarafı
SPM çalışmasında Ekim-2021 devrinde sanayi istihdamının ufak bir azalışla 6 milyon 121 bin kişi düzebir daha inmesini bekledikleri bildirilerek “Ancak evvelki bültenlerimizde altını çizdiğimiz üzere 2014 yılından bu yana fazlaca başarılı varsayımlar yapmamıza müsaade veren modelimiz COVID-19 pandemisi üzere bir şokun işgücü piyasaları üstündeki tesirlerini öngörmeye elverişli değil. ötürüsıyla, COVID-19 şokuna bağlı olarak yayınladığımız iddialardan sapmalar olması şaşırtan olmayacaktır” değerlendirmesinde bulunuldu.
TÜİK, Eylül 2021 genel işsizlik oranını yüzde 11,1 olarak açıklamıştır. Bu oran Ağustos ayı işsizlik oranından 0,9 puan ve bundan evvelki yılın tıpkı ayından 1,3 puan düşük olduğu kaydedilen çalışmada, “İşsiz sayısı geçtiğimiz aya bakılırsa 265 bin kişi azalmıştır. Tarım dışı işsizlik oranı ise Ağustos ayına göre 1,2 puan azalmış ve yüzde 13,0 olarak seyretmiştir. Bu oran bundan evvelki yılın birebir devrinden 1,6 puan düşüktür” denildi. Öbür yandan, “Genel işsizlik oranlarına paralel olarak, mevsim tesirlerinden arındırılmış (MEA) işsizlik oranları da azalmıştır. MEA işsizlik oranı 0,3, tarım dışı işsizlik oranı ise 0,5 puan azalarak sırasıyla yüzde 11,5 ve yüzde 13,3 olarak seyretmiştir.” değerlendirmesinde bulunuldu. SPM’nin Eylül-2021 ayı işgücü bilgilerine dair başka tespitleri ise şu biçimde:
İşgücü: Eylül 2021’de işgücü, bundan evvelki aya nazaran yüzde 1,2 oranında artarak 33 milyon 898 bin kişi düzebir daha çıkmıştır. Geçen yılın tıpkı devrine göre ise yüzde 7,5 oranında bir genişleme kelam konusudur. Bu da 2 milyon 352 bin kişinin daha işgücüne katıldığını göstermektedir. Mevsim tesirlerinden arındırılmış işgücü bundan evvelki aya bakılırsa 356 bin kişi artarak33 milyon 48 bin kişi düzebir daha çıkmıştır. Bu da bundan evvelki aya bakılırsa yüzde 1,1 oranında, geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran ise yüzde 6,7 oranında bir genişleme olduğuna işaret etmektedir.
İşgücüne İştirak Oranı: Eylül 2021 toplam işgücüne iştirak oranı (İKO) yüzde 53,0 olarak açıklanmıştır. Bu oran, Ağustos ayından 0,5 puan, geçtiğimiz yılın birebir periyodundan ise 2,8 puan yüksektir. Öteki yandan, mevsim tesirlerinden arındırılmış işgücüne iştirak oranı bundan evvelki aya göre 0,5 puan artarak yüzde 51,7 düzeyine çıkmıştır. Bu oran geçen yılın birebir periyodundan 2,4 puan yüksektir.
İstihdam: TÜİK Eylül 2021 istihdam oranını yüzde 47,2 olarak açıklamıştır. Bu oran Ağustos ayından 1,0 puan, geçtiğimiz yılın birebir periyodundan ise 3,2 puan yüksektir. İstihdam, tarım hariç bütün dallarda artmıştır. İnşaatta 147 bin kişi artarak 1 milyon 998 bin; hizmetlerde 299 bin kişi artarak 16 milyon 273 bin; endüstride ise 290 bin kişi artarak 6 milyon 442 bin kişi düzeyine ulaşmıştır.
Kapasite kullanım oranlarında geçen yıla nazaran kuvvetli artış eğilimi Eylül-2021’de de sürdü
SPM çalışmasında imalat dalında faaliyet gösteren firmaların yöneticilerinin TCMB İktisadi Yönelim Anketi’ne verdikleri karşılıklara nazaran hesaplanan “İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı” (KKO), Eylül devrinde geçen yılın tıpkı ayına bakılırsa 3,5 puan artarak yüzde 78,1 düzebir daha çıkmıştır. Bu sayı Ağustos 2021 periyodu imalat sanayi KKO düzeyinden 1,0 puan yüksektir denildi.
Çalışmada imalat endüstrisinin üç alt ana kısmı olan tüketim malları, orta malları ve yatırım malları imalatları için kapasite kullanım oranlarındaki gelişmeler de tahlil edildi. Buna göre Eylül 2021’de tüketim malları imalatı alt bölümündeki kapasite kullanım oranı bundan evvelki aya nazaran 0,3 puan artarak yüzde 74,3 düzeyine çıkmıştır. bir daha tıpkı periyotta orta malları imalatı KKO yüzde 78,9’dan yüzde 79,9’a; yatırım malları imalatı KKO yüzde 74,8’den yüzde 79,0’a çıkmıştır.
SPM, tarım dışı işsizlik oranının da artarak yüzde 13,4 olarak gerçekleşeceğini öngörürken; mevsimsellikten arındırılmış tarım dışı işsizlik oranının da 0,1 puan artarak yüzde 13,4 olarak gerçekleşeceğini hesapladı. İstihdam oranının 1,0 puan azalışla yüzde 46,2 düzeyine ulaşacağını bildiren SPM, Ekim-2021 ayında sanayi istihdamının ise ufak bir azalışla 6 milyon 121 bin kişi düzebir daha inmesini bekliyor.
TÜİK, Ekim-2021 ayına ilişkin işgücü istatistiklerini 10 Aralık 2021-Cuma günü ilan edecek.
SPM’nin Aralık-2021 “Sanayide Gelişmeler ve İstihdam Eğilimleri” çalışmasının sonuç kısmında; Temmuz-2021 prestijiyle ‘yeni normal’e dönüşün başladığı, pandemiye bağlı olarak gelen kısıtlamaların kaldırıldığı anımsatılarak, birebir tarihte kısa çalışma ödeneği ve işten çıkarmaların yasaklanması üzere tedbirlere son verildiği kaydedildi.
“Her ne kadar kısıtların kaldırılması ve mevsimsel tesirlere bağlı olarak gördüğümüz ekonomik canlanmanın işsizlik oranlarını azaltıcı istikamette tesiri olmasını beklesek de, işten çıkarma yasaklarının sona ermesinin işsiz sayısını arttırması şaşırtan olmayacaktır.” denildi.
Fiilen ‘işi olmayan’ bireylerin resmi tariflere göre ‘işsiz’ kapsamına girmemesinden ötürü işgücü piyasalarındaki ‘gerçek’ tablonun klasik oranlara ne kadar yansıdığını görmek için (geleneksel göstergelere ek olarak) işgücü piyasalarındaki gelişmelerin daha sağlıklı okunmasına yardımcı olacak alternatif göstergelere muhtaçlığın daha da kuvvetli formda devam ettiği belirtilen SPM çalışmasında,“ötürüsıyla SPM bültenlerinde tertipli olarak yayınladığımız Eğreti Olmayan İstihdam Oranı (EOİO) göstergesinin ayrıyeten değer kazandığının altını bir defa daha çiziyoruz” değerlendirmesine yer verildi.
Sağlam işlerde çalışanların hissesini gösteren EOİO, bu Eylül ayında geçen yıla bakılırsa 2,4 puan güzelleşti
EOİO’nun seyrinin, Türkiye işgücü piyasasında pandemidilk evvel 2019 sonundan itibaren işgücüne iştirak oranlarında (İKO) görülen süratli daralmayla uyumlu olduğu bildirilen SPM çalışmasında “Ancak pandemiyle berbatlaşan durumun gözden kaçırılmasına sebep olan resmi işsizlik oranlarının bilakis, EOİO göstergemiz istihdamda Mayıs 2020 periyodundan daha sonra Covid-19’a bağlı olarak hızlanan düşüşü muvaffakiyetle yakalıyor. Önerdiğimiz tanımlar ışığında Eylül 2021 ayına ait EOİO yüzde 29,5 olarak buluyoruz” denildi. Bu oranın Ağustos ayına kıyasla artmakla birlikte, geçtiğimiz yılın tıpkı devrinden de 2,4 puan yüksek olduğu vurgulanan çalışmada, “Diğer yandan eğreti olmayan istihdam oranının TÜİK tarafınca açıklanan klâsik istihdam oranından 17,7 puan daha düşük olması ve makasın gitgide daha epey açılması dikkate paha bir husustur” denildi.
Erkek çalışanlar için EOİO’nı Eylül 2021 itibariyle yüzde 42,9 olarak hesapladıkları ve bu oranın Ağustos ayından 0,7 puan yüksek olduğu tabir edilen SPM çalışmasında, “Kadın çalışanlarda ise durumun erkeklere göre fazlaca daha vahim durumda olduğu görülmektedir. Bayanlarda EOİO, Eylül ayı itibariyle, bundan evvelki aya göre 0,6 puan artarak yüzde 16,5 düzeyine çıkmıştır lakin hala hayli düşük seyretmektedir. Bu da neredeyse, çalışma çağındaki her altı bayandan yalnızca birinin ‘iyi’ işlerde çalıştığı manasına gelmektedir” denildi.
SPM Yöneticisi Prof. Dr. Serdar SAYAN nezaretinde yapılan varsayımlar; TÜİK’ce açıklanacak olan genel işsizlik oranı, tarım dışı işsizlik oranı, mevsimsel tesirlerden arındırılmış tarım dışı işsizlik oranı, istihdam oranı ve sanayi istihdamı sayılarını kapsıyor. Kestirimler, bu göstergelerin kendi geçmiş pahaları ile GSYH ve Sanayi Üretim Endeksi’nin (SÜE) geçmiş bedellerini kullanarak gerçekleştirildi. SPM, Aralık-2021 “Sanayide Gelişmeler ve İstihdam Eğilimleri” çalışmasının sonuçlarını açıklarken, Ekim-2021 devrine ilişkin 10 Aralık’ta ilan edilecek işsizlik oranı iddiasını de kamuoyuyla paylaştı.
TÜİK’in 10 Aralık 2021-Cuma Tarihinde Açıklayacağı İşgücü Piyasası Bilgilerine Dair SPM İddialarının Tarafı
SPM çalışmasında Ekim-2021 devrinde sanayi istihdamının ufak bir azalışla 6 milyon 121 bin kişi düzebir daha inmesini bekledikleri bildirilerek “Ancak evvelki bültenlerimizde altını çizdiğimiz üzere 2014 yılından bu yana fazlaca başarılı varsayımlar yapmamıza müsaade veren modelimiz COVID-19 pandemisi üzere bir şokun işgücü piyasaları üstündeki tesirlerini öngörmeye elverişli değil. ötürüsıyla, COVID-19 şokuna bağlı olarak yayınladığımız iddialardan sapmalar olması şaşırtan olmayacaktır” değerlendirmesinde bulunuldu.
TÜİK, Eylül 2021 genel işsizlik oranını yüzde 11,1 olarak açıklamıştır. Bu oran Ağustos ayı işsizlik oranından 0,9 puan ve bundan evvelki yılın tıpkı ayından 1,3 puan düşük olduğu kaydedilen çalışmada, “İşsiz sayısı geçtiğimiz aya bakılırsa 265 bin kişi azalmıştır. Tarım dışı işsizlik oranı ise Ağustos ayına göre 1,2 puan azalmış ve yüzde 13,0 olarak seyretmiştir. Bu oran bundan evvelki yılın birebir devrinden 1,6 puan düşüktür” denildi. Öbür yandan, “Genel işsizlik oranlarına paralel olarak, mevsim tesirlerinden arındırılmış (MEA) işsizlik oranları da azalmıştır. MEA işsizlik oranı 0,3, tarım dışı işsizlik oranı ise 0,5 puan azalarak sırasıyla yüzde 11,5 ve yüzde 13,3 olarak seyretmiştir.” değerlendirmesinde bulunuldu. SPM’nin Eylül-2021 ayı işgücü bilgilerine dair başka tespitleri ise şu biçimde:
İşgücü: Eylül 2021’de işgücü, bundan evvelki aya nazaran yüzde 1,2 oranında artarak 33 milyon 898 bin kişi düzebir daha çıkmıştır. Geçen yılın tıpkı devrine göre ise yüzde 7,5 oranında bir genişleme kelam konusudur. Bu da 2 milyon 352 bin kişinin daha işgücüne katıldığını göstermektedir. Mevsim tesirlerinden arındırılmış işgücü bundan evvelki aya bakılırsa 356 bin kişi artarak33 milyon 48 bin kişi düzebir daha çıkmıştır. Bu da bundan evvelki aya bakılırsa yüzde 1,1 oranında, geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran ise yüzde 6,7 oranında bir genişleme olduğuna işaret etmektedir.
İşgücüne İştirak Oranı: Eylül 2021 toplam işgücüne iştirak oranı (İKO) yüzde 53,0 olarak açıklanmıştır. Bu oran, Ağustos ayından 0,5 puan, geçtiğimiz yılın birebir periyodundan ise 2,8 puan yüksektir. Öteki yandan, mevsim tesirlerinden arındırılmış işgücüne iştirak oranı bundan evvelki aya göre 0,5 puan artarak yüzde 51,7 düzeyine çıkmıştır. Bu oran geçen yılın birebir periyodundan 2,4 puan yüksektir.
İstihdam: TÜİK Eylül 2021 istihdam oranını yüzde 47,2 olarak açıklamıştır. Bu oran Ağustos ayından 1,0 puan, geçtiğimiz yılın birebir periyodundan ise 3,2 puan yüksektir. İstihdam, tarım hariç bütün dallarda artmıştır. İnşaatta 147 bin kişi artarak 1 milyon 998 bin; hizmetlerde 299 bin kişi artarak 16 milyon 273 bin; endüstride ise 290 bin kişi artarak 6 milyon 442 bin kişi düzeyine ulaşmıştır.
Kapasite kullanım oranlarında geçen yıla nazaran kuvvetli artış eğilimi Eylül-2021’de de sürdü
SPM çalışmasında imalat dalında faaliyet gösteren firmaların yöneticilerinin TCMB İktisadi Yönelim Anketi’ne verdikleri karşılıklara nazaran hesaplanan “İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı” (KKO), Eylül devrinde geçen yılın tıpkı ayına bakılırsa 3,5 puan artarak yüzde 78,1 düzebir daha çıkmıştır. Bu sayı Ağustos 2021 periyodu imalat sanayi KKO düzeyinden 1,0 puan yüksektir denildi.
Çalışmada imalat endüstrisinin üç alt ana kısmı olan tüketim malları, orta malları ve yatırım malları imalatları için kapasite kullanım oranlarındaki gelişmeler de tahlil edildi. Buna göre Eylül 2021’de tüketim malları imalatı alt bölümündeki kapasite kullanım oranı bundan evvelki aya nazaran 0,3 puan artarak yüzde 74,3 düzeyine çıkmıştır. bir daha tıpkı periyotta orta malları imalatı KKO yüzde 78,9’dan yüzde 79,9’a; yatırım malları imalatı KKO yüzde 74,8’den yüzde 79,0’a çıkmıştır.